en tuinbouw - Phytofar
en tuinbouw - Phytofar
en tuinbouw - Phytofar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Deze Bijlage wOrDt gepuBliceerD DOOr MeDiaplanet <strong>en</strong> valt niet OnDer De verantwOOrDelijKheiD van De reDactie<br />
K<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> innovatie<br />
Onderzoek houdt<br />
sector concurr<strong>en</strong>tieel<br />
Bedrijfsvoering<br />
De boerderij is<br />
e<strong>en</strong> complex bedrijf<br />
Duurzaamheid<br />
Minimaliseer de<br />
impact op het milieu<br />
land- <strong>en</strong><br />
<strong>tuinbouw</strong><br />
No. 1 / september ’11<br />
DAG VAN DE<br />
LANDBOUW<br />
Ontdek hier waarom u volg<strong>en</strong>de zondag zeker e<strong>en</strong>s de boer op moet.<br />
Kris peeters<br />
“De boer is e<strong>en</strong><br />
ondernemer in<br />
het kwadraat”<br />
Fruitteelt<br />
het weer is<br />
de grootste<br />
boosdo<strong>en</strong>er<br />
7troeveN<br />
vaN oNs<br />
agrocomplex<br />
foto: Basiel Dehasselair
2 · september 2011<br />
uitdaging<br />
“Het kan je misschi<strong>en</strong> verwonder<strong>en</strong>, maar Vlaander<strong>en</strong><br />
heeft bijzonder vruchtbare landbouwgrond<strong>en</strong>. Tel daarbij<br />
ons gematigd klimaat met voldo<strong>en</strong>de reg<strong>en</strong>, het gedeg<strong>en</strong><br />
landbouwonderzoek <strong>en</strong> de stielk<strong>en</strong>nis van de Vlaamse<br />
boer<strong>en</strong> <strong>en</strong> het wordt al gauw duidelijk dat wij in<br />
zowat de meest productieve landbouwregio ter<br />
wereld won<strong>en</strong>”, vertelt Dirk Lips, voorzitter van VILT.<br />
“Vlaamse boer<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
creatief zijn <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> doorzett<strong>en</strong>”<br />
at is niet altijd zo<br />
geweest. Ruim<br />
vijftig jaar geled<strong>en</strong><br />
slaagde onze landbouw<br />
er niet in<br />
om de eig<strong>en</strong> bevolking<br />
van voldo<strong>en</strong>e<br />
voedsel te voorzi<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> de eerte<br />
fundam<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van de Europese<br />
nie werd<strong>en</strong> gelegd, werd mete<strong>en</strong><br />
estart met e<strong>en</strong> Geme<strong>en</strong>schappeijk<br />
Landbouwbeleid. Dat bepaale<br />
dat er niet alle<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oeg voedel<br />
moest zijn, maar ook dat dit<br />
oldo<strong>en</strong>de goedkoop op de markt<br />
oest kom<strong>en</strong>. Middel<strong>en</strong> als overeidssteun<br />
voor boer<strong>en</strong> <strong>en</strong> invesering<strong>en</strong><br />
in landbouwonderzoek<br />
ist<strong>en</strong> hun doel niet <strong>en</strong> we kun<strong>en</strong><br />
zegg<strong>en</strong> dat we e<strong>en</strong> groot deel<br />
an onze huidige welvaart te dan<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> aan dit Europese landouwbeleid.<br />
Uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>d <strong>en</strong> divers<br />
Vandaag de dag is de land-<br />
1 bouw in Vlaander<strong>en</strong> zeer diers.<br />
De Vlaamse landbouw is bij<br />
itstek e<strong>en</strong> familiale landbouw <strong>en</strong><br />
orgt voor de productie van gro<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
fruit, vlees, melk, eier<strong>en</strong>, gra<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> aardappel<strong>en</strong>,… Zonder tuinouw<br />
ook ge<strong>en</strong> bom<strong>en</strong>, struik<strong>en</strong>,<br />
loem<strong>en</strong>,… Maar niet alle<strong>en</strong> de prouct<strong>en</strong><br />
zijn divers. Ook het producieproces<br />
is zeer uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>d. De<br />
ne boer specialiseert, de andere<br />
erbreedt. Sommige boer<strong>en</strong> vererk<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verkop<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> prouct<strong>en</strong>,<br />
ander<strong>en</strong> combiner<strong>en</strong> de berijfsactiviteit<strong>en</strong><br />
met hoevetoerise,<br />
recreatie, educatie,… De landouwstrek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de lokale bedrijigheid<br />
zijn zeer uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>d. Dit<br />
lles maakt elk bedrijf uniek.<br />
Minder bedrijv<strong>en</strong>,<br />
meer productie<br />
Hoewel het aantal Vlaamse<br />
2 landbouwbedrijv<strong>en</strong> op 30 jaar<br />
tijd is gedaald van zo’n 100.000 naar<br />
28.000 is de productie expon<strong>en</strong>tieel<br />
toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Onze landbouw wordt<br />
steeds meer e<strong>en</strong> exportgericht. Het<br />
is dan ook niet verwonderlijk dat de<br />
Belgische handel in land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>product<strong>en</strong><br />
ongeveer e<strong>en</strong><br />
kwart van het totale handelsoverschot<br />
van ons land verteg<strong>en</strong>woordigt.<br />
Niet slecht voor zo’n kleine<br />
sector.<br />
Steeds meer druk<br />
Ondanks deze goede cijfers<br />
3 blijv<strong>en</strong> de uitdaging<strong>en</strong> voor de<br />
Vlaamse landbouwers groot. De<br />
sector moet verder verduurzam<strong>en</strong><br />
met aandacht voor economische,<br />
ecologische <strong>en</strong> maatschappelijke<br />
eis<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwachting<strong>en</strong>. Tegelijkertijd<br />
neemt de druk op het landbouwareaal<br />
in het sterk verstedelijkte<br />
Vlaander<strong>en</strong> toe. Vruchtbare<br />
grond<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> plaats ruim<strong>en</strong><br />
voor woongebied<strong>en</strong>, natuurgebied<strong>en</strong>,<br />
(spoor)weg<strong>en</strong>, industrieterrein<strong>en</strong>,…<br />
De kloof met andere plattelandsbewoners<br />
neemt toe <strong>en</strong> buurtprotest<strong>en</strong><br />
bij bedrijfsuitbreiding<strong>en</strong><br />
zijn ge<strong>en</strong> uitzondering.<br />
Harde concurr<strong>en</strong>tie<br />
Ook op macro-economisch<br />
4 vlak ligt de lat hoog. De wereldbevolking<br />
groeit <strong>en</strong> het wordt<br />
niet evid<strong>en</strong>t om voor iedere<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de<br />
voedsel te voorzi<strong>en</strong>. De to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de<br />
vrijhandel zorgt dat de<br />
Vlaamse boer<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> concurrer<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> goedkope niet-Europese<br />
product<strong>en</strong> die niet altijd aan dezelf-<br />
“Hoewel het<br />
aantal Vlaamse<br />
landbouw-<br />
bedrijv<strong>en</strong> op<br />
30 jaar tijd is<br />
gedaald van zo’n<br />
100.000 naar<br />
28.000, is de<br />
productie toch<br />
expon<strong>en</strong>tieel<br />
toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>”<br />
Dirk Lips<br />
Voorzitter Vlaams infoc<strong>en</strong>trum land- <strong>en</strong><br />
<strong>tuinbouw</strong> (VILt)<br />
de kwaliteit- <strong>en</strong> voedselveiligheidseis<strong>en</strong><br />
voldo<strong>en</strong>. Daarnaast wil<br />
m<strong>en</strong> plantaardige <strong>en</strong> dierlijke product<strong>en</strong><br />
ook (opnieuw) gebruik<strong>en</strong><br />
voor brandstof <strong>en</strong> vezels. De toekomstige<br />
beschikbaarheid van water<br />
is onvoorspelbaar, ev<strong>en</strong>als de<br />
klimaatverandering<strong>en</strong>. Ook de link<br />
met de voedingsindustrie <strong>en</strong> de distributie<br />
wordt krachtiger, hun<br />
macht over de individuele boer<strong>en</strong><br />
sterker. De investeringslast in de<br />
landbouw is imm<strong>en</strong>s, de winstmarges<br />
zeer klein.<br />
Blijf doorzett<strong>en</strong><br />
Toch b<strong>en</strong> ik ervan overtuigd<br />
5 dat de sector in ons land e<strong>en</strong><br />
toekomst heeft. Want de Vlaamse<br />
landbouw heeft één onmisk<strong>en</strong>baar<br />
voordeel. We zijn er als ge<strong>en</strong> ander<br />
in geslaagd om zeer int<strong>en</strong>sief te<br />
producer<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> duurzame wijze.<br />
Ook kunn<strong>en</strong> we onze eig<strong>en</strong> voedselvoorzi<strong>en</strong>ing<br />
niet zomaar uit hand<strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong>. Al zull<strong>en</strong> de Vlaamse<br />
boer<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>d creativiteit <strong>en</strong><br />
doorzettingsvermog<strong>en</strong> aan de dag<br />
moet<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> om de draagkracht<br />
van ons ecosysteem ook in de toekomst<br />
zo min mogelijk aan te tast<strong>en</strong>.<br />
Maar ik twijfel er niet aan dat<br />
we daar ook in slag<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> blik achter<br />
de scherm<strong>en</strong><br />
Wil je zelf e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> kijkje ne-<br />
6 m<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daags landof<br />
<strong>tuinbouw</strong>bedrijf? Op zondag 18<br />
september organiseert Boer<strong>en</strong>bond<br />
de ‘Dag van de Landbouw’. Ruim 50<br />
land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>bedrijv<strong>en</strong> op<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
dan hun boerderijpoort<strong>en</strong> zodat<br />
je e<strong>en</strong> blik achter de scherm<strong>en</strong><br />
kan werp<strong>en</strong>.<br />
in de kijker<br />
pagIna 6<br />
Willem Sloot<br />
s<strong>en</strong>ior executive<br />
Industry relations<br />
bij Yara geeft<br />
uitleg over de<br />
uitdaging<strong>en</strong> voor<br />
onze voedsel-<br />
productie <strong>en</strong> het<br />
duurzaam gebruik<br />
van meststoff<strong>en</strong>.<br />
“europa heeft<br />
vruchtbare grond,<br />
e<strong>en</strong> zeer goede<br />
infrastructuur, e<strong>en</strong><br />
gunstig klimaat <strong>en</strong><br />
onze boer<strong>en</strong><br />
beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong><br />
goede basisscholing,<br />
het zou dus<br />
contraproductief<br />
zijn om onze<br />
landbouwproductie<br />
terug te schroev<strong>en</strong>”<br />
Gewasbescherming 7<br />
Het belang van e<strong>en</strong> goed gebruik<br />
Verbreding 13<br />
De boer breidt z’n di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing uit<br />
Veehouderij 14 & 15<br />
Vlees van bij ons<br />
we make our readers succeed!<br />
LanD- & tuInbouw,<br />
1ste eDItIe, september 2011<br />
Managing Director: Christophe Demir<br />
Editorial Manager: evi Vanparys<br />
Project Manager:<br />
Frederik De bosschere<br />
Tel: +32 (0)2 421 18 33<br />
E-mail:<br />
frederik.de.bosschere@mediaplanet.com<br />
Business Developer: Christophe Demir<br />
Tel: +32 (0)2 421 18 20<br />
Layout: Lii treimann<br />
Redactie: bert Verbeke, moïra L<strong>en</strong>s,<br />
barbara Vand<strong>en</strong>bussche, Ko<strong>en</strong><br />
Lauwereyns, Carm<strong>en</strong> Van oers, Jos<br />
sterk, wim Fobelets<br />
Print & distributie: Corelio publishing<br />
Mediaplanet contact informatie:<br />
Tel: +32 (0)2 421 18 20<br />
Fax: +32 (0)2 421 18 31<br />
E-mail: info.be@mediaplanet.com<br />
mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige<br />
bijlag<strong>en</strong> die zich richt<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> specifiek<br />
thema <strong>en</strong> de daarbij behor<strong>en</strong>de doelgroep.<br />
Zo br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> wij lezer <strong>en</strong> adverteerder<br />
dichter bij elkaar. Deze bijlage wordt<br />
gepubliceerd door mediaplanet <strong>en</strong> valt<br />
niet onder de verantwoordelijkheid van<br />
de redactie.
