Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Toe te rekenen nadeel, fixatie en nuanceringen
ad 1.c: terugbetaling van wederzijds geleverde prestaties naar de waarde van
die prestaties op het moment van betaling, onder het herleven van
oorspronkelijke vorderingsrechten van de wederpartij als een te
verifiëren vordering (inclusief eventuele preferentie);
ad 2.a: terugbetaling door de wederpartij van de waarde van de betaling op het
moment van betaling door de aspirant-failliet;
ad 2.b: terugbetaling van de door de aspirant-failliet geleverde prestaties op
basis van de waarde van die prestaties op het moment van betaling,
onder het herleven van oorspronkelijke vorderingsrechten van de
wederpartij als een te verifiëren vordering.
VII.5 Fixatie en benadeling van specifieke crediteuren of door
verschillende crediteuren: derdenwerking
Een benadeling, met name als die bestaat uit het onrechtmatig verdwijnen van
verhaalsactief, kan in sommige gevallen directe gevolgen hebben voor
specifieke crediteuren die op bijzondere wijze verhaal konden nemen op het
verdwenen actief.
Te denken valt bijvoorbeeld aan specifieke voorrechten op verdwenen verhaalsactief, het tenietgaan
van een pandrecht op bijvoorbeeld verkochte voorraad (en/of het niet verpanden van de daaruit
voortvloeiende vordering) of de betaling vanaf een rekening met een (bij de bank tot verrekening
strekkend) creditsaldo op een bij de bank achtergestelde lening (vergelijk Kuijsters/Gaalman
q.q.). 551
Gewoonlijk wordt aangenomen dat als een curator een benadelende
rechtshandeling vernietigt, dit geen betekenis heeft voor derden. Daarmee wordt
ook aangenomen dat als een crediteur specifieke rechten had, die echter
teloorgegaan zijn ten gevolge van een benadelende transactie, de vernietiging
door de curator geen werking heeft voor die specifieke crediteur. Dit lijkt
onjuist, omdat de vernietiging door de curator nu juist strekt tot herstel van het
te verdelen vermogen (3:277 BW) en dus tot het herstel van niet alleen de
rechten maar ook de verplichtingen.
Dit zal worden geïllustreerd aan de hand van een met Kuijsters/Gaalman vergelijkbare casus met
een door de bank bedongen achtergestelde lening van 1000 aan K. De vereenvoudigde balans van
de aspirant-failliet AF ziet er met waardering volgens liquidatiewaarde als volgt uit:
liquide middelen (bij bank) 750 eigen vermogen -1850
bezwaard actief 100 achtergestelde lening 1000
onbezwaard actief 100 bank 800
overige crediteuren 1000
totaal 950 950
Het bezwaard actief dient tot zekerheid van de bank en de bank is bevoegd tot verrekening van de
creditstand van 750 met de debetstand van 800.
551 HR 30-9-1994, NJ 1995, 626 (Kuijsters/Gaalman q.q.); zie X.12.
187