Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk IX
4a.
voorraad 400 eigen vermogen -1000
debiteuren 600 bank 1600
liquide middelen 100 crediteuren 500
Na uitwinning door de bank voor 1000 resteert 100 : (500 + 600) = 9%.
4b.
voorraad 400 eigen vermogen -1000
debiteuren 600 bank 1500
liquide middelen 0 crediteuren 500
Na uitwinning door de bank voor 1000 resteert 0 : (500 + 500) = 0%.
De debiteur betaalt 100 bij de bank:
5a.
voorraad 400 eigen vermogen -1000
debiteuren 500 bank 1500
liquide middelen 100 crediteuren 500
Na uitwinning door de bank voor 900 resteert 100 : (500 + 600) = 9%.
5b.
voorraad 400 eigen vermogen -1000
debiteuren 500 bank 1400
liquide middelen 0 crediteuren 500
Na uitwinning door de bank voor 900 resteert 0 : (500 + 500) = 0%.
Volgen we de balansen a) tot het eind, dan vindt er geen benadeling van crediteuren plaats, net als
in het eerste voorbeeld.
In dit voorbeeld zijn er twee belangrijke momenten waarbij verschuivingen in de risico’s
plaatsvinden: balans 2, de nieuwe onbetaald gebleven crediteur heeft het verhaalsactief
vermeerderd, en balans 3a en 3b. De betaling door AF zelf voor actief dat later tot zekerheid van de
bank strekt, veroorzaakt nadeel.
Algemener kan gezegd worden dat de vernieuwing van zekerheden (toekomstige
debiteuren, voorraden en inventaris) alleen dan niet tot nadeel (niet bestaande uit verlies van de
transacties zelf) leidt, als ook de crediteuren die aan het ontstaan van die activa bijdragen door de
financier betaald worden. Ervan uitgaande dat de financier die geen geobjectiveerde wetenschap
van feitelijke insolventie heeft, ook niet aansprakelijk is te houden voor de door de onderneming
zelf te veroorzaken verliezen, dan geldt dat als de financier zijn schuld door betalingen aan derden
telkens vernieuwt met tenminste het bedrag dat hij aan zekerheden krijgt, nadeel in de vorm van
een toe te rekenen vermindering van verhaalsvermogen per saldo niet aan de orde is.
De voorbeelden dienen ter illustratie van het algemenere gegeven dat uiteindelijk (a)
wijzigingen in de zekerheden zelf of (b) de waarde van de zekerheden en (c) de hoogte van de
schuld tezamen bepalend zijn voor de vraag of een per saldo relevante vermindering van
verhaalsvermogen plaatsheeft.
Betalingen op stil verpande vorderingen aan de financier leiden tot nieuwe
kredietruimte die weer afgedekt mag worden door verpanding van nieuw te
ontstane vorderingen. In dynamisch perspectief is er dan geen sprake van
nadeel. Dit heeft een keerzijde. Betalingen door de aspirant-failliet aan ‘oude’
crediteuren leiden, ook als de betalingen uit een krediet worden gedaan, tot
326