An Advertising insert by MediAplAnet<br />
Ik vind het leuk<br />
dat de kweker van mijn stukje<br />
vlees niets te verberg<strong>en</strong> heeft.<br />
Als ik e<strong>en</strong> stukje vlees van hier koop, mag ik zeker zijn van de voedselveiligheid. Onze kwekers<br />
respecter<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> de wettelijke norm<strong>en</strong>. Ze legg<strong>en</strong> zichzelf ook extra bov<strong>en</strong>wettelijke<br />
kwaliteitseis<strong>en</strong> op. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> weet ik dat onze kwekers inspanning<strong>en</strong> lever<strong>en</strong> voor de<br />
diervri<strong>en</strong>delijkheid <strong>en</strong> het milieu. Zo bewijz<strong>en</strong> zij dat ze mij <strong>en</strong> mijn bekommerniss<strong>en</strong> als<br />
consum<strong>en</strong>t k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Via het traceerbaarheidssysteem kan ik zelfs precies nagaan waar mijn<br />
stukje vlees vandaan komt. Als dat niet transparant is!<br />
Tijd<strong>en</strong>s de Dag van de Landbouw op 18 september<br />
gooi<strong>en</strong> heel wat kwekers hun deur<strong>en</strong> op<strong>en</strong>.<br />
Kijk op www.vleesvanhier.be<br />
XXX · 3
4 · september 2011<br />
nieuws<br />
“concurr<strong>en</strong>tieel<br />
blijv<strong>en</strong> dankzij<br />
innovatie”<br />
■■Vraag: Hoe innovatief is<br />
de agrosector?<br />
■ ■Antwoord:<br />
“Het idee van de<br />
land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong> als<br />
conservatieve <strong>en</strong> traditionele<br />
sector is passé”, vertelt<br />
administrateur-g<strong>en</strong>eraal erik<br />
Van bockstaele van het<br />
Instituut voor Landbouw- <strong>en</strong><br />
Visserijonderzoek (ILVO).<br />
“De agrarische wereld is perman<strong>en</strong>t<br />
in vernieuwing”, zegt Erik Van<br />
Bockstaele. “Moest dat niet het geval<br />
zijn, dan was er in onze strek<strong>en</strong><br />
al lang ge<strong>en</strong> land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong><br />
meer geweest. Zeker voor professionele<br />
landbouwers is innovatie<br />
e<strong>en</strong> noodzaak om concurr<strong>en</strong>tieel te<br />
kunn<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>.”<br />
Nieuwe rass<strong>en</strong><br />
Innovatie gebeurt op verschill<strong>en</strong>de<br />
domein<strong>en</strong>, legt Erik Van Bockstaele<br />
uit. “E<strong>en</strong> belangrijke pijler is<br />
de ontwikkeling van nieuwe rass<strong>en</strong><br />
waarvan de opbr<strong>en</strong>gst <strong>en</strong> kwaliteit<br />
sterk zijn toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, net als<br />
de voedingswaarde <strong>en</strong> houdbaarheid.<br />
De teelt van gewass<strong>en</strong> verloopt<br />
nu veel ecologischer <strong>en</strong> meer<br />
aangepast aan zijn omgeving. Het<br />
is duurzamer wanneer één hectare<br />
tarwe ti<strong>en</strong> ton graan opbr<strong>en</strong>gt, dan<br />
dat daar twee hectar<strong>en</strong> voor nodig<br />
zijn, zoals vroeger. Zo kan die <strong>en</strong>e<br />
vrijgekom<strong>en</strong> hectare immers voorzi<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> voor andere teelt<strong>en</strong>, of<br />
andere doeleind<strong>en</strong>. Ook in de dierlijke<br />
sector gaat dit op. Wanneer<br />
één koe jaarlijks 10.000 liter melk<br />
www.mijn andria.be<br />
produceert is de mestproductie <strong>en</strong><br />
methaanuitstoot per liter melk duidelijk<br />
minder dan met twee koei<strong>en</strong><br />
die elk 5.000 liter lever<strong>en</strong>.”<br />
Het is<br />
duurzamer<br />
wanneer één hectare<br />
tarwe ti<strong>en</strong> ton graan<br />
opbr<strong>en</strong>gt, dan dat<br />
daar twee hectar<strong>en</strong><br />
voor nodig zijn, zoals<br />
vroeger<br />
E<strong>en</strong> andere belangrijke evolutie is<br />
de to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de automatisering van<br />
zaai- <strong>en</strong> oogstwerkzaamhed<strong>en</strong>, net<br />
zoals in serres <strong>en</strong> stall<strong>en</strong> waar klimaat,<br />
(plant<strong>en</strong>)voeding <strong>en</strong> watervoorzi<strong>en</strong>ing<br />
automatisch geregeld<br />
word<strong>en</strong>. “Schaalvergroting is hierbij<br />
e<strong>en</strong> belangrijk elem<strong>en</strong>t”, vertelt Erik<br />
Van Bockstaele. “Op grotere schaal<br />
heeft de boer immers meer r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<br />
van zijn investering. Wanneer<br />
e<strong>en</strong> boer zijn koei<strong>en</strong> bijvoorbeeld<br />
melkt met e<strong>en</strong> melkrobot, hoeft hij<br />
niet meer fysiek aanwezig te zijn in<br />
de stal. Via zijn gsm wordt hij op de<br />
Erik Van<br />
Bockstaele<br />
Administrateur-<br />
g<strong>en</strong>eraal van het<br />
Instituut voor<br />
Landbouw- <strong>en</strong><br />
Visserijonderzoek<br />
(ILVO)<br />
We hebb<strong>en</strong><br />
allemaal iets<br />
met<br />
Flandria!<br />
hoogte gebracht wanneer er iets mis<br />
gaat, <strong>en</strong> de temperatuur <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>stelling<br />
van de melk word<strong>en</strong> continu<br />
gecontroleerd.” Maar nieuwe technologieën<br />
kom<strong>en</strong> niet <strong>en</strong>kel het r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t,<br />
maar ook het milieu, arbeidsomstandighed<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>welzijn<br />
t<strong>en</strong> goede. Zo help<strong>en</strong> nieuwe schoffelmachines<br />
om onkruid makkelijker<br />
<strong>en</strong> efficiënter weg te werk<strong>en</strong>, zodat<br />
de boer het gebruik van gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
kan beperk<strong>en</strong>.<br />
Innovatie zorgt voor<br />
voedselzekerheid<br />
Universiteit<strong>en</strong> voer<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>teel<br />
onderzoek uit, waar instelling<strong>en</strong> als<br />
het ILVO op kunn<strong>en</strong> voortbouw<strong>en</strong><br />
voor toegepast onderzoek. Praktijkc<strong>en</strong>tra<br />
ontwikkel<strong>en</strong> op basis hiervan<br />
dan weer praktische proev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
demonstraties. Er zijn ook veel private<br />
bedrijv<strong>en</strong> actief, die dikwijls bij<br />
onderzoeksinstelling<strong>en</strong> aanklopp<strong>en</strong><br />
voor sam<strong>en</strong>werking.<br />
“De uitwisseling binn<strong>en</strong> de sector<br />
kan echter nog beter”, vindt Erik Van<br />
Bockstaele. “Innovatiecheques om<br />
ideeën van land-<strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers uit<br />
te werk<strong>en</strong> in onderzoeksinstelling<strong>en</strong><br />
zoud<strong>en</strong> innovatie sterker stimuler<strong>en</strong>.<br />
Die blijv<strong>en</strong>de innovatie is nodig omdat<br />
we in Vlaander<strong>en</strong> e<strong>en</strong> minimale<br />
voedselzekerheid moet<strong>en</strong> behoud<strong>en</strong>,<br />
anders zijn we te afhankelijk van invoer<br />
<strong>en</strong> van externe prijsbepaling.<br />
Export betek<strong>en</strong>t ook extra inkomst<strong>en</strong><br />
voor ons land.”<br />
BarBara Vand<strong>en</strong>Bussche<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
BETTER3FRUIT CREËERT NIEUWE APPEL- EN PERENRASSEN<br />
DIE VOLDOEN AAN DE VRAAG VAN DE CONSUMENT EN INDUSTRIE. KORTOM: HOGE<br />
KWALITEIT, NIEUW EN ONDERSCHEIDBAAR,<br />
EN MET GELEIDE MARKTINTRODUCTIE.<br />
ONZE CREATIES:<br />
• DE BEKENDE MERKEN<br />
GREENSTAR ® EN KANZI ®<br />
• DE RIJZENDE STER ZARI<br />
DE BETTER3FRUIT RASSEN GENEREREN EEN<br />
BLIJVENDE MEERWAARDE VOOR ALLE SPELERS<br />
IN DE FRUITKETEN.<br />
MEER WETEN? WWW.BETTER3FRUIT.COM<br />
IllustrAtIEs<br />
1. toegepast onderzoek.<br />
foto: ILVo<br />
2. Drijv<strong>en</strong>de sla-system<strong>en</strong>.<br />
foto: Inagro<br />
3. Proefveld in Wetter<strong>en</strong>.<br />
foto: VIB<br />
1troEf<br />
INNoVAtIE &<br />
kNoW-hoW
1<br />
2<br />
3<br />
het POVLT te Beitem<br />
heet voortaan ‘inagro’<br />
zelfde wortels,<br />
nieuwe naam<br />
www.inagro.be<br />
Provincie West-Vlaander<strong>en</strong>. Ondernem<strong>en</strong> het zit in ons.<br />
Aardappel<strong>en</strong><br />
die resist<strong>en</strong>t zijn<br />
teg<strong>en</strong> schimmel<br />
E<strong>en</strong> veld met g<strong>en</strong>etisch<br />
gemodificeerde aard-<br />
appel<strong>en</strong> in Wetter<strong>en</strong> helpt<br />
onderzoekers om aard-<br />
appelrass<strong>en</strong> te kwek<strong>en</strong> die<br />
resist<strong>en</strong>t zijn teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
hardnekkige schimmel.<br />
case<br />
“Boer<strong>en</strong> spuit<strong>en</strong> om deze aardappelplaag<br />
onder controle te houd<strong>en</strong>,<br />
maar toch kunn<strong>en</strong> ze niet altijd<br />
voorkom<strong>en</strong> dat er opbr<strong>en</strong>gst verlor<strong>en</strong><br />
gaat”, zegt R<strong>en</strong>é Custers, regulatory<br />
& communications manager<br />
van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie<br />
(VIB).<br />
G<strong>en</strong>etisch gewijzigd<br />
Op het proefveld in Wetter<strong>en</strong> staan 27<br />
gemodificeerde aardappellijn<strong>en</strong>, 26<br />
van Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> Universiteit & Research<br />
C<strong>en</strong>ter <strong>en</strong> één van BASF. Het<br />
doel van de opstelling: kijk<strong>en</strong> of de g<strong>en</strong>etisch<br />
gewijzigde aardappel<strong>en</strong> in de<br />
praktijk resist<strong>en</strong>t zijn teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hardnekkige<br />
schimmel die onze oogst<strong>en</strong><br />
aantast. “Die aardappelziekte is het<br />
grootste probleem voor de aardappelteelt<br />
in land<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> gematigd klimaat<br />
zoals het onze”, vertelt Custers.<br />
“Ze kost <strong>en</strong>orm veel geld, door de bestrijdingsmiddel<strong>en</strong>,<br />
maar ook door<br />
het opbr<strong>en</strong>gstverlies. Daarnaast kunn<strong>en</strong><br />
aangetaste knoll<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de opslag<br />
aanleiding gev<strong>en</strong> tot bruinrot die<br />
op andere knoll<strong>en</strong> overgaat.”<br />
R<strong>en</strong>é<br />
Custers<br />
regulatory &<br />
communications<br />
manager Vlaams<br />
Instituut bio-<br />
Wilde aardappel<strong>en</strong><br />
uit de Andes<br />
“Vroeger hadd<strong>en</strong> we hier meer resist<strong>en</strong>te<br />
rass<strong>en</strong>, maar de ziekte<br />
heeft zich daaraan aangepast. Wet<strong>en</strong>schappers<br />
vond<strong>en</strong> echter nieuwe<br />
resist<strong>en</strong>tiefactor<strong>en</strong> in wilde<br />
aardappelsoort<strong>en</strong> in de Andes. Er<br />
zijn al meer dan twintig factor<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong>, die nu in andere rass<strong>en</strong><br />
geïntroduceerd word<strong>en</strong>.”<br />
Via de klassieke weg de resist<strong>en</strong>tiefactor<strong>en</strong><br />
inkruis<strong>en</strong>, is e<strong>en</strong> complex<br />
verhaal van lange adem, waarbij<br />
maar één factor per keer kan<br />
word<strong>en</strong> toegevoegd. “Via g<strong>en</strong>etische<br />
modificatie werk<strong>en</strong> we veel<br />
sneller, kunn<strong>en</strong> we meerdere factor<strong>en</strong><br />
tegelijk inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> behoud<strong>en</strong><br />
we de raseig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Er<br />
zijn verschill<strong>en</strong>de resist<strong>en</strong>tiefactor<strong>en</strong><br />
aan aardappel<strong>en</strong> toegevoegd<br />
– soms één, soms meerdere per ras –<br />
<strong>en</strong> die word<strong>en</strong> nu in het veld uitgetest.<br />
E<strong>en</strong>s we wet<strong>en</strong> in welke lijn<strong>en</strong><br />
die resist<strong>en</strong>tie ook daar behoud<strong>en</strong><br />
blijft, kunn<strong>en</strong> we er verdere tests op<br />
uitvoer<strong>en</strong>.”<br />
Vroeger spot<strong>en</strong> landbouwers gemiddeld<br />
zev<strong>en</strong> keer per seizo<strong>en</strong><br />
middel<strong>en</strong> om de ziekte onder controle<br />
te houd<strong>en</strong>, vervolgt R<strong>en</strong>é Custers.<br />
Vandaag is dat al dubbel zoveel.<br />
“De ziekte is agressiever <strong>en</strong> veelzijdiger<br />
geword<strong>en</strong>. De aardappelteelt<br />
is niet voor niets de grootste<br />
afnemer van fungicid<strong>en</strong>. De ziekte<br />
onder controle krijg<strong>en</strong> is dus goed<br />
voor de opbr<strong>en</strong>gt, de kwaliteit, het<br />
milieu <strong>en</strong> de landbouwer zelf.”<br />
technologie (VIb) BarBara Vand<strong>en</strong>Bussche<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
september 2011 · 5<br />
Praktijkgericht<br />
landbouwonderzoek<br />
Er lop<strong>en</strong> heel wat interessante<br />
project<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het<br />
praktijkgericht landbouwonderzoek.<br />
André Calus,<br />
afgevaardigd bestuurder<br />
van Inagro te Rumbeke-<br />
Beitem, het grootste<br />
onderzoeksstation in<br />
Vlaander<strong>en</strong>, geeft uitleg:<br />
In één van de project<strong>en</strong> wordt<br />
de werking van gewasbescherming<br />
verfijnd door ziektemodell<strong>en</strong><br />
te ontwikkel<strong>en</strong>. Die modell<strong>en</strong><br />
bepal<strong>en</strong> op basis van de<br />
weersomstandighed<strong>en</strong> op welk<br />
mom<strong>en</strong>t de kans op e<strong>en</strong> ziekte reeel<br />
is. Zo moet<strong>en</strong> boer<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel<br />
sproei<strong>en</strong> wanneer het nodig is.<br />
De ontwikkeling van nieuwe<br />
gewass<strong>en</strong>: de kiwibes, de<br />
zoetstofplant stevia, of lamsoor <strong>en</strong><br />
zeekraal.<br />
Nieuwe teelttechniek<strong>en</strong> zoals<br />
drijv<strong>en</strong>de system<strong>en</strong> voor<br />
sla, zodat de teelt los van de grond<br />
kan gebeur<strong>en</strong> <strong>en</strong> er ge<strong>en</strong> bodemontsmetting<br />
meer nodig is.<br />
Alternatieve vezelvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />
bijvoorbeeld h<strong>en</strong>nep of<br />
miscanthus. Die laatste grassoort<br />
zou ook gebruikt kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
als biobrandstof. In de bioraffinage<br />
zou m<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> als vervanger<br />
voor aardolie kunn<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>,<br />
maar die techniek staat nog in de<br />
kinderscho<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
RTK-GPS sturing van tractor<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> machines, waarbij<br />
steeds in dezelfde spor<strong>en</strong> gered<strong>en</strong><br />
wordt om de bodemstructuur te<br />
bescherm<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarbij ook zonder<br />
chauffeur kan gered<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.
