Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk IV
financiers, omdat zo’n eis indirect ook grenzen stelt aan de maximale financiering door banken
(tegen zekerheden).
Het niet bestaan van een bijstortingsverplichting voor aandeelhouders moet als
tegenhanger hebben dat wanneer bijstorting wel geboden is, maar
aandeelhouders daartoe niet bereid zijn in verband met onvoldoende
verwachtingen voor de toekomstige rentabiliteit, de onderneming moet worden
gestaakt. Daarom is het belangrijk te kunnen vaststellen wanneer bijstorting
geboden is en het niet langer gerechtvaardigd is de onderneming voor risico van
de andere participanten voort te zetten.
Liquiditeits- en solvabiliteitseisen vervullen verschillende functies: de
relatieve beperking van verhaalsrisico’s; de verdeling van verhaalsrisico’s over
alle participanten; het ‘contant’ maken van vertrouwen in de toekomstige
rentabiliteit; en het afdwingen van tijdige reorganisatie.
Of een dreigend liquiditeitstekort kan worden ingevuld, is afhankelijk
van het vertrouwen dat aandeelhouders en/of financier hebben in de toekomstige
rentabiliteit. In hoeverre dit tekort tenminste moet gaan worden ingevuld door
aandeelhouders hangt ervan af of en in hoeverre het een tekort in de solvabiliteit
of alleen in de liquiditeit betreft. 178
IV.5 Liquiditeit (Beklamel-norm) en solvabiliteit (verlengde
Beklamel-norm) bepalen tezamen de verantwoorde
financieringsstructuur
Eén begrenzing van het discontinuïteitsrisico is algemeen bekend: als de
onderneming onvoldoende liquide middelen heeft, gaat zij failliet.
In hoofdstuk III bleek dat uit wet, de Beklamel-jurisprudentie, RAC 570 en de RJ-richtlijnen volgt
dat de onderneming met voor de korte termijn chronisch negatieve netto liquide middelen gestaakt
dient te worden (Beklamel-norm: LM ≥ kls).
De netto liquide middelen zijn een momentopname van de liquiditeitsbegroting. Bij de
feitelijk insolvente onderneming moet na Sobi/Hurks II van discontinuïteit worden uitgegaan.
Daarna is het niet toegestaan verliezen ten laste van de crediteuren te laten komen of ‘liquidatieverliezen’
te vergroten. Het discontinuïteitsrisico wordt afgestopt. Hiervoor zagen we dat het
noodzakelijk is om een grens te stellen aan de verplaatsing van het risico naar vooral de
crediteuren. Die grens is door de liquiditeitseis voor de korte termijn normatief ingevuld. De
verwachting moet zijn dat verplichtingen tijdig kunnen worden nagekomen.
Liquiditeit is de weerslag van de rentabiliteit, voor zover die al in harde
kasstromen is gerealiseerd of op korte (factuur-)termijn zal worden gerealiseerd
en niet is uitgekeerd aan aandeelhouders of is vastgelegd in vaste activa.
Liquiditeit is een relatief hard criterium, omdat het gaat over gerealiseerde of op
korte termijn te verwachten kasstromen. Er valt niet veel mee te rommelen.
Daardoor is het als criterium ook makkelijk bruikbaar. Maar de liquiditeit hoeft
nauwelijks maatgevend te zijn voor de te verwachten rentabiliteit. 179 Onvoldoende
liquiditeit is veeleer een symptoom van de moeilijkheden waarin de
178 Zie voor de te ontwikkelen concrete grenzen IV.6.
179 Palepu et al. (2004).
62