Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk V
zonder handelskrediet R0 is, en het resultaat met handelskrediet R1, dat het
verlenen van handelskrediet per saldo toch een positief effect heeft indien:
118
R1 - R0 > ORP x (AR - AD).
Er bestaat vooralsnog geen empirisch bewijs dat het effect van het verkrijgen en
verlenen van handelskrediet in de praktijk positief of negatief is. Ook bestaat er
geen bewijs dat ondernemingen zich gedragen naar de hiervoor ontwikkelde
formule. De theorie behoeft derhalve nader bewijs. Er bestaan wel aanwijzingen
dat dit principe tot het uiterste wordt benut in bijvoorbeeld de Nederlandse
automobielbranche.
Deze branche kent in Nederland geen fabrikanten van betekenis. Voor zover het in deze branche
gaat om reparatie en verkoop van tweedehands auto’s, heeft dat veelal plaats tegen contante
betaling. Algemeen bekend is dat verkopen van nieuwe auto’s gestimuleerd worden door
financieringsmaatschappijen die door de fabrikanten zijn opgezet, die de dealers betalen en de
kopers in staat stellen pas na een jaar gespreide betalingen te doen. Aan onderzoek door Duffhues
(2003), onderverdeeld in negen verschillende branches en onderscheiden naar grootbedrijf (‘GB’)
en midden- en kleinbedrijf (‘MKB’), kan worden ontleend dat het verschil tussen accounts
receivable (AR) en accounts due (AD), uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal (b) voor
het GB gemiddeld 14,1% is en voor het MKB 10,4%. Veruit de grootste afwijking is te vinden in
de automobielbranche, voor GB -19,8%, voor MKB -12,7%. Opvallend genoeg is in de
autobranche in Nederland de (AR – AD)/b zelfs negatief, voor GB -5,7%, en MKB -2,3%. De
kostenstructuur van fabrikanten – veel vaste kosten – zal een groot belang bij bevordering van de
omzet met zich brengen. Door de opgezette financiering zullen dealers er ook belang bij hebben
indien zij verkopen (en betaald krijgen) voordat zij de fabrikanten hoeven te betalen. Hun
financieringskosten zullen – zoals de cijfers laten zien – negatief zijn. Gezien hun relatief geringe
winstmarge (automobielbranche: GB 1,6%; MKB 1,3%; algemeen gemiddelde: GB 4,4%; MKB
2,7%) zullen zij daar ook behoefte aan hebben.
Je hoeft geen autodealer te zijn om te begrijpen dat het verlenen van krediet van
invloed kan zijn op de te genereren omzet en daarmee op het resultaat. Uitstel
van betaling zal de mogelijkheden van verkoop beïnvloeden. In feite wordt
daarmee gebruikgemaakt van vertrouwen in de toekomst, zoals de continuïteitsveronderstelling
dat ook doet. 348
Daarnaast kunnen de resultaten hierdoor in incidentele gevallen worden verbeterd, conform de
bestaande modellen die zijn beschreven in V.4.2. Voorts zal financiering door handelscrediteuren,
nu deze kennelijk complementair is aan financiering door banken, het financiële hefboomeffect van
de tax shield kunnen vergroten.
Om door het verlenen van betalingsuitstel invloed uit te oefenen op de te
genereren omzet, zal dit uitstel voor de afnemer aantrekkelijk moeten zijn. Het
zal dan ongeveer vergelijkbaar moeten zijn met de voorwaarden voor het krijgen
van krediet bij de bank. Bij voorkeur zal het ook een aan de bank
complementaire lening mogelijk moeten maken. Het onderzoek van Miwa en
Ramseyer (2005) bevestigt dat dit feitelijk het geval is. Wilson et al. (1995 en
1996) constateren dat diegenen die handelskrediet geven ook verlangen dat zij
348 Zie IV.3.4.