6 · september 2011<br />
nieuws<br />
Hogere opbr<strong>en</strong>gst <strong>en</strong><br />
minder milieulast door<br />
efficiënter bemest<strong>en</strong><br />
■■Vraag: Wat gebeurt er met<br />
alle meststoff<strong>en</strong> die vandaag<br />
gebruikt word<strong>en</strong> in de<br />
landbouw?<br />
■■Antwoord: In europa wordt<br />
slechts 60 proc<strong>en</strong>t goed<br />
gebruikt, de rest is ballast voor<br />
het milieu.<br />
expertise<br />
“Met e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de wereldbevolking<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> landbouwareaal dat<br />
amper nog kan uitbreid<strong>en</strong> is dit ontoelaatbaar”,<br />
op<strong>en</strong>t Willem Sloot<br />
van kunstmestproduc<strong>en</strong>t Yara. Net<br />
niet de helft van de wereldbevolking<br />
gebruikt vandaag voedsel dat<br />
geteeld werd dankzij het gebruik<br />
van kunstmeststoff<strong>en</strong>. Aangezi<strong>en</strong><br />
de voedselbehoefte de kom<strong>en</strong>de dec<strong>en</strong>nia<br />
alle<strong>en</strong> maar zal to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>,<br />
is het belang van kunstmest niet te<br />
onderschatt<strong>en</strong>.<br />
“Er is ge<strong>en</strong> alternatief”, zegt Sloot.<br />
“De VN sprek<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>ame<br />
van de voedselbehoefte met 70 proc<strong>en</strong>t<br />
teg<strong>en</strong> 2050. T<strong>en</strong>zij we massaal<br />
boss<strong>en</strong> gaan kapp<strong>en</strong>, met het gevaar<br />
dat we het klimaat nog verder<br />
verstor<strong>en</strong>, zit er niets anders op dan<br />
de bestaande landbouwgrond zo efficiënt<br />
mogelijk te gebruik<strong>en</strong>. Om<br />
het r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t per hectare te do<strong>en</strong><br />
to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>, is e<strong>en</strong> rationeel gebruik<br />
van kunstmests noodzakelijk. Vandaag<br />
zi<strong>en</strong> we echter dat er nog veel<br />
te vaak slecht wordt gedoseerd, dat<br />
de verkeerde product<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingezet<br />
of dat er op slechte mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
wordt bemest. Dat is niet alle<strong>en</strong><br />
nadelig voor de opbr<strong>en</strong>gst <strong>en</strong><br />
het inkom<strong>en</strong> van de boer<strong>en</strong> maar<br />
op termijn ook nefast voor onze natuurlijke<br />
hulpbronn<strong>en</strong>.”<br />
Precisielandbouw<br />
De productie van stikstof vergt<br />
heel wat <strong>en</strong>ergie. De sector heeft<br />
de voorbije jar<strong>en</strong> miljard<strong>en</strong> geïnvesteerd<br />
om het productieproces<br />
duurzamer te mak<strong>en</strong>.<br />
“Op dit mom<strong>en</strong>t stot<strong>en</strong> onze fabriek<strong>en</strong><br />
amper nog afvalstoff<strong>en</strong><br />
uit <strong>en</strong> is onze meststof zeer nauwkeurig.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we apparat<strong>en</strong><br />
ontwikkeld waarmee de<br />
boer<strong>en</strong> het chlorofylgehalte in gewass<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> met<strong>en</strong>. Daardoor<br />
kunn<strong>en</strong> ze perfect bepal<strong>en</strong> hoeveel<br />
stikstof e<strong>en</strong> bepaald gewas<br />
nog nodig heeft om tot zijn volle<br />
ontwikkeling te kom<strong>en</strong>. In de onderhandeling<strong>en</strong><br />
over het nieuwe<br />
landbouwbeleid van de EU pleit<strong>en</strong><br />
we daarom voor e<strong>en</strong> betere scholing<br />
van de landbouwers. In de jar<strong>en</strong><br />
’60 <strong>en</strong> ’70 bestond er in West-<br />
Europa e<strong>en</strong> fijnmazig netwerk van<br />
landbouwadviseurs. De voorbije<br />
dec<strong>en</strong>nia zijn die vanwege ope<strong>en</strong>-<br />
willem Sloot<br />
s<strong>en</strong>ior executive<br />
Industry relations<br />
bij Yara<br />
NAuwkeurige metiNgeN<br />
met moderne apparatuur kan in het<br />
veld de actuele stikstofbehoefte van<br />
het gewas gemet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Hierdoor<br />
kunn<strong>en</strong> boer<strong>en</strong> perfect bepal<strong>en</strong><br />
hoeveel stikstof e<strong>en</strong> bepaald gewas<br />
nog nodig heeft <strong>en</strong> word<strong>en</strong> niet meer<br />
meststoff<strong>en</strong> gebruikt dan noodzakelijk.<br />
foto: yara<br />
volg<strong>en</strong>de kost<strong>en</strong>besparingsrondes<br />
allemaal wegbezuinigd. Daar moet<strong>en</strong><br />
we dring<strong>en</strong>d weer werk van<br />
mak<strong>en</strong>.”<br />
Ook lokale productie is volg<strong>en</strong>s<br />
Willem Sloot bijzonder belangrijk.<br />
“Europa heeft vruchtbare grond,<br />
e<strong>en</strong> zeer goede infrastructuur, e<strong>en</strong><br />
gunstig klimaat <strong>en</strong> onze boer<strong>en</strong><br />
beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> goede basisscholing.<br />
Het zou contraproductief<br />
zijn om die voordelige positie op te<br />
gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> onze landbouwproductie<br />
terug te schroev<strong>en</strong> om bijvoorbeeld<br />
meer natuurgebied<strong>en</strong> te creer<strong>en</strong>.<br />
Vroeger produceerde Europa<br />
zijn eig<strong>en</strong> voedsel. Vandaag hebb<strong>en</strong><br />
we buit<strong>en</strong> de EU e<strong>en</strong> oppervlakte<br />
zo groot als Duitsland nodig<br />
om in onze voedselvoorzi<strong>en</strong>ing<br />
te voorzi<strong>en</strong>. Daardoor br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> we<br />
e<strong>en</strong> proces van prijsstijging<strong>en</strong> op<br />
gang waar wij in onze luxepositie<br />
amper last van hebb<strong>en</strong> maar waar<br />
e<strong>en</strong> groot deel van de wereldbevolking<br />
onder lijdt.”<br />
Nutriënt<strong>en</strong>boekhouding<br />
In vergelijking met West-Europa<br />
is in de nieuwe lidstat<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
extra inspanning nodig, me<strong>en</strong>t<br />
Sloot. “In plaats van opnieuw te<br />
opter<strong>en</strong> voor inkom<strong>en</strong>ssteun, kan<br />
de EU beter kiez<strong>en</strong> voor subsidies<br />
op basis van hele concrete maatregel<strong>en</strong><br />
om de duurzaamheid van<br />
de landbouwbedrijv<strong>en</strong> te bevorder<strong>en</strong>.<br />
Het toepass<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> nutri<strong>en</strong>t<strong>en</strong>boekhouding<br />
is e<strong>en</strong> maatregel<br />
die vandaag nog veel te weinig<br />
of zeld<strong>en</strong> e<strong>en</strong>vormig wordt toege-<br />
stikstof is broodnodig<br />
■■Op<br />
11 mei 2011 werd de<br />
totale wereldbevolking op<br />
6,918 miljard m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> geschat.<br />
elke dag kom<strong>en</strong> er op deze<br />
planeet 209.000 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij.<br />
Aan dat tempo bereik<strong>en</strong> we in<br />
2030 de kaap van 8,5 miljard.<br />
■ ■Stikstof<br />
is ess<strong>en</strong>tieel voor<br />
de groei van e<strong>en</strong> plant. Het<br />
stimuleert fotosynthese, wortelgroei,<br />
eiwitproductie <strong>en</strong> de<br />
opname van andere nutriënt<strong>en</strong>.<br />
■■De hoeveelheid stikstof in de<br />
grond is beperkt <strong>en</strong> limiteert de<br />
groei van de plant<strong>en</strong> in natuurlijke<br />
ecosystem<strong>en</strong>. Landbouw<br />
past. Dat is niet zomaar papierwerk<br />
dat de landbouwers extra<br />
werk bezorgt, maar e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<br />
om op e<strong>en</strong> efficiënte manier<br />
te bemest<strong>en</strong>. Op die manier moet<strong>en</strong><br />
we er in slag<strong>en</strong> om die 60 proc<strong>en</strong>t<br />
r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t naar 80 proc<strong>en</strong>t<br />
te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.”<br />
Ko<strong>en</strong> Lauwereyns<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
zorgt ervoor dat de voorraad<br />
verder afneemt doordat stikstof<br />
tijd<strong>en</strong>s de teelt door de plant<br />
wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> met de<br />
oogst wordt afgevoerd. Vandaar<br />
dat het tekort moet aangevuld<br />
word<strong>en</strong> met organische of<br />
minerale stikstofbronn<strong>en</strong>.<br />
■■in<br />
1987 werd per 100 kg<br />
stikstof 65 kg verspild, vandaag<br />
nog ongeveer 40 kg.<br />
■■e<strong>en</strong><br />
overmaat aan stikstof<br />
leidt tot uitspoeling naar het<br />
grondwater <strong>en</strong> vervluchtiging<br />
met milieuvervuiling <strong>en</strong><br />
klimaatverandering tot gevolg.<br />
InnovatIe<br />
substraatteelt<br />
duurzaam<br />
dankzij nieuwe<br />
grow bag<br />
Het Belgische Peltracom<br />
ontwikkelde e<strong>en</strong> ecologisch<br />
volwaardig alternatief<br />
voor de conv<strong>en</strong>tionele<br />
teeltsubstrat<strong>en</strong>. Dankzij<br />
de grow bag kan in<br />
Vlaander<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> al<br />
40.000 m³ substraatwolafval<br />
vermed<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
De ontwikkeling van e<strong>en</strong> volledig<br />
composteerbaar substraat is e<strong>en</strong><br />
opsteker voor de <strong>tuinbouw</strong>sector.<br />
Deze innovatie helpt de sector<br />
immers om zich verder te profiler<strong>en</strong><br />
als duurzaam <strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong>delijk.<br />
Het wordt al snel duidelijk<br />
waarom.<br />
Afvalberg<br />
In Vlaander<strong>en</strong> groei<strong>en</strong> 90% van alle<br />
tomat<strong>en</strong>, paprika <strong>en</strong> komkommers<br />
niet in de volle aarde maar<br />
op ste<strong>en</strong>wolmatt<strong>en</strong>. Afgezi<strong>en</strong> van<br />
de afvalberg op het einde van het<br />
teeltseizo<strong>en</strong>, is voor de productie<br />
van de matt<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> grote<br />
hoeveelheid cokes <strong>en</strong> aardgas nodig,<br />
die verantwoordelijk is voor<br />
e<strong>en</strong> hoge CO2-emissie. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> grote hoeveelhed<strong>en</strong> verzur<strong>en</strong>de<br />
gass<strong>en</strong> vrij die e<strong>en</strong> substantiële<br />
bijdrage lever<strong>en</strong> aan het<br />
broeikaseffect.<br />
Voordelig <strong>en</strong> duurzaam<br />
De grow bag is niet alle<strong>en</strong> veel duurzamer,<br />
maar ook voordeliger voor<br />
de kwekers. “Het is e<strong>en</strong> volledig<br />
biologisch afbreekbaar substraat,<br />
op basis van organische grondstoff<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> composteerbare<br />
hoes”, zegt Maaike Perneel. “Het<br />
substraat verandert niets aan het<br />
teeltproces <strong>en</strong> de kweker g<strong>en</strong>iet<br />
zelfs van e<strong>en</strong> meeropbr<strong>en</strong>gst. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> de telers e<strong>en</strong> Europese<br />
subsidie van 2.000 euro per<br />
hectare ontvang<strong>en</strong>.”<br />
Bestand teg<strong>en</strong> vocht<br />
“De grote uitdaging was om het organische<br />
alternatief voor de ste<strong>en</strong>wol<br />
e<strong>en</strong> jaar lang bestand te mak<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> de hoge vochtigheid <strong>en</strong><br />
de uv-straling in de serres, zonder<br />
dat de folie begint te composter<strong>en</strong>.<br />
Terwijl de matt<strong>en</strong> dan weer<br />
snel moet<strong>en</strong> composter<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
hoogwaardige bodemverbeteraar<br />
e<strong>en</strong>maal ze in december uit de<br />
groeikass<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verwijderd.<br />
Waar de <strong>tuinbouw</strong>ers vroeger het<br />
tomat<strong>en</strong>loof bij het opruim<strong>en</strong> van<br />
de serre moest<strong>en</strong> scheid<strong>en</strong> van de<br />
inerte substraatmat, kunn<strong>en</strong> ze nu<br />
al het organische afval sam<strong>en</strong> verwijder<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> aan compostbedrijv<strong>en</strong><br />
lever<strong>en</strong>.”
nieuws<br />
“Alles begint met<br />
e<strong>en</strong> goed gebruik”<br />
■ ■Vraag:<br />
Wat is het risico<br />
van het gebruik van gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong>?<br />
■■antwoord: bij e<strong>en</strong> verantwoord<br />
gebruik is het risico voor<br />
m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> milieu minimaal.<br />
Hoewel gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
af te rek<strong>en</strong><strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> negatief imago zijn ze onontbeerlijk<br />
voor de land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>.<br />
Zonder deze product<strong>en</strong> zou de wereldwijde<br />
voedselproductie met<br />
maar liefst 40 proc<strong>en</strong>t dal<strong>en</strong>.<br />
Wat zijn de risico’s?<br />
“Als gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> goede manier gebruikt word<strong>en</strong>,<br />
lever<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> belangrijke bijdrage<br />
aan e<strong>en</strong> duurzame voedselproductie,<br />
legt Sofie Vergucht van<br />
sectorver<strong>en</strong>iging <strong>Phytofar</strong> uit. “Er<br />
wordt vaak met de vinger gewez<strong>en</strong><br />
naar het gezondheidsrisico van<br />
de product<strong>en</strong>. Nochtans, als je de<br />
gebruiksaanwijzing respecteert,<br />
kunn<strong>en</strong> de risico’s als verwaarloosbaar<br />
beschouwd word<strong>en</strong>.”<br />
Er zijn veel studies gedaan naar<br />
de kans op kanker of Alzheimer<br />
voor dit soort middel<strong>en</strong>. Sommig<strong>en</strong><br />
zi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verband terwijl ander<strong>en</strong><br />
dit teg<strong>en</strong>sprek<strong>en</strong>. In de wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
wereld wordt algeme<strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dat de huidige<br />
product<strong>en</strong> op de markt e<strong>en</strong> minimaal<br />
risico inhoud<strong>en</strong> als ze goed<br />
gebruikt word<strong>en</strong>.<br />
“E<strong>en</strong> andere grote bezorgdheid<br />
heeft te mak<strong>en</strong> met vervuiling<br />
van het grond- <strong>en</strong> oppervlaktewater.<br />
Soms word<strong>en</strong> inderdaad<br />
op bepaalde plaats<strong>en</strong> in Europa <strong>en</strong><br />
Vlaander<strong>en</strong> rest<strong>en</strong> van gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong> in<br />
WereldWijde produCtie. zonder gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong> zou de wereldwijde<br />
voedselproductie met maar liefst 40 proc<strong>en</strong>t dal<strong>en</strong>. foto: phytofar<br />
het water. Hoewel het hier steeds<br />
gaat om e<strong>en</strong> lage conc<strong>en</strong>tratie die<br />
niet schadelijk is voor het waterlev<strong>en</strong>,<br />
blijv<strong>en</strong> we strev<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
totale afwezigheid. Ook hier is e<strong>en</strong><br />
8 Tips<br />
ook als tuinier spring je best<br />
slim om met gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong>.<br />
e<strong>en</strong> aantal<br />
tips:<br />
Lees aandachtig de<br />
1<br />
2<br />
gebruiksaanwijzing.<br />
Draag bescherm<strong>en</strong>de<br />
kledij (handscho<strong>en</strong><strong>en</strong>!)<br />
zodat de huid voldo<strong>en</strong>de wordt<br />
bedekt.<br />
Volg de voorgeschrev<strong>en</strong><br />
3<br />
4<br />
dosering.<br />
Meet de juiste hoeveelheid<br />
vloeistof af zodat je niets<br />
