hoofdstuk i: dubieuze posten. - AH Bogaards

HOOFDSTUK XI: DE JONGEN DIE JA ZEI.
We hebben ons de laatste maal bezig gehouden met de jongen die nee zei, en om in
evenwicht te blijven, moeten we nu z'n broer die ja zei ook eens goed in de ogen kijken.
De gelijkenis luidt:
"Hij ging naar de eerste en zeide: Kind, ga en werk vandaag in de wijngaard. En hij
antwoordde en zeide: Ja, heer, maar hij ging niet".
U weet, in één gezin zijn meestal geen twee kinderen aan elkaar gelijk. Het ene kind is stroef
en stug, en het andere is meegaand en heeft 'n plooibaar karakter.
Dat komt ook hier uit.
Déze zoon lijkt welhaast een modelkind. Een jongen uit duizend. Een vriendelijke, beleefde
knaap, die op 't eerste gezicht een bijzonder prettige indruk maakt. Op het eerste bevel van z'n
vader springt hij terstond in de houding en zegt: "ik ga, heer". Geen weigering, zelfs geen
enkele bedenking. Geen schoorvoetende, maar gewillige gehoorzaamheid.... "ik ga, heer!"
In de oorspronkelijke tekst valt alle nadruk op dat "ik" en dat wordt al heel bedenkelijk. Er
staat in 't Grieks: