finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

More documents

Recommendations

Info

Figuren Figuren & tabellen Figuur 1: De dimensies van stijl 10 Figuur 2: De dimensies van stijl (ingevuld) 19 Figuur 3: Interne versus externe verzelfstandiging 22 Figuur 4: Bekostiging van zelfstandige overheidsorganisaties 23 Figuur 5: De mate van discretionaire ruimte van de hoofdtaken 27 Figuur 6: Het conceptueel model 40 Tabellen Tabel 1: De indicatoren van de stijlen van beleidsuitvoering 18 Tabel 2: De toegekende waarden aan de taakcategorieën 27 Tabel 3: De indicatoren van de stijlen van verzelfstandiging 29 Tabel 4: Variabelen, operationalisatie & bronnen (stijl) 30 Tabel 5: De stijlen van verzelfstandiging en de institutionele context 39 Tabel 6: Variabelen, operationalisatie & bronnen (context) 39 Tabel 7: Het aantal verzelfstandigingen per beleidssector 43 Tabel 8: Het aantal verzelfstandigingen per ministerie 44 Tabel 9: Vorm van verzelfstandiging 45 Tabel 10: Motief van oprichting 45 Tabel 11: Wijze van bekostiging 46 Tabel 12: Toezichtsarrangement 46 Tabel 13: Het aantal erkende adviesorganen (per ministerie) 47 Tabel 14: Hoofdtaak 47 Tabel 15: Discretionaire ruimte 48 Tabel 16: Jaar van oprichting 48 Tabel 17: Opleiding van de ambtenaren 51 Tabel 18: De indicatoren per beleidssector (stijl & context) 52 Tabel 19: Stijlen van verzelfstandiging & institutionele context (per sector) 81 Tabel 20: Getalsmatige veranderingen bij rwt's tussen 1997 en 2003 101 Tabel 21: Getalsmatige veranderingen bij zbo's tussen 1993 en 2000 101 Tabel 22: Getalsmatige veranderingen bij zbo's tussen 2000 en 2003 102 Tabel 23: Verzelfstandiging per beleidssector 103 Tabel 24: Motief van oprichting per beleidssector 104 Tabel 25: Wijze van bekostiging per beleidssector 105 Tabel 26: Toezichtsarrangement per beleidssector 106 Tabel 27: Hoofdtaak per beleidssector 107 Tabel 28: Jaar van oprichting per beleidssector 108
Inleiding Achtergrond van het onderzoek Samenvatting De afgelopen twintig jaar – sinds het eerste kabinet Lubbers – heeft het verzelfstandigen van overheidsdiensten een grote vlucht genomen (De Ru & Peters, 2002: 1; Van Leerdam, 1999: 13; Kickert, 1993: 7). Een eerste onderzoek naar de afgelopen tien jaar (Jongeneel, 2004) wijst op een zeer gevarieerd beeld. Sommige ministeries hebben veel verzelfstandigde organisaties, andere ministeries hebben er weinig; sommigen hebben een grote toename aan nieuwe verzelfstandigde organisaties en anderen zijn zeer constant. De verwachting is dat men meer verschillen tussen ministeries kan vinden. De verschillen kunnen zich uiten in de vormen, het tempo en de mate van verzelfstandiging. Verschillende onderzoeken wijzen op variaties in departementale organisatieculturen (Hakvoort & Veenswijk, 1999; Veenswijk, 1996; Frissen, 1990; Ringeling, 1985). Ambtelijke culturen zijn niet uniform, maar zij verschillen per beleidssector (Ringeling, 1985: 29). De sectoren hebben tevens verschillende institutionele contexten. De institutionele context is van invloed op het gedrag van organisaties (Pollitt & Bouckaert, 2000: 39- 40; Peters, 1999: 63). Deze opmerkingen in ogenschouw nemende zou men verwachten dat beleidssectoren ook verschillende stijlen van verzelfstandiging hebben (Kickert, 1998: 93). De verklaring voor verschillen in – mate en vorm van – verzelfstandiging wordt vaak in de motivering van besluiten tot verzelfstandiging gezocht. Ik denk echter dat de motieven slechts een gedeeltelijke verklaring bieden voor de verschillen tussen beleidssectoren. Men geeft namelijk vaak eenduidige motieven op, zoals economische motieven – een efficiëntere uitvoering – en organisatorische motieven – versterking van de beleidsuitvoering ten opzichte van de beleidsontwikkeling. Zijn de motieven voor de verzelfstandigingen overal – en altijd – hetzelfde? Mijn verwachting is dat deze eenduidige motieven slechts cosmetisch zijn. Zij dienen als rechtvaardiging voor de buitenwacht. De motieven zijn bedoeld om het draagvlak voor de verzelfstandiging onder burgers en ambtenaren te vergroten. Zijn de verzelfstandigingoperaties bij ieder