Jaarverslag 2011 - Dimence
Jaarverslag 2011 - Dimence
Jaarverslag 2011 - Dimence
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dialoog<br />
<strong>2011</strong>
Colofon<br />
©mei 2012 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>Dimence</strong> <strong>2011</strong><br />
Interviews en redactie:<br />
Wilma Kleiboer<br />
Eindredactie:<br />
Linda van Beek en Trea ten Kate<br />
Vormgeving:<br />
Reclamebureau Circuit<br />
Fotografie:<br />
Studio Remmelts, Studio Split Second,<br />
Albert Brunsting<br />
Druk:<br />
Sonodruk<br />
Informatie:<br />
Team Communicatie <strong>Dimence</strong><br />
communicatie@dimence.nl<br />
0570 639 589<br />
Voorwoord<br />
<strong>Dimence</strong><br />
in dialoog<br />
In dit jaarverslag kijken we terug op <strong>2011</strong>. Een<br />
bijzonder jaar. Een jaar waarin ons meerjarenbeleid<br />
tot stand is gekomen, in dialoog met<br />
medewerkers, met cliënten, met ketenpartners,<br />
met stakeholders, met familieleden en naastbetrokkenen.<br />
Een jaar waarin onze kernwaarden<br />
betekenis hebben gekregen: gastvrijheid,<br />
veiligheid en resultaatgerichtheid. En <strong>2011</strong><br />
was ook een jaar waarin kabinetsbesluiten<br />
een stevige stempel hebben gedrukt op de<br />
toekomstplannen.<br />
Groot op het juiste moment<br />
<strong>Dimence</strong> heeft laten zien groot te zijn op het<br />
juiste moment. We hebben met elkaar oplossingen<br />
gevonden voor de vraagstukken waar<br />
we voor kwamen te staan. De energie die we<br />
de eerste drie jaar van ons bestaan hebben<br />
geïnvesteerd in het groter groeien, levert nu<br />
rendement op. Onze bedrijfsvoering is goed<br />
op orde. We hebben de opgelegde korting van<br />
Pagina 2 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
7% gerealiseerd, waarbij we er in geslaagd<br />
zijn om zo min mogelijk in onze kernactiviteiten<br />
te snijden.<br />
Een goed gesprek<br />
In <strong>2011</strong> heeft <strong>Dimence</strong> laten zien dat ze een<br />
gezonde organisatie is. Met veerkracht. En<br />
altijd in voor een goed gesprek. We hebben<br />
in <strong>2011</strong> veel gepraat en goed nagedacht over<br />
de toekomst van de ggz. De dialoog die we<br />
intern en extern zijn aangegaan heeft ons<br />
veel gebracht: begrip, draagvlak en nieuwe<br />
inzichten. Daarover leest u in dit jaarverslag.<br />
Leest u het als een uitnodiging. We spreken<br />
u graag!<br />
Raad van bestuur <strong>Dimence</strong>,<br />
Sybren Bangma, voorzitter<br />
Herma van der Wal, lid/geneesheer directeur<br />
Ernst Klunder, lid<br />
4<br />
10<br />
12<br />
16<br />
18<br />
20<br />
23<br />
4<br />
6<br />
16<br />
In dit jaarverslag: En verder:<br />
Toekomst ggz<br />
<strong>Dimence</strong> in cijfers<br />
Veiligheid maak je samen<br />
Dwars door <strong>Dimence</strong><br />
Opleiding en onderzoek<br />
Medezeggenschap<br />
Internethulpverlening<br />
14<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
20<br />
Waar kan ik terecht als mijn<br />
alarmbellen rinkelen?<br />
Familiebeleid<br />
Pagina 6<br />
Het nieuwe zorgen en het nieuwe werken<br />
Nieuwbouw Almelo<br />
Pagina 9<br />
Heftige discussies en goede gesprekken<br />
Samenwerking forenische psychiatrie<br />
Pagina 14<br />
Kinderen hebben recht op zorg<br />
Toekomst jeugdggz<br />
Pagina 19<br />
Pagina 3<br />
22
Externe ontwikkelingen<br />
De komende jaren vinden<br />
veel wijzigingen plaats in<br />
de financiering van de zorg.<br />
<strong>Dimence</strong> heeft zich hier goed<br />
op voorbereid. Onder meer<br />
door een actieve betrokkenheid<br />
op landelijk niveau. Sybren<br />
Bangma is vicevoorzitter van<br />
GGZ Nederland, Ernst Klunder<br />
en Herma van der Wal nemen<br />
deel aan meerdere commissies,<br />
waaronder de Commissie<br />
Zorg visie en Normering en de<br />
Commissie Financiering en<br />
Bekostiging. Zo is <strong>Dimence</strong> in<br />
een vroeg stadium op de hoogte<br />
van de ontwikkelingen en kan<br />
ze tijdig consequenties in beeld<br />
brengen en hierop inspelen.<br />
v.l.n.r. Sybren Bangma,<br />
Herma van der Wal en<br />
Ernst Klunder<br />
De toekomst van de ggz<br />
<strong>2011</strong> is het jaar waarin <strong>Dimence</strong> vaak de dialoog is aangegaan. Met<br />
mede werkers, met patiënten, met ketenpartners, met andere stakeholders,<br />
met familieleden en naastbetrokkenen is meerjarenbeleid<br />
bepaald. Gastvrij, veilig en resultaatgericht zijn de kernwaarden, van<br />
waaruit we werken aan ons motto: <strong>Dimence</strong> helpt mensen ontwikkelen.<br />
Terugdringen dwang en drang<br />
Bestuurder en geneesheerdirecteur Herma<br />
van der Wal: “De afgelopen jaren hebben we<br />
hard gewerkt om goed risicomanagement te<br />
realiseren. In <strong>2011</strong> hebben we de projectfase<br />
afgesloten en in de lijn uitgezet. Eén van de<br />
onderdelen van het risicomanagement is het<br />
terugdringen van dwang en drang, een belangrijke<br />
kwaliteitsverbetering van de zorg. De<br />
grootste verandering is dat mensen niet meer<br />
standaard de separeerruimte krijgen toegewezen<br />
als ze worden opgenomen. Eerst koffie, een<br />
boterham, en dan pas kijken wat de beste plek<br />
is. Een enkele patiënten kiest zelf nog voor een<br />
vrijwillige time out in een separeerruimte, omdat<br />
ze dat in de loop der jaren zo gewend zijn. Dan<br />
is het een ritueel geworden. Daar breken we niet<br />
van het ene op het andere moment mee. Zonder<br />
deze twee ‘rituele gebruikers’ zien we een<br />
afname van separaties van 64%.”<br />
Gastvrij<br />
<strong>Dimence</strong> scoort op gastvrijheid boven het landelijk<br />
gemiddelde. Om dit te bereiken en te blijven<br />
werken aan verbetering, is in <strong>2011</strong> opnieuw de<br />
hulp van de mystery patiënt ingeroepen. Herma<br />
van der Wal: “Daar leren we veel van. We<br />
hebben andere ogen nodig om dingen te zien<br />
die wij vanzelfsprekend zijn gaan vinden. Dat<br />
is de kracht van het concept. In 2012 gaan we<br />
er mee door. We willen graag mystery patiënts<br />
in de kliniek, maar vanwege de privacy kan dat<br />
niet. Misschien kan in dit geval een mystery<br />
medewerker of een mystery stagiaire ons wel<br />
een handje helpen.”<br />
Keuzes<br />
Voorzitter van de raad van bestuur Sybren<br />
Bangma: “De plannen van het kabinet hebben<br />
een grote stempel gedrukt op <strong>2011</strong>. De dialoog<br />
is gevoerd via de branchevereniging GGZ Neder<br />
land. We zijn tot en met het Malieveld geweest<br />
om te protesteren tegen de eigen bijdrage in<br />
de ggz.” De inspanningen hebben helaas niet<br />
het gewenste effect gehad. De bestuurders<br />
zijn niet blij met de bezuinigingen, wel met<br />
het proces dat zich binnen <strong>Dimence</strong> voltrok.<br />
In tijden van zwaar weer is de communicatie<br />
met mede werkers naar wederzijdse tevredenheid<br />
verlopen. Ook al konden de bestuurders<br />
niet altijd goed nieuws brengen. “De externe<br />
ontwikkelingen zetten ons op scherp. We<br />
hebben ons portfolio aan een grondige analyse<br />