correct gebruik cruciaal om te vermijd<strong>en</strong><br />
dat deze middel<strong>en</strong> via erosie<br />
of drift door de wind in het water<br />
terecht kom<strong>en</strong>. Daarom moet<br />
je de verplichte bufferzones waar-<br />
hoeft weg te giet<strong>en</strong>.<br />
Hou rek<strong>en</strong>ing met de<br />
5 weersomstandighed<strong>en</strong>.<br />
Koel, droog weer is ideaal.<br />
Vermijd spuit<strong>en</strong> bij wind.<br />
spoel de sproeier grondig<br />
6 uit <strong>en</strong> spuit het spoelwater<br />
over de reeds behandelde<br />
oppervlakte.<br />
Was de hand<strong>en</strong> na gebruik<br />
7 <strong>en</strong> bewaar het product op<br />
e<strong>en</strong> veilige, afgeslot<strong>en</strong> plek.<br />
Lege verpakking<strong>en</strong> gaan<br />
8 naar het containerpark.<br />
2troef<br />
duurzaamheid<br />
in je niet mag spuit<strong>en</strong> respecter<strong>en</strong>,<br />
antidriftdopp<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
spuit<strong>en</strong> als er weinig wind is.”<br />
Communicer<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> s<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong><br />
“De laatste twintig jaar zijn de product<strong>en</strong><br />
sterk vernieuwd <strong>en</strong> heeft<br />
de industrie e<strong>en</strong> extra inspanning<br />
gedaan om te communicer<strong>en</strong><br />
naar de landbouwers om h<strong>en</strong><br />
aan te zett<strong>en</strong> tot slim gebruik. Ook<br />
de overheid s<strong>en</strong>sibiliseert de land-<br />
<strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers met campagnes<br />
<strong>en</strong> voorziet de nodige opleiding.<br />
Om onzorgvuldig gebruik te voorkom<strong>en</strong>,<br />
heeft de overheid rec<strong>en</strong>t<br />
e<strong>en</strong> onderscheid gemaakt tuss<strong>en</strong><br />
product<strong>en</strong> die gebruikt mog<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> door particulier<strong>en</strong> <strong>en</strong> product<strong>en</strong><br />
die <strong>en</strong>kel beschikbaar zijn<br />
voor de professionele gebruikers<br />
zoals de land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers. Enkel<br />
product<strong>en</strong> in kleine verpakking<strong>en</strong><br />
zijn nog beschikbaar voor<br />
particulier<strong>en</strong>. Daarmee wordt niet<br />
alle<strong>en</strong> het gebruik beter gecontroleerd,<br />
maar wordt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s vermed<strong>en</strong><br />
dat e<strong>en</strong> tuinier die maar<br />
e<strong>en</strong> halve liter nodig had, de rest<br />
van zijn grote verpakking in de riool<br />
giet. Dankzij continue innovatie,<br />
betere technologie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> correcter<br />
gebruik zi<strong>en</strong> we dat de laatste<br />
ti<strong>en</strong> à vijfti<strong>en</strong> jaar de mogelijke<br />
risico’s voor m<strong>en</strong>s, dier <strong>en</strong> milieu<br />
aanzi<strong>en</strong>lijk zijn afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. En<br />
dat gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> steeds belangrijkere bijdrage<br />
lever<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> duurzame land-<br />
<strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>. Al blijv<strong>en</strong> we strev<strong>en</strong><br />
naar verbetering.<br />
Carm<strong>en</strong> Van Oers<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
september 2011 · 7<br />
25 jaar innovatief in gewasbescherming<br />
Trots kijk<strong>en</strong> we terug op wat we hebb<strong>en</strong> bereikt…<br />
• Actief in de hele Europese Unie<br />
• Omzetniveau van om <strong>en</strong> bij 270 miljo<strong>en</strong> euro<br />
• Uitstek<strong>en</strong>d product<strong>en</strong>pakket<br />
… maar nog liever kijk<strong>en</strong> we vooruit.<br />
• Voortdur<strong>en</strong>de investering<strong>en</strong> in innovatieve product<strong>en</strong><br />
• Versterking van ons verkoops- <strong>en</strong> ontwikkelingsteam<br />
• Ontwikkeling van biologische product<strong>en</strong><br />
beleid<br />
Lekker <strong>en</strong><br />
veilig voedsel<br />
het gebruik van gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
draagt bij tot e<strong>en</strong> succesvolle<br />
oogst <strong>en</strong> kwalitatieve<br />
product<strong>en</strong>. toch moet er<br />
slim mee word<strong>en</strong><br />
omgesprong<strong>en</strong>. ook op<br />
europees niveau wordt<br />
hier de nodige aandacht<br />
aan gegev<strong>en</strong>.<br />
De EU-wetgeving op vlak van gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong>behoort<br />
tot de str<strong>en</strong>gste ter wereld.<br />
De afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> heeft de Europese<br />
Commissie de wetgeving<br />
betreff<strong>en</strong>de de maximale aanwezigheid<br />
(residu’s) van gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong><br />
op voedsel<br />
geëvalueerd, alsook de middel<strong>en</strong><br />
die op de markt zijn <strong>en</strong> hun gebruik.<br />
Hierdoor kunn<strong>en</strong> alle product<strong>en</strong><br />
die vandaag de dag beschikbaar<br />
zijn, beschouwd word<strong>en</strong><br />
als veilig.<br />
G<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> zonder zorg<strong>en</strong><br />
In België zorgt het Federaal<br />
Ag<strong>en</strong>tschap voor de Veiligheid<br />
van de Voedselket<strong>en</strong> (FAVV) voor<br />
de nodige controles op residu’s<br />
op gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> fruit. In 2010 was<br />
97.8% van de stal<strong>en</strong> conform: dit<br />
betek<strong>en</strong>t ge<strong>en</strong> residu’s of ge<strong>en</strong><br />
overschrijding van de wettelijk<br />
bepaalde residulimiet<strong>en</strong>. De<br />
voedselkwaliteit in Vlaander<strong>en</strong><br />
kan dankzij de vakbekwaamheid<br />
van duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> landbouwers,<br />
<strong>en</strong> het toezicht van diverse controle-instanties,<br />
tot de beste <strong>en</strong><br />
meest veilige van de wereld beschouwd<br />
word<strong>en</strong>. De consum<strong>en</strong>t<br />
hoeft zich dus ge<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> kan g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> lekker<br />
stuk gro<strong>en</strong>te of fruit.<br />
Carm<strong>en</strong> Van Oers<br />
redactie.be@mediaplanet.com
8 · september 2011<br />
inspiratie<br />
Vlaams minister-presid<strong>en</strong>t Kris Peeters, tev<strong>en</strong>s Vlaams minister<br />
voor Economie, geeft zijn visie over ondernemerschap, tewerkstelling<br />
<strong>en</strong> beleid met betrekking tot de land-<strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>sector.<br />
Landbouwers,<br />
ondernemers<br />
in het kwadraat<br />
interview<br />
■Wat<br />
maakt de agro-voedingsector<br />
verschill<strong>en</strong>d van andere<br />
ector<strong>en</strong>?<br />
Land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong> zijn bij uitstek risicovolle<br />
bezighed<strong>en</strong>. Dat ondernemers<br />
moet<strong>en</strong> omgaan met risico’s, is de logica<br />
zelve. Daarom zijn het ook ondernemers.<br />
In de land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong> word<strong>en</strong><br />
ze echter niet alle<strong>en</strong> geconfronteerd<br />
met de ‘normale’ bedrijfsrisico’s, maar<br />
komt er nog e<strong>en</strong> extra dim<strong>en</strong>sie bij.<br />
Het zijn immers de <strong>en</strong>ige sector<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
onze economie die werk<strong>en</strong> met lev<strong>en</strong>de<br />
organism<strong>en</strong>, met alle bijkom<strong>en</strong>de<br />
onzekerhed<strong>en</strong> van di<strong>en</strong> op het vlak<br />
van klimaat, dier- <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>ziekt<strong>en</strong>,<br />
moeilijke bewaarbaarheid van de product<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong>z. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zijn het sector<strong>en</strong><br />
waar, meer dan in gelijk welke andere<br />
sector, ecologische <strong>en</strong> ethische<br />
vraagstukk<strong>en</strong> op tafel ligg<strong>en</strong>, ik d<strong>en</strong>k<br />
aan dier<strong>en</strong>welzijn. Het is daarom dat ik<br />
onze land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers al vaak omschrev<strong>en</strong><br />
heb als ‘ondernemers in het<br />
kwadraat’.<br />
Daarnaast is de agro-voedingssector<br />
ook e<strong>en</strong> strategische sector die in-<br />
Stoomkok<strong>en</strong> is de gezondste<br />
manier om gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te bereid<strong>en</strong>.<br />
Gestoomde gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> behoud<strong>en</strong><br />
hun vitamines <strong>en</strong> vezels<br />
staat voor onze lev<strong>en</strong>snoodzakelijke<br />
voedselvoorzi<strong>en</strong>ing. Het risicobest<strong>en</strong>diger<br />
mak<strong>en</strong> van die sector is daarom<br />
ook één van mijn prioritaire beleidsaandachtspunt<strong>en</strong>.<br />
■■Is<br />
er nog toekomst voor de<br />
Vlaamse land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong> <strong>en</strong><br />
hoe moet die er uit zi<strong>en</strong>?<br />
Ondanks de risico’s waar de sector geregeld<br />
mee geconfronteerd wordt, is<br />
Vlaander<strong>en</strong> e<strong>en</strong> topregio wat de land<strong>en</strong><br />
<strong>tuinbouw</strong> <strong>en</strong> agro-voedingssector<br />
betreft. Dat is het resultaat van e<strong>en</strong><br />
vruchtbare bodem, het goede klimaat,<br />
de gunstige ligging van Vlaander<strong>en</strong>,<br />
het ondernemerschap in de sector, de<br />
goed ontwikkelde ondersteuning van<br />
onderzoek <strong>en</strong> onderwijs, <strong>en</strong>zovoort.<br />
Vlaander<strong>en</strong> produceert op e<strong>en</strong> zeer beperkte<br />
oppervlakte product<strong>en</strong> van zeer<br />
hoge kwaliteit. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> gebeurt dit<br />
op e<strong>en</strong> manier waarbij steeds meer<br />
aandacht is voor de gevolg<strong>en</strong> voor het<br />
leefmilieu <strong>en</strong> de omgeving. In de toekomst<br />
moet op die weg verder gegaan<br />
word<strong>en</strong>: het op e<strong>en</strong> duurzame wijze realiser<strong>en</strong><br />
van hoge producties gekoppeld<br />
aan de verbetering van de kwa-<br />
“Ondanks<br />
de risico’s<br />
waar de<br />
sector<br />
geregeld<br />
mee geconfronteerd<br />
wordt, is<br />
Vlaander<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> topregio<br />
wat de land-<br />
<strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong><br />
betreft”<br />
Kris Peeters<br />
Vlaams minister-<br />
presid<strong>en</strong>t<br />
nieuw<br />
puur Belgisch witloof<br />
in stoomzakjes<br />
Verkrijgbaar in De VerSafDeling Van uw Supermarkt<br />
3trOEf<br />
EcOnOmIsch<br />
bElang<br />
liteit <strong>en</strong> de vermindering van de gevolg<strong>en</strong><br />
voor de omgeving.<br />
E<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sieve ecologische landbouw<br />
is de roeping voor Vlaander<strong>en</strong>. Daarnaast<br />
wordt onze Vlaamse landbouw steeds meer<br />
gediversifieerd. Er word<strong>en</strong> heel wat initiatiev<strong>en</strong><br />
opgezet om de ‘korte ket<strong>en</strong>’- afzetkanal<strong>en</strong><br />
te versterk<strong>en</strong>, biologische landbouw<br />
te promot<strong>en</strong> <strong>en</strong> verbrede landbouwactiviteit<strong>en</strong><br />
(hoevetoerisme, agrarisch natuurbeheer,<br />
zorglandbouw) aan te moedig<strong>en</strong>.<br />
■■Wat<br />
is de rol van de agro-voedingssector<br />
in Vlaander<strong>en</strong>?<br />
De agro-voedingssector is de derde industriële<br />
sector in Vlaander<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong> belangrijk<br />
positief exportsaldo realiseert <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
tewerkstelling g<strong>en</strong>ereert van bijna 90.000<br />
arbeidskracht<strong>en</strong>. Voor verschill<strong>en</strong>de product<strong>en</strong>,<br />
ik d<strong>en</strong>k aan de diepvriesgro<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de verwerkte aardappelproduct<strong>en</strong>,<br />
staan we op zelfs op nummer 1 op wereldvlak.<br />
Will<strong>en</strong> we de kans<strong>en</strong> van deze sector<br />
op peil houd<strong>en</strong>, dan moet er blijv<strong>en</strong>d geïnvesteerd<br />
word<strong>en</strong> in onderzoek <strong>en</strong> innovatie.<br />
Enkel op die manier kunn<strong>en</strong> we het verschil<br />
mak<strong>en</strong>. De Vlaamse overheid zal daarin<br />
de sector blijv<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>, ondermeer<br />
via het initiatief van Flanders Food.<br />
Snel klaar<br />
in 10 minut<strong>en</strong> gegratineerd witloof<br />
• • •<br />
gebruikSgemak<br />
ev<strong>en</strong> in de microgolfov<strong>en</strong> <strong>en</strong> klaar<br />
• • •<br />
geZOnD<br />
vitamines blijv<strong>en</strong> behoud<strong>en</strong><br />
• • •<br />
■■Op<br />
Europees niveau<br />
wordt opnieuw gesprok<strong>en</strong><br />
over e<strong>en</strong> hervorming van<br />
het Europees landbouwbeleid.<br />
Wat zijn de kans<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> uitdaging<strong>en</strong> voor<br />
Vlaander<strong>en</strong>?<br />
Het Europees landbouwbeleid<br />
De echte witlOOfSmaak<br />
vollere smaak dan<br />
bij traditionele bereidingswijzes
is in zijn meer dan 50 jaar lange geschied<strong>en</strong>is<br />
cruciaal geweest om er<br />
voor te zorg<strong>en</strong> dat de Europese consum<strong>en</strong>t<br />
e<strong>en</strong> zeer gevarieerd palet<br />
aan voedingsproduct<strong>en</strong> het jaar<br />
rond beschikbaar heeft teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> relatief<br />
lage prijs. Zo is het aandeel van<br />
voeding in de besteding van onze in-<br />
kom<strong>en</strong>s in die periode gedaald van<br />
zo’n 40% naar 12%.<br />
Het komt er op aan om het Europees<br />
landbouwbeleid verder aan te<br />
pass<strong>en</strong> aan de realiteit van vandaag<br />
zonder het kind met het badwater<br />
weg te gooi<strong>en</strong>. Dit betek<strong>en</strong>t dat dit<br />
beleid tezelfdertijd oog moet heb-<br />
E<strong>en</strong> project in<br />
agrarisch gebied?<br />
Doe beroep op e<strong>en</strong> specialist!<br />
Uw adviesbureau<br />
www.dlv.be info@dlv.be 0800 90 910<br />
b<strong>en</strong> voor de geglobaliseerde economie<br />
waarin onze ondernemers moet<strong>en</strong><br />
operer<strong>en</strong> én voor de to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de<br />
aandacht voor duurzame productiewijz<strong>en</strong><br />
binn<strong>en</strong> onze sam<strong>en</strong>leving.<br />
Toch wel e<strong>en</strong> uitdaging…<br />
kort nieuws<br />
Economisch belang:<br />
57%<br />
van de totale<br />
productiewaarde<br />
bestaat uit veeteelt.<br />
regionaal<br />
West-Vlaander<strong>en</strong>:<br />
2011 Media Planet:Opmaak redactie@mediaplanet.com<br />
1 19-08-2011 11:20 Pagina 1<br />
september 2011 · 9<br />
5,1 miljard euro<br />
is de raming van de eindproductiewaarde van de Vlaamse land-<br />
& <strong>tuinbouw</strong>sector, het hoogste cijfer van de laatste 10 jaar.<br />
De 5 belangrijkste landbouwproduct<strong>en</strong><br />
dé landbouwprovincie bij uitstek<br />
■■Ongeveer<br />
één derde van de<br />
Vlaamse land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>bedrijv<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> agrarische arbeidskracht<strong>en</strong><br />
is in West-Vlaander<strong>en</strong><br />
gesitueerd. De provincie West-<br />
