finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

3.10 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV)
Het Ministerie van LNV heeft – zoals blijkt uit de naam van het ministerie – drie
beleidssectoren: Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Deze sectoren verschillen op het
merendeel van de indicatoren van elkaar. Ik heb derhalve besloten om de resultaten van de
drie beleidssectoren apart te bespreken. Het Ministerie van LNV heeft klaarblijkelijk geen
eenduidige stijl van verzelfstandigen. De eerste subparagraaf behandelt de bevindingen voor
de beleidssector Landbouw. De resultaten voor de beleidssector Natuur komen in de tweede
subparagraaf aan de orde. In de derde en laatste subparagraaf bespreek ik de bevindingen voor
de beleidssector Voedselkwaliteit.
3.10.1 De beleidssector Landbouw
De beleidssector Landbouw van LNV heeft samen met de sector Onderwijs en Wetenschap
(OCW) de meeste zelfstandige beleidsonderdelen. De sector telt 23 verzelfstandigingen (10 %
van het totale aantal verzelfstandigingen). Het privaatrechtelijk zbo (12 van de 23) is de
voornaamste vorm van verzelfstandiging in deze beleidssector. De andere vormen van
verzelfstandiging zijn het publiekrechtelijk zbo (zes), het agentschap (drie) en de
privaatrechtelijke rwt (twee). Het merendeel van de verzelfstandigde organisaties (veertien)
heeft een privaatrechtelijke grondslag. De hoeveelheid verzelfstandigde organisaties is
maximaal, daar het aantal meer dan anderhalf keer het gemiddelde bedraagt. De mate van
verzelfstandiging in deze sector is daardoor maximaal en extern (privaat). Deze indicator wijst
op de bedrijfsmatige stijl.
De motieven van oprichting in deze sector vertonen een grote mate van verscheidenheid. De
sector heeft geen enkel motief dat wezenlijk opvalt. Het meest voorkomende motief is –
nochtans – onafhankelijkheid & rechtsgelijkheid (7 van de 23), gevolgd door beheer &
delegatie (zes), participatie (vijf), deskundigheid (vier) en doelmatigheid & doeltreffendheid
(één). Het is door de grote diversiteit aan motieven niet mogelijk één stijl aan te wijzen. Het
motief onafhankelijkheid (zeven) geeft namelijk een bureaucratische stijl aan. De
combinatie van de motieven participatie en deskundigheid (negen) duidt echter sterk op de
professionele stijl.
Het ministerie bekostigt het gros van de taken van zelfstandige beleidsonderdelen uit de
Rijksbegroting (18 van de 23). De resterende vier taken worden uit andere middelen –
grotendeels tarieven – gefinancierd. LNV heeft voor één taak een gemengde wijze van
bekostiging. Het betreft de publieke taak van de Grondkamers. Zij worden deels uit de
begroting (57 %) en deels uit tarieven (43 %) gefinancierd. De bureaucratische stijl past het
beste bij deze manier van bekostiging.
Het toezicht op de verzelfstandigde organisaties wordt in meer dan de helft van de gevallen
rechtstreeks (12 van de 23) door de minister uitgevoerd. In de resterende gevallen laat de
minister het toezicht over aan een Raad van Toezicht (vier) of een commissie (zeven). De
minister benoemt en ontslaat de leden van deze organen naar eigen inzicht (zes) of op
voordracht van het veld (vijf). Het Ministerie van LNV heeft drie erkende adviesorganen. Het
aantal adviesorganen is onder het gemiddelde aantal. Deze sector heeft desalniettemin een
gemiddelde mate van corporatisme. Deze indicator wijst op de bureaucratische stijl.