onderworpen. Daarbij is goed gekeken wat<br />
past bij onze kernactiviteit, missie en visie. Op<br />
basis daarvan zijn keuzes gemaakt. We hebben<br />
onderdelen afgestoten die verliesgevend zijn.<br />
Dat zijn moeilijke beslissingen geweest.”<br />
“Veilig, gastvrij<br />
en resultaatgericht”<br />
Toekomst jeugd-ggz<br />
De stelselwijziging Zorg voor Jeugd, ofwel de<br />
transitie Jeugdzorg, is een belangrijk onderwerp<br />
voor de komende jaren. Sybren Bangma:<br />
“In deze transitie is sprake van het overdragen<br />
van de verantwoordelijkheid voor alle jeugdzorg<br />
van provincie naar gemeenten. De jeugdggz<br />
wordt dan losgeknipt van de overige curatieve<br />
jeugdgezondheidszorg en van de volwassenenggz.<br />
Er komt een knip in de doorlopende<br />
zorg na de 18e verjaardag. Wij zijn hier geen<br />
voor stander van. Opvoedproblemen houden<br />
misschien op bij 18 jaar, psychiatrische aandoeningen<br />
niet.”<br />
Drie lijnen naar de toekomst<br />
Bedreigingen worden omgebogen in kansen.<br />
Maatschappelijke verantwoordelijkheid en de<br />
zorgvraag blijven de vertrekpunten. Lid van de<br />
raad van bestuur Ernst Klunder: “We krijgen te<br />
maken met een enorme hoeveelheid mensen<br />
die straks binnen de eerstelijnsggz geholpen<br />
moeten worden. Wij willen voorkomen dat<br />
mensen niet goed geholpen worden in de eerste<br />
lijn, waardoor ze pas bij ons komen als ze in<br />
crisis zijn, of via de bemoeizorg. Dat kunnen<br />
we doen door onze expertise in te zetten in<br />
de basis ggz. Daarmee bieden we een volledig<br />
pakket aan zorg, van preventie, via eerstelijnsggz<br />
naar de tweede lijn voor de langerdurende<br />
behandeling van complexe psychische problemen.<br />
Ook de derdelijn is sterk ontwikkeld: de<br />
topspecialistische zorg, georganiseerd in onze<br />
specialistische centra. Met deze drie lijnen en<br />
de ontwikkelingen in de maatschappelijke<br />
dienstverlening, bieden wij een passend<br />
antwoord op elke zorgvraag. Wij zijn<br />
klaar voor de toekomst.” n<br />
Pagina 4 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Pagina 5
Familiebeleid:<br />
oog en oor<br />
voor de familie<br />
De wetenschap leert ons: het herstelproces verloopt sneller in<br />
samenwerking met een familielid of naastbetrokkene. En als<br />
de familie goed gesteund en gecoacht wordt, kan dat leiden tot<br />
opnameduurverkorting of zelfs soms tot het voorkomen van een<br />
opname. Daarom wil <strong>Dimence</strong> familie en naastbetrokkenen nog<br />
actiever betrekken bij de behandeling. In <strong>2011</strong> is de dialoog hierover<br />
op gang gekomen.<br />
Projectleider familiebeleid Monique Westrup:<br />
“Het belangrijkste uitgangspunt in het<br />
familie beleid is dat we denken vanuit de<br />
mens die we in behandeling nemen. Daar<br />
hoort onlosmakelijk een omgeving bij. De kern<br />
van het familiebeleid is dat we de dialoog in<br />
triade aan willen gaan: met familie, patiënt<br />
en hulpverlener.”<br />
Bestuurder Herma van der Wal: “In de behandeling<br />
zetten we alle elementen in die nodig<br />
zijn. Eén daarvan is de familie. Er ligt een taak<br />
voor hulpverleners om de patiënt te overtuigen<br />
van de wetenschapdat het herstelproces echt<br />
sneller verloopt in samenwerking met een<br />
familielid of naastbetrokkene.”<br />
De dialoog aangaan betekent meer dan alleen<br />
praten. Monique Westrup: “Het gaat ook<br />
om open staan voor elkaar, bereikbaar zijn<br />
voor elkaar, gastvrij zijn, zodat je elkaar ook<br />
Pagina 6 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
daadwerkelijk kunt ontmoeten. Bewust contact<br />
zoeken en met elkaar de lusten én de lasten<br />
delen. Elkaar deelgenoot maken van hoe samen<br />
verder te gaan. Dat vraagt nogal wat van alle<br />
partijen in de triade.”<br />
Herma van der Wal: “We zoeken continu naar<br />
nieuwe mogelijkheden om familie en naastbetrokkenen<br />
te ontmoeten. We willen actief<br />
kunnen sparren.”<br />
Om makkelijker de dialoog aan te gaan binnen<br />
het behandelproces, zet <strong>Dimence</strong> hulpmiddelen<br />
in, waaronder richtlijnen, ambassadeurs in<br />
de teams, de Trimencekaart, interne scholing<br />
en workshops. Monique Westrup: “De familie<br />
kent de patiënt het allerbeste, hulpverleners<br />
kunnen het niet alleen. In de somatische zorg<br />
is het vanzelfsprekend dat familie betrokken is,<br />
binnen de psychiatrie veel minder. Daar willen<br />
we verandering in aanbrengen.” n<br />
Trimencekaart:<br />
een doeltreffend hulpmiddel<br />
Monique Swartjes, verpleegkundig specialist, ontwikkelde tijdens haar opleiding een instrument<br />
om de sociale context van de patiënt in beeld te brengen. Deze studieopdracht ontwikkelde zich<br />
tot de Trimencekaart.<br />
Het is even eenvoudig als doeltreffend: de<br />
Trimencekaart is een vragenlijst die ingevuld<br />
wordt door patiënt, naastbetrokkene en hulpverlener,<br />
met als doel om zo vroeg mogelijk<br />
de naasten te betrekken bij de zorg. Eén van<br />
de eerste vragen aan de patiënt is aan wie<br />
de hulpverlener persoonsgebonden informatie<br />
mag doorgeven. “Als dit niet wordt ingevuld,<br />
dan weten we dat daar wat speelt. Vaak<br />
hebben mensen al een lang traject achter de<br />
rug en is er druk komen te staan op relaties.<br />
Hulpverleners kijken waar er mogelijkheden zijn<br />
om weer in contact te komen, om de relaties<br />
met naasten weer op orde te krijgen. Als een<br />
patiënt beslist niet wil, dan respecteren we dat.<br />
Het zelfbeschikkingsrecht blijft overeind.”<br />
Zorg voor naasten<br />
Door de Trimencekaart komen familie en het<br />
sociaal systeem van de patiënt eerder ter sprake<br />
bij de hulpverlener dan voorheen. “Het geeft ook<br />
duidelijkheid in hoe de naaste betrokken wil en<br />
kan zijn. We peilen de behoefte aan voorlichting<br />
en ondersteuning. Soms kan de familie het even<br />
niet meer aan. Dan kunnen de behandelaren<br />
daar oog voor hebben. En zo kunnen we ook<br />
al in een vroeg stadium verbindingen leggen<br />
met de afdeling Preventie, die een mooi en<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
compleet aanbod heeft aan voorlichting en<br />
psychoeducatie voor jeugdige en volwassen<br />
mantelzorgers. Daarin leren mensen meer over<br />
het ziektebeeld van hun naaste en leren ze ook<br />
hoe ze beter voor zichzelf kunnen zorgen.”<br />
Een mooi middel<br />
Een van de doelen binnen de behandeling is<br />
dat een patiënt goed terugkeert in zijn of haar<br />
sociale omgeving. “Een patiënt is meer dan alleen<br />
een patiënt. Is ook een partner, werk nemer,<br />
vrijwilliger of familielid. De Trimencekaart brengt<br />
de sociale omgeving in beeld, zodat we samen<br />
werken aan goed herstel. Een mooi middel.” n<br />
Pagina 7<br />
v.l.n.r.: Monique Westrup, Will Stevens, Ineke<br />
Bouwhuis, Rolf Tebbens, Monique Swartjes, Rixt<br />
Elzinga, Geraldine IJzerman en Birgit Michies<br />
(naastbetrokkene en lid werkgroep dwang en<br />
drang van de Mantelzorg Adviesraad.)