Vlaander<strong>en</strong> wordt dan ook – terecht<br />
– al jar<strong>en</strong> als dé landbouwprovincie<br />
bij uitstek beschouwd.<br />
Door de to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mechanisatie<br />
<strong>en</strong> automatisering daalt<br />
het aantal werknemers: mom<strong>en</strong>teel<br />
werk<strong>en</strong> bijna 46.000 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
in bedrijv<strong>en</strong> van het agrocomplex,<br />
dit is bijna 10% van de West-<br />
Vlaamse arbeidsbevolking.<br />
Hoewel het aantal landbouwbedrijv<strong>en</strong><br />
daalt word<strong>en</strong> de overblijv<strong>en</strong>de<br />
landbouwbedrijv<strong>en</strong><br />
steeds groter. Het economische<br />
belang in productiewaarde, de<br />
toelever<strong>en</strong>de <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>de industrie<br />
stijgt echter nog elk jaar.<br />
1/5 van de landbouwers in West-<br />
Vlaander<strong>en</strong> doet aan e<strong>en</strong> of andere<br />
vorm van landbouwverbreding:<br />
hoeveproduct<strong>en</strong>, toerisme,<br />
educatie, zorg, natuur- <strong>en</strong> landschapszorg,..<br />
Het West-Vlaamse provinciebestuur<br />
staat dichtbij de dagelijkse<br />
landbouwpraktijk <strong>en</strong> is traditiegetrouw<br />
e<strong>en</strong> belangrijke partner<br />
voor de landbouwsector. Nieuwe<br />
kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> nieuwe knelpunt<strong>en</strong><br />
duik<strong>en</strong> op. De Provincie probeert<br />
de landbouwers bij te staan door<br />
vanuit haar bevoegdhed<strong>en</strong> in te<br />
spel<strong>en</strong> op de kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> te werk<strong>en</strong><br />
aan oplossing<strong>en</strong> voor knelpunt<strong>en</strong>.<br />
AVEVE, uw partner<br />
in land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>
10 · september 2011<br />
inspiratie<br />
“één hagelbui<br />
kan e<strong>en</strong> ganse<br />
fruitoogst<br />
verniel<strong>en</strong>”<br />
■ ■Vraag:<br />
e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d <strong>en</strong><br />
fwissel<strong>en</strong>d bestaan dicht bij<br />
e natuur. Kan het beroep van<br />
and- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers zo<br />
ord<strong>en</strong> omschrev<strong>en</strong>?<br />
■ Antwoord: Zeker, maar<br />
nno 2011 zijn k<strong>en</strong>nis,<br />
pecialisatie <strong>en</strong> kapitaal de drie<br />
ernwoord<strong>en</strong> van de sector.<br />
“Vijf jaar geled<strong>en</strong> heb ik het land- <strong>en</strong><br />
<strong>tuinbouw</strong>bedrijf van mijn ouders<br />
overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De overname van e<strong>en</strong><br />
familiaal land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>bedrijf<br />
k<strong>en</strong>t vele facett<strong>en</strong> <strong>en</strong> moet zorgvuldig<br />
word<strong>en</strong> voorbereid”, op<strong>en</strong>t Jan<br />
Lowet. “Mijn ouders hadd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gem<strong>en</strong>gd<br />
bedrijf met akkerbouw, vark<strong>en</strong>s<br />
<strong>en</strong> fruitteelt. De akkerbouwactiviteit<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de vark<strong>en</strong>shouderij<br />
zijn inmiddels stopgezet zodat wij<br />
helemaal focuss<strong>en</strong> op fruitteelt <strong>en</strong><br />
op die manier lever<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> grote<br />
toegevoegde waarde. We beschikk<strong>en</strong><br />
hier in Hasp<strong>en</strong>gouw over 40 hectare<br />
grond voor per<strong>en</strong>- <strong>en</strong> appelteelt.”<br />
Niet iN mijN achtertuiN!<br />
Overname<br />
in de tijd spreid<strong>en</strong><br />
“De overname van het ouderlijk bedrijf<br />
vergde e<strong>en</strong> kapitaalint<strong>en</strong>sieve<br />
inspanning. Gelukkig verle<strong>en</strong>t het<br />
Vlaams Landbouwinvesteringsfonds<br />
(VLIF) financiële steun voor<br />
e<strong>en</strong> aantal vestigingskost<strong>en</strong>. Al<br />
blijft er e<strong>en</strong> groot vermog<strong>en</strong> vereist<br />
om grond<strong>en</strong> te verwerv<strong>en</strong>. Onder<br />
meer om die red<strong>en</strong> word<strong>en</strong> overnames<br />
doorgaans in de tijd gespreid.<br />
Nadat ik e<strong>en</strong> eerste pakket aandel<strong>en</strong><br />
had aangekocht, nam mijn<br />
echtg<strong>en</strong>ote <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> later het<br />
rester<strong>en</strong>de aandel<strong>en</strong>pakket over. Op<br />
die manier was de overname totaal<br />
rond. Om de aandel<strong>en</strong>overdracht<br />
geleidelijk te kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, is er<br />
e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>s naar de oprichting van<br />
v<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> waarbij privé <strong>en</strong><br />
zak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gescheid<strong>en</strong>.”<br />
Gespecialiseerde k<strong>en</strong>nis<br />
“Terwijl ik me vooral bezig hou met<br />
de praktische kant van het bedrijf,<br />
neemt mijn echtg<strong>en</strong>ote An het administratieve<br />
luik voor haar rek<strong>en</strong>ing.<br />
Wij tracht<strong>en</strong> ons vooral te onderscheid<strong>en</strong><br />
door de optimalisatie<br />
van teelttechniek<strong>en</strong>. Het gaat<br />
daarbij onder meer om de verbetering<br />
van de kwaliteit van het fruit,<br />
het aanlegg<strong>en</strong> van irrigatie, het<br />
gebruik van plastiek<strong>en</strong> kist<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
nachtvorstbestrijding.”<br />
■■Slechts 2,1% van de beroeps- stad, maar ze verget<strong>en</strong> wel dat op<br />
bevolking verdi<strong>en</strong>t zijn brood in de datzelfde platteland de boer zijn<br />
land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>sector.<br />
boterham moet verdi<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
■■Vele<br />
plattelandsbewoners ■ ■Vaak<br />
is uitbreiding voor land-<br />
hebb<strong>en</strong> dus ge<strong>en</strong> voeling meer bouwers de <strong>en</strong>ige manier om hun<br />
met voedselproductie <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> bedrijf leefbaar te houd<strong>en</strong> of aan<br />
<strong>en</strong> ‘lev<strong>en</strong>’ vooral in de stad. de maatschappelijke eis<strong>en</strong> op vlak<br />
■ ■Ze<br />
hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> idee wat e<strong>en</strong> van milieu of dier<strong>en</strong>welzijn te<br />
landbouwer op zijn bedrijf uitvoert. voldo<strong>en</strong>.<br />
Dat werkt het ‘not in my backyard’- ■■Door<br />
e<strong>en</strong> adviesbureau<br />
syndroom in de hand.<br />
onder de arm te nem<strong>en</strong>, wil de<br />
■ ■Buurtprotest<strong>en</strong><br />
bij de landbouwer e<strong>en</strong> gefundeerd<br />
uitbreiding van landbouw-<br />
dossier overmak<strong>en</strong> aan de<br />
bedrijv<strong>en</strong> of de opstart van e<strong>en</strong> bevoegde instanties.<br />
mestverwerkingsinstallatie zijn ■■Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> helpt zo’n bureau<br />
eerder regel dan uitzondering. ook bij de keuze voor de beste<br />
■■M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> verkiez<strong>en</strong> de rust <strong>en</strong> techniek<strong>en</strong> om de overlast voor de<br />
idylle van het platteland bov<strong>en</strong> de buurt tot e<strong>en</strong> minimum te beperk<strong>en</strong>.<br />
Risico’s moeilijk<br />
voorspelbaar<br />
“Als fruitteler heb je ge<strong>en</strong> complete<br />
impact op de bedrijfsvoering, e<strong>en</strong><br />
aantal risicofactor<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we<br />
immers niet onder controle. Het is<br />
bijvoorbeeld moeilijk voorspelbaar<br />
hoeveel de oogst zal opbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> in<br />
de kom<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong>, hoe de marktprijz<strong>en</strong><br />
zull<strong>en</strong> evoluer<strong>en</strong>, of er e<strong>en</strong><br />
grote vraag zal zijn naar appels <strong>en</strong><br />
per<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zovoort. E<strong>en</strong> andere onberek<strong>en</strong>bare<br />
factor is het weer. De afgelop<strong>en</strong><br />
periode werd<strong>en</strong> wij diverse<br />
mal<strong>en</strong> geconfronteerd met hevig<br />
onweer dat vaak gepaard ging met<br />
int<strong>en</strong>se hagelbui<strong>en</strong>. Eén hagelbui<br />
kan e<strong>en</strong> ganse fruitoogst verniel<strong>en</strong>.<br />
Dat is e<strong>en</strong> bijna niet in te schatt<strong>en</strong><br />
risico van ons beroep. Wij tracht<strong>en</strong><br />
ons uiteraard te ‘wap<strong>en</strong><strong>en</strong>’ teg<strong>en</strong><br />
dergelijk natuurgeweld, maar ons<br />
helemaal indekk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> deze risico’s<br />
is niet altijd mogelijk.”<br />
Seizo<strong>en</strong>sarbeid<br />
“Het plukk<strong>en</strong> van het fruit is e<strong>en</strong><br />
seizo<strong>en</strong>sgebond<strong>en</strong> activiteit. Tijd<strong>en</strong>s<br />
de piekperiode stell<strong>en</strong> wij<br />
e<strong>en</strong> 40-tal plukkers tewerk. Het<br />
gaat daarbij zowel om Belgische<br />
als Poolse medewerkers. De wetgeving<br />
op de tewerkstelling van fruitplukkers<br />
is de jongste jar<strong>en</strong> aangescherpt.<br />
Om die red<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> wij<br />
in slaap- <strong>en</strong> woonruimte voor de<br />
Poolse medewerkers die hier e<strong>en</strong><br />
tweetal maand<strong>en</strong> verblijv<strong>en</strong>.”<br />
Diversificatie via<br />
hoevetoerisme<br />
“Binn<strong>en</strong>kort start<strong>en</strong> wij met hoevetoerisme.<br />
Wij bied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bed &<br />
breakfast <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vakantiewoning<br />
aan waarbij wij bezoekers k<strong>en</strong>nis<br />
lat<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> met uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de<br />
aspect<strong>en</strong> van de fruitteelt. E<strong>en</strong><br />
aantal oude stall<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we omgebouwd<br />
tot aang<strong>en</strong>ame verblijfplaats<strong>en</strong>.<br />
Op die manier do<strong>en</strong> wij<br />
aan e<strong>en</strong> diversificatie van onze activiteit<strong>en</strong>,<br />
maar uiteraard blijft de<br />
fruitteelt de belangrijkste bron van<br />
inkomst<strong>en</strong>.”<br />
Bert VerBeke<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
4TROef<br />
GeSpeciAliSeeRDe<br />
OnDeRneM<strong>en</strong>inG<strong>en</strong><br />
“Er zijn wel 500.000 werknemers,<br />
maar slechts één zoals ik.”
An & JAn oP Hun BoeRDeRIJ<br />
“Wij bied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bed & breakfast <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
vakantiewoning aan waarbij wij bezoekers<br />
k<strong>en</strong>nis lat<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> met uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de<br />
aspect<strong>en</strong> van de fruitteelt.”<br />
foto: privé<br />
GRoots. “Bezoekers trekk<strong>en</strong> vaak grote og<strong>en</strong> wanneer ze onze boerderij zi<strong>en</strong>. We<br />
hebb<strong>en</strong> circa 800 zeug<strong>en</strong> <strong>en</strong> 6300 vleesvark<strong>en</strong>s op e<strong>en</strong> drietal locaties”, vertelt vark<strong>en</strong>sboer<br />
Joost Bultinck. foto: privé<br />
E<strong>en</strong> combinatie<br />
van ondernem<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> liefde voor dier<strong>en</strong><br />
“Ik b<strong>en</strong> thuis opgegroeid<br />
oP e<strong>en</strong> landbouwbedrijf,<br />
de liefde voor vark<strong>en</strong>s is me<br />
met de paplepel ingegev<strong>en</strong>.<br />
Het stond dan ook in de<br />
sterr<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong> dat ik<br />
ooit het familiaal bedrijf zou<br />
overnem<strong>en</strong>. De combinatie<br />
van ondernemerschap <strong>en</strong><br />
het optimaliser<strong>en</strong> van de<br />
techniek<strong>en</strong>: dat vormt voor<br />
mij de grootste uitdaging”,<br />
vertelt Joost Bultinck.<br />
“Bezoekers trekk<strong>en</strong> vaak grote og<strong>en</strong><br />
wanneer ze onze boerderij zi<strong>en</strong>. We<br />
hebb<strong>en</strong> circa 800 zeug<strong>en</strong> <strong>en</strong> 6300<br />
vleesvark<strong>en</strong>s op e<strong>en</strong> drietal locaties.<br />
Naast mijn echtg<strong>en</strong>ote <strong>en</strong> ikzelf hebb<strong>en</strong><br />
wij nog drie vaste medewerkers.<br />
Wij nam<strong>en</strong> het bedrijf over in 1993. De<br />
tijd dat de landbouwer alle dag<strong>en</strong> op<br />
de akker of tuss<strong>en</strong> zijn dier<strong>en</strong> stond,<br />
is lang voorbij. Wij zitt<strong>en</strong> meer tuss<strong>en</strong><br />
de papier<strong>en</strong> dan in de stal.”<br />
Groepshuisvesting<br />
“Na de overname hebb<strong>en</strong> we financieel<br />
uitstek<strong>en</strong>d gepresteerd dankzij<br />
de hoge vark<strong>en</strong>sprijz<strong>en</strong>. Die tijd is nu<br />
al weer <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> voorbij, het gaat<br />
slecht in de vark<strong>en</strong>ssector. Teg<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>de<br />
prijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoge kost<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong><br />
voor lage r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Toch zal de<br />
sector fors moet<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> om in<br />
orde te zijn met de Europese richtlijn<br />
rond groepshuisvesting voor drachtige<br />
zeug<strong>en</strong>. 1 januari 2013 wordt e<strong>en</strong><br />
cruciale datum: vark<strong>en</strong>sboer<strong>en</strong> moe-<br />
Carl<br />
De Braeckeleer<br />
projectleider bij<br />
adviesbureau DLV<br />
t<strong>en</strong> hun zeug<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> dan effectief in<br />
groep gaan houd<strong>en</strong>. Wij hebb<strong>en</strong> die<br />
oef<strong>en</strong>ing al gemaakt,we zijn <strong>en</strong>kele<br />
jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> gegroeid van 300 naar<br />
800 zeug<strong>en</strong>. Zonder al te veel uitbreiding<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> met de recuperatie van<br />
box<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> we aan de nieuwe reglem<strong>en</strong>tering.<br />
Het bepal<strong>en</strong> van de<br />
juiste strategie op het juiste mom<strong>en</strong>t<br />
is heel belangrijk.”<br />
Vark<strong>en</strong>sboer<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
begin 2013 de<br />
drachtige zeug<strong>en</strong> in<br />
groep huisvest<strong>en</strong><br />
“Op e<strong>en</strong> vark<strong>en</strong>sbedrijf speelt hygiëne<br />
e<strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tiële rol. Dier<strong>en</strong> zijn<br />
nu e<strong>en</strong>maal gevoelig voor diverse<br />
ziektes. De risico’s zoveel mogelijk<br />
beperk<strong>en</strong>, is de boodschap. Zowel<br />
voor de eig<strong>en</strong> medewerkers als voor<br />
bezoekers geld<strong>en</strong> er str<strong>en</strong>ge hygiënische<br />
maatregel<strong>en</strong>.”<br />
Regelgeving<br />
“De landbouwsector is str<strong>en</strong>g gereglem<strong>en</strong>teerd”,<br />
stelt Carl De Braeckeleer<br />
van het adviesbureau DLV. “Daar<br />
komt bij dat de investeringskost dikwijls<br />
erg hoog is. Ge<strong>en</strong> twee bedrijv<strong>en</strong><br />
