Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk X
opzeggen dan eind mei 1953. Waar de liquiditeitspositie kennelijk in
1952 is verslechterd mag er ook gevoegelijk van worden uitgegaan dat
verliezen zich ondertussen hebben opgestapeld en dat dit bank niet had
mogen ontgaan. Wellicht was dit de bank inmiddels geen zorg meer
omdat hij na februari meer dan voldoende zekerheden had voor het
verlaagde krediet?
(xi) Uitkomst: vermoedelijk was de lening van de bank in februari, zowel
voor als na wijziging van het krediet, al te groot (verlengde Beklamelnorm)
en is deze ook nog voortgezet nadat ook die lening niet meer in
het liquiditeitstekort kon voorzien (Beklamel-norm). Of en in hoeverre
de Beklamel-norm tot bescherming van Erba als crediteur zou strekken,
hangt af van de exacte tijdstippen van wetenschap van feitelijke
insolventie en de leveranties. Daarnaast was er al in februari sprake van
benadeling in de zin van de Pauliana-norm.
X.2.3 Evaluatie overwegingen Hoge Raad
(xii) Rudimentaire aanzet voor verschillende normen.
Mede uitgaande van de schatting van het balanstotaal wijken de
wenselijke uitkomsten af van die van die van de Hoge Raad. Niettemin
verdienen Erba I, en later Osby, bewondering. De arresten zijn
revolutionaire stappen geweest in het denken over de
verantwoordelijkheid van de financier. Erba I gaat voor die tijd ver met
de overweging: ‘dat de credietgever, zo hij niet de gegeven transactie
zelve had behoren na te laten, dan toch daarna bij de uitvoering
daarvan met de belangen van derden in zekere mate zal moeten
rekening houden of doen houden en, zo hij dit nalaat, onder
omstandigheden op grond daarvan uit onrechtmatige daad jegens hem
aansprakelijk zal kunnen zijn’ en de introductie van de ‘schijn van
credietwaardigheid’ als grondslag voor de mogelijke aansprakelijkheid.
De criteria en gevolgen zijn in de arresten nog niet duidelijk uitgewerkt.
Een aanzet voor het verschil tussen de Pauliana-norm, de Beklamelnorm
en de verlengde Beklamel-norm is rudimentair aanwezig. Er
wordt voorbijgaan aan beperkingen die uit 42 en 47 F zouden kunnen
voortvloeien. Een zeker bewustzijn voor het verschil tussen de
Pauliana-norm en de Beklamel-norm (nieuwe crediteuren) wordt
duidelijk. De arresten passen deels wel 1056 en deels niet 1057 in later
ingeslagen wegen. Historisch gezien is het opmerkelijk dat Erba I en
Osby in de jurisprudentie niet tot veel meer uitspraken en
rechtsontwikkeling hebben geleid. De reden daarvoor kan niet zijn dat
1056 HR 9-5-1986, NJ 1986, 792 (Keulen/BLG); HR 8-11-1991, NJ 1992, 174 (Nimox/Van
den End q.q.); HR 30-5-1997, NJ 1997, 663 (Van Essen q.q./Aalbrecht, Looman); HR
12-6-1998, NJ 1998, 727 (Coral/Stalt); HR 21-12-2001, NJ 2005, 96 (Sobi/Hurks II); HR
7-3-2003, JOR 2003, 102 (Cikam/Siemon q.q.).
1057 Eneca, Gispen q.q./IFN; Van Dooren q.q./ABN Amro en Meijs q.q./Bank of Tokyo; zie
350
IX.1.2.1.