“ Waar kun je<br />
terecht als jouw<br />
alarm afgaat?”<br />
De scheidslijn tussen bezorgd zijn en bemoeien is flinterdun, is de<br />
ervaring van Peter van Dalen*. Daar respecteer je de grens van het<br />
zelfbeschikkingsrecht. Een dilemma. “Als jouw kind besluit om zich<br />
niet meer te laten behandelen, dan mag dat. Maar jij blijft familie,<br />
jij keert je rug niet toe. Op die momenten is het fijn dat de hulpverlener<br />
er ook voor jou is. Dan sta je er niet alleen voor.”<br />
De partner en kinderen van Peter hebben te<br />
maken (gehad) met de ggz. “Onze jongste riep<br />
altijd ‘mijn broer en zus hebben wat, ik niet.’ Zij<br />
is sinds vorig jaar ook in behandeling. Ze heeft<br />
wat ze noemen een ontwijkende persoonlijkheid.<br />
Dat ontstaat niet opeens, er zijn al langere<br />
tijd signalen. Wij hadden er geen goed gevoel<br />
over. Maar waar kun je dan terecht? Je moet dus<br />
wachten tot het tot een opname komt. Dan is<br />
het eigenlijk al te laat. Dat is jammer. Informatie<br />
van de familie kan handvatten geven voor de<br />
bejegening. Dan kan veel stress en onrust voorkomen<br />
worden en is er minder zorg nodig.”<br />
Positief kritisch<br />
Peter is positief over de verandering in de<br />
aan dacht voor het familiebeleid van <strong>Dimence</strong>.<br />
Hij heeft een goed gevoel bij de dialoogbijeenkomst<br />
in <strong>2011</strong>, waar hij bij aanwezig was. Maar<br />
hij is ook kritisch: “Ik ben er van overtuigd dat<br />
er intern hard gewerkt wordt aan de cultuuromslag,<br />
aan de buitenkant is het effect voor mij<br />
echter nog niet waarneembaar. Ik heb geen idee<br />
bij wie ik terecht kan als ik me zorgen maak om<br />
mijn nu volwassen kinderen.”<br />
Eigen kracht<br />
Peter is actief en betrokken. Geeft presentaties<br />
op scholen, samen met Monique Westrup,<br />
projectleider familieledenbeleid. Peter is ook één<br />
van de voorvechters geweest voor het reguleren<br />
van een ontmoetingsplek voor mantelzorgers<br />
in de ggz in Zwolle. “Ik heb meegedaan met<br />
een preventiecursus voor mantelzorgers. De<br />
cursisten bleken allemaal een blijvende behoefte<br />
te hebben aan contact met lotgenoten. Maar op<br />
eigen kracht hielden we dat niet vol. We hadden<br />
daar een professional bij nodig, die de structuur<br />
aanbrengt en zorgt voor continuïteit. Dat lijkt<br />
nu geregeld door de afdelingen Preventie<br />
van <strong>Dimence</strong>, de Vrij willigerscentrale en de<br />
gemeente Zwolle. Daar ben ik heel blij mee.”<br />
Puf<br />
Eerder betrokken zijn in het behandelproces van<br />
een familielid of een naaste, kan veel voorkomen,<br />
is de mening van Peter. “In een gezonde<br />
situatie is het makkelijker praten. Toen ik er nog<br />
mee te maken had, had ik soms geen puf om<br />
midden in een crisis, als een medebehandelaar<br />
een gesprek te voeren. Je bent allang blij dat<br />
er een oplossing is. Dat je je heel even geen<br />
zorgen meer hoeft te maken over een acute<br />
dreiging van gevaar.” n<br />
* De geïnterviewde wil vanwege privacy van zijn<br />
familie niet met zijn echte naam genoemd worden.<br />
Arnoud Jansen<br />
<strong>Dimence</strong> introduceert<br />
het nieuwe zorgen<br />
<strong>Dimence</strong> introduceert het nieuwe zorgen en het nieuwe werken<br />
in Almelo. Uniek is dat deze nieuwe visie op werken en zorgen de<br />
uitgangspunten vormen voor het ontwerp van de nieuwe hoofdlocatie<br />
van de regio MiddenOverijssel. In <strong>2011</strong> is uitgebreid de<br />
dialoog aangegaan met cliëntenraad en medewerkers.<br />
In 2015 wordt de nieuwe hoofdlocatie van<br />
de regio MiddenOverijssel opgeleverd. De<br />
nieuwe locatie in het centrum van Almelo<br />
vervangt de locaties Westeres, Hanzelaan,<br />
Egbert Gorterstraat, Stationsplein, Oostermaat<br />
(allen in Almelo), Timmerhuis (Nijverdal) en<br />
Wierdensestraat (Jeugd & Autisme, Almelo).<br />
Visie op zorg<br />
Een mensgerichte zorgvisie is de basis voor<br />
het ontwerp van het nieuwe gebouw en van<br />
de manier van werken. Deze visie beschrijft<br />
in grote lijnen vanuit welke (mensgerichte)<br />
gedachte <strong>Dimence</strong> zorg wil verlenen. Het<br />
concept is gebaseerd op Planetree, waarbij het<br />
uitgangspunt is dat de patiënt en de medewerker<br />
zich geborgen en veilig voelen en waar<br />
het prettig werken is.<br />
Dialoog<br />
De regio MiddenOverijssel heeft de landelijke<br />
en regionale ontwikkelingen in kaart gebracht.<br />
Vervolgens is de regiodirectie de dialoog<br />
aan gegaan met cliëntenraad, ondernemingsraad<br />
en de teams. Ieder team – en daarmee<br />
iedere medewerker – is betrokken geweest<br />
bij de totstandkoming van het inrichtingsplan<br />
van de regio. De teamleden hebben de<br />
Pagina 8 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Pagina 9<br />
Peter Bournas<br />
veranderingen ten opzichte van de bestaande<br />
situatie besproken en de consequenties<br />
hiervan voor patiënt en medewerker op een<br />
rijtje gezet. Vervolgens hebben de teams<br />
concrete feedback geformuleerd voor de<br />
regiodirectie. Regio directeuren Peter Bournas<br />
en Arnoud Jansen: “Wij zijn erg tevreden over<br />
het proces waarmee het regioinrichtingsplan<br />
tot stand is gekomen. Deze werkwijze voeren<br />
wij ook door in het tot stand brengen van<br />
de circuitinrichtings plannen. Dit betekent dat<br />
iedere medewerker wordt betrokken bij de<br />
totstandkoming van het circuitinrichtingsplan.”<br />
Interactief: nieuwbouw Almelo 2.0<br />
De ontwikkelingen in Almelo zijn online te<br />
volgen. Naarmate keuzes voor de nieuwbouw<br />
concreter worden, biedt <strong>Dimence</strong> de mogelijkheid<br />
aan iedereen die geïnteresseerd is, om<br />
ook actief mee te denken. Op de interactieve<br />
website http://nieuwbouwalmelo.dimence.nl<br />
kan iedereen met tekst, foto’s of filmpjes<br />
ideeën delen. En communiceren via social<br />
media. Bijvoorbeeld over hoe de afdelingen er<br />
uit kunnen gaan zien, wat iedereen nodig heeft<br />
om goed te kunnen werken en de goede zorg<br />
te kunnen ontvangen, maar ook bijvoorbeeld<br />
welke sfeer het gebouw moet uitstralen. n
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
Pagina 10 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
5<br />
0<br />
<strong>Dimence</strong><br />
in cijfers<br />
Het primaire zorggebied van<br />
<strong>Dimence</strong> strekt zich uit over de<br />
provincies Overijssel en Gelderland.<br />
<strong>Dimence</strong> is in ieder geval<br />
actief in de gemeentes die in de<br />
afbeelding zijn weergegeven.<br />
<strong>Dimence</strong> is geografisch<br />
georganiseerd in drie regio’s:<br />
n Hanzestreek<br />
n MiddenOverijssel<br />
n WestOverijssel<br />
<strong>Dimence</strong> heeft drie boven-regionale divisies:<br />
n Jeugd & Autisme<br />
n Maatschappelijke Dienstverlening<br />
n Forensische Psychiatrie i.o.<br />
(bron: jaardocument <strong>Dimence</strong> <strong>2011</strong>. (www.dimence.nl)<br />
Het jaar <strong>2011</strong> is met een positief resultaat van € 3,3 miljoen<br />
afgesloten. Het resultaat is vergelijkbaar met het resultaat van<br />
2009 en lager dan het resultaat van 2010 (€ 5,2 miljoen). Het<br />
verschil tussen <strong>2011</strong> en 2010 kan met name verklaard worden<br />
door incidentele resultaten.<br />
Financiële resultaten (in euro’s) <strong>2011</strong> 2010 2009<br />
Baten 152.660.955 150.057.941 144.113.390<br />
Lasten 146.802.612 141.952.567 137.186.618<br />
Resultaat voor afschrijving 13.158.219 15.171.570 13.717.784<br />
Afschrijving 7.299.876 7.066.195 6.791.012<br />
