Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk IX
niet juist. Bij de vraag of de verstrekking van voorheen toekomstige zekerheden (pandlijsten) of
betalingen op stil verpande vorderingen na verkrijging van wetenschap van (slechts) dreigende
insolventie tot toe te rekenen nadeel leiden, mogen de dynamische effecten van de kredietverlening
vóór feitelijke insolventie niet buiten beschouwing worden gelaten. Dat wordt impliciet bevestigd
in Mulder q.q./CLBN. 1024 De reden dat zulke betalingen niet aantastbaar moeten zijn is niet dat niet
aan de wetenschapseisen voor toerekening wordt voldaan, maar dat er geen sprake is van relevant
nadeel. In het volgende onderdeel wordt bij de omvang van elk van de hierboven genoemde
vormen van nadeel stilgestaan.
IX.4.3 Omvang van het toe te rekenen nadeel bij schending van de
Pauliana-norm
IX.4.3.1 De schuld aan de bank wordt vergroot terwijl er voldoende
zekerheden zijn (verhoging kredietlimiet)
Als de financier de kredietlimiet na verkrijging van wetenschap van dreigende
insolventie verhoogt en hiervan ook gebruik wordt gemaakt, terwijl die grotere
schuld hierdoor ook onder de dekking van zekerheden komt te vallen, zal
daardoor minder ‘vrij’ actief ter verdeling onder de faillissementscrediteuren
resteren. Om het nadeel ongedaan te maken dient de financier het bedrag dat
overeenkomt met de verhoging van het gebruikte krediet – voor zover gedekt
door zekerheden – terug te betalen en zal hij ter zake een faillissementsvordering
kunnen indienen (analoge toepassing 51 F). Zijn er aldus ook betalingen gedaan
op preferente schulden, dan komt de financier voor zover ter zake een gelijke
preferentie toe.
Een voorbeeld ter illustratie. De balans van AF volgens liquidatiewaarde ziet er vlak voor
uitbreiding van de kredietfaciliteit, na verkrijging van wetenschap van dreigende insolventie als
volgt uit:
vaste activa 100 eigen vermogen -100
vlottende activa 400 preferente crediteuren 150
concurrente crediteuren 150
bank 300
Alle vlottende activa strekken tot zekerheid van de bank, die er als separatist uit zou springen. De
liquidatiebalans na uitwinning door de bank ziet er als volgt uit:
vaste activa 100 eigen vermogen -100
vlottende activa 100 preferente crediteuren 150
concurrente crediteuren 150
bank 0
Preferente crediteuren zouden ook geheel betaald kunnen worden, maar de concurrenten zouden
50/150 = 67% krijgen.
De bank verhoogt vervolgens het krediet tot 400 en betaalt daarmee voor 25 preferenten en 75
concurrenten:
1024 Zie ook X.8.
328