finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

2.6 De probleemstelling
2.6.1 De centrale vraag
Welke stijlen kan men bij de beleidssectoren onderscheiden, en passen deze stijlen bij de
institutionele context?
De vier stijlen van verzelfstandiging doen zich in de praktijk allen voor bij de Rijksoverheid.
De bureaucratische stijl blijkt uit dit onderzoek het meeste voor te komen. Er zijn namelijk
negen – van de achttien – beleidssectoren met de bureaucratische stijl. Drie beleidssectoren
hebben de traditionele stijl van verzelfstandiging. De manier van verzelfstandiging van drie
andere beleidssectoren is te karakteriseren als de professionele stijl. Eén beleidssector –
Financiën – heeft de bedrijfsmatige stijl van verzelfstandiging. De resterende beleidssectoren
blijken een gemengde stijl van verzelfstandiging te hebben. De beleidssector Onderwijs &
Wetenschap heeft een combinatie van de bureaucratische en de bedrijfsmatige stijl. De manier
van verzelfstandigen in de beleidssector Werkgelegenheid lijkt op een combinatie van de
traditionele en de bureaucratische stijl.
In hoeverre passen deze stijlen van verzelfstandiging binnen de institutionele context van de
beleidssectoren? De stijlen van vier beleidssectoren blijken niet in overeenkomst te zijn met
de institutionele context van de betreffende beleidssectoren. In de meeste gevallen – negen
van de achttien – zijn de stijlen echter in overeenstemming met één van de twee variabelen
van de institutionele context van de beleidssector. De gevonden stijlen van vijf
beleidssectoren blijken volkomen consistent te zijn met hun institutionele context. Ik zal in de
volgende subparagraaf (2.6.2) nagaan in hoeverre de doelstelling van dit onderzoek is bereikt.
2.6.2 De doelstelling
Inzicht verkrijgen in de stijlen van verzelfstandiging bij de Rijksoverheid.
De vraag die nu rijst na de beantwoording van de centrale vraag en de onderzoeksvragen is: is
de doelstelling van het onderzoek bereikt? Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden,
omdat het begrip ‘inzicht’ veel gradaties heeft. Het onderzoek heeft aangetoond dat er
verschillende patronen in de manier van verzelfstandiging zijn. Dit onderzoek heeft echter
niet hard kunnen maken dat de patronen overeenkomen met specifiek deze vier stijlen van
verzelfstandiging. Men zou – zonder meer – kunnen beargumenteren dat de patronen met
andere stijlen overeenstemmen. Dit onderzoek heeft in ieder geval niet veel inzicht verschaft
in de mate waarin de stijlen passen bij de institutionele context van de beleidssectoren. Ik heb
namelijk slechts twee – van de vijf – indicatoren van de institutionele context kunnen
onderzoeken. De beweringen omtrent de context zijn bijgevolg beperkt geldig.
Ik kan echter wel antwoord geven op de vraag die in de titel van deze scriptie wordt
opgeworpen. Deze vraag luidt: wordt de verzelfstandiging van beleidsonderdelen bij de
Rijksoverheid bepaald door een trend of door een manier van doen, oftewel een stijl? Dit
onderzoek heeft aangetoond dat de wijze van verzelfstandiging bij de Rijksoverheid niet
strookt met een algemene uniforme trend. Er blijken duidelijke verschillen in de wijze van
verzelfstandiging te zijn tussen ministeries en beleidssectoren. Dit onderzoek heeft laten zien
dat beleidssectoren verschillende voorkeuren hebben ten aanzien van de motieven van
oprichting, de wijze van bekostiging, de vorm van verzelfstandiging et cetera. Deze
bevindingen duiden op verschillen in stijlen. Welke stijlen? Dat is nog niet helemaal
duidelijk.