Visie op het natuurgebied in de Krimpenerwaard - Veenweidepact ...

Visie op het natuurgebied in de Krimpenerwaard - Veenweidepact ... Visie op het natuurgebied in de Krimpenerwaard - Veenweidepact ...

veenweidepactkrimpenerwaard.nl
from veenweidepactkrimpenerwaard.nl More from this publisher
04.09.2013 Views

6 2 De Natte As wordt tegenwoordig de Groene Ruggengraat genoemd. In deze visie zal de term Natte As worden gebruikt. Inhoudelijk zit er geen verschil tussen beide termen. 3 De tegenstrijdigheid komt tot uiting in de drooglegging: enkele natuurdoeltypen vragen een grotere drooglegging dan wenselijk is voor het maximaal beperken van bodemdaling. Het dilemma is dan bodemdaling versus het bereiken van het gewenste natuurtype. Samenvatting Visie op het natuurgebied in de Krimpenerwaard De kaders De centrale opgave voor het Veenweidepact is het herinrichten van de Krimpenerwaard met het oog op een duurzame toekomst en het optimaal benutten van de potenties van dit gebied. Het Pact is er op gericht het waardevolle agrarische cultuurlandschap te ontwikkelen, met de bijbehorende natuurwaarden. Voor de Krimpenerwaard betekent dit het combineren van de rijksopgaven voor de aanleg van de robuuste ecologische verbinding en de Ecologische Hoofdstructuur met het tegengaan van bodemdaling. De Strategiegroep Veenweidepact Krimpenerwaard heeft met het Slotadvies herbegrenzing natuur en landbouw Krimpenerwaard (dd. oktober 2006) een besluit genomen over de ligging van de natuurgebieden. Het college van GS heeft dit besluit overgenomen in de startnotitie voor de partiële herziening van het streekplan Zuid-Holland Oost - Krimpenerwaard. Nu is de inrichting van de natuurgebieden aan de orde. Daarin staan de vragen centraal waar binnen de begrenzing welke natuurdoelen worden gepositioneerd. Bepalende factoren daarbij zijn onder meer de bereikbare natuurkwaliteit, het voorkomen van versnippering en van bodemdaling, aantasting of versterking van het landschap, mogelijkheden voor beheer en de kosten. Alvorens de inrichting formeel juridisch vast te leggen in het bestemmingsplan, en eventueel in het integraal inrichtingsplan, is er voor gekozen om een visie over de inrichting van de natuur te ontwikkelen. De natuurdoelen dienen uiteindelijk integraal te worden vastgesteld en ingekaderd in de inrichtingsvisie, het natuurgebiedsplan Krimpenerwaard, de bestemmingsplannen en het watergebiedsplan met peilbesluiten. Deze visie over de inrichting van natuur is tot stand gekomen door nauwe samenwerking tussen de provincie Zuid-Holland, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Dienst Landelijk Gebied, het Zuid-Hollands Landschap en met bijdragen van Alterra, Grontmij en Witteveen+Bos. De conceptvisie is besproken met vertegenwoordigers van de Pactpartners. De visie is vastgesteld door de Strategiegroep Veenweidepact Krimpenerwaard, waarin bestuurlijke vertegenwoordigers van alle betrokken overheden zitting hebben. Daarnaast is de voorkeursvariant uit deze visie door de Strategiegroep als voorgenomen activiteit opgenomen in de Startnotitie voor de inrichtingsMER. De opdracht De kernopgave is het ontwikkelen van een visie op de in te richten natuurgebieden, waarbij recht wordt gedaan aan een aantal uitgangspunten. Belangrijke uitgangspunten zijn de vastgestelde begrenzing van 2.450 hectare natuurgebied en de inrichting als onderdeel van de Natte As2 , wat een robuuste verbinding met een hoog ambitieniveau inhoudt. Daarnaast dient rekenschap gegeven te worden van de volgende, soms tegenstrijdige3 , hoofddoelen: a. ontwikkelen van een robuust watersysteem; b. minimaliseren van de bodemdaling in de Krimpenerwaard; c. evenwichtige natuurdoeltypen verdeling (uitgangspunt Slotadvies: 1/3 weidevogelareaal, 1/3 natte natuur en 1/3 moeras). De visie is stapsgewijs ontwikkeld, gericht op integratie van doelen en verfijning van de varianten.

