finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Het ministerie heeft de helft van de verzelfstandigingen vòòr 1990 doorgevoerd. In de jaren
’90 heeft OCW zes beleidsonderdelen (van de achttien) van de beleidssector Cultuur
verzelfstandigd. De laatste jaren (sinds 2000) heeft het ministerie drie organisaties meer
organisatorische zelfstandigheid geboden. Het aantal verzelfstandigingen lijkt door de jaren
heen redelijk constant te zijn. Deze contextuele indicator wijst op de bedrijfsmatige stijl.
De meest voorkomende hoogst voltooide opleiding onder ambtenaren van het Ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Onderwijs is een sociaal-wetenschappelijke opleiding. De opleiding
van de ambtenaren duidt op de bureaucratische stijl.
De variabelen van de institutionele context duiden zowel op de bureaucratische, als op de
bedrijfsmatige stijl van verzelfstandiging. Indien men de variabelen van de stijl en de
context bij elkaar optelt, dan wijst de meerderheid van de variabelen – drie van de acht – op
de bureaucratische stijl. Deze stijl is gedeeltelijk consistent met de institutionele context van
de beleidssector Cultuur van het Ministerie van OCW.
3.5 Ministerie van Financiën
Het Ministerie van Financiën heeft negen verzelfstandigde organisaties (4 % van het totaal).
De meest voorkomende vorm is het privaatrechtelijk zbo (zeven van de negen). De overige
vormen van verzelfstandiging zijn het agentschap (één) en het publiekrechtelijk zbo (één). De
mate van verzelfstandiging is bijgevolg gemiddeld en extern (privaat). Een gemiddelde en
externe verzelfstandiging met overwegend privaatrechtelijke grondslag past het beste in de
professionele stijl.
Onafhankelijkheid & rechtsgelijkheid (vijf van de negen) is veruit het voornaamste motief van
oprichting bij Financiën. De andere motieven zijn participatie (drie) en beheer & delegatie
(één). Het motief onafhankelijkheid & rechtsgelijkheid geeft een bureaucratische stijl aan.
Het ministerie bekostigt vijf van de negen zelfstandige beleidsonderdelen niet uit de
Rijksbegroting. De taken van deze organisaties worden allen uit tarieven gefinancierd. Het
departement bekostigt de overige taken uit haar eigen begroting (drie), of voor een gedeelte
uit andere middelen en een gedeelte uit de Rijksbegroting (één). Het merendeel van de taken
wordt uit andere middelen dan de Rijksbegroting bekostigd. Die constatering wijst enerzijds
op de professionele stijl, en anderzijds op de bedrijfsmatige stijl. De verscheidenheid in de
manieren van bekostiging suggereert – naar mijn mening – echter de professionele stijl.
De minister oefent op de meeste verzelfstandigde taken (zeven van de negen) rechtstreeks
toezicht uit. Bij één zelfstandige dienst wordt een commissie belast met het toezicht op de
publieke taak. De minister benoemt de leden van deze commissie op voordracht van het veld.
Eén Raad van Toezicht voert het toezicht op een ander zelfstandig beleidsonderdeel uit. De
leden van deze raad worden door het veld of de raad zelf gekozen. De sector Financiën heeft
slechts één erkend adviesorgaan. Deze sector heeft een geringe mate van corporatisme. De
indicator ‘corporatisme’ duidt op de traditionele stijl, aangezien de minister het meeste
toezicht rechtstreeks uitoefent.