Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

Hoofdstuk V
aandelenkapitaal. Het zwart-wit karakter van de continuïteitsveronderstelling
maakt dit waardeconcept van schulden op korte termijn minder bruikbaar. In
ieder geval wordt duidelijk dat indien er sprake is van informatie-asymmetrie
voor leveranciers/crediteuren – wat vrijwel altijd het geval zal zijn – het
uitgangspunt dat de financieringsvergoeding marktefficiënt zal zijn, niet opgaat.
V.3.5.3 Beperkte opties voor handelscrediteuren als concurrenten ter
dekking van de gevolgen van informatie-asymmetrie
Uit onderzoek blijkt dat investeerders risico’s trachten te vermijden, althans dat
zij bij verhoogde risico’s niet alleen een navenant hoger verwacht rendement
verlangen, maar ook een toeslag voor het verhoogde risico (‘safety first’; Noe
Rebello en Wang (2003)). Het beschikken over onvoldoende informatie over de
risico’s is een risico op zich. Algemeen wordt aangenomen dat investeerders ter
dekking van risico’s die uit informatie-asymmetrie voortvloeien, een hogere,
verwachte vergoeding zullen verlangen. Jensen en Meckling (1976) hebben dit
principe ook toegepast op leveranciers. Zij betogen onder andere dat de
onderneming erbij gebaat is de informatie-asymmetrie bij haar leveranciers
zoveel mogelijk weg te nemen om zo te hoge financieringslasten te voorkomen.
Voor de sterke onderneming is aan te nemen dat als deze haar leveranciers
duidelijk maakt hoe sterk zij is, zij langere betalingstermijnen zal kunnen
hanteren zonder dat dit direct tot actie van de leverancier leidt. Niettemin is het
de vraag of het uitgangspunt van Jensen en Meckling wel in zijn algemeenheid
voor handelscrediteuren geldt. Voor de onderneming die gaandeweg zwakker
wordt, is het maar de vraag of het efficiënt is haar leveranciers daarover te
informeren. Hieronder 307 zal ook blijken dat er recent bewijs beschikbaar is
gekomen dat handelscrediteuren juist een relatief lage risicovergoeding
ontvangen. Als crediteuren kampen met informatie-asymmetrie is dat
opmerkelijk. Jensen en Meckling gaan er immers van uit dat de informatieasymmetrie
tot een hogere vergoeding zal leiden.
Vraag je aan ondernemers welk belang zij hechten aan het verlenen van
krediet aan hun afnemers, dan blijken zij dit vooral als een te beheersen risico te
beschouwen. Zij zijn primair geïnteresseerd in de te behalen handelsresultaten
en niet in de kortstondige ‘belegging’ door het geven van krediet. Ik denk dat zij
gelijk hebben.
Voor handelscrediteuren kunnen in theorie drie situaties worden
onderscheiden:
(a) de niet-verhaalsinsolvente afnemer, bij wie een risico-opslag voor
insolventie niet zonder meer nodig is;
(b) de verhaalsinsolvente afnemer met een positieve rentabiliteit;
(c) de verhaalsinsolvente afnemer met een negatieve rentabiliteit, die later
failliet gaat. In dit geval zal de onderneming feitelijk per saldo geen dekking
meer kunnen bieden voor het insolventierisico na verhaalsinsolventie. 308
307 Zie V.4.3.
308 Zie IV.3.3 en V.1.3.
106