hoofdstuk i: dubieuze posten. - AH Bogaards

Om de merkwaardigheid memoreer ik nog een oud verhaal, waarin Markus genoemd wordt:
Kolobodaktylus. Dit vreemde woord betekent zoveel als de man met de verminkte duim. Het
is bekend, dat aan de zonen van Levi die de dienst des Heren moesten waarnemen, geen enkel
gebrek mocht zijn, en nu zou Markus (die men in de oudheid dus vrij algemeen voor een
Leviet gehouden heeft) z'n duim verminkt hebben, om zodoende van de tempeldienst te
worden vrijgesteld!
Er is voor de waarheid van dit verhaal niet de minste historische grond, maar we komen
hiermee in de buurt van een gebeurtenis in Markus' leven, waarover wel degelijk zekerheid
bestaat, omdat de Schrift het feit, zij het in zeer sobere termen, meedeelt, ik bedoel het
"verlaten", waarop in het begin reeds werd gezinspeeld.
Het is wel zeker, dat de jonge Markus meermalen met de apostelen in aanraking is gekomen.
Als zoon van Maria, in wier huis de gemeente samenkwam, heeft hij ze stellig ontmoet:
Petrus, Paulus, en ook Barnabas. De beide laatsten waren namelijk met een liefdegave uit
Antiochië naar Jeruzalem gekomen. We lezen dit in het laatste hoofdstuk van Handelingen
11. Dan volgt in Handelingen 12 die merkwaardige bidstond in Maria's huis, en de verrassende
komst van Petrus, die eerst tevergeefs op de deur had geklopt. De veronderstelling lijkt
mij niet gewaagd, dat Paulus en Barnabas die bidstond hebben meegemaakt, en dit alles moet
op het jeugdig gemoed van Johannes Markus een buitengewone indruk hebben gemaakt, zó,
dat hij de begeerte kreeg, zich ook beschikbaar te stellen voor de dienst des Heren. Wij
zouden in onze tijd zeggen: Markus wou dominee worden, en dan in 't bijzonder zendeling,
want die twee: dominee en zendeling waren in die dagen van geweldige agressie van het
evangelie eigenlijk precies hetzelfde. Dit leek Paulus en Barnabas blijkbaar goed toe, want
het twaalfde hoofdstuk van Handelingen besluit met de mededeling: "Barnabas nu en Saulus
keerden terug uit Jeruzalem, na hun liefdedienst te hebben volbracht, en namen ook
Johannes, bijgenaamd Markus, mede" (12 :25).
Uit de bewoordingen van de Griekse tekst blijkt, dat hij mee mag. Het initiatief ging dus wel
van Markus zelf uit, en de beide Godsgezanten Paulus en Barnabas geven toestemming. Ze
zullen hem dan maar meenemen, en zien wat er uit groeien kan voor het zendingswerk. Nu,
dat is niet meegevallen, zoals we later zullen zien.
Toen Markus enige tijd in Antiochië doorgebracht had met Barnabas en Paulus, kwam er een
moment, dat Markus uit z'n meegaan en meewillen met deze mannen z'n consequenties moest
trekken. In 't begin van Handelingen 13 wordt ons namelijk mededeling gedaan van een
merkwaardige bijeenkomst van een vijftal ambtsdragers van Antiochië, wij zouden zeggen:
het ministerie van predikanten. Het was een soort liturgische dienst in kleine kring, een mooi
voorbeeld voor onze kerkeraads- of classicale vergaderingen, zoals prof. van Veldhuizen
ergens opmerkt, want er was geen diner aan verbonden, doch ze deden het onder vasten. Het
was op die vergadering, dat de H. Geest het woord nam en opdracht gaf, speciaal Paulus en
Barnabas af te zonderen voor het zendingswerk.
Het zal op deze vergadering geweest zijn, dat ook de kerkelijke positie van Markus duidelijk
moest worden gestipuleerd. Een bepaald ambt had hij niet. Zijn naam was ook door de H.
Geest niet genoemd, en toch moest er iets met Markus gebeuren.
Lukas deelt ons dit heel sober in de Handelingen aldus mee: "en zij hadden ook Johannes tot
helper".
Het Griekse woord voor "helper" hier gebruikt, heeft tal van schakeringen. Het kan dienaar
des Woords betekenen, of diaken, maar ook slaaf, bijvoorbeeld galeislaaf. . . . Wij doen het
92