finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Het is zuiverder om aan te geven dat de institutionele context de stijl beïnvloedt. De
causaliteit is ook op dit abstracte niveau moeilijk aan te geven. De stijl beïnvloedt namelijk op
zijn beurt ook weer de context. De departementale cultuur is – bijvoorbeeld – verreweg de
belangrijkste variabele. Zij bepaalt de invulling van vele indicatoren van de stijl, zoals de
mate en de vorm van verzelfstandiging, de mate van corporatisme en de opleiding van de
ambtenaren. De departementale cultuur is echter geen statisch gegeven. De cultuur is ook
onderhevig aan verandering. De opleiding van de ambtenaren kan daaraan bijdragen. De
cultuur op het Ministerie van Landbouw en Visserij is bijvoorbeeld veranderd door de komst
van ambtenaren met een andere opleiding. De ambtelijke top van het Ministerie van L&V
bestond van oudsher uit landbouwingenieurs die waren opgeleid aan de Landbouwhogeschool
Wageningen (Kickert, 2002: 93). In de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn er echter steeds
meer juristen binnengekomen op het departement om de toenemende juridisering van het
beleid – onder andere door Europese regelgeving – het hoofd te bieden.
Ik heb in dit hoofdstuk het theoretisch kader geconstrueerd waarmee ik de empirische
gegevens zal analyseren. In het volgende hoofdstuk behandel ik de bevindingen van dit
onderzoek (hoofdstuk 3: p. 42-81). De conclusies van dit onderzoek zullen in hoofdstuk 4 (p. 82-
90) worden besproken.