Rente 2.488.482 2914882 3560966<br />
Resultaat voor resultaatsbestemming 3.369.861 5.190.493 3.365.806<br />
Bedrijfsopbrengsten in verslagjaar (in euro’s) <strong>2011</strong> 2010 2009<br />
Totaal bedrijfsopbrengsten 152.660.955 150.057.941 144.113.390<br />
Waarvan Wettelijk budget voor<br />
aanvaardbare kosten en/of subsidies 133.695.839 131.470.273 127.758.109<br />
Waarvan Niet gebudgetteerde<br />
zorgsprestaties 2.919.138 586.473 1.029.259<br />
Waarvan Subsidies<br />
(inclusief overige WMOprestaties) 9.497.554 9.411.166 0<br />
Waarvan Overige<br />
bedrijfsopbrengsten 6.548.424 8.590.029 1.510.986<br />
Productie in verslagjaar (in aantallen) <strong>2011</strong> 2010 2009<br />
Geopende DBC’s 27.097 26404 28455<br />
Gesloten DBC’s 25.839 25012 25312<br />
Dagen in verblijfszorg 252.421 260338 250134<br />
ZZPdagen met verblijfszorg 139.093 142502 149716<br />
Deeltijdbehandelingen (dagdelen) 28.545 30677 26305<br />
Ambulante contacten 482.461 474491 389571<br />
Dagdelen dagactiviteiten 98.142 80626 78199<br />
Personeel <strong>2011</strong> 2010 2009<br />
In loondienst 2349 2289 2391<br />
FTE 1753 1788 1707<br />
Aantal cliënten in per leeftijdsgroep (per 1.000) Aantal cliënten in 2010 en <strong>2011</strong> (per 1.000) Percentage cliënten per diagnosegroep<br />
0 18 jaar 18 65 jaar >65 jaar<br />
n Op 1 januari <strong>2011</strong> in zorg<br />
n Nieuw in zorg in <strong>2011</strong><br />
n Waarvan eerste opnames<br />
n Totaal in zorg in <strong>2011</strong><br />
n Uitschrijvingen in <strong>2011</strong><br />
n Op 31 december <strong>2011</strong> in zorg<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
Op 1 januari in zorg<br />
Nieuw in zorg<br />
Waarvan eerste opnames<br />
Totaal in zorg<br />
n Totaal <strong>2011</strong> n Totaal 2010<br />
Uitschrijvingen<br />
Op 31 december in zorg<br />
n Aan een middel<br />
gebonden stoornissen<br />
n Angststoornissen<br />
n Delirium, dementie en<br />
amnestische en andere<br />
cognitieve stoornissen<br />
n Persoonlijkheidsstoornissen<br />
n Schizofrenie en andere<br />
psychotische stoornissen<br />
n Stemmingsstoornissen<br />
n Stoornissen in de kindertijd<br />
n Overige<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
24<br />
%<br />
Pagina 11<br />
%<br />
20<br />
%<br />
3 %<br />
12<br />
%<br />
5<br />
%<br />
8%<br />
8<br />
%<br />
20
Veiligheid maak je samen<br />
In februari 2009 begonnen<br />
we met het programma<br />
risico management met als<br />
hoofddoel ‘een veilig en<br />
risicobewust <strong>Dimence</strong>’.<br />
Bij de start is afgesproken<br />
dat we het programma<br />
eind <strong>2011</strong> beëindigen en<br />
overdragen aan de lijn.<br />
En dat is gebeurd.<br />
Een duidelijke cultuurverandering heeft<br />
plaatsgevonden. Er is bijvoorbeeld geen<br />
medewerker die een patiënt separeert<br />
zonder eerst de voor en nadelen tegen<br />
elkaar af te wegen en daar het aspect<br />
veiligheid in mee te nemen. Verder wordt<br />
er – wanneer er zich een ernstig incident<br />
voordoet – tot op de bodem uitgezocht<br />
wat er is gebeurd om ervan te leren en te<br />
voorkomen dat het nog eens gebeurt. De<br />
hoofddoel stelling blijft overeind; een veilig<br />
en risico bewust <strong>Dimence</strong> is nooit af. We<br />
blijven continu met elkaar werken aan het<br />
verhogen van de veiligheid. We hebben<br />
daarom veiligheid ook verankerd in onze<br />
kernwaarden. n<br />
Pagina 12 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Medicatieveiligheid<br />
<strong>Dimence</strong> doet mee aan het landelijk verbetertraject<br />
medicatieveiligheid in de ggz. Dit<br />
traject wordt begeleid door Vilans, kenniscentrum<br />
voor langdurende zorg. Het hoofddoel<br />
is het verminderen van (bijna)incidenten<br />
op medicatiegebied met 30%. Twee teams<br />
van <strong>Dimence</strong> doen mee met het traject. Deze<br />
verbeterteams bestaan uit een teamleider/<br />
projectleider, verpleegkundigen, arts, apotheker<br />
en een kwaliteitsmedewerker.<br />
Geeltjesmeting<br />
De verbeterteams hebben in <strong>2011</strong> vier<br />
‘geeltjesmetingen’ uitgevoerd op de<br />
afdelingen. Daarin worden dingen die<br />
(bijna) verkeerd gaan rondom medicatie op<br />
een geeltje geschreven en op een poster<br />
geplakt. In voorbereiding op de geeltjesronde<br />
hebben beide verbeterteams hun<br />
afdelingen en het medicatieproces geanalyseerd.<br />
Na de analyse is een aantal doelen<br />
vastgesteld, waaronder terugdringen van<br />
voorschrijf en aftekenfouten, verbeteren<br />
medicatievervoer naar de afdelingen en<br />
ver beteren medicatieoverdracht. Op de<br />
afdelingen is respectievelijk een fout <br />
reductie van 54% en 78% gerealiseerd. n<br />
Werkbezoek<br />
Dwang en Drang<br />
Op 28 april <strong>2011</strong> is een afvaardiging van<br />
GGZ Nederland bij <strong>Dimence</strong> op werkbezoek<br />
geweest. Dit werkbezoek is verplicht voor<br />
instellingen die langer dan een jaar bezig<br />
zijn met het terugdringen van dwang en<br />
drang. Het werkbezoek is gericht op het in<br />
kaart brengen van best practices en een<br />
idee te krijgen van de voortgang van het<br />
project. Indruk maakte het berghok op<br />
locatie Rielerenk in Deventer, dat voorheen<br />
dienst deed als separeerruimte. Een duidelijk<br />
voorbeeld van terugdringen van dwang<br />
en drang! n<br />
Preventie:<br />
jaarlijks<br />
in gesprek<br />
over<br />
veiligheid<br />
Het risicoprofiel veiligheid is een scan<br />
die jaarlijks in kaart brengt hoe het er<br />
voor staat met de veiligheid per team<br />
op de locatie. De veiligheidsconsultenten<br />
gaan in gesprek met de teams en de<br />
patiënten. Onderwerpen zijn onder<br />
meer vormen van ongewenst gedrag,<br />
gebouwgebonden zaken en alarmering.<br />
Arbo coördinator Annemarie Braakman:<br />
“<strong>Dimence</strong> heeft in <strong>2011</strong> het risicoprofiel<br />
veiligheid in gebruik genomen. Het risicoprofiel<br />
zet in op bewustwording en het<br />
werken aan een veilige cultuur. Het richt<br />
zich op het voorkomen van incidenten.<br />
Preventie dus. Naar aanleiding van de<br />
uitkomsten van het risicoprofiel veiligheid<br />
neemt een team concrete maatregelen.<br />
Het risicoprofiel veiligheid is een<br />
onderdeel van de risicoinventarisatie<br />
en evaluatie die we per locatie houden.<br />
In 2012 gaan we zien wat de eerste<br />
concrete resultaten zijn. Maar daarmee is<br />
het niet klaar. Veiligheid is nooit af. Het<br />
is niet voor niets een van de kernwaarden<br />
van <strong>Dimence</strong>.” n<br />
Inspectie:<br />
“Risico -<br />
manage ment<br />
<strong>Dimence</strong> goed<br />
ontwikkeld”<br />
In het kader van het patiëntveiligheidsprogramma<br />
“Veilige zorg, i eders zorg” van<br />
GGZ Nederland, heeft de Inspectie voor<br />
de Gezond heidszorg 25 ggzinstellingen<br />
getoetst op de invoering van een veiligheid<br />
management systeem (VMS) en<br />
veilig incidenten melden (VIM). In mei<br />
<strong>2011</strong> zijn de bevindingen gepresenteerd.<br />
De IGZ heeft een redelijk positieve indruk<br />
gekregen van de 25 ggzinstellingen.<br />
<strong>Dimence</strong> doet het goed en behoort tot de<br />
top 10. <strong>Dimence</strong> beschikt over een helder<br />
omschreven visie op kwaliteit, loopt<br />
voorop met kwaliteitsontwikkelingen en<br />
heeft ook invloed op landelijke ontwikkelingen.<br />
Het risicomanagement is goed<br />
ontwikkeld en leidt tot een risicobewuste<br />
organisatie. n<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Veilig incidenten melden<br />
