'Grovere witlofpen maakt teelt weer leuk' - boerentaal.nl

52
akkerbouw
REPORTAGE
Nog even en het erf van Peter en Karin Kortstra ligt
vol witlofpennen. Een deel van de pennen is voor
de eigen trekkerij en een deel voor de verkoop.
‘Grovere witlofpen
maakt teelt weer leuk’
mensen, deze week
weer geen gebak.’ Peter Kortstra
loopt om negen uur ’s och-
‘HELAAS
tends de kantine binnen om
met zijn vrouw Karin en tien medewerkers
koffie te drinken. Als de witlofprijzen
de voorafgaande week gemiddeld hoger
zijn dan €1 per kilo, is er gebak voor de
medewerkers. Deze week dus niet. “Maar
we waren er dicht bij”, zegt Kortstra.
De akkerbouwer vertelt zijn medewerkers
welke prijs hij voor zijn witlof krijgt.
Hij is ook open over de kosten. “Ik hoop
dat ze daardoor begrijpen waarom we
bepaalde verwachtingen van hen hebben.
We zijn er ook scherp op dat we elke
medewerker productief laten zijn.”
Kortstra gaat ervan uit dat hij met het
verwerken van de witlof 100 kilo per persoon
per uur kan halen. Een medewerker
kost €16 per uur, dus het oogsten van de
kroppen alleen al kost 16 cent per kilo
witlof. De totale arbeidskosten zijn 22 à
23 cent per kilo. Bij een opbrengst van 65
cent is de teler uit de vaste kosten. “Om
boer te blijven, moet het 80 cent opbrengen.
Maar het zit al jaren niet op dat niveau.
De massa moet het doen”, zegt hij.
Meer productie in de winter
In de winter ligt de productie op 15.000
tot 16.000 kilo witlof per week en oogst
de maatschap drie dagen per week. In de
zomerperiode halveert de productie. Dan
wordt twee dagen per week geoogst. In
juli en augustus ligt de witloftrekkerij he-
Kortstra heeft de sorteermachine nagekeken. Na het rooien worden de pennen hier meteen
gesorteerd en in kisten gedaan.
lemaal stil. “Dan concentreren we ons op
de tulpen”, zegt Kortstra. De bollen worden
gerooid en daarna gepeld door scholieren.
“In de zomermaanden zijn de witlofprijzen
toch vaak slecht. Voor 50 cent
kun je beter niet leveren dan wel.” Begin
september begint de witloftrekkerij weer.
Sinds vier jaar bestaat een klein deel
van de productie uit roodlof. “Daar vroeg
The Greenery om. We hebben een relatief
kleine trekkerij, het past bij ons in het
systeem.” Elke week wordt een kist pennen
opgezet, goed voor 500 à 600 kilo
roodlof per week. “Meer moet het ook
niet zijn”, vindt Kortstra. “Er zijn nog enkele
witloftrekkers die wat roodlof erbij
doen. Het is een kleine markt, voor horeca
en dergelijke. Rond kerst wordt het
meer gevraagd. In de supermarkt of bij
de groenteboer heb ik het nog nooit zien
liggen.”
Roodlof moet meer dan het dubbele
opbrengen van witlof. Het is een duurdere
teelt. Het zaad kost €2.000 per hectare;
het dubbele van witlofzaad. En roodlof
is minder ver veredeld, waardoor het
minder kilo’s per trekbak oplevert. “Je
kunt roodlof niet voor minder dan €2 per
kilo produceren.” De eerste drie jaren
heeft Kortstra dat zeker niet gehad. “Dit
jaar is het leuk met prijzen van €4 à €5
BOERDERIJ 98 — no. 5 (30 oktober 2012)

per kilo. Maar het is een nichemarkt. Leveren
we allemaal een paar kilo meer
dan de vraag, dan kan de prijs halveren.”
Contractteelt pennen
De maatschap verwerkt 18 hectare pennen
per jaar. Het bedrijf heeft zelf geen
grond. De bollengrond is gehuurd, de
pennenteelt gebeurt door telers op contract.
De contractteelt telt 40 hectare witlofpennen.
Daarvan verkoopt Kortstra 22
hectare aan andere witloftrekkerijen.
“Dat gaat goed, de vraag naar onze pennen
stijgt. Zelf kunnen we er ook goed
witlof van telen”, zegt Kortstra.
De kostprijs van roodlof is twee keer hoger
dan van witlof. De laatste drie jaar waren
de prijzen niet goed, dit jaar tot nu toe wel.
BOERDERIJ 98 — no. 5 (30 oktober 2012)
In de wintermaanden produceren Peter en
Karin Kortstra 16.000 kilo witlof per week,
vooral van het late ras Vintor. FOTO’S: KOOS
GROENEWOLD
Eind oktober start het rooien van pennen.
De weken ervoor sleutelt Kortstra
aan de sorteermachine: lagers vervangen,
geleiders vernieuwen. Voor het frees- en
draaiwerk schakelt hij de smid in, ook bij
een storing in het elektrische deel schakelt
hij een ander in. “De rest doe ik zelf.”
De sorteermachine is de reden dat de
maatschap ooit met contractteelt begon.
“We moesten meer pennen sorteren om
de machine rendabel te maken.”
De oogst van de witlofpennen is strak
gepland. Loonbedrijven Van Unen uit
Emmeloord en Van Dun uit Rutten rooien
de pennen. De telers leveren ze af op
het erf van Kortstra. Die sorteert de pennen
op dikte. De leverbare maat, 3,25 tot
6 centimeter doorsnee, wordt in kisten
gedraaid. Die gaan direct naar het koelhuis
en worden bij min 1 tot min 1,5
graad bewaard tot het moment dat Kortstra
ze verkoopt of zelf nodig heeft.
Pennenteelt weer leuk
De telers krijgen per leverbare pen betaald.
Bij het sorteren wordt dus geregeld
getarreerd en geteld hoeveel leverbare
Naam: Peter (47) en Karin
(45) Kortstra-Kwant.
Woonplaats: Marknesse
(Fl.).
Bedrijf: Maatschap
Kortstra Kwant
heeft drie takken. Het bedrijf
huurt 6,5 ha bollengrond voor
de tulpenteelt. Tevens is er de
contractteelt van witlofpennen.
Enkele akkerbouwers telen
jaarlijks 40 ha pennen. De
maatschap sorteert de pennen
en bewaart ze bij Koel- en
Vriesbedrijf Kalter in Marknesse.
De meeste pennen worden
verkocht aan Nederlandse
en Belgische trekkers. In
de eigen witloftrekkerij, de
derde tak, verwerkt de maatschap
18 ha pennen. Daarvan
is 16 ha witlof en 2 ha roodlof.
Het bedrijf telt dertien parttimemedewerkers,
in de zomer
pellen scholieren bollen.
pennen in een kist zitten. “We wegen vijf
kisten per partij en tellen hoeveel wortels
er per kilo in zitten. Aan het eind van de
dag weten we hoeveel kisten zijn afgeleverd
en weet de teler wat hij krijgt.” Vorig
jaar kregen Kortstra’s telers gemiddeld
200.000 pennen per hectare uitbetaald
à 3,4 tot 3,5 cent per stuk. “Vooral
nieuwere rassen groeien grof, ze geven
nauwelijks pennen onder 3 centimeter.
Dat maakt de pennenteelt voor de akkerbouwer
weer leuk”, zegt Kortstra.
Harma Drenth
PROFIEL
53