De stappen De visie is in twee stappen tot stand gekomen. Bij elke stap zijn de uitkomsten geconvergeerd en verfijnd, gericht op optimalisatie en het ontwikkelen van varianten. In de eerste stap zijn vier denkmodellen opgesteld, elk gericht op het maximaliseren van een deelbelang. De denkmodellen zijn: weidevogels, natte as, maximaal tegengaan maaivelddaling en minimaliseren kosten infrastructuur. De denkmodellen zijn getoetst aan de effecten op de zeven thema’s bodem, water, natuur en waterkwaliteit, landschap en cultuurhistorie, recreatie, infrastructuur en beheer, en ook zijn de kosten ervan geraamd. In de tweede stap zijn, op basis van de beoordeling van de denkmodellen, twee realistische varianten ontwikkeld. Ook deze varianten zijn beoordeeld op dezelfde zeven thema’s en op de kosten. Daarnaast zijn de varianten beoordeeld op maatschappelijke aspecten als ontsluiting en toegankelijkheid van het gebied, de economische functie van het gebied, landschappelijke beleving, overlast van muggen en veiligheid en kans op wateroverlast. De varianten De twee resulterende varianten zijn genoemd “Grutto en Otter” en “Groeiend Veen”. Variant 1 “Grutto en Otter” is gericht op het realiseren van de natuurdoelen; voornamelijk voor weidevogels en de Natte As. De keuze voor een bepaalde natuurinvulling staat voorop, de drooglegging (en daarmee het in te stellen peil) is daarop afgestemd. Bodemdaling wordt tegengegaan door het beperkt opzetten van het peil, door peilbeheersing en door aanvullende maatregelen. Variant 2 “Groeiend Veen” is gericht op het beperken van bodemdaling. De keuze voor een bepaalde drooglegging (en daarmee het in te stellen peil) staat voorop. Het type natuur dat zich kan ontwikkelen is daar een afgeleide van. Hieronder worden de varianten nader beschreven. Naast de inrichtingsvarianten zijn drie thema’s apart behandeld. Dit zijn: de fosfaatproblematiek, de ophoging van de wegen en het grondverzet. Tevens zijn de ervaringen van het project Polder Nooitgedacht meegenomen in de keuzen van de varianten. Bij het opzetten van het peil zijn er risico’s voor fosfaatuitspoeling, wat de te realiseren natuur in de weg kan staan. Om een beeld te krijgen van dit probleem is de fosfaatproblematiek nader onderzocht. Het ophogen van wegen en het aanpassen van bruggen na het opzetten van het peil is een grote kostenpost. Om de hoge kosten te nuanceren is per wegdeel gekeken hoe maatwerk geboden kan worden. Voor de ontwikkeling van botanisch grasland en goed moeras moet veel geplagd of gegraven worden. Onderzocht is of de vrijkomende grond verwerkt kan worden in de Krimpenerwaard. Er is een macro-grondbalans opgesteld. Variant 1 “Grutto en Otter” Gezocht is naar kansrijke weidevogelgebieden, waarbij het peil optimaal wordt ingesteld voor weidevogels. De natte as ligt op de laagste delen. Uitgegaan wordt van een drooglegging van 35 cm in de zomer en 20 cm in de winter. Door de natte verbinding op de laagste delen te leggen hoeft er beduidend minder gegraven te worden. Ook wordt hiermee goed aangesloten bij de huidige hoogteligging en de morfologie van het gebied. Om botanisch grasland tot ontwikkeling te laten komen moet worden geplagd en gegraven. Dit gebeurt in delen waar potenties liggen voor dergelijke graslanden. Voor de ontwikkeling van moeras zal gegraven worden. De landscheiding, een grenslijn door de Krimpenerwaard met cultuurhistorische waarde, vervult in deze variant een recreatieve rol in de natuurbeleving en toegankelijkheid van het natuurgebied. De volgende peilen behoren bij de variant “Grutto en Otter”. Variant “Grutto en Otter” kent de volgende verhouding tussen de drie natuurtypen, weidevogelgebied (996 ha), nat grasland (853 ha) en moeras (604 ha): 41% - 35% - 25%. De oppervlakte natte graslanden voldoet aan de uitgangspunten van het Slotadvies, de oppervlakten weidevogelgraslanden en moeras wijken circa tien procent af. Deze verhouding is ontstaan door een realistische optimalisatie van de 7

