finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De hoofdtaken van de verzelfstandigde organisaties in deze sector zijn in slechts twee
categorieën onder te verdelen. Deze categorieën zijn geldelijke uitkeringen & inningen (vijf
van de negen) en inspectie & controle (vier). De ambtenaren in de beleidssector Financiën
beschikken over een gemiddelde mate van beleidsvrijheid bij de uitvoering van deze taken.
Deze indicator wijst op de bureaucratische of de bedrijfsmatige stijl. Een substantieel deel van
de taken (vier van de negen) bestaat uit vormen van toezicht. Deze taken passen het beste in
de bedrijfsmatige stijl.
De variabelen van de sector Financiën zijn behoorlijk ambigu. Zij wijzen niet in de richting
van één specifieke stijl van verzelfstandiging. De meerderheid van de variabelen lijkt
desalniettemin op de professionele stijl van verzelfstandiging te wijzen. Kan deze bevinding
ondersteund worden door de institutionele context van de beleidssector Financiën?
De meeste organisaties (vijf van de negen) in deze sector zijn vòòr 1990 verzelfstandigd. Het
ministerie heeft in de jaren ’90 slechts één verzelfstandiging doorgevoerd (in de periode 1995-
1999). De laatste jaren (sinds 2000) heeft Financiën drie beleidsonderdelen verzelfstandigd.
De eerste indicator van de institutionele context geeft een bedrijfsmatige stijl aan.
De ambtenaren van Financiën hebben een economische studie als hoogst voltooide opleiding
genoten. De opleiding duidt op de bedrijfsmatige stijl.
Het merendeel van de variabelen – drie van de acht – geeft de bedrijfsmatige stijl aan voor
Financiën. De institutionele context van deze beleidssector wijst eenduidig in de richting van
een bedrijfsmatige stijl van verzelfstandiging. De stijl lijkt volkomen in overeenstemming te
zijn met de institutionele context van de beleidssector Financiën.
3.6 Ministerie van Defensie
De beleidssector Defensie heeft in 2004 niet meer dan drie zelfstandige beleidsonderdelen
(1 % van de totale hoeveelheid verzelfstandigingen). Het ministerie heeft twee van de drie
verzelfstandigde taken in de vorm van een agentschap gegoten. De derde zelfstandige
overheidsdienst is een privaatrechtelijk zbo. De mate van verzelfstandiging in deze sector is
minimaal en intern, aangezien tweederde van de zelfstandige diensten de vorm van het
agentschap heeft. De eerste indicator geeft derhalve een traditionele stijl aan.
Het meest voorkomende motief – voor de oprichting van verzelfstandigde organisaties bij
Defensie – is beheer & delegatie (twee van de drie). Het overige motief is onafhankelijkheid
& rechtsgelijkheid (één orgaan). Het motief beheer en delegatie past het beste bij de
traditionele stijl.
Het ministerie financiert twee van de drie verzelfstandigde taken uit de Rijksbegroting. De
resterende taak wordt uit de premies voor de ziektekostenverzekering – van de krijgsmacht
(SZVK) – bekostigd. De wijze van bekostiging wijst op de traditionele of de bureaucratische
stijl. De bureaucratische stijl lijkt meer voor de hand te liggen, aangezien één van de drie
organen uit andere middelen dan de Rijksbegroting wordt gefinancierd.