finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

edrijfsmatige stijl wordt overgelaten aan hiërarchisch onafhankelijke organen. Deze stijl
kenmerkt zich namelijk door een vergaande regulering van de uitvoering.
Hoe ga ik de mate van corporatisme in een beleidssector bepalen? Een geringe mate van
corporatisme houdt in dat maatschappelijke organisaties nauwelijks invloed hebben op de
besluitvorming binnen een beleidssector. De invloed op de besluitvorming wordt bepaald
door de mate waarin departementen de belangenorganisaties betrekken bij het toezicht op de
zelfstandige beleidsonderdelen. Een geringe mate van corporatisme betekent dus dat het
toezicht – voor meer dan 85 % – dan wel rechtstreeks door de minister, dan wel door raden
van toezicht waarvan de leden zonder inspraak worden benoemd door de minister, wordt
uitgevoerd. De mate van corporatisme in een beleidssector neemt toe naarmate meer leden
van toezichthoudende organen hetzij op voordracht van het veld, hetzij door het veld zelf
worden gekozen. Indien bij meer dan 27 % 2 van de verzelfstandigde organisaties in een
beleidssector de leden op voordracht of door het veld zelf worden gekozen, dan spreek ik in
deze scriptie van een grote mate van corporatisme. Het aantal erkende adviesorganen speelt
een ondergeschikte, edoch een doorslaggevende rol in het geval van twijfel over de mate van
corporatisme. Het aantal adviesorganen is gering, indien het aantal minder dan anderhalf keer
het gemiddelde bedraagt. Het aantal adviesorganen is echter groot, indien de hoeveelheid
meer dan anderhalf keer het gemiddelde bevat.
3.3.5 Hoofdtaak (Mate van discretionaire ruimte)
Van Thiel & Van Buuren (2001: 399-401) gebruiken in hun artikel over ontwikkelingen bij
zelfstandige bestuursorganen de taakindeling van de Algemene Rekenkamer (Algemene
Rekenkamer, 1995: Deel 3). De Algemene Rekenkamer onderscheidt tien hoofdtaken van zbo’s.
Deze indeling voldoet echter niet volledig voor agentschappen (Smullen & Van Thiel, 2002: 40-
41). Met name de beheerstaken zijn niet terug te vinden in de taakindeling van de Algemene
Rekenkamer.
Ik zal voor de classificatie van de hoofdtaak daarom de indeling van Smullen & Van Thiel
hanteren (Smullen & Van Thiel, 2002: 41). Deze auteurs hebben vijf hoofdtaken van
agentschappen onderscheiden, plus een categorie ‘anders’. Ik heb daar de categorie ‘quasirechtspraak’
aan toegevoegd, die Smullen & Van Thiel weggelaten hadden voor de indeling
van agentschappen. De categorie ‘quasi-rechtspraak’ komt bij agentschappen niet of
nauwelijks voor, maar geschillenbeslechting is wel een belangrijke taak van zelfstandige
bestuursorganen. De indeling van de hoofdtaken 3 ziet er dan als volgt uit:
1. Beheer (van gebouwen en informatiebestanden)
2. Geldelijke uitkeringen of inningen
3. Inspectie & Controle
4. Opleiden, Onderzoek & Voorlichting
5. Registreren & Vergunning verlenen
6. Quasi-rechtspraak
N.B. - er is nog een 7 de categorie die hier niet van belang is, namelijk de categorie ‘anders’
2
Dit percentage is anderhalf keer het gemiddeld aantal toezichtsarrangementen waarbij de leden op voordracht
of door het veld zelf gekozen worden.
3
De eerste taak komt vooral veel voor bij agentschappen. De tweede taak van Smullen & Van Thiel komt
overeen met taak 2 en 7 van de AR. De derde taak strookt met taak 1 en 3. De vierde taak gaat samen met taak 9
en 10 van de AR. De vijfde taak van Smullen & Van Thiel komt overeen met taak 4 en 6. De zesde taak strookt
met taak 5 en 8 van de taakindeling van de Algemene Rekenkamer.