zijn gelijk. Zowel strategisch, technisch,<br />
administratief als financieel,<br />
moet het plaatje klopp<strong>en</strong>. Dat is onze<br />
taak. Sam<strong>en</strong> met de landbouwer tek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
we de strategie uit die het beste<br />
past bij zijn bedrijf. Wij zorg<strong>en</strong> ervoor<br />
dat aan alle randvoorwaard<strong>en</strong><br />
voldaan is, zodat de landbouwer zich<br />
kan bezig houd<strong>en</strong> met zijn passie:<br />
zijn landbouwbedrijf.”<br />
Bert VerBeke<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
september 2011 · 11<br />
Jacky sw<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
bedrijfseconomisch adviseur bij sbb<br />
expertise<br />
Het belang<br />
van goed<br />
advies<br />
“Bedrijfsleiders in de<br />
land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>sector<br />
hebb<strong>en</strong> steeds meer nood<br />
aan gespecialiseerd<br />
advies”, vertelt Jacky<br />
sw<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van de<br />
studiedi<strong>en</strong>st van sBB.<br />
“De land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>sector<br />
is zeer zwaar gereglem<strong>en</strong>teerd<br />
waaruit e<strong>en</strong> dito administratie<br />
voortvloeit. Adviesbureaus help<strong>en</strong><br />
niet alle<strong>en</strong> om alle administratieve<br />
<strong>en</strong> fiscale verplichting<strong>en</strong><br />
optimaal uit te voer<strong>en</strong>, maar<br />
funger<strong>en</strong> vooral ook als adviseur<br />
van de bedrijfsleider op sleutelmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
D<strong>en</strong>k daarbij vooral<br />
aan de opstart of overname van<br />
het bedrijf, de uitvoering van e<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong>lijke investering of het<br />
onderbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> v<strong>en</strong>nootschapsstructuur.”<br />
toepassing van<br />
milieuwetgeving<br />
“Veel meer dan in de KMO-sector<br />
het geval is moet<strong>en</strong> dergelijke<br />
adviez<strong>en</strong> niet louter cijfermatig<br />
word<strong>en</strong> onderbouwd maar is<br />
het zaak om de invloed <strong>en</strong> toepassing<br />
van de sectorwetgeving<br />
– vooral op milieuvlak – juist in<br />
te schatt<strong>en</strong>. Bedrijfsleiders moet<strong>en</strong><br />
zich perman<strong>en</strong>t aanpass<strong>en</strong><br />
aan verscherpte norm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
voorwaard<strong>en</strong> maar nog voldo<strong>en</strong>de<br />
oog moet<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
bedrijfseconomisch gezonde bedrijfsvoering.<br />
Ondanks goedbedoelde<br />
poging<strong>en</strong> van de overheid<br />
kan op korte termijn niet verwacht<br />
word<strong>en</strong> dat de complexiteit<br />
van de regelgeving zal verminder<strong>en</strong>.<br />
De rol van advieskantor<strong>en</strong><br />
voor bedrijfsleiders in de<br />
land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>sector zal nog<br />
to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>.”<br />
Bert VerBeke<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
SBB, dé accountant voor de Vlaamse ondernemer, is op zoek naar nieuw tal<strong>en</strong>t!<br />
Wil je e<strong>en</strong> loopbaan uitbouw<strong>en</strong> in accountancy <strong>en</strong> fi scaliteit? Op zoek naar e<strong>en</strong> fi nancieel gezond <strong>en</strong> groei<strong>en</strong>d<br />
bedrijf met tewerkstellingsmogelijkhed<strong>en</strong> in je buurt? SBB biedt je voluit leer- <strong>en</strong> ontwikkelingskans<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
omgeving met e<strong>en</strong> no-nons<strong>en</strong>s m<strong>en</strong>taliteit <strong>en</strong> met respect voor e<strong>en</strong><br />
goed ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk.<br />
Interesse? Surf naar www.sbb.be voor de vacatures in je buurt.<br />
Brugge<br />
Brecht Turnhout<br />
Eeklo Bever<strong>en</strong><br />
Lier Geel Bree<br />
Diksmuide<br />
Lochristi<br />
G<strong>en</strong>t St-Katelijne-Waver Diest Lanak<strong>en</strong><br />
Ieper Roeselare<br />
Aalst<br />
St-Truid<strong>en</strong><br />
Kortrijk Ternat Leuv<strong>en</strong> Tonger<strong>en</strong><br />
Hoeilaart<br />
Oud<strong>en</strong>aarde<br />
Hoogstrat<strong>en</strong><br />
Tielt<br />
Schepdaal
12 · september 2011<br />
inspiratie<br />
“e<strong>en</strong> boer kan ook<br />
tevred<strong>en</strong> zijn, of verbaast u dat?”<br />
■■Elke<br />
morg<strong>en</strong> om 6 uur<br />
rinkelt de wekker bij de<br />
Trui<strong>en</strong>se fruitteler Ghislain<br />
Francis. Hij spoedt zich naar<br />
zijn bedrijf, waar e<strong>en</strong> eerste<br />
briefing met de vier ploegbaz<strong>en</strong><br />
plaatsvindt. Ghislain<br />
staat namelijk aan het hoofd<br />
van e<strong>en</strong> bedrijf met e<strong>en</strong> 70tal<br />
werknemers. Inderdaad,<br />
e<strong>en</strong> moderne fruitboer is<br />
e<strong>en</strong> bedrijfsleider.<br />
getuig<strong>en</strong>is<br />
Ghislain Francis<br />
Fruitteler<br />
“Als ik niet in<br />
deze sector<br />
geloofde, had ik<br />
mijn zoon ge<strong>en</strong><br />
fruitteler lat<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>”<br />
Ghislain Francis is eerder per toeval<br />
in de fruitsector belandt: “Ik studeerde<br />
reg<strong>en</strong>t Lichamelijke Opvoeding,<br />
maar zag daar op dat mom<strong>en</strong>t<br />
ge<strong>en</strong> toekomstmogelijkhed<strong>en</strong> in.<br />
Dertig jaar geled<strong>en</strong> was het ook al<br />
crisis <strong>en</strong> jobs war<strong>en</strong> schaars. Toevallig<br />
kreeg ik het aanbod om e<strong>en</strong><br />
fruitplantage van 5 hectare over te<br />
nem<strong>en</strong>. Ik heb het bod aanvaard <strong>en</strong><br />
de resultat<strong>en</strong> zie je hier. Maar eerlijk<br />
is eerlijk: ik b<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk toevallig<br />
in de fruitsector beland.”<br />
Elke dag anders<br />
E<strong>en</strong> echte fruitteler is met hart <strong>en</strong><br />
ziel aan zijn bedrijf verpand. Zo ook<br />
Francis, die zich voor 200% geeft<br />
voor zijn bedrijf: “Het leuke is dat<br />
elke dag er anders uitziet. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
duik<strong>en</strong> er steeds onverwachte<br />
gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> op, die snel ingrijp<strong>en</strong><br />
noodzakelijk mak<strong>en</strong>. Met<br />
de oogst voor de deur, hebb<strong>en</strong> we in<br />
de tweede helft van augustus nog<br />
e<strong>en</strong> lading hagel over het fruit gekreg<strong>en</strong>.<br />
Maar mijn bedrijf is meer<br />
dan alle<strong>en</strong> maar plantages, ik sorteer<br />
ook fruit voor derd<strong>en</strong> <strong>en</strong> verpak<br />
appel<strong>en</strong> <strong>en</strong> per<strong>en</strong>. Er komt dus veel<br />
meer bij kijk<strong>en</strong> dan alle<strong>en</strong> maar het<br />
tel<strong>en</strong> van fruit. De activiteit<strong>en</strong> varier<strong>en</strong><br />
ook naargelang de tijd van het<br />
jaar. Het najaar is natuurlijk de tijd<br />
van de pluk, maar vanaf 1 november<br />
is het tijd om te snoei<strong>en</strong>. In de<br />
l<strong>en</strong>te plant<strong>en</strong> we nieuwe bom<strong>en</strong>,<br />
want e<strong>en</strong> appelboom gaat gemiddeld<br />
maar 12 jaar mee.”<br />
E<strong>en</strong> ware uitdaging<br />
Zoals Ghislain Francis al aanhaalde<br />
zijn de weergod<strong>en</strong> de fruitteler<br />
BoomGaard<br />
“Het weer is onze grote<br />
boosdo<strong>en</strong>er <strong>en</strong> dat het<br />
hele jaar door”, zegt<br />
Ghislain Francis.<br />
foto: privé<br />
niet altijd ev<strong>en</strong> goed gezind: “Gans<br />
het jaar door moet<strong>en</strong> we op onze<br />
hoede zijn. In de winter kan str<strong>en</strong>ge<br />
vorst veel schade aanricht<strong>en</strong>.<br />
In de l<strong>en</strong>te kunn<strong>en</strong> de bloesems<br />
of zelfs de jonge vrucht<strong>en</strong> nog bevriez<strong>en</strong>.<br />
In de zomer word<strong>en</strong> we<br />
geplaagd door zware onweders of<br />
is het veel te droog. En in de herfst<br />
dreig<strong>en</strong> storm<strong>en</strong> schade aan te<br />
richt<strong>en</strong> aan de bom<strong>en</strong>.”<br />
De fruitmarkt vormt op zich ook<br />
al e<strong>en</strong> uitdaging. “We word<strong>en</strong> met<br />
overproductie geconfronteerd,<br />
waarbij we de zak<strong>en</strong> in Europees<br />
perspectief moet<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong>. De<br />
prijz<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in Europa bepaald,<br />
niet op de Belgische markt. Dit<br />
jaar is er weer e<strong>en</strong> paar proc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
te veel fruit geproduceerd, waardoor<br />
de prijz<strong>en</strong> zwak gaan blijv<strong>en</strong>.<br />
De oplossing is om meer <strong>en</strong> meer<br />
over te schakel<strong>en</strong> op de clubrass<strong>en</strong>.<br />
Dat betek<strong>en</strong>t dat de Belgische<br />
fruittelers moet<strong>en</strong> aansluit<strong>en</strong> bij<br />
merk<strong>en</strong> als Gre<strong>en</strong>star of Kanzi. Het<br />
tel<strong>en</strong> van deze rass<strong>en</strong> is aan str<strong>en</strong>ge<br />
voorwaard<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> zodat<br />
overproductie vermed<strong>en</strong> wordt.”<br />
Voldo<strong>en</strong>de logeerbedd<strong>en</strong><br />
Vaak wordt gezegd dat Belg<strong>en</strong> niet<br />
meer bereid zijn om in de fruitsector<br />
te werk<strong>en</strong>. “Dat probleem hebb<strong>en</strong> we<br />
opgelost door beroep te do<strong>en</strong> op Pol<strong>en</strong>.<br />
Het aantrekk<strong>en</strong> van personeel is<br />
niet zo’n grote uitdaging, wel de huisvesting.<br />
Ik heb hier de accommodatie<br />
om 45 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> loger<strong>en</strong>. Mijn<br />
zoon, die ook in de zaak zit, staat in<br />
voor de aanwervingspolitiek, als ik<br />
dat woord mag gebruik<strong>en</strong>.”<br />
Op zOek naar nieuw <strong>en</strong> beter<br />
In de fruitteelt wordt<br />
niet stilgezet<strong>en</strong>.<br />
Gespecialiseerde bedrijv<strong>en</strong><br />
do<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d<br />
onderzoek naar nieuwe<br />
appel- <strong>en</strong> per<strong>en</strong>variëteit<strong>en</strong>.<br />
■■Better3Fruit<br />
ontwikkelt<br />
nieuwe fruitrass<strong>en</strong> op basis van<br />
klassieke veredeling.<br />
■ ■inge<br />
De wit: “Bedrijv<strong>en</strong> als<br />
het onze prober<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gat in<br />
de markt te vull<strong>en</strong>, namelijk de<br />
voortdur<strong>en</strong>de behoefte aan<br />
5TroEF<br />
spElEr op dE<br />
WErEldmarKT<br />
Zou Ghislain Francis opnieuw<br />
beginn<strong>en</strong>, als hij wist wat hij nu<br />
weet? “Het antwoord op die vraag<br />
is e<strong>en</strong> duidelijke ‘ja’. Als het zo<br />
slecht was om fruitteler te zijn,<br />
had ik mijn zoon niet in de zaak<br />
lat<strong>en</strong> start<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> boer kan ook<br />
tevred<strong>en</strong> zijn, of verbaast u dat<br />
misschi<strong>en</strong>?”<br />
Jos sterk<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
nieuw <strong>en</strong> beter fruit dat voldoet<br />
aan de vraag van de consum<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> industrie.”<br />
■ ■“We<br />
verkop<strong>en</strong> met andere<br />
woord<strong>en</strong> zelf ge<strong>en</strong> fruit of zelfs<br />
ge<strong>en</strong> fruitbom<strong>en</strong>, maar alle<strong>en</strong><br />
lic<strong>en</strong>ties op onze nieuw ontwikkelde<br />
rass<strong>en</strong>. Die lic<strong>en</strong>ties<br />
word<strong>en</strong> gekocht door derd<strong>en</strong><br />
(bv. boomkwekers, veiling<strong>en</strong>,<br />
groothandelaars, …), die vervolg<strong>en</strong>s<br />
gaan kijk<strong>en</strong> hoe e<strong>en</strong> nieuwe<br />
variëteit op de juiste manier in de<br />
markt kan gezet word<strong>en</strong>.”<br />
r<strong>en</strong>aat Kuipers<br />
Algeme<strong>en</strong> directeur Veiling Hasp<strong>en</strong>gouw<br />
expertise<br />
Veiling zit<br />
tuss<strong>en</strong><br />
produc<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> klant<br />
als algeme<strong>en</strong> directeur<br />
van Veiling Hasp<strong>en</strong>gouw<br />
heeft r<strong>en</strong>aat Kuipers e<strong>en</strong><br />
goed zicht op wat er in de<br />
Belgische fruitsector reilt<br />
<strong>en</strong> zeilt. de tijd van de<br />
ambachtelijke fruitboer<br />
blijkt al geruime tijd<br />
achter ons te ligg<strong>en</strong>. de<br />
sector bloeit, maar er<br />
kom<strong>en</strong> wel grote<br />
uitdaging<strong>en</strong> op de<br />
Belgische telers af.<br />
“Intern zijn we hier overgestapt<br />
van het kloksysteem naar administratieve<br />
verkoop. We funger<strong>en</strong><br />
met andere woord<strong>en</strong> als tuss<strong>en</strong>persoon<br />
tuss<strong>en</strong> produc<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
klant, we sprek<strong>en</strong> de juiste prijs<br />
af waar beide partij<strong>en</strong> zich in<br />
kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>. Uiteindelijk is<br />
het natuurlijk de markt –vraag<br />
<strong>en</strong> aanbod – die de prijs bepaalt.”<br />
E<strong>en</strong> wereldmarkt<br />
De rol van e<strong>en</strong> veiling reikt echter<br />
veel verder dan alle<strong>en</strong> maar kop<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verkop<strong>en</strong>. “De schaalvergroting<br />
in de fruitsector is e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong><br />
waar we niet omhe<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>.<br />
De produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn groter<br />
geword<strong>en</strong>, maar ook de klant<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> groter <strong>en</strong> minder talrijk.<br />
Gevolg is dat we op 10 jaar tijd geevolueerd<br />
zijn van e<strong>en</strong> regionale<br />
markt naar e<strong>en</strong> wereldmarkt, in<br />
elk geval toch wat de appel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
per<strong>en</strong> betreft.”<br />
Nieuwe markt<strong>en</strong><br />
De veiling probeert dan ook nieuwe<br />
markt<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> om<br />
de export te bevorder<strong>en</strong>. Zo hebb<strong>en</strong><br />
we de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> grote<br />
inspanning<strong>en</strong> gedaan voor de<br />
confer<strong>en</strong>ce per<strong>en</strong> die vandaag<br />
hoofdzakelijk op e<strong>en</strong> weinig stabiele<br />
Russische markt word<strong>en</strong><br />
verkocht. In India zijn de eerste<br />
per<strong>en</strong> verkocht dit jaar, maar ook<br />
Duitsland wordt door ons vandaag<br />
volop bevoorraad. Kuipers:<br />
“Inderdaad, we kunn<strong>en</strong> niet anders<br />
dan exporter<strong>en</strong>. Europa is<br />
zelfs ge<strong>en</strong> exportbestemming<br />
meer, we sprek<strong>en</strong> eerder van onze<br />
thuismarkt. Om sterker te staan,<br />
werk<strong>en</strong> we in e<strong>en</strong> overkoepel<strong>en</strong>d<br />
verbond sam<strong>en</strong> met Duitse <strong>en</strong><br />
Nederlandse coöperaties.”<br />
“De belangrijkste uitdaging<br />
waar we voor staan, is de ontwikkeling<br />
van nieuwe fruitrass<strong>en</strong>.<br />
Die moet<strong>en</strong> zowel op de thuismarkt<br />
als in de export meer mogelijkhed<strong>en</strong><br />
bied<strong>en</strong>.”<br />
Jos sterk<br />