binnen <strong>Dimence</strong><br />
De afgelopen 2,5 jaar is er veel bereikt<br />
op het gebied van bewustwording van de<br />
risico’s rondom veiligheid, er heeft een<br />
cultuurverandering plaatsgevonden binnen<br />
<strong>Dimence</strong>. Als er zich een ernstig incident<br />
voordoet wordt tot de bodem uitgezocht<br />
wat er is gebeurd om ervan te leren en te<br />
voorkomen dat het nog eens gebeurt. Een<br />
voorbeeld hiervan is de uitval van het paslezersysteem<br />
waardoor deuren op verschillende<br />
locaties niet meer open of dicht konden.<br />
De incidenten die meest gemeld werden<br />
waren, net als in 2010, grensoverschrijdend<br />
gedrag, medicatie en valincidenten. Andere<br />
ggzinstellingen van vergelijkbare grootte<br />
vertonen eenzelfde beeld.<br />
De cyclus van veilig incidenten melden<br />
bestaat uit vier hoofdstappen, te weten:<br />
melden, analyseren, verbeteren en borgen.<br />
In <strong>2011</strong> is er gestuurd op het melden van<br />
(bijna)incidenten en het geven van feed back<br />
door de Decentrale Veiligheids Commissies<br />
aan de melders aan de hand van een<br />
analyse. In 2012 en 2013 ligt de<br />
focus op het vervol maken<br />
van de cyclus. n<br />
Pagina 13
Tinie Hendriks en Martin Mennen<br />
Pagina 14<br />
Heftige discussies<br />
en goede gesprekken<br />
In april <strong>2011</strong> is de samenwerking tussen Forensisch Psychiatrisch<br />
Centrum Oldenkotte en <strong>Dimence</strong> geformaliseerd. Van geheime<br />
afspraakjes tot heftige discussie: de relatie tussen de twee werkt.<br />
Martin Mennen, directeur Zorg WestOverijssel van <strong>Dimence</strong> en Tinie<br />
Hendriks, manager forensische poli en dagkliniek De Tender van<br />
Oldenkotte vormen de directie van de nieuwe divisie Forensische<br />
Psychiatrie: “Deze samenwerking is de ontbrekende schakel in de<br />
keten van reguliere ggz en forensische psychiatrie.”<br />
FPC Oldenkotte was op zoek naar aansluiting<br />
bij de reguliere ggz, voor hun patiënten die<br />
bezig zijn met hun resocialisatieproces en niet<br />
zelfstandig kunnen wonen. <strong>Dimence</strong> zocht<br />
naar een oplossing voor patiënten die meer<br />
beveiliging nodig hebben. De twee partijen<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
ont moetten elkaar in hun zoektocht naar de<br />
oplossing voor een gedeeld probleem:<br />
de ontbrekende schakel in de keten.<br />
Logisch, maar niet vanzelfsprekend<br />
Samenwerken tussen reguliere ggz en<br />
forensische psychiatrie klinkt hiermee logisch,<br />
maar het blijkt niet vanzelfsprekend. Oldenkotte<br />
had al eerder geprobeerd om elders aansluiting<br />
te zoeken. Tinie Hendriks: “Dat liep vast op<br />
organisatorische zaken. In de samenwerking<br />
met <strong>Dimence</strong> steken we in op patiëntniveau.<br />
We hebben te maken met dezelfde problemen<br />
voor een groep mensen die aan onze zorgen<br />
worden toevertrouwd. Daarin vinden de professionals<br />
van Oldenkotte en <strong>Dimence</strong> elkaar<br />
blindelings. Dat overstijgt het cultuurverschil.”<br />
De klik<br />
De bestuurder van Oldenkotte gaf in het jaarverslag<br />
aan op zoek te zijn naar een geschikte<br />
samenwerkingspartner. <strong>Dimence</strong> zocht daarop<br />
contact. Om elkaar beter te leren kennen, werd in<br />
het geheim afgesproken. Martin Mennen: “Als dit<br />
op niets uit zou lopen, dan hoefden we dat niet<br />
aan iedereen uit te leggen. Maar het pakte goed<br />
uit. De klik was er. De inhoud is vanaf het begin<br />
de drijfveer geweest. Over cijfers en geld hebben<br />
we het in het prille begin nog niet gehad.”<br />
Meer dan een flirt<br />
De eerste kennismaking bevalt goed. Het is<br />
meer dan een flirt. In april <strong>2011</strong> is de samenwerking<br />
geformaliseerd: er wordt getekend voor<br />
een ‘niet vrijblijvende samenwerking’. <strong>Dimence</strong><br />
bestuurder Sybren Bangma neemt zitting in<br />
de raad van bestuur van Oldenkotte. <strong>Dimence</strong><br />
en Oldenkotte zetten een divisie Forensische<br />
Psychiatrie op, met Martin Mennen en Tinie<br />
Hendriks in de directie. Tinie Hendriks is vanaf<br />
dat moment ook aanwezig bij het concernoverleg<br />
van <strong>Dimence</strong>.<br />
Dialoog zorgt<br />
voor draagvlak<br />
Werken aan de relatie<br />
Om de relatie te laten werken, zijn veel goede<br />
gesprekken gevoerd om de cultuurverschillen te<br />
overbruggen. Interessante dialogen, op het snijvlak<br />
van beveiliging en behandeling. Het leidde<br />
soms tot heftige discussies. Martin Mennen:<br />
“Alle vanzelfsprekendheden in ons denken zijn<br />
opgeschud. Bijvoorbeeld over internetgebruik.<br />
In de ggz hebben we het daar – bij wijze van<br />
spreken – niet meer over. Maar bij de forensische<br />
psychiatrie, die denkt vanuit beveiliging en<br />
voorkomen van herhaling, roept dit heel andere<br />
reacties op.” De gesprekken legden de basis<br />
voor draagvlak, van waaruit verder gewerkt<br />
werd aan de samenwerking.<br />
De relatie werkt<br />
De directieleden loven de inbreng van de<br />
medewerkers, die zeer betrokken bezig zijn in<br />
de verschillende werkgroepen. Tinie Hendriks:<br />
“Om de beide culturen te overstijgen, is open <br />
heid nodig. Die was er volop. Professio nals<br />
vinden elkaar in de inhoud. Ze staan voor<br />
het zelfde probleem: de zorg voor een groep<br />
patiënten met complexe problematiek. En nu<br />
gaan ze samen oplossingen bedenken. Dat is<br />
fantastisch. Verbindingen zijn tot stand gekomen,<br />
denkend vanuit het perspectief van de patiënt.”<br />
Ontbrekende schakel<br />
In 2012 wordt een klinische voorziening<br />
geopend, waar resocialiserende patiënten van<br />
Oldenkotte en patiënten van <strong>Dimence</strong> aan hun<br />
behandeling werken. Hierin is de optimale<br />
balans tussen behandeling en beveiliging<br />
aangebracht. Martin Mennen: “Voor reguliere<br />
ggzpatiënten die daar behoefte aan hebben,<br />
biedt dit extra beveiliging en dus ook veiligheid.<br />
Voor patiënten van Oldenkotte is dit een minder<br />
beveiligde omgeving dan waar ze vandaan<br />
komen, waardoor er meer accent kan komen<br />
te liggen op de verdere resocialisatie.”<br />
Leemte is opgevuld<br />
De leemte in deze keten is een landelijk<br />
probleem, het is nog nergens gelukt om de<br />
keten sluitend te organiseren. De staats secretaris<br />
en de Raad van de Volksgezondheid<br />
hebben belangstelling getoond voor het<br />
initiatief en volgen de ontwikkelingen.<br />
Mogelijk is ketenfinanciering aan de orde.”<br />
Een mooie bevestiging, vinden Martin Mennen<br />
en Tinie Hendriks. “Door de samenwerking<br />
te formaliseren in de divisie Forensische<br />
Psychiatrie zal het ons gaan lukken om de<br />
ketenzorg goed te organiseren. We kunnen nu<br />
regie voeren op het traject. Opschalen als het<br />
nodig is, afschalen als het kan. De leemte in de<br />
keten wordt opgevuld.” n<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Pagina 15<br />
Samenwerken<br />
<strong>Dimence</strong> hecht groot belang<br />
aan samenwerking. Dit leidt tot<br />
versterking van de (regionale)<br />
zorgketen om zo het aanbod<br />
voor de meest kwetsbare<br />
groepen te verbreden. Ook biedt<br />
samen werking de kans om het<br />
zorgaanbod inhoudelijk verder<br />
te versterken. Bijkomend effect<br />
is dat er wederzijdse bedrijfsmatige<br />
voordelen geboekt kunnen<br />
worden. Een lijst van geformaliseerde<br />
samenwerkingsrelaties is<br />
opgenomen in het jaardocument<br />
<strong>Dimence</strong> <strong>2011</strong> – www.dimence.nl.
