finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Het toezicht van het ministerie geschiedt in meerderheid rechtstreeks door de minister op de
verzelfstandigde organisaties (twaalf van de zeventien). De minister benoemt in enkele
gevallen een commissie (vier) of een Raad van Toezicht (één) om het toezicht op deze
beleidsonderdelen uit te oefenen. Belangenorganisaties hebben geen enkele invloed op de
samenstelling van deze raden en commissie. Deze sector scoort bijgevolg laag op de indicator
‘corporatisme’. De sector EZ heeft nochtans vijftien erkende adviesorganen. Deze indicator
lijkt dus op de traditionele stijl te wijzen, maar het zou ook de bureaucratische stijl kunnen
zijn door het grote aantal adviesorganen.
De voornaamste hoofdtaak van de verzelfstandigde organisaties in deze sector is inspectie &
controle (zeven van de zeventien). De resterende hoofdtaken zijn opleiden & voorlichting
(vier), uitkeren & innen (drie), registreren & vergunning verlenen (twee) en beheer (één).
Wat betekent dit voor de discretionaire ruimte van de uitvoerende ambtenaren van het
Ministerie van Economische Zaken? Deze taken bieden de ambtenaren een (boven-)
gemiddelde mate van vrijheid bij de beleidsuitvoering. Een groot deel van de zelfstandige
beleidsonderdelen in deze sector heeft een toezichthoudende taak. De bedrijfsmatige stijl
past daardoor beter bij deze indicator dan de bureaucratische stijl.
Het Ministerie van Economische Zaken heeft waarschijnlijk een bureaucratische stijl van
verzelfstandiging. Vier van de zeven variabelen geven in meerdere of mindere mate deze stijl
aan. Misschien kunnen de variabelen van de institutionele context deze bevinding
onderschrijven. De contextuele indicatoren zijn het jaar van oprichting en de opleiding van de
ambtenaren van het moederministerie. De resultaten van deze indicatoren worden hieronder
besproken.
Het Ministerie van Economische Zaken heeft de meeste verzelfstandigingen (zes van de
zeventien) de laatste jaren (sinds 2000) doorgevoerd. In de periode 1995-1999 zijn drie
beleidsonderdelen verzelfstandigd. EZ heeft in de eerste helft van de jaren ’90 ook drie
verzelfstandigingen uitgevoerd. Vijf verzelfstandigingen stammen van vòòr 1990. Dit
departement heeft de meeste beleidsonderdelen in de periode na 2000 verzelfstandigd. Dat
zou erop kunnen duiden dat Economische Zaken afwachtende houding heeft aangenomen ten
opzichte van de – internationale – tendens tot verzelfstandiging. Het jaar van oprichting wijst
op de traditionele stijl.
De ambtenaren van EZ hebben – zoals verwacht – in de meeste gevallen een economische
opleiding als hoogst voltooide opleiding. Deze indicator van de context duidt op een
bedrijfsmatige stijl.
De variabelen van de institutionele context zijn niet eenduidig. Zij geven zowel de
traditionele, als de bedrijfsmatige stijl van verzelfstandiging aan. De variabelen van de stijl
zijn ook niet geheel ondubbelzinnig. Economische Zaken lijkt desalniettemin een
bureaucratische stijl van verzelfstandiging te hebben. Immers vier van de negen variabelen –
het merendeel – wijst op deze stijl. De bureaucratische stijl lijkt nochtans volstrekt niet in
overeenkomst met de institutionele context van deze beleidssector te zijn.