redactie.be@mediaplanet.com
nieuws<br />
Van boer op klomp<strong>en</strong> brede di<strong>en</strong>st-<br />
VerL<strong>en</strong>ing<br />
naar agrarisch ondernemer<br />
■■Vraag: waarom zoud<strong>en</strong><br />
landbouwers hun activiteit<strong>en</strong><br />
verbred<strong>en</strong> met andere<br />
di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>?<br />
■■Antwoord: landbouwverbreding<br />
heeft e<strong>en</strong><br />
meerwaarde op verschill<strong>en</strong>de<br />
vlakk<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>d<br />
inkom<strong>en</strong> voor de landbouwers,<br />
e<strong>en</strong> extra troef voor de<br />
vrijetijdssector <strong>en</strong> kwalitatieve<br />
product<strong>en</strong> voor de consum<strong>en</strong>t.<br />
Vergeet het beeld van de boer op<br />
klomp<strong>en</strong>, want de landbouw van vandaag<br />
is veel meer dan het verbouw<strong>en</strong><br />
van gewass<strong>en</strong> voor onze voedselproductie.<br />
De Vlaamse landbouwsector<br />
onderging de laatste jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grondige<br />
modernisering <strong>en</strong> vele landbouwers<br />
breid<strong>en</strong> hun activiteit<strong>en</strong> ook uit<br />
met andere di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>, zoals hoeveverkoop,<br />
educatie, gro<strong>en</strong>e zorg, hoevetoerisme<br />
<strong>en</strong> landschapsonderhoud.<br />
Die g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
mooi extra inkom<strong>en</strong> voor de landbouwers<br />
zelf, maar ze zijn ook e<strong>en</strong><br />
meerwaarde voor andere branches<br />
zoals de vrijetijds- <strong>en</strong> de zorgsector.<br />
De hed<strong>en</strong>daagse boer is dus e<strong>en</strong> agrarisch<br />
ondernemer met e<strong>en</strong> belangrijke<br />
maatschappelijke functie. En door<br />
aan landbouwverbreding te do<strong>en</strong>,<br />
werkt hij mee aan de toekomst van<br />
de land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>sector.<br />
Uitrust<strong>en</strong> op het platteland<br />
Rust <strong>en</strong> ruimte zijn zeldzaam geword<strong>en</strong><br />
in verstedelijkt Vlaander<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> dat maakt e<strong>en</strong> verblijf op het<br />
platteland des te aantrekkelijker.<br />
Vanuit de provincies wordt het dan<br />
ook vaak gepromoot als e<strong>en</strong> toeristische<br />
trekpleister. Vooral Limburg<br />
<strong>en</strong> West-Vlaander<strong>en</strong>, maar ook regio’s<br />
als het Meetjesland <strong>en</strong> het Ha-<br />
inspiratie<br />
de toekomst. Via verbreding tracht<strong>en</strong> land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers de kloof met de burger<br />
te dicht<strong>en</strong>. foto: West-Vlaander<strong>en</strong><br />
geland invester<strong>en</strong> in de promotie<br />
van hun landelijke omgeving als<br />
onderdeel van hun streekid<strong>en</strong>titeit.<br />
Hoevetoerisme wordt er gestimuleerd<br />
<strong>en</strong> maakt er deel uit van de<br />
‘regional branding’. Voor landbouwers<br />
biedt deze nieuwe recreatievorm<br />
de mogelijkheid om iets bij te<br />
De boer als lanDschapsbouwer<br />
■■Al<br />
ti<strong>en</strong> jaar lang sluit<strong>en</strong><br />
landbouwers op vrijwillige<br />
basis contract<strong>en</strong> af met de<br />
overheid om natuurwaard<strong>en</strong> in<br />
ere te herstell<strong>en</strong> op hun weid<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> veld<strong>en</strong>. Voorbeeld<strong>en</strong> van dergelijke<br />
beheerovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />
zijn de aanleg van poel<strong>en</strong> of<br />
houtkant<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> deel van de<br />
oogst lat<strong>en</strong> staan als wintervoedsel<br />
voor akkervogels of het<br />
verdi<strong>en</strong><strong>en</strong>. Op vele moderne landbouwbedrijv<strong>en</strong><br />
die gehuisvest zijn<br />
in historische hoeves, staan er bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
veel ruimtes leeg. Die word<strong>en</strong><br />
opnieuw b<strong>en</strong>ut door er bijvoorbeeld<br />
e<strong>en</strong> bed & breakfast in onder<br />
te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Voor boer<strong>en</strong> is het ook<br />
e<strong>en</strong> kans om hun partner mee in<br />
inzaai<strong>en</strong> van grasstrok<strong>en</strong> om het<br />
afspoel<strong>en</strong> van modder bij<br />
hevige reg<strong>en</strong>val te voorkom<strong>en</strong>.<br />
Voor deze inspanning<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong><br />
landbouwers e<strong>en</strong> financiële<br />
vergoeding van de overheid.<br />
studies hebb<strong>en</strong> intuss<strong>en</strong> aangetoond<br />
dat beheerovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> positieve impact<br />
hebb<strong>en</strong> op de algem<strong>en</strong>e bio-<br />
diversiteit <strong>en</strong> de waterkwaliteit.<br />
landschapsintegratie<br />
Erwin Dunon, landschapsarchitect<br />
Provincie Vlaams-Brabant:<br />
“Met landschapsintegratie bedoel<strong>en</strong> we dat de<br />
gebouw<strong>en</strong> opgaan in het omligg<strong>en</strong>de landschap.<br />
Hierbij word<strong>en</strong> hag<strong>en</strong>, hegg<strong>en</strong>, houtkant<strong>en</strong>, bom<strong>en</strong>rij<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> boomgaard<strong>en</strong> aangeplant om e<strong>en</strong><br />
éénheid te krijg<strong>en</strong> met de omgeving. Deze beplanting<br />
is streekeig<strong>en</strong> waardoor de binding met het<br />
landschap versterkt wordt. Landschapsintegratie<br />
heeft als doel erf <strong>en</strong> omligg<strong>en</strong>de percel<strong>en</strong> aantrekkelijker<br />
te mak<strong>en</strong> naar de omgeving toe.”<br />
6troef<br />
het bedrijf te lat<strong>en</strong> stapp<strong>en</strong>, of om<br />
het sociale contact te vergrot<strong>en</strong>.<br />
Landbouw met<br />
sociale functie<br />
De link tuss<strong>en</strong> land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong> <strong>en</strong><br />
de zorgsector heeft altijd bestaan. Ook<br />
vroeger war<strong>en</strong> er op de boerderij tak<strong>en</strong><br />
voor maatschappelijke groep<strong>en</strong><br />
die iets kwetsbaarder war<strong>en</strong>. Door<br />
de modernisering van de landbouw is<br />
die traditionele taak stilaan verdw<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
maar vanuit de zorgsector blijft<br />
de vraag bestaan om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> burn-out, psychische problem<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> m<strong>en</strong>taal of fysiek gehandicapt<strong>en</strong><br />
op te vang<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> zorgboerderij<br />
wordt h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zinvolle daginvulling<br />
aangebod<strong>en</strong> <strong>en</strong> in ruil krijg<strong>en</strong> landbouwers<br />
e<strong>en</strong> kleine vergoeding.<br />
Vers van het veld<br />
De verkoop van hoeveproduct<strong>en</strong><br />
heeft voordel<strong>en</strong> voor boer <strong>en</strong> consum<strong>en</strong>t,<br />
<strong>en</strong> komt het onderlinge contact<br />
t<strong>en</strong> goede. Door product<strong>en</strong> als<br />
fruit, gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, melk <strong>en</strong> eier<strong>en</strong>, maar<br />
ook boter, kaas, of confituur rechtstreeks<br />
te verkop<strong>en</strong> zijn de boer<strong>en</strong><br />
ook minder afhankelijk van de groothandelsprijz<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast betek<strong>en</strong>t<br />
de directe verkoop van hoeveproduct<strong>en</strong><br />
nieuwe afzetkanal<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> extra<br />
inkom<strong>en</strong>. Op sommige boerderij<strong>en</strong><br />
gebeurt dat met e<strong>en</strong> minimum<br />
aan inspanning<strong>en</strong>, via e<strong>en</strong> automaat<br />
die aardappel<strong>en</strong>, fruit of melk verkoopt.<br />
Andere landbouwbedrijv<strong>en</strong><br />
organiser<strong>en</strong> zich helemaal in functie<br />
van de hoeveverkoop. Voor consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
is het vooral e<strong>en</strong> kans om<br />
kwalitatieve product<strong>en</strong> te proev<strong>en</strong>,<br />
vers van het veld.<br />
Moïra L<strong>en</strong>s<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
People Passionate<br />
about Perfection<br />
QUALITY<br />
CHAIN<br />
QUALITY<br />
CYCLE<br />
PELTRACOM<br />
QUALITY<br />
CHAIN<br />
QUALITY<br />
CYCLE<br />
PELTRACOM<br />
september 2011 · 13<br />
landbouweducatie<br />
met taaluitwisseling<br />
Bonjour Boer<br />
Van het fruitsapje <strong>en</strong> de<br />
boterham bij het ontbijt<br />
tot de kip met appelmoes<br />
<strong>en</strong> frietjes die we ’s avonds<br />
op ons bord krijg<strong>en</strong>, alles<br />
wat we op e<strong>en</strong> dag et<strong>en</strong><br />
werd ooit met veel liefde<br />
geproduceerd door land-<br />
<strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>ers.<br />
Maar ook al is de land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong><br />
als ge<strong>en</strong> andere economische<br />
sector verwev<strong>en</strong> met ons lev<strong>en</strong>,<br />
toch zijn we ons als moderne<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet altijd bewust van de<br />
weg die ons voedsel heeft afgelegd<br />
voor het op ons bord beland.<br />
De overheid wil daar verandering<br />
in br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met project<strong>en</strong> rond<br />
landbouweducatie, die zowel volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
als kinder<strong>en</strong> opnieuw<br />
vertrouwd moet<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> met<br />
de activiteit<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> boerderij.<br />
e<strong>en</strong> andere cultuur<br />
Met Bonjour Boer gaat de provincie<br />
West-Vlaander<strong>en</strong> nog<br />
e<strong>en</strong> stapje verder, door kinder<strong>en</strong><br />
niet alle<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis te lat<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />
met het lev<strong>en</strong> op de boerderij,<br />
maar ook met e<strong>en</strong> andere<br />
taal <strong>en</strong> cultuur. Vlaamse kinder<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> op bezoek bij e<strong>en</strong><br />
landbouwbedrijf in Frankrijk of<br />
Wallonië, terwijl Waalse klass<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> boerderij in Vlaander<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> ontdekk<strong>en</strong>. Via boerderijkluss<strong>en</strong>,<br />
kook- <strong>en</strong> knutselactiviteit<strong>en</strong><br />
nem<strong>en</strong> ze ook echt<br />
deel aan het lev<strong>en</strong> op de boerderij.<br />
Het project werd gelanceerd<br />
in het voorjaar van 2011, <strong>en</strong> vanaf<br />
september wordt het e<strong>en</strong> perman<strong>en</strong>t<br />
aanbod voor basisschol<strong>en</strong><br />
in Vlaander<strong>en</strong>, Wallonië <strong>en</strong><br />
Noord-Frankrijk.<br />
Moïra L<strong>en</strong>s<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
Peltracom zet zich in voor e<strong>en</strong> duurzame glas<strong>tuinbouw</strong><br />
Peltracom is één van de grootste potgrondproduc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van Europa.<br />
Respect voor het milieu staat c<strong>en</strong>traal in al onze productiestapp<strong>en</strong>.<br />
Dankzij onze passie voor perfectie producer<strong>en</strong> wij kwalitatieve<br />
potgrond<strong>en</strong> onder het merk Agro no.<br />
Haltstraat 50 - B-3900 OVERPELT<br />
T +32(0)11 80 97 60 F +32(0)11 80 97 61
14 · SEPTEMBER 2011<br />
nieuws<br />
Word<strong>en</strong> We<br />
et zijn all<strong>en</strong><br />
lexivoor?<br />
■■Vraag: Is verantwoorde<br />
vleesconsumptie e<strong>en</strong> utopie?<br />
■ ■Antwoord:<br />
De flexivoor<br />
bewijst het teg<strong>en</strong>deel. Als<br />
bewust consum<strong>en</strong>t kiest hij<br />
voor vlees van bij ons omdat het<br />
voedzaam <strong>en</strong> lekker is, omdat<br />
het veilig is <strong>en</strong> omdat het<br />
geproduceerd wordt met<br />
aandacht voor diervri<strong>en</strong>delijkheid<br />
<strong>en</strong> milieu.<br />
Hoewel slechts één proc<strong>en</strong>t van de<br />
Belg<strong>en</strong> ervoor kiest om nooit vlees<br />
te et<strong>en</strong>, lijkt de oproep om vleesverbruik<br />
te matig<strong>en</strong> of vlees helemaal<br />
te schrapp<strong>en</strong> van het m<strong>en</strong>u<br />
uitgegroeid tot e<strong>en</strong> ‘politiek correcte<br />
boodschap’. De organisator<strong>en</strong><br />
van de Lokerse Feest<strong>en</strong> ging<strong>en</strong><br />
afgelop<strong>en</strong> zomer zelfs zo ver dat lokale<br />
specialiteit<strong>en</strong> als be<strong>en</strong>hesp <strong>en</strong><br />
de befaamde paard<strong>en</strong>worst<strong>en</strong> verbann<strong>en</strong><br />
werd<strong>en</strong> van het festivalterrein<br />
op vraag van het Britse popicoon<br />
Morissey.<br />
FOTO: PhiliP VanOuTriVe i.O.<br />
Jans<strong>en</strong>&Janss<strong>en</strong><br />
Meat is Murder?<br />
De voormalige frontman van The<br />
Smiths, die 25 jaar geled<strong>en</strong> doorbrak<strong>en</strong><br />
met het album ‘Meat is<br />
Murder’, is e<strong>en</strong> notoir vegetariër<br />
die de controverse niet schuwt om<br />
zijn persoonlijke keuze op te drin-<br />
Het woord<br />
‘flexivoor’ is e<strong>en</strong><br />
combinatie van<br />
‘flexibel’ <strong>en</strong><br />
‘carnivoor’<br />
g<strong>en</strong> aan het publiek. Anno 2011 zijn<br />
boer <strong>en</strong> ket<strong>en</strong> klaar om met de tr<strong>en</strong>dy<br />
term ‘flexivoor’ e<strong>en</strong> alternatief<br />
te pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> aan de consum<strong>en</strong>t.<br />
Het woord ‘flexivoor’ is e<strong>en</strong> combinatie<br />
van ‘flexibel’ <strong>en</strong> ‘carnivoor’ <strong>en</strong><br />
is ontstaan als variant op het woord<br />
‘flexitariër’, dat e<strong>en</strong> flexibele vegetariër<br />
omschrijft.<br />
Uit rec<strong>en</strong>t onderzoek van Insites<br />
Consulting blijkt dat neg<strong>en</strong> op de<br />
ti<strong>en</strong> Belg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar keer per week<br />
e<strong>en</strong> stuk vlees eet. E<strong>en</strong> flexivoor<br />
kan verschill<strong>en</strong>de red<strong>en</strong><strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
om vlees te et<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> flexivoor<br />
kiest voor e<strong>en</strong> gevarieerde voeding<br />
<strong>en</strong> wisselt vlees ‘flexibel’ af<br />
met vis, vegetarische maaltijd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> andere alternatiev<strong>en</strong>. Hij kan<br />
bewust g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van vlees omwille<br />
van de smaak, maar ook vanuit<br />
de wet<strong>en</strong>schap dat het belangrijke<br />
voedingsstoff<strong>en</strong> aanreikt zoals eiwitt<strong>en</strong>,<br />
B-vitamin<strong>en</strong> <strong>en</strong> de mineral<strong>en</strong><br />
ijzer <strong>en</strong> zink. Voor hem past<br />
e<strong>en</strong> stukje vlees onmisk<strong>en</strong>baar in<br />
e<strong>en</strong> gezonde voeding.<br />
Beperkte CO2-uitstoot<br />
E<strong>en</strong> flexivoor kan als bewuste consum<strong>en</strong>t<br />
op het mom<strong>en</strong>t van de<br />
aankoop van zijn vlees ook rek<strong>en</strong>ing<br />
houd<strong>en</strong> met de productiemethode<br />