departement in dezelfde mate en op dezelfde manier uitgevoerd? In andere woorden: zijn er verschillende stijlen van verzelfstandiging te ontdekken? Mijn vermoeden is dat ministeries – afhankelijk van hun institutionele context – verzelfstandiging verschillend percipiëren. Zij hebben niet allemaal dezelfde verwachtingen van verzelfstandiging, dezelfde motieven voor verzelfstandiging en dezelfde doelen die zij met verzelfstandiging trachten te bereiken. Men zou veel beter naar de institutionele context kunnen kijken voor een verklaring. Het is derhalve van belang in kaart te brengen welke departementale stijlen van verzelfstandiging er in Nederland bestaan. Probleemstelling De doelstelling van dit onderzoek luidt als volgt: ♦ Inzicht verkrijgen in de stijlen van verzelfstandiging bij de Rijksoverheid. De centrale vraag die ik met dit onderzoek tracht te beantwoorden, is: ♦ Welke stijlen kan men bij de beleidssectoren onderscheiden, en passen deze stijlen bij de institutionele context?
Page 1 and 2: Verzelfstandiging: stijl of trend?
Page 3 and 4: Voorwoord Eén van de belangrijkste
Page 5: Hoofdstuk 3: Empirie 42 1 Inleiding
Page 9 and 10: Empirie De eerste onderzoeksvraag W
Page 11 and 12: Het doel van het onderzoek: Inzicht
Page 13 and 14: Zijn de verzelfstandigingoperaties
Page 15 and 16: 5 Maatschappelijke en wetenschappel
Page 17 and 18: 1 Inleiding Hoofdstuk 2: Theoretisc
Page 19 and 20: In theorie hebben beleidsonderdelen
Page 21 and 22: 3 Stijl van verzelfstandiging 3.1 D
Page 23 and 24: Deze stijl kenmerkt zich dus door e
Page 25 and 26: Deze stijl heeft echter ook het gev
Page 27 and 28: Wat betekent dit voor de wijze waar
Page 29 and 30: Een minder invloedrijke indicator i
Page 31 and 32: Kickert et al. (1993: 67-68) noemen
Page 33 and 34: De professionele stijl heeft veel v
Page 35 and 36: De professionele stijl staat een gr
Page 37 and 38: edrijfsmatige stijl wordt overgelat
Page 39 and 40: De taken uit categorie één en twe
Page 41 and 42: 3.5 De indicatoren van de stijl van
Page 43 and 44: Het gedrag dat gepast is voor een b
Page 45 and 46: 4.3 Organisatiecultuur In het tweed
Page 47 and 48: 4.4.2 Opleiding van de ambtenaren I
Page 49 and 50: De traditionele stijl - tot slot -
Page 51 and 52: 5 Het causale verband 5.1 Het model
Page 53 and 54: 1 Inleiding Hoofdstuk 3: Empirie Ik
Page 55 and 56: Het aantal verzelfstandigingen per
Page 57 and 58:
Tabel 11 Wijze van bekostiging Wijz
Page 59 and 60:
2.8 De discretionaire ruimte Tabel
Page 61 and 62:
De getalsmatige veranderingen bij z
Page 63 and 64:
Tabel 18 Indicatoren per beleidssec
Page 65 and 66:
3.1 Ministerie van Buitenlandse Zak
Page 67 and 68:
De meest voorkomende motieven voor
Page 69 and 70:
De laatste jaren (sinds 2000) heeft
Page 71 and 72:
3.4.2 De beleidssector Cultuur De s
Page 73 and 74:
De hoofdtaken van de verzelfstandig
Page 75 and 76:
Het Ministerie van VROM heeft vijft
Page 77 and 78:
De minister oefent op de helft van
Page 79 and 80:
De uitkomsten voor de indicatoren v
Page 81 and 82:
3.10 Ministerie van Landbouw, Natuu
Page 83 and 84:
Het Ministerie van LNV bekostigt de
Page 85 and 86:
De variabelen van de institutionele
Page 87 and 88:
Onafhankelijkheid & rechtsgelijkhei
Page 89 and 90:
De minister oefent op zeven - van d
Page 91 and 92:
De meerderheid van de ‘stijl’-i
Page 93 and 94:
1 Inleiding Hoofdstuk 4: Conclusie
Page 95 and 96:
De minister - of het departement -
Page 97 and 98:
De beleidssectoren met een professi
Page 99 and 100:
2.6 De probleemstelling 2.6.1 De ce
Page 101 and 102:
Eén van de indicatoren van de inst
Page 103 and 104:
Frissen, P.H.A., J.M. van Westerlaa
Page 105 and 106:
Smullen, A., S. van Thiel (2002). A
Page 107 and 108:
Bijlage 1: De verzelfstandigde orga
Page 109 and 110:
Ministerie van Defensie Dienst Gebo
Page 111 and 112:
Wageningen Universiteit & Researchc
Page 113 and 114:
Bijlage 2: Getalsmatige verandering
Page 115 and 116:
Tabel 23 Verzelfstandiging per bele
Page 117 and 118:
Tabel 25 Wijze van bekostiging per
Page 119 and 120:
Tabel 27 Hoofdtaak per beleidssecto
show all

finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?