Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Wenselijk recht toegepast op casus uit de jurisprudentie
eigen naam als mondeling lasthebber van de leden van het dagelijks bestuur van BLG, opgericht de
Stichting Werkgroep Eigen Woningen, die ten doel had werkzaam te zijn in het belang van de
Volkshuisvesting in het algemeen en de bevordering van het eigen woningbezit in het bijzonder, en
die hierna als "de Stichting'' zal worden aangeduid. De Stichting trad in feite als
projectontwikkelaar op, kocht gronden, liet woningen bouwen en verkocht deze weer. BLG
verzorgde als enige de financiering van de Stichting, waarvan het oprichtingskapitaal f 100
bedroeg. Als gevolg van de hoedanigheid van de oprichter van de Stichting, de wijze van
benoeming van haar Dagelijks Bestuur en van de Raad van Toezicht en de persoon van de
directeur, alsmede als gevolg van het feit dat beide instellingen in hetzelfde gebouw waren
gehuisvest, was er een zodanige verwevenheid van BLG met de Stichting dat BLG geacht moet
worden in belangrijke mate invloed te hebben kunnen (doen) uitoefenen op de gang van zaken bij
de Stichting en geheel op de hoogte moet zijn geweest of hebben moeten kunnen zijn van de
vermogenspositie van de Stichting.
Gedeputeerde Staten (GS) van Limburg hebben bij besluit van 22 mei 1978 goedkeuring
geweigerd aan het besluit van het Algemeen Bestuur van BLG van 15 febr. 1978 tot het sluiten van
een rekening-courantovereenkomst met de Stichting voor het jaar 1978 tot een bedrag van ten
hoogste f 30.000.000 zulks op de grond dat deze kredietverstrekking niet past in het kader van de
doelstellingen van BLG, zoals deze zijn omschreven in de gemeenschappelijke regeling tussen de
betrokken gemeentebesturen, waarbij BLG is opgericht. Deze weigering noopte de Stichting tot
liquidatie over te gaan. Daartoe is op 18 dec. 1978 een samenwerkingsovereenkomst gesloten
tussen BLG, de Stichting en Polyzathe. Essentie van deze overeenkomst was dat de gronden van de
Stichting en de al gebouwde woningen werden overgedragen aan Polyzathe, terwijl de
werkzaamheden van de Stichting zouden worden voortgezet tot 1 juli dan wel 31 dec. 1979, per
welke datum Polyzathe het onderhanden werk zou moeten overnemen op basis van een door
onafhankelijke derden op te stellen taxatie. Op 18 dec. 1978 was een batig saldo voor de Stichting
na liquidatie begroot van ruim f 2.000.000.
Begin 1979 werd, nadat BLG aan de Stichting het krediet had opgezegd, de schuld in
rekening-courant van de Stichting aan BLG ten bedrage van f 30.000.000 afgelost. Eind 1979 werd
duidelijk dat, onder meer als gevolg van het instorten van de woningmarkt, de ondernomen
liquidatie van de Stichting tot een deficit zou leiden. In verband daarmee is door de Stichting
tenslotte aan haar crediteuren een akkoord aangeboden, inhoudende betaling van 65% van hun
vorderingen. Ook Keulen heeft 65% ontvangen van zijn toen nog niet betaalde vorderingen uit
hoofde van door hem voor de Stichting uitgevoerde werken.
In de onderhavige procedure vordert hij van BLG de overige 35%. Het Hof oordeelde dat BLG niet
op grond van onrechtmatige daad aangesproken kon worden.
Hoge Raad: ‘Het Hof (heeft) in het bijzonder beslissend geacht (r.o. 12) of BLG ten tijde van het
opzeggen van het rekening-courant-krediet aan de Stichting en het zich volledig laten voldoen van
zijn vordering op de Stichting begin 1979 ernstig rekening had moeten houden met de mogelijkheid
dat de overige schuldeisers van de Stichting, die toen doende was te liquideren, uiteindelijk niet of
slechts ten dele voldaan zouden kunnen worden. Het Hof is tot de slotsom gekomen dat dit hier niet
het geval was en heeft op die grond geoordeeld dat de vordering van Keulen niet op grond van
onrechtmatige daad kan worden toegewezen’.
‘3.2. Anders dan het middel aanvoert, heeft het Hof door de voormelde maatstaf beslissend te
achten geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. De in onderdeel 2 opgesomde
omstandigheden – daargelaten of zij alleen in de stukken van het geding feitelijke grondslag vinden
– maken dit niet anders, met name ook niet de omstandigheden dat BLG een publiekrechtelijk
lichaam is en dat tussen BLG en de Stichting een grote mate van verwevenheid bestond. Als gevolg
van de weigering van GS van Limburg het besluit tot de voormelde kredietverlening goed te keuren,
waarvan de motivering inhield dat kredietverstrekkingen als de onderhavige niet passen in het
kader van de doelstellingen van BLG, lag het voor de hand dat deze zich financieel uit de Stichting
terug trok. Indien BLG toen reeds ernstig met de mogelijkheid van een tekort rekening had moeten
houden in die zin dat er toen voor die mogelijkheid concrete aanwijzingen waren, had dit BLG er
met het oog op de voldoening van de andere schuldeisers geheel of ten dele van behoren te
weerhouden tot deze terugtrekking over te gaan. Het Hof heeft echter vastgesteld dat ten tijde van
379