met aandacht voor milieu<br />
<strong>en</strong> diervri<strong>en</strong>delijkheid. Hij kiest<br />
overtuigd voor lokale vleesproductie<br />
zodat de CO2-uitstoot beperkt<br />
blijft door duurzame productietechniek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> minder transportkilometers.<br />
Vlees van bij ons<br />
is naast lekker, voedzaam <strong>en</strong> verantwoord,<br />
ook veilig dankzij de integrale<br />
ket<strong>en</strong>bewaking <strong>en</strong> kwaliteitzorg.<br />
Daar<strong>en</strong>bov<strong>en</strong> bied<strong>en</strong><br />
kwaliteitslabels bov<strong>en</strong>wettelijke<br />
garanties op voedselveiligheid.<br />
Picknick<br />
e<strong>en</strong> hoeve<br />
GENIETEN IN LANDELIJK VLAAMS-BRABANT | editie 2011<br />
14 Vlaams-Brabantse hoeves<br />
13 unieke dagarrangem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
3 verblijfsarrangem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Boer<strong>en</strong><br />
met klasse<br />
Lev<strong>en</strong>secht ler<strong>en</strong> op de boerderij<br />
Boer<strong>en</strong> met klasse<br />
GROEPS- EN KLASBEZOEKEN OP<br />
LAND- EN TUINBOUWBEDRIJVEN<br />
IN VLAAMS-BRABANT!<br />
BOERDERIJBEZOEK<br />
NETWERK ‘BOEREN MET KLASSE’<br />
PRAKTISCHE INFO<br />
wim fobelets<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
INFO VOOR SCHOLEN<br />
Arrondissem<strong>en</strong>t Halle-Vilvoorde<br />
ASSE<br />
1<br />
Hof ter Vrijlegem<br />
akkerbouw, thuisverkoop,<br />
koolzaadverwerking, hoevetoerisme,<br />
Kijkboerderij, Picknick e<strong>en</strong> hoeve<br />
BEVER<br />
2<br />
Beverse Kaasmakerij<br />
melkveebedrijf, kaasmakerij, thuisverkoop<br />
4<br />
Ronsijn-Paternoster<br />
veeteelt wit blauw<br />
GOOIK<br />
5<br />
‘t Gotering<strong>en</strong>hof<br />
melkvee, Melk4Kids, Kijkboerderij<br />
6<br />
Hoeve v/h Waterblok<br />
melkvee, bio-vark<strong>en</strong>s, Melk4Kids<br />
7<br />
Fruitbedrijf<br />
Bill<strong>en</strong>s-Van Laer<br />
fruit: appel<strong>en</strong>, per<strong>en</strong> <strong>en</strong> aardbei<strong>en</strong>, Kijkboerderij<br />
GRIMBERGEN<br />
9<br />
D<strong>en</strong> Diep<strong>en</strong> Boomgaard<br />
bio-<strong>tuinbouw</strong>, bio-fruit, bio-bakkerij, hoevewinkel,<br />
bio-keuk<strong>en</strong><br />
HERNE<br />
‘t Schachteshof<br />
akkerbouw, vleesvee, hoeveslagerij<br />
LENNIK<br />
12<br />
Het Waterhof<br />
akkerbouw, melkvee met zuivelbereiding,<br />
ijssalon, hoevewinkel, boer<strong>en</strong>klompgolf,<br />
Picknick e<strong>en</strong> hoeve, Melk4Kids, Kijkboerderij,<br />
Kasteel van Gaasbeek op 500m<br />
13<br />
Hoeve De Ro-Parida<strong>en</strong>s<br />
akkerbouw, aardbei<strong>en</strong>, paard<strong>en</strong>, ezels,<br />
pony’s, thuisverkoop aardappel <strong>en</strong> aardbei<br />
14<br />
Hoeve Lemaire-Taelemans<br />
melkvee, vleesvee, akkerbouw, Melk4Kids,<br />
Kijkboerderij<br />
LONDERZEEL<br />
16<br />
Vand<strong>en</strong>brande Jan<br />
melkvee, vleesvee<br />
17<br />
‘t Mi<strong>en</strong><strong>en</strong>hof<br />
melkvee (paard<strong>en</strong>), fokkerij ‘Vlaams<br />
trekpaard’, thuisverkoop<br />
10<br />
4<br />
Hof ter Waerde<br />
gem<strong>en</strong>gd bedrijf, melkvee, vleesvee, ak-<br />
10<br />
kerbouw, thuisverkoop, Melk4kids<br />
2<br />
Groeps- <strong>en</strong> klasbezoek<strong>en</strong> op land- <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>bedrijv<strong>en</strong><br />
GALMAARDEN<br />
BELEEF HET PLATTELAND<br />
in Vlaams-Brabant<br />
MET FAMILIE, VRIENDEN,<br />
VERENIGING OF MET DE KLAS! 3<br />
18<br />
COMBINEER EEN HOEVEBEZOEK MET ... De Calogne<br />
KAPELLE-OP-DEN-BOS<br />
melkvee, akkerbouw, Picknick e<strong>en</strong> hoeve<br />
Herbodinhoeve<br />
11<br />
akkerbouw, vleesvee, zoogkoei<strong>en</strong><br />
MERCHTEM<br />
19<br />
LV ‘t Hof van Ossel<br />
akkerbouw, zoogkoei<strong>en</strong> (incl afmest),<br />
bwb-wagyu, thuisverkoop vleespakkett<strong>en</strong><br />
20<br />
De Potaerdehoeve<br />
melkvee, Melk4Kids<br />
21<br />
‘t Stappeshof<br />
gem<strong>en</strong>gd bedrijf: melkvee, akkerbouw,<br />
braadkipp<strong>en</strong>, Melk4Kids, Kijkboerderij<br />
3<br />
8<br />
28<br />
15<br />
27<br />
29<br />
26<br />
6<br />
5<br />
25<br />
OPWIJK<br />
23<br />
Aelbrecht-Van d<strong>en</strong> Broeck<br />
melkveebedrijf, gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, Melk4Kids<br />
OVERIJSE<br />
PEPINGEN<br />
25<br />
7<br />
14<br />
23<br />
Herrebeekhof<br />
slachtvee, vark<strong>en</strong>s, mestvee, akkerbouw,<br />
thuisverkoop, hoeveslagerij<br />
2<br />
13<br />
12<br />
TERNAT<br />
24<br />
27<br />
Druiv<strong>en</strong> Soniën<br />
Pauwels Luc<br />
druiv<strong>en</strong>teelt: Vlaams-Brabantse tafeldruif<br />
BIO, wijnproductie, thuisverkoop<br />
bio-teler, gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, akkerbouw, aardbei<strong>en</strong><br />
hoevetoerisme<br />
18<br />
17<br />
16 11<br />
1 20<br />
22<br />
19<br />
28<br />
Kruid<strong>en</strong>kwekerij<br />
Duiz<strong>en</strong>dblad<br />
kruid<strong>en</strong>kwekerij, thuisverkoop kruid<strong>en</strong><br />
(zelfpluk mogelijk)<br />
29<br />
Perkoplant bvba<br />
sierteeltbedrijf, teelt van bloei<strong>en</strong>de<br />
potplant<strong>en</strong>, thuisverkoop<br />
9<br />
30<br />
Arrondissem<strong>en</strong>t Leuv<strong>en</strong><br />
BEKKEVOORT<br />
1<br />
Fruitbedrijf<br />
Van der Velp<strong>en</strong> Kris<br />
fruitbedrijf<br />
BERTEM<br />
2<br />
‘t Hoogveld<br />
akkerbouw, fruit, fruitautomaat, appeltap<br />
3<br />
Bertem Natuur<br />
akkerbouw, veeteelt, gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>teelt, witloof,<br />
thuisverkoop aardappel<strong>en</strong> witloof,<br />
Picknick e<strong>en</strong> hoeve<br />
BOUTERSEM<br />
4<br />
24<br />
Dehertogh LV<br />
akkerbouw, vleesvark<strong>en</strong>s<br />
17<br />
11<br />
14<br />
15<br />
8<br />
9<br />
2<br />
3<br />
DIEST<br />
6<br />
Het Bolhuis<br />
biologische vleesveehouderij, zoogkoei<strong>en</strong>,<br />
schap<strong>en</strong>, natuurbeheer, thuisverkoop,<br />
hoevetoerisme, verhuur ezels voor wandeling<strong>en</strong>,<br />
Kijkboerderij<br />
GEETBETS<br />
7<br />
Melkveebedrijf<br />
Es-Toet<strong>en</strong>el<br />
melkvee, vleesvee, akkerbouw, Melk4Kids<br />
HAACHT<br />
8<br />
22<br />
10<br />
12<br />
28<br />
Hof T<strong>en</strong> Dormaal<br />
akkerbouw, hoevebrouwerij, veeteelt,<br />
bij<strong>en</strong>teelt, trekpaard<strong>en</strong><br />
7trOef<br />
Veilige &<br />
kwAliteitsVOlle<br />
prOduCt<strong>en</strong><br />
lOkAle VleesprOduCtie<br />
e<strong>en</strong> flexivoor houdt als bewuste<br />
consum<strong>en</strong>t op het mom<strong>en</strong>t van de<br />
aankoop van zijn vlees rek<strong>en</strong>ing<br />
met de milieu-effect<strong>en</strong> <strong>en</strong> de diervri<strong>en</strong>delijke<br />
productiemethode. .<br />
FOTO’s: VlaM<br />
13<br />
5<br />
4<br />
HERENT<br />
10<br />
Hoeve Sael<strong>en</strong>s-Wuyts<br />
akkerbouw: stockage aardappel<strong>en</strong>, thuisverkoop<br />
<strong>en</strong> aardappelautomaat, vleesvee<br />
met hoeveslagerij T<strong>en</strong> Halve’<br />
11<br />
‘t Waterbos<br />
zoogkoei<strong>en</strong>, vleesvee, akkerbouw, hoeveslagerij,<br />
verkoop aardappel<strong>en</strong><br />
HOEGAARDEN<br />
12<br />
23<br />
24<br />
21 22<br />
26<br />
12<br />
27<br />
H<strong>en</strong>drix Albert <strong>en</strong> Ko<strong>en</strong><br />
gem<strong>en</strong>gd bedrijf: vleesvee <strong>en</strong> akkerbouw<br />
1<br />
25<br />
6<br />
HULDENBERG<br />
14<br />
Hof ter Vaer<strong>en</strong><br />
melkvee, vleesvee, akkerbouw, zuivelverwerking,<br />
thuisverkoop zuivel, Kijkboerderij,<br />
Picknick e<strong>en</strong> hoeve<br />
15<br />
De Ferme Framboos<br />
veeteelt, fruitteelt, thuisverkoop hoevevlees<br />
<strong>en</strong> fruit, hoevetoerisme<br />
KORTENAKEN<br />
16<br />
19<br />
29<br />
R<strong>en</strong>ders<br />
akkerbouw, vark<strong>en</strong>s, thuisverkoop<br />
7<br />
LEUVEN<br />
18<br />
Zelfoogstboerderij<br />
‘Het Op<strong>en</strong> Veld’<br />
gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>teelt, kers<strong>en</strong>, kleinfruit<br />
LINTER LINTER<br />
19<br />
Goedhuys-Thiry<br />
akkerbouw, vark<strong>en</strong>s<br />
LUBBEEK<br />
20<br />
Rozemarijnhoeve<br />
Lambrechts-Muls LV<br />
vleesvee, akkerbouw, hoeveslagerij<br />
21<br />
TREMELO<br />
Nobilis Viriditas<br />
boomkwekerij <strong>en</strong> <strong>tuinbouw</strong>, oude fruit- 28<br />
boomrass<strong>en</strong>, kerstsparr<strong>en</strong>, look in variëteit<strong>en</strong>,<br />
thuisverkoop appel<strong>en</strong><br />
Veldonckhoeve<br />
gem<strong>en</strong>gd bedrijf<br />
ROTSELAAR<br />
22<br />
Fruitbedrijf<br />
Mart<strong>en</strong>s-Vandersande<br />
fruit, akkerbouw<br />
TIELT-WINGE<br />
24<br />
Fruit Vanhellemont<br />
fruitbedrijf, Kijkboerderij, Picknick e<strong>en</strong><br />
hoeve, fruitautomaat, hoevewinkel<br />
TIENEN<br />
25<br />
Deboeshoeve<br />
akkerbouw, paard<strong>en</strong>p<strong>en</strong>sion, zorgboerderij,<br />
Kijkboerderij<br />
26<br />
Hoeve ‘In de Zon’<br />
melkvee, akkerbouw, hoevewinkel, melkautomaat,<br />
Picknick e<strong>en</strong> hoeve, Kijkboerderij,<br />
Melk4Kids<br />
27<br />
Yggdrasil<br />
gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, fruit, kruid<strong>en</strong>, zelfpluktuin kleinfruit,<br />
thuisverkoop biologische kruid<strong>en</strong>,<br />
workshops voeding<br />
ZOUTLEEUW<br />
29<br />
De Pottekaashoeve<br />
biologisch schap<strong>en</strong>bedrijf <strong>en</strong> kaasmakerij,<br />
wolatelier, thuisverkoop, Picknick e<strong>en</strong><br />
hoeve
www.keurslager.be<br />
TrAnspArAnT. Dankzij de aandacht voor traceerbaarheid in de Belgische voedingssector<br />
is elke stap perfect na te trekk<strong>en</strong>: van bij de boer tot in de winkel. foto: privé<br />
Van boer tot bord:<br />
gegarandeerd veilig<br />
De kritische consum<strong>en</strong>t wil<br />
wet<strong>en</strong> wat hij eet. G<strong>en</strong>iet<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> stukje vlees begint<br />
met de zekerheid dat de<br />
kwaliteit van wat in het bord<br />
ligt, gewaarborgd is. Dat kan<br />
alle<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> integrale<br />
ket<strong>en</strong>bewaking <strong>en</strong><br />
kwaliteitszorg, van<br />
veevoeder tot eindproduct.<br />
traject<br />
Vóór e<strong>en</strong> stukje vlees op je bord belandt,<br />
heeft het e<strong>en</strong> hele weg afgelegd.<br />
Dankzij de aandacht voor traceerbaarheid<br />
in de Belgische voedingssector<br />
is elke stap perfect na<br />
te trekk<strong>en</strong>: van bij de veevoederleverancier<br />
tot in de winkel. Zo kan<br />
steeds word<strong>en</strong> nagegaan waar <strong>en</strong><br />
wanneer het dier gekweekt, vervoerd,<br />
geslacht <strong>en</strong> verder verwerkt<br />
werd. Het Federaal Voedselag<strong>en</strong>tschap<br />
(FAVV) kan zelfs achterhal<strong>en</strong><br />
wat het dier heeft geget<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
welke medicatie het ev<strong>en</strong>tueel<br />
heeft gekreg<strong>en</strong>.<br />
Alles wordt geregistreerd<br />
Belgische veehouders lever<strong>en</strong> kwaliteitsvlees<br />
af door alle<strong>en</strong> te vertrouw<strong>en</strong><br />
op veevoeder dat afkomstig is<br />
van erk<strong>en</strong>de leveranciers. Om de ge-<br />
zondheid van de dier<strong>en</strong> te garander<strong>en</strong>,<br />
moet elke veehouder e<strong>en</strong> contract<br />
afsluit<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>arts.<br />
Alle g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> die het dier<br />
krijgt, word<strong>en</strong> geregistreerd.<br />
Aandacht is er ook voor het welzijn<br />
van het dier. Aangepaste huisvesting<br />
met voldo<strong>en</strong>de ruimte, licht<br />
<strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatie <strong>en</strong> zo kort mogelijke<br />
transportafstand<strong>en</strong> voor slachtdier<strong>en</strong><br />
zijn maar <strong>en</strong>kele maatregel<strong>en</strong><br />
die stress bij de dier<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> vermijd<strong>en</strong>.<br />
Dit getuigt van respect t<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong> van het dier, maar bevordert<br />
ook de kwaliteit van het vlees.<br />
De voedselket<strong>en</strong><br />
Wanneer e<strong>en</strong> dier het erf verlaat,<br />
nem<strong>en</strong> de andere schakels in de<br />
voedselket<strong>en</strong> de kwaliteitszorg<br />
van de boer over. In de slachthuiz<strong>en</strong><br />
werd vorig jaar voor ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
diersoort meer dan 0,5 proc<strong>en</strong>t<br />
van de gecontroleerde karkass<strong>en</strong><br />
afgekeurd. Ook in de vleesverwerk<strong>en</strong>de<br />
industrie lever<strong>en</strong><br />
inspecties van het Voedselag<strong>en</strong>tschap<br />
e<strong>en</strong> overweg<strong>en</strong>d gunstig<br />
rapport op. Hygiëne is voor alle actor<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> sleutelwoord.<br />
wim fobelets<br />
redactie.be@mediaplanet.com<br />
SEPTEMBER 2011 · 15<br />
oPiniE<br />
“Vlees dat ons<br />
klimaat ge<strong>en</strong><br />
geweld aandoet”<br />
“Ik heb begrip voor milieukritiek<br />
op bepaalde aspect<strong>en</strong><br />
van de vleesproductie,<br />
maar de hele sector<br />
verketter<strong>en</strong> als klimaatonvri<strong>en</strong>delijk<br />
is pervers”,<br />
zegt Dirk Lips, landbouwethicus<br />
& voorzitter VILT.<br />
Kwaliteit, elke dag opnieuw.<br />
Bij uw keurslager vindt u altijd het lekkerste vlees!<br />
“In 2006 stelde e<strong>en</strong> rapport van de<br />
FAO de veehouderij, inclusief het<br />
landgebruik voor voedergewass<strong>en</strong>,<br />
verantwoordelijk voor 18% van de<br />
globale broeikasgasuitstoot, wat<br />
meer zou zijn dan de uitstoot van<br />
de transportsector. Vier jaar later<br />
bleek dat de berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor de<br />
andere sector<strong>en</strong> niet ev<strong>en</strong> grondig<br />
gebeurd<strong>en</strong> zodat de vergelijking<br />
mank loopt.”<br />
str<strong>en</strong>ge eis<strong>en</strong><br />
“Klimaatexperts van de VN verget<strong>en</strong><br />
ook dat meer dan 50% van<br />
de mondiale rundvleesproductie<br />
plaatsvindt op grasland dat niet<br />
geschikt is voor andere teelt<strong>en</strong>. Of<br />
waar, zoals in België, om milieured<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
niets anders mag word<strong>en</strong><br />
geteeld. Alle<strong>en</strong> herkauwers kunn<strong>en</strong><br />
deze voor m<strong>en</strong>selijke consumptie<br />
onbruikbare biomassa omzett<strong>en</strong><br />
in hoogwaardige eiwitt<strong>en</strong>, vitamin<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> mineral<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> internationale<br />
studies ge<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing met<br />
de str<strong>en</strong>ge milieu-eis<strong>en</strong> die aan<br />
Vlaamse boer<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opgelegd.<br />
Door de veestapel te verklein<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
per dier meer kilo’s vlees <strong>en</strong> melk<br />
te producer<strong>en</strong>, nutriënt<strong>en</strong>arme<br />
voeders te gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> beter<br />
mestmanagem<strong>en</strong>t, hebb<strong>en</strong> Vlaamse<br />
boer<strong>en</strong> de broeikasgasuitstoot<br />
van onze veehouderij met 16% verkleind<br />
tuss<strong>en</strong> 1990 <strong>en</strong> 2008.
12 · XXX An Advertising insert by MediAplAnet