Het schemergebied voor faillissement - Höcker Advocaten

De positie van crediteuren in de financieringstheorie van de economie
waarde rekening gehouden met de liquidatieverliezen die kunnen optreden? In
het laatste geval zou de waarde van vreemd vermogen bij de verhaalsinsolvente
onderneming lager zijn dan de nominale waarde. Toch zullen die
ondernemingen hun crediteuren de nominale waarde betalen. Tenminste, als zij
faillissementsaanvragen willen voorkomen en voor de toekomst nog leveranciers
willen behouden.
Kijken we specifiek naar de korte termijn handelscrediteuren, dan zien
we dat deze telkens betaald worden en dat telkens nieuwe verplichtingen worden
aangegaan. Bij de verlieslatende, verhaalsinsolvente onderneming zou dit
betekenen dat de leveranciers/handelscrediteuren telkens de waarde van hun
leverantie verruilen voor een lagere waarde van de schuld, totdat de waarde van
die schulden bij faillissement (bijna) 0 is. Voor zulk gedrag kan geen verklaring
bestaan die strookt met de door MM veronderstelde marktefficiëntie. Voor dit
gedrag moeten twee verschillende soorten verklaringen bestaan, één voor het
gedrag van crediteuren en één voor het gedrag van debiteuren.
Voor crediteuren moet de verklaring worden gezocht in de informatieasymmetrie,
waarmee het MM-model geen rekening houdt. De crediteuren
wisten onvoldoende van de financiële problemen. Die informatie-asymmetrie
wordt instandgehouden doordat de onderneming de waarde van de schuld ook
niet ter discussie stelt, maar, zolang zij dit kan, het nominale bedrag betaalt.
De verklaring dat de debiteur aan zijn crediteuren de nominale waarde
van de vorderingen blijft betalen, hoewel de marktwaarde daarvan objectief
gesproken lager zou zijn, vereist meer subtiliteit. Er bestaat kennelijk een soort
afspraak die inhoudt dat de waarde van (tenminste de kortlopende) schulden van
de onderneming die gebruikmaakt van de continuïteitsveronderstelling, de
nominale waarde behoudt zolang discontinuïteit niet imminent is. Wanneer de
waarde van schulden ter discussie wordt gesteld, betekent dat dat de (geldigheid
van) de continuïteitsveronderstelling ter discussie staat. Dit roept de
discontinuïteit over de onderneming af, omdat geen crediteur/leverancier meer
aan de debiteur/afnemer zal willen leveren zonder daaraan voorafgaande
betaling. De waarde van vreemd vermogen blijft dus de nominale waarde
behouden, zolang de continuïteitsveronderstelling geldt.
In normatief perspectief is de gerechtvaardigde wederzijdse verwachting dat afspraken worden
nagekomen ook de kern van de zaak. De gewone crediteuren onderscheiden zich als participant in
dat opzicht ook van de aandeelhouder en de financier. Aandeelhouders gaan een soort
kansovereenkomst aan. Banken sluiten een soort verzekeringsovereenkomst.
De marktwaarde van vreemd vermogen heeft, zeker als het om kortlopende
schulden gaat, een dubbelzinnige betekenis. Het is de nominale waarde 306 die
betaald wordt. Maar het is ook de waarde na discontinuïteit. De nominale
waarde die, bij continuïteit, op korte termijn betaald wordt, bepaalt ook het
rendement van de aandeelhouder. Volgens de formule verandert de waarde van
vreemd vermogen bij discontinuïteit en daarmee dus ook de waarde van het
306 Minus een eventueel impliciete rente vergoeding die gezien de korte betalingstermijn
beperkt is, zie V.4.3.
105