6<br />

2 De Natte As wordt tegenwoordig<br />

<strong>de</strong> Groene Ruggengraat<br />

genoemd. In <strong>de</strong>ze visie zal <strong>de</strong><br />

term Natte As wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />

Inhou<strong>de</strong>lijk zit er geen verschil<br />

tussen bei<strong>de</strong> termen.<br />

3 De tegenstrijdigheid komt tot<br />

uit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> drooglegg<strong>in</strong>g: enkele<br />

natuurdoeltypen vragen<br />

een grotere drooglegg<strong>in</strong>g dan<br />

wenselijk is voor <strong>het</strong> maximaal<br />

beperken van bo<strong>de</strong>mdal<strong>in</strong>g.<br />

Het dilemma is dan bo<strong>de</strong>mdal<strong>in</strong>g<br />

versus <strong>het</strong> bereiken van<br />

<strong>het</strong> gewenste natuurtype.<br />

Samenvatt<strong>in</strong>g<br />

<strong>Visie</strong> <strong>op</strong> <strong>het</strong> <strong>natuurgebied</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>Krimpenerwaard</strong><br />

De ka<strong>de</strong>rs<br />

De centrale <strong>op</strong>gave voor <strong>het</strong> Veenwei<strong>de</strong>pact is <strong>het</strong> her<strong>in</strong>richten van<br />

<strong>de</strong> <strong>Krimpenerwaard</strong> met <strong>het</strong> oog <strong>op</strong> een duurzame toekomst en <strong>het</strong><br />

<strong>op</strong>timaal benutten van <strong>de</strong> potenties van dit gebied. Het Pact is er <strong>op</strong><br />

gericht <strong>het</strong> waar<strong>de</strong>volle agrarische cultuurlandschap te ontwikkelen,<br />

met <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> natuurwaar<strong>de</strong>n. Voor <strong>de</strong> <strong>Krimpenerwaard</strong> betekent<br />

dit <strong>het</strong> comb<strong>in</strong>eren van <strong>de</strong> rijks<strong>op</strong>gaven voor <strong>de</strong> aanleg van <strong>de</strong> robuuste<br />

ecologische verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> Ecologische Hoofdstructuur met <strong>het</strong><br />

tegengaan van bo<strong>de</strong>mdal<strong>in</strong>g.<br />

De Strategiegroep Veenwei<strong>de</strong>pact <strong>Krimpenerwaard</strong> heeft met <strong>het</strong><br />

Slotadvies herbegrenz<strong>in</strong>g natuur en landbouw <strong>Krimpenerwaard</strong><br />

(dd. oktober 2006) een besluit genomen over <strong>de</strong> ligg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />

<strong>natuurgebied</strong>en. Het college van GS heeft dit besluit overgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />

startnotitie voor <strong>de</strong> partiële herzien<strong>in</strong>g van <strong>het</strong> streekplan Zuid-Holland<br />

Oost - <strong>Krimpenerwaard</strong>. Nu is <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>natuurgebied</strong>en aan<br />

