finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Tabel 9 Vorm van verzelfstandiging
Vorm van verzelfstandiging Frequentie Percentage (%)
Agentschap 34 14,4
Publiekrechtelijk zbo 78 33,1
Privaatrechtelijk zbo 100 42,4
Publiekrechtelijk rwt 5 2,1
Privaatrechtelijk rwt 15 6,4
Anders 4 1,7
Totaal 236 100,0
2.3 Het motief van oprichting
Tabel 10 Motief van oprichting
Motief van oprichting Frequentie Percentage (%)
Beheer en delegatie 49 20,9
Onafhankelijkheid en rechtsgelijkheid 69 29,4
Deskundigheid 60 25,5
Participatie 39 16,6
Doelmatigheid en doeltreffendheid 18 7,7
Totaal 235 100,0
De meest voorkomende motieven van oprichting uit dit onderzoek zijn onafhankelijkheid &
rechtsgelijkheid (69 van de 235) en deskundigheid (60). Het is niet wonderlijk dat taken die
enige mate van onafhankelijkheid of specifieke deskundigheid behoeven, meer autonomie
krijgen. Het is echter wel opmerkelijk dat slechts achttien zelfstandige beleidsonderdelen
doelmatigheid & doeltreffendheid als motief van oprichting heeft. Men zou – gezien de
retoriek in de jaren ’80 en ’90 – veeleer verwachten dat dit motief oververtegenwoordigd is
bij verzelfstandigingen in deze periode. De overige motieven van oprichting zijn beheer &
delegatie (49) en participatie (39).
2.4 De wijze van bekostiging
De frequentieverdeling van de wijze van bekostiging is in tabel 11 (p. 46) opgenomen. De
overheid bekostigt het merendeel van de verzelfstandigde taken (144 van de 236) volledig –
of in ieder geval voor meer dan 70 % – uit de Rijksbegroting. Deze bevinding zou kunnen
betekenen dat de moederdepartementen door middel van de financiering nog veel in de melk
te brokkelen hebben bij hun zelfstandige beleidsonderdelen. Een substantieel deel van de
verzelfstandigde taken (83) wordt desalniettemin voor meer dan 70 % uit andere middelen
dan de Rijksbegroting gefinancierd. Deze andere middelen behelzen voornamelijk premies en
tarieven. De taken van verzelfstandigde organisaties worden in een beperkt aantal gevallen
(negen) gemengd bekostigd door de overheid en de ‘klanten’ van die organisaties.