Dwars door <strong>Dimence</strong><br />
Kliniek autismehulpverlening<br />
op Brinkgreven<br />
Op locatie Brinkgreven in Deventer komt een<br />
nieuwe kliniek voor autismehulpverlening.<br />
In <strong>2011</strong> is het voorontwerp vastgesteld en<br />
omgezet naar het definitief ontwerp. Een<br />
zo praktisch mogelijk, autismevriendelijk<br />
gebouw, waarin de trends als ‘separeervrij<br />
verplegen’ en flexibele werkplekken zijn<br />
meegenomen.<br />
De nieuwe kliniek biedt straks plaats 72<br />
patiënten met een autismespectrum stoornis<br />
(ASS) en eventueel bijkomende (gedrags)<br />
problematiek. Twaalf appartementen worden<br />
ingericht voor langdurig wonen binnen een<br />
intensieve behandelsetting. Voor jongvolwassenen<br />
met ASS worden 24 appartementen<br />
ingericht. Hier worden zij, met intensieve<br />
behandeling, voorbereid op terugkeer in<br />
de maatschappij in een (begeleide) zelfstandige<br />
woonvorm. De kliniek krijgt een<br />
observatie afdeling en een high care gesloten<br />
behandel afdeling. In de nieuwe kliniek wordt<br />
ambulante begeleiding aangeboden met<br />
vormen van deeltijdbehandeling, ver <br />
pleegkundige ondersteuning en trajectbegeleiding.<br />
n<br />
Pagina 16 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Allereerste BOPprijs<br />
naar <strong>Dimence</strong><br />
Voorkomen dat ouders psychiatrische<br />
problemen overdragen aan hun kinderen<br />
is een belangrijk thema waar Karin van<br />
Doesum, teamleider Preventie Hanzestreek,<br />
zich mee bezighoudt. Omdat zij dit thema<br />
op de kaart heeft weten te zetten, heeft ze<br />
op 27 januari <strong>2011</strong> de eerste Nederlandse<br />
Vereniging voor Preventie en Gezondheid<br />
BOPprijs ontvangen, tijdens het Nationale<br />
Congres Gezondheids bevordering en<br />
Preventie. De BOPprijs is voor professionals<br />
die op inspirerende wijze op het<br />
snijvlak van beleid, onder zoek en praktijk<br />
(BOP) werken en wordt uitgereikt door de<br />
Nederlandse Vereniging voor Preventie en<br />
Gezondheidsbevordering.<br />
Juryvoorzitter Henk Garretsen: “Karin heeft<br />
bewezen dat verbinding leggen tussen<br />
praktijk, beleid en onderzoek tot indrukwekkende<br />
resultaten kan leiden.” Karin is<br />
trots dat ze de prijs heeft gewonnen: “Het<br />
is heel belangrijk om als praktijkinstelling<br />
contact te hebben met universiteiten, om<br />
samen onderzoek te doen.” n<br />
Samen op<br />
de fiets<br />
Lekker een stukje fietsen. Dat is weer<br />
mogelijk voor patiënten van het circuit<br />
Ouderen in Zwolle en Raalte. Zij hebben<br />
een duofiets van de Stichting Fransiscushof<br />
Raalte gekregen. Begeleider en patiënt<br />
zitten op deze fiets naast elkaar. Zo is er<br />
onderweg contact mogelijk. Om het fietsen<br />
makkelijker te maken, heeft de stichting<br />
afgelopen zomer een trapondersteuning<br />
op de beide duofietsen gesponsord. “Het<br />
fietsen gaat zo veel makkelijker, het is niet<br />
meer zo zwaar”, zegt een patiënt. Door<br />
de trapondersteuning zijn meer patiënten<br />
in staat gebruik te maken van de fiets.<br />
De stichting Vrienden van Fransiscus hof<br />
ondersteunt patiënten bij het actief deelnemen<br />
aan activiteiten met als doel het<br />
doorbreken of voorkomen van het sociale<br />
isolement. n<br />
Open dag<br />
van de zorg<br />
Tijdens de landelijke Open Dag van de<br />
Zorg openen in heel Nederland zorg en<br />
welzijnsorganisaties hun deuren voor het<br />
publiek. <strong>Dimence</strong> opende tijdens de open dag<br />
haar deuren in <strong>2011</strong> in Almelo en Zwolle.<br />
De ontmoetingen en de dialoog met het<br />
publiek zijn zo goed bevallen, dat in 2012<br />
meer dere locaties meedoen. n<br />
Met de bakfiets<br />
door weer en wind<br />
Twee keer per dag gaan de post bezorgers van het<br />
dagactiviteitencentrum Hermann Simon op pad en<br />
zorgen zij ervoor dat de post op tijd en op de juiste<br />
plaats op de locaties Brink greven en Rielerenk in<br />
Deventer bezorgd wordt.<br />
“We zijn altijd op zoek naar zinvol werk dat<br />
geschikt is voor onze deelnemers”, vertelt<br />
Emiel van Duijnen Montijn, vakbegeleider op<br />
de productie afdeling van Hermann Simon. De<br />
postbezorging op Brinkgreven en de Rielerenk was<br />
vanwege de bezuinigingen terug gebracht van twee<br />
naar één keer per dag. Begin <strong>2011</strong> ontstond het<br />
idee om deel nemers van het activiteiten centrum<br />
in te schakelen bij de interne postbezorging. Sinds<br />
april <strong>2011</strong> wordt de post bezorgd en opgehaald<br />
door de nieuwe postbezorgers. De tweede dagelijkse<br />
postronde is opnieuw ingevoerd. Oud papier,<br />
afvalglas en de was worden ook opgehaald. En<br />
ook het milieu profiteert; de nieuwe postbezorgers<br />
stappen op de bakfiets.<br />
People & planet<br />
Deze vorm van patiëntenparticipatie biedt<br />
patiënten een zinvolle dag besteding, is financieel<br />
aantrekkelijk voor de logistiek en het draagt bij<br />
aan het milieu. <strong>Dimence</strong> wil patiënten participatie<br />
uitbreiden en dit is één van de projecten die daar<br />
een succesvolle bijdrage aan levert. n<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Pagina 17
Gerrit Glas,<br />
voorzitter Commissie Wetenschappelijk<br />
Onderzoek en Aopleider<br />
Onderzoek,<br />
opleiding en<br />
ontwikkeling<br />
<strong>Dimence</strong> beschouwt opleiden en het ontwikkelen van haar<br />
medewerkers als een kerntaak. Om die reden biedt <strong>Dimence</strong> onder<br />
meer specialistische opleidingen aan voor psychiaters, psychologen<br />
en psychiatrisch verpleegkundigen. Daarnaast is er een intern<br />
opleidings aanbod. <strong>Dimence</strong> is een lerende organisatie en realiseert<br />
zich dat dit alleen kan als het opleidingsklimaat veilig is.<br />
Specialistische opleidingen<br />
<strong>Dimence</strong> is een erkende opleidingsinstelling<br />
voor alle ggzberoepen in het CONO/VWS<br />
beroepenschema, met een aanbod in specialistische<br />
opleidingen voor psychiaters, psychologen<br />
en psychiatrisch verpleegkundigen. We<br />
werken hierin samen met verschillende<br />
opleidingsinstituten.<br />
Opleiding Verpleegkundig Specialist<br />
De Verpleegkundig Specialist is sinds 2009<br />
door het ministerie een BIG erkende functie.<br />
<strong>Dimence</strong> biedt de opleiding tot Verpleegkundig<br />
Specialist aan, in samenwerking met de stichting<br />
opleidings instelling ggzverpleegkundig<br />
specialist in Utrecht.<br />
Borgen en delen van kennis: GGZ Ecademy<br />
<strong>Dimence</strong> heeft samen met 14 andere ggzinstellingen<br />
de krachten gebundeld om elearningmodules<br />
te ontwikkelen en in te kopen.<br />
Pagina 18 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Daarmee zijn we verzekerd van actuele en<br />
didactisch goede elearingmodules. De samenwerking<br />
met de instellingen levert een bijdrage<br />
aan het borgen en delen van kennis binnen<br />
ggzinstellingen.<br />
Onderzoek: leren om kritisch te durven kijken<br />
Voor <strong>Dimence</strong> vormen onderzoek, opleiding<br />
en innovatie de basis van goede zorg aan<br />
patiënten. <strong>Dimence</strong> wil zich als organisatie<br />
ontwikkelen. We leren voortdurend. Door<br />
kritisch te kijken naar bestaande werkwijzen<br />
en door deze te toetsen aan de nieuwste<br />
(wetenschappelijke) inzichten. <strong>Dimence</strong> moedigt<br />
mede werkers aan om onderzoek te doen. In<br />
<strong>2011</strong> liepen tien promotieonderzoeken, twaalf<br />
onderzoeken in het kader van een opleiding en<br />
