en tuinbouw - Phytofar

6 · september 2011
nieuws
Hogere opbrengst en
minder milieulast door
efficiënter bemesten
■■Vraag: Wat gebeurt er met
alle meststoffen die vandaag
gebruikt worden in de
landbouw?
■■Antwoord: In europa wordt
slechts 60 procent goed
gebruikt, de rest is ballast voor
het milieu.
expertise
“Met een toenemende wereldbevolking
en een landbouwareaal dat
amper nog kan uitbreiden is dit ontoelaatbaar”,
opent Willem Sloot
van kunstmestproducent Yara. Net
niet de helft van de wereldbevolking
gebruikt vandaag voedsel dat
geteeld werd dankzij het gebruik
van kunstmeststoffen. Aangezien
de voedselbehoefte de komende decennia
alleen maar zal toenemen,
is het belang van kunstmest niet te
onderschatten.
“Er is geen alternatief”, zegt Sloot.
“De VN spreken van een toename
van de voedselbehoefte met 70 procent
tegen 2050. Tenzij we massaal
bossen gaan kappen, met het gevaar
dat we het klimaat nog verder
verstoren, zit er niets anders op dan
de bestaande landbouwgrond zo efficiënt
mogelijk te gebruiken. Om
het rendement per hectare te doen
toenemen, is een rationeel gebruik
van kunstmests noodzakelijk. Vandaag
zien we echter dat er nog veel
te vaak slecht wordt gedoseerd, dat
de verkeerde producten worden ingezet
of dat er op slechte momenten
wordt bemest. Dat is niet alleen
nadelig voor de opbrengst en
het inkomen van de boeren maar
op termijn ook nefast voor onze natuurlijke
hulpbronnen.”
Precisielandbouw
De productie van stikstof vergt
heel wat energie. De sector heeft
de voorbije jaren miljarden geïnvesteerd
om het productieproces
duurzamer te maken.
“Op dit moment stoten onze fabrieken
amper nog afvalstoffen
uit en is onze meststof zeer nauwkeurig.
Bovendien hebben we apparaten
ontwikkeld waarmee de
boeren het chlorofylgehalte in gewassen
kunnen meten. Daardoor
kunnen ze perfect bepalen hoeveel
stikstof een bepaald gewas
nog nodig heeft om tot zijn volle
ontwikkeling te komen. In de onderhandelingen
over het nieuwe
landbouwbeleid van de EU pleiten
we daarom voor een betere scholing
van de landbouwers. In de jaren
’60 en ’70 bestond er in West-
Europa een fijnmazig netwerk van
landbouwadviseurs. De voorbije
decennia zijn die vanwege opeen-
willem Sloot
senior executive
Industry relations
bij Yara
NAuwkeurige metiNgeN
met moderne apparatuur kan in het
veld de actuele stikstofbehoefte van
het gewas gemeten worden. Hierdoor
kunnen boeren perfect bepalen
hoeveel stikstof een bepaald gewas
nog nodig heeft en worden niet meer
meststoffen gebruikt dan noodzakelijk.
foto: yara
volgende kostenbesparingsrondes
allemaal wegbezuinigd. Daar moeten
we dringend weer werk van
maken.”
Ook lokale productie is volgens
Willem Sloot bijzonder belangrijk.
“Europa heeft vruchtbare grond,
een zeer goede infrastructuur, een
gunstig klimaat en onze boeren
beschikken over een goede basisscholing.
Het zou contraproductief
zijn om die voordelige positie op te
geven en onze landbouwproductie
terug te schroeven om bijvoorbeeld
meer natuurgebieden te creeren.
Vroeger produceerde Europa
zijn eigen voedsel. Vandaag hebben
we buiten de EU een oppervlakte
zo groot als Duitsland nodig
om in onze voedselvoorziening
te voorzien. Daardoor brengen we
een proces van prijsstijgingen op
gang waar wij in onze luxepositie
amper last van hebben maar waar
een groot deel van de wereldbevolking
onder lijdt.”