<strong>de</strong> or<strong>de</strong>. Daar<strong>in</strong> staan <strong>de</strong> vragen centraal waar b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> begrenz<strong>in</strong>g<br />

welke natuurdoelen wor<strong>de</strong>n gepositioneerd. Bepalen<strong>de</strong> factoren daarbij<br />

zijn on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> bereikbare natuurkwaliteit, <strong>het</strong> voorkomen van<br />

versnipper<strong>in</strong>g en van bo<strong>de</strong>mdal<strong>in</strong>g, aantast<strong>in</strong>g of versterk<strong>in</strong>g van <strong>het</strong><br />

landschap, mogelijkhe<strong>de</strong>n voor beheer en <strong>de</strong> kosten.<br />

Alvorens <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g formeel juridisch vast te leggen <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />

bestemm<strong>in</strong>gsplan, en eventueel <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>in</strong>tegraal <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gsplan, is<br />

er voor gekozen om een visie over <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> natuur te<br />

ontwikkelen. De natuurdoelen dienen uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk <strong>in</strong>tegraal te wor<strong>de</strong>n<br />

vastgesteld en <strong>in</strong>geka<strong>de</strong>rd <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gsvisie, <strong>het</strong> <strong>natuurgebied</strong>splan<br />

<strong>Krimpenerwaard</strong>, <strong>de</strong> bestemm<strong>in</strong>gsplannen en <strong>het</strong> watergebiedsplan<br />

met peilbesluiten. Deze visie over <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g van natuur is tot stand<br />

gekomen door nauwe samenwerk<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> prov<strong>in</strong>cie Zuid-Holland,<br />

Hoogheemraadschap van Schieland en <strong>de</strong> <strong>Krimpenerwaard</strong>, Dienst<br />

Lan<strong>de</strong>lijk Gebied, <strong>het</strong> Zuid-Hollands Landschap en met bijdragen van<br />

Alterra, Grontmij en Witteveen+Bos. De conceptvisie is besproken met<br />

vertegenwoordigers van <strong>de</strong> Pactpartners.<br />

De visie is vastgesteld door <strong>de</strong> Strategiegroep Veenwei<strong>de</strong>pact<br />

<strong>Krimpenerwaard</strong>, waar<strong>in</strong> bestuurlijke vertegenwoordigers van alle<br />

betrokken overhe<strong>de</strong>n zitt<strong>in</strong>g hebben. Daarnaast is <strong>de</strong> voorkeursvariant<br />

uit <strong>de</strong>ze visie door <strong>de</strong> Strategiegroep als voorgenomen activiteit<br />

<strong>op</strong>genomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> Startnotitie voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gsMER.<br />

De <strong>op</strong>dracht<br />

De kern<strong>op</strong>gave is <strong>het</strong> ontwikkelen van een visie <strong>op</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong> te<br />

richten <strong>natuurgebied</strong>en, waarbij recht wordt gedaan aan een aantal<br />

uitgangspunten. Belangrijke uitgangspunten zijn <strong>de</strong> vastgestel<strong>de</strong><br />

begrenz<strong>in</strong>g van 2.450 hectare <strong>natuurgebied</strong> en <strong>de</strong> <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g als<br />

on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Natte As2 , wat een robuuste verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g met een hoog<br />

ambitieniveau <strong>in</strong>houdt.<br />

Daarnaast dient rekenschap gegeven te wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong>, soms<br />

tegenstrijdige3 , hoofddoelen:<br />

a. ontwikkelen van een robuust watersysteem;<br />

b. m<strong>in</strong>imaliseren van <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>mdal<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>Krimpenerwaard</strong>;<br />

c. evenwichtige natuurdoeltypen ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g (uitgangspunt Slotadvies:<br />

1/3 wei<strong>de</strong>vogelareaal, 1/3 natte natuur en 1/3 moeras).<br />

De visie is stapsgewijs ontwikkeld, gericht <strong>op</strong> <strong>in</strong>tegratie van doelen en<br />

verfijn<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> varianten.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!