elf overige onderzoeken.* n<br />
* In het jaardocument <strong>2011</strong> vindt u het totaaloverzicht.<br />
Dit wordt gepubliceerd op www.dimence.nl.<br />
“ Ziek kind heeft recht<br />
op medische zorg.”<br />
De stelselwijziging Zorg voor Jeugd, ofwel de transitie Jeugdzorg,<br />
is een belangrijk onderwerp voor de komende jaren. In <strong>2011</strong> is de<br />
dialoog op landelijk, regionaal en lokaal niveau op gang gekomen.<br />
Hans Ester, directeur divisie Jeugd & Autisme: “Ons uitgangspunt is:<br />
een psychisch ziek kind heeft recht op psychiatrische hulp.”<br />
“Vanuit opvoedkundig perspectief wordt<br />
verondersteld: als je een kind goed opvoedt en<br />
goed onderwijs geeft, dan komt het wel goed.<br />
Dat gaat op voor gezonde kinderen. Kinderen<br />
die ziek zijn hebben behoefte aan medische<br />
en paramedische behandeling. Als straks alle<br />
jeugdzorg van provincie naar gemeente wordt<br />
overgedragen, zijn wij bang dat het verschil<br />
tussen opvoedkundige problemen en psychische<br />
problemen niet erkend wordt.”<br />
Keten<br />
Met de transitie worden de schotten binnen de<br />
jeugdzorg weggehaald, maar feitelijk ergens<br />
anders neergezet: tussen jeugd en volwassenenpsychiatrie<br />
en tussen de psychiatrie en de somatische<br />
zorg. “Psychische problemen houden niet<br />
op als een kind 18 jaar wordt. Denk aan autismespectrum<br />
stoornissen, zware ADHD, psychose<br />
of eetstoornissen. Dat zijn ziektes, stoornissen.<br />
Soms is het te genezen, maar het komt vaker<br />
voor dat kinderen er volwassen mee moeten<br />
worden en blijft medische behandeling nodig.”<br />
Gezin<br />
De knip in de keten raakt ook de systeemgerichte<br />
benadering. “Mensen maken onderdeel<br />
uit van een systeem, van een gezin. Het komt<br />
vaak voor dat meerdere gezinsleden bij ons<br />
in behandeling zijn, bijvoorbeeld bij autismespectrum<br />
stoornissen. Het is efficiënt en effectief<br />
als een gezin binnen één setting behandeld<br />
kan worden.”<br />
Recht op zorg<br />
De organisatorische gevolgen van de transitie<br />
zijn nog de minste zorg, vindt Hans Ester. “Je<br />
kunt alles organiseren. Maar een ziek kind heeft<br />
recht op zorg. Daar begint de discussie wat<br />
ons betreft mee. Dat recht lijkt te ver dwijnen.<br />
In het nieuwe stelsel zijn kinderen afhankelijk<br />
van het gemeentebeleid. Daar hebben wij grote<br />
zorgen over.”<br />
Dialoog<br />
Die zorgen worden meegenomen in de<br />
dialoog. Op landelijk niveau worden onderhandelingen<br />
gevoerd via GGZ Nederland. Op<br />
regionaal en lokaal niveau zijn de ketenpartners<br />
met elkaar in gesprek. “In <strong>2011</strong> is de<br />
dialoog gestart met de gemeentes. Onze zorg<br />
is niet de organisatie, maar het recht op zorg,<br />
voor psychisch zieke kinderen. Dat willen we<br />
veilig stellen.” n<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Pagina 19<br />
Hans Ester
V.l.n.r. de heer Terpstra, mevrouw Wallinga, de heer<br />
Zweers, de heer Bruggeman, de heer Van Kesteren,<br />
de heer De Haan en de heer Reintjes.<br />
V.l.n.r. Co de Roo, Elske van der Heide, Jan Flier,<br />
Harriët Baser en Leo Koers.<br />
Raad van Toezicht<br />
Toezicht in verbinding<br />
met organisatie<br />
In <strong>2011</strong> hebben naast samenwerkingen en bouwplannen<br />
de bezuinigingen op de agenda van de<br />
Raad van Toezicht van <strong>Dimence</strong> gestaan. Voorzitter<br />
Frans van Kesteren: “De begroting moest fors<br />
worden aangepast. Onze taak is om daar met<br />
de raad van bestuur over te praten. De focus lag<br />
daarbij op vragen als hoeveel moet er bezuinigd<br />
worden, op welke wijze wordt dit vastgesteld<br />
en hoe wordt de organisatie daar bij betrokken.<br />
Bij <strong>Dimence</strong> is dit vraagstuk in dialoog met de<br />
verschillende echelons aangepakt en uiteindelijk<br />
tot een goed einde gebracht.”<br />
Met en zonder<br />
De Raad van Toezicht investeert in goede<br />
relaties met de organisatie. Doe je dit niet en<br />
spreek je alleen met de raad van bestuur, dan<br />
kun je geen goed toezicht houden, aldus Van<br />
Kesteren. Negen keer per jaar komen de toezicht<br />
houders bijeen om te vergaderen met de<br />
voltallige raad van bestuur. “Daarnaast spreken<br />
wij twee keer per jaar met de Centrale Cliënten<br />
Ondernemingsraad<br />
raad en de Onder nemingsraad, in aanwezigheid<br />
van de raad van bestuur en bezoeken wij elk<br />
jaar een aantal locaties. Eens per jaar spreken<br />
we met de Cliëntenraad, Ondernemingsraad en<br />
de directies van de regio’s en de divisies. Dat<br />
is een overleg zonder de bestuurders, ter voorbereiding<br />
op de functioneringsgesprekken met<br />
de raad van bestuur.”<br />
Goed geregeld<br />
De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan in<br />
een stichting. Van Kesteren: “Wij zijn ons hiervan<br />
bewust en wij vinden het van het grootste<br />
belang om onze verantwoordelijkheid te nemen.<br />
Dit betekent, dat wij onze taken goed moeten<br />
uitvoeren, want er is geen orgaan dat ons<br />
controleert. Daarnaast moeten wij integer zijn.<br />
Wij hanteren daarbij de principes van de Zorgbrede<br />
Governance Code. Hierin staat geregeld,<br />
wat de taken zijn, aan welke eisen toezichthouders<br />
moeten voldoen en hoe de opvolging<br />
is geregeld.” n<br />
Beleid maken we samen<br />
Met ‘Beleid maken we samen’ wordt medezeggen<br />
schap door en voor medewerkers binnen<br />
<strong>Dimence</strong> breder benaderd dan in de traditionele<br />
vorm. Er wordt gezocht naar nieuwe vormen<br />
om medewerkers mee te laten praten en<br />
beslissen bij de beleidsvorming. Voorzitter van<br />
de onder nemingsraad Jan Flier: “Dat vraagt<br />
om een verandering in de cultuur. Eén van de<br />
belangrijke stappen die in <strong>2011</strong> is gezet is de<br />
toevoeging van een participatieparagraaf aan<br />
de adviesaanvragen. In de participatieparagraaf<br />
wordt aangeven op welke manier medewerkers<br />
betrokken worden bij het voorgenomen besluit.<br />
De verantwoordelijke manager bespreekt de<br />
beleidsverandering met het team. Het team<br />
heeft dan de gelegenheid om zelf oplossingen<br />
aan te dragen voor de vraagstukken die er liggen.<br />
Dan maak je beleid echt samen.”<br />
<strong>Dimence</strong> kiest hiermee voor een preventieve<br />
insteek. “Met deze werkwijze voorkom je dat er<br />
stappen over worden geslagen. De verantwoordelijkheid<br />
voor de dialoog komt hiermee zo laag<br />
mogelijk in de organisatie te liggen: in de lijn,<br />
bij de teams. Voorheen moest de OR achteraf<br />
controleren, terug naar de achterban om horen of<br />
de stappen volgens de procedure waren verlopen.<br />
Met de participatieparagraaf weet je dat achterban<br />
betrokken en gehoord is. Als deze werkwijze<br />
gemeengoed is, dan is er een belangrijke stap<br />
in de medezeggenschap gemaakt. Meedoen en<br />
meebeslissen, dat is het streven.” n<br />
Jasper Wagteveld en Heico Klumpen<br />
Centrale Cliëntenraad<br />
“ We kunnen alles<br />
op de agenda zetten.<br />
Die openheid is er.”<br />
Met verschil in visie het toch met elkaar eens worden. Dat is<br />
de kunst. De Centrale Cliëntenraad (CCR) van <strong>Dimence</strong> kijkt en<br />
denkt vanuit de positie en het belang van de cliënt. Dat levert<br />
interessante visie verschillen op. “De dialoog met de raad van<br />
bestuur is heel open. We kunnen alles op de agenda zetten<br />
en alles bespreken.” Aldus Heico Klumpen, voorzitter a.i. en<br />
secretaris Jasper Wagteveld van de CCR.<br />
Een voorbeeld is het familieledenbeleid. “In<br />