Nutriëntenboekhouding
In vergelijking met West-Europa
is in de nieuwe lidstaten een
extra inspanning nodig, meent
Sloot. “In plaats van opnieuw te
opteren voor inkomenssteun, kan
de EU beter kiezen voor subsidies
op basis van hele concrete maatregelen
om de duurzaamheid van
de landbouwbedrijven te bevorderen.
Het toepassen van een nutrientenboekhouding
is een maatregel
die vandaag nog veel te weinig
of zelden eenvormig wordt toege-
stikstof is broodnodig
■■Op
11 mei 2011 werd de
totale wereldbevolking op
6,918 miljard mensen geschat.
elke dag komen er op deze
planeet 209.000 mensen bij.
Aan dat tempo bereiken we in
2030 de kaap van 8,5 miljard.
■ ■Stikstof
is essentieel voor
de groei van een plant. Het
stimuleert fotosynthese, wortelgroei,
eiwitproductie en de
opname van andere nutriënten.
■■De hoeveelheid stikstof in de
grond is beperkt en limiteert de
groei van de planten in natuurlijke
ecosystemen. Landbouw
past. Dat is niet zomaar papierwerk
dat de landbouwers extra
werk bezorgt, maar een instrument
om op een efficiënte manier
te bemesten. Op die manier moeten
we er in slagen om die 60 procent
rendement naar 80 procent
te brengen.”
Koen Lauwereyns
redactie.be@mediaplanet.com
zorgt ervoor dat de voorraad
verder afneemt doordat stikstof
tijdens de teelt door de plant
wordt opgenomen en met de
oogst wordt afgevoerd. Vandaar
dat het tekort moet aangevuld
worden met organische of
minerale stikstofbronnen.
■■in
1987 werd per 100 kg
stikstof 65 kg verspild, vandaag
nog ongeveer 40 kg.
■■een
overmaat aan stikstof
leidt tot uitspoeling naar het
grondwater en vervluchtiging
met milieuvervuiling en
klimaatverandering tot gevolg.
InnovatIe
substraatteelt
duurzaam
dankzij nieuwe
grow bag
Het Belgische Peltracom
ontwikkelde een ecologisch
volwaardig alternatief
voor de conventionele
teeltsubstraten. Dankzij
de grow bag kan in
Vlaanderen alleen al
40.000 m³ substraatwolafval
vermeden worden.
De ontwikkeling van een volledig
composteerbaar substraat is een
opsteker voor de tuinbouwsector.
Deze innovatie helpt de sector
immers om zich verder te profileren
als duurzaam en milieuvriendelijk.
Het wordt al snel duidelijk
waarom.
Afvalberg
In Vlaanderen groeien 90% van alle
tomaten, paprika en komkommers
niet in de volle aarde maar
op steenwolmatten. Afgezien van
de afvalberg op het einde van het
teeltseizoen, is voor de productie
van de matten ook een grote
hoeveelheid cokes en aardgas nodig,
die verantwoordelijk is voor
een hoge CO2-emissie. Bovendien
komen grote hoeveelheden verzurende
gassen vrij die een substantiële
bijdrage leveren aan het
broeikaseffect.
Voordelig en duurzaam
De grow bag is niet alleen veel duurzamer,
maar ook voordeliger voor
de kwekers. “Het is een volledig
biologisch afbreekbaar substraat,
op basis van organische grondstoffen
en met een composteerbare
hoes”, zegt Maaike Perneel. “Het
substraat verandert niets aan het
teeltproces en de kweker geniet
zelfs van een meeropbrengst. Bovendien
kunnen de telers een Europese
subsidie van 2.000 euro per
hectare ontvangen.”
Bestand tegen vocht
“De grote uitdaging was om het organische
alternatief voor de steenwol
een jaar lang bestand te maken
tegen de hoge vochtigheid en
de uv-straling in de serres, zonder
dat de folie begint te composteren.
Terwijl de matten dan weer
snel moeten composteren tot een
hoogwaardige bodemverbeteraar
eenmaal ze in december uit de
groeikassen worden verwijderd.
Waar de tuinbouwers vroeger het
tomatenloof bij het opruimen van
de serre moesten scheiden van de
inerte substraatmat, kunnen ze nu
al het organische afval samen verwijderen
en aan compostbedrijven
leveren.”