Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk IV
en solvabiliteit na dividenduitkeringen. Voor de toekomst moeten we het doen
met de gerechtvaardigde verwachtingen voor de toekomstige rentabiliteit.
Hoezeer de rentabiliteit doorslaggevend is voor crediteuren zal ook nog blijken. 161 De verhaalsinsolvente
onderneming is, zolang die verlieslatend is, niet in staat een risicovergoeding te betalen
aan crediteuren, als groep van participanten, die niet tegelijkertijd per saldo ten koste gaat van de
verhaalsmogelijkheden van die crediteuren.
IV.3.6 Voorspellingsmodellen bieden onvoldoende houvast
Er moet dus een criterium worden gezocht dat de verplaatsing van het
discontinuïteitsrisico naar financiers en crediteuren beperkt. Daarbij ligt het voor
de hand om eerst vast te stellen in hoeverre insolventie tijdig voorspeld kan
worden. Van belang is vooral de voorspelling van de toekomstige rentabiliteit.
In bancaire kring wordt de Probability of Default (PD) tegenwoordig vrijwel altijd als stochastisch
proces in een model vormgegeven, met een doelsolvabiliteit als zekerheidsmaatstaf gekoppeld aan
een AA rating. In essentie gaat het over statistische modellen met PD ratings. Er zijn ook vanuit
andere hoek pogingen gedaan insolventie voorspelbaar te maken. De modellen van Altman en
Bilderbeek 162 zijn de bekendste voorbeelden. Zij geven – net als PD ratings – een statistische kans
op insolventie weer. Zij zien niet op de omvang van het risico, de Exposure at Default of Loss
Given Default. 163
Uit het door Ooghe en Spaenjers 164 ontwikkelde ‘intuïtieve’ model blijkt dat het in
essentie gaat om wat men eenvoudig kan lezen uit liquiditeits-, solvabiliteits- en rentabiliteitsratio’s.
De verhoudingen kunnen in een van Ooghe afgeleid schema worden weergegeven:
Liquiditeit Solvabiliteit
Dekking financiële verplichtingen
58
Cashflow na belastingen Financiële hefboom
Rentabiliteit
Betalingen door of aan aandeelhouders op risicodragend vermogen
Aandeelhoudersbelang
Bestaande voorspellingsmodellen zijn statisch. Zij geven geen oorzaken, maar
gevolgen van het verleden aan. Ze zijn niet bruikbaar voor een analyse van de
mogelijkheden om de toekomstige rentabiliteit te beïnvloeden. Algemener wordt
161
Zie V.1.3.
162
Altman (1983); Altman (2005) Bilderbeek (1979) Pompe en Bilderbeek, (2000).
163
Zie IV.2.2.
164
Ooghe en Spaenjers (2005).