de driehoek van cliënt, hulpverlener en familie,<br />
kijkt ieder vanuit z’n eigen invalshoek”, zegt<br />
Heico Klumpen. “Het belang van de cliënt staat<br />
voor ons centraal. Wij denken dat mensen in<br />
aanwezigheid van familie sociaal wenselijk<br />
gedrag vertonen en andere antwoorden geven op<br />
sleutelvragen van behandelaren dan wanneer ze<br />
alleen met de behandelaar zouden zijn. Er moet<br />
daarom ook contact zijn met hulpverlener en<br />
cliënt alleen én ook met hulpverlener en familie<br />
alleen. Op voorwaarde dat de cliënt het wil.”<br />
Gastvrijheid<br />
De Centrale Cliëntenraad is betrokken bij de<br />
ontwikkeling van een gastvrij <strong>Dimence</strong>. “<strong>Dimence</strong><br />
is genomineerd voor Gastvrijheidszorg met<br />
sterren. Zorgorganisaties die hieraan meedoen<br />
worden beoordeeld op hun gastvrijheid. Afhanke<br />
lijk van hun score krijgen ze sterren toebedeeld.<br />
De cliëntenraad is betrokken geweest bij de<br />
audits. De vragen gingen onder andere over<br />
bejegening en over de inrichting van wachtruimtes.<br />
Kleine dingen maken het verschil, weten<br />
de raadsleden. Voor je gevoel van eigenwaarde<br />
maakt het uit hoe er met je omgegaan wordt.”<br />
Wandelende diagnose<br />
Veel positieve ontwikkelingen zijn er gaande<br />
binnen <strong>Dimence</strong>. Maar er is nog veel te doen,<br />
weten de raadsleden. Het raadswerk is veelomvattend<br />
en vraagt veel tijd en energie. Dat<br />
vormt geen belemmering. Wagteveld en Klumpen:<br />
“Wij zijn er om de belangen te behartigen voor<br />
een kwetsbare groep mensen. Dat zijn geen<br />
wandelende diagnoses, maar mensen met mogelijkheden.<br />
Dat is wat ons bindt binnen de Centrale<br />
Cliëntenraad. Dat houdt de dialoog op gang.” n<br />
Pagina 20 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Pagina 21<br />
Organisatie medezeggenschap<br />
Elke regio en elke divisie van<br />
<strong>Dimence</strong> heeft een eigen cliëntenraad,<br />
met twee afgevaardigden in<br />
de Centrale Cliëntenraad (CCR). In<br />
de CCR worden zaken besproken die<br />
voor alle divisies en regio’s gelden.<br />
Acht thema’s zijn in <strong>2011</strong> behandeld,<br />
waarover advies is uitgebracht aan<br />
de raad van bestuur en er zijn achttien<br />
beleidszaken besproken.
Dwars door <strong>Dimence</strong><br />
Website<br />
<strong>Dimence</strong><br />
komt goed<br />
uit de test<br />
In <strong>2011</strong> onderzocht GGZ Drenthe 75<br />
web sites van ggzinstellingen op de aan <br />
wezig heid van bepaalde functionaliteiten,<br />
waaronder een cliëntenportaal, een medewerkersportaal,<br />
online hulpverlening, zelftests,<br />
social media en de mogelijkheid om<br />
realtime (dus niet via email) een afspraak<br />
te maken. Van alle onderzochte websites<br />
blijkt de website van <strong>Dimence</strong> de meeste<br />
online functionaliteiten te bevatten. GGZ<br />
Drenthe rapporteert dat <strong>Dimence</strong> de enige<br />
instelling is waarbij het medewerkersportaal<br />
sterk is uitgebouwd. <strong>Dimence</strong>medewerkers<br />
hebben toegang tot het netwerk, webmail,<br />
de roosterapplicatie en eHRM.<br />
Wordt vervolgd<br />
Natuurlijk zijn we trots op de uitkomst<br />
van dit onderzoek. Maar we zijn ook<br />
kritisch. De inhoud en de kwaliteit van een<br />
functionaliteit is voor ons het belangrijkst.<br />
Daarom zijn verschillende project en<br />
werkgroepen in 2012 aan de slag gegaan<br />
met de verbeterpunten. Bijvoorbeeld: een<br />
verbeterd verwijzersportaal en de inzet van<br />
social media. n<br />
Pagina 22 <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Innovatieve ideeën<br />
vallen in de prijzen<br />
24 november <strong>2011</strong> heeft een groep leidinggevenden<br />
hun Management Development<br />
traject afgesloten. Acht teams presenteerden<br />
hun innovatieproject. Een jury moest<br />
beslissen welk innovatieproject in aanmerking<br />
kwam voor de ‘Dragons Den’: een<br />
investeringsbedrag. Alle projecten werden<br />
beoordeeld op de criteria relevantie, diepgang<br />
en impact. Twee projecten vielen in<br />
de prijzen. In 2012 worden de innovatieve<br />
ideeën gerealiseerd.<br />
Avondpoli<br />
Het projectteam dat de eerste prijs in<br />
ontvangst mocht nemen, gaat aan de slag<br />
met een avondpoli. In eerste instantie wordt<br />
gestart bij de verslavingspsychiatrie in Zwolle<br />
en Jeugd & Autisme in Deventer. Twee à drie<br />
avonden per week worden dan ook ’s avonds<br />
individuele behandelingen gegeven.<br />
Online in beeld<br />
Het projectteam dat voorstelde om<br />
360 gradenfoto’s van alle locaties op internet<br />
te zetten kreeg een aanmoedigingsprijs.<br />
Bezoekers van de site kunnen straks online<br />
de locaties bekijken én met een muisklik<br />
meer te weten komen over de locatie, over<br />
een behandelteam of over een behandelonderdeel<br />
zoals de intake of therapie. Een<br />
gastvrij idee: cliënten, patiënten en naastbetrokkenen<br />
kunnen online gebouwen en<br />
afdelingen bekijken op het moment en de<br />
plek die ze het beste uitkomt. n<br />
Slimidee-prijs<br />
<strong>Dimence</strong> is continue op zoek naar ideeën om<br />
slimmer te werken. Daarom kunnen medewerkers<br />
hun ideeën indienen en maken ze<br />
kans op de Slimideeprijs, bestaande uit een<br />
geldbedrag en betrokkenheid bij de ontwikkeling<br />
van het eigen slimme idee. Eén van<br />
de prijs winnaars van <strong>2011</strong> is verpleegkundig<br />
specialist Ineke Brouwer. Haar slimme idee:<br />
“Ontwerp een game voor mensen met een<br />
autismespectrum stoornis, waarmee tegelijk<br />
voorlichting wordt gegeven. Een game is meer<br />
dan een vermakelijk spelletje. Games worden<br />
steeds vaker ingezet als marketing of bij<br />
educatie. Het idee om een game in te zetten<br />
in de voorlichting is nieuw. Mensen met een<br />
autismespectrum stoornis maken veel gebruik<br />
van de computer en spelen veel games. En<br />
met een game kun je deze groep op een laagdrempelig<br />
manier bereiken.” n<br />
Telemence: telefonisch<br />
contact met een<br />
vertrouwd gezicht<br />
Bellen met je hulpverlener en tegelijkertijd een<br />
vertrouwd gezicht in beeld. Dat kan met beeldbellen.<br />
Een nieuwe vorm van begeleiding op<br />
afstand, naast het persoonlijke contact. In <strong>2011</strong><br />
startte een pilot waarin 28 patiënten en hun<br />
behandelaars deze nieuwe vorm van contact<br />
hebben uitgeprobeerd.<br />
De deelnemende patiënten beoordeelden<br />
beeldbellen met een 7,3 gemiddeld. Het<br />
besparen van reistijd wordt als meest<br />
prettig ervaren, op de voet gevolgd door het<br />
vertrouwde gezicht via het beeld. 41,7% van<br />
de deelnemers denkt dat het contact met de<br />
behandelaar verbetert door het beeldbellen.<br />
Fotograaf: Ab Hakeboom,<br />
De Stentor<br />
28,6% Geeft aan dat de psychische gezondheid<br />
is verbeterd. De helft van de deelnemers<br />
denkt door de mogelijkheid van het beeld bellen<br />
sneller in te kunnen grijpen als de psychische<br />
gezondheid verslechtert .<br />
Ook de deelnemende behandelaars zijn positief.<br />
Het merendeel geeft aan dat via beeld de<br />
situatie van de patiënt goed kan worden ingeschat.<br />
Ze vinden het een laagdrempelige manier<br />
van contact en het stelt ze in staat om frequent<br />
contact te hebben op momenten dat het minder<br />
goed gaat met de patiënt. Op basis van deze<br />
positieve resul taten heeft <strong>Dimence</strong> besloten om<br />
in 2012 hier mee door te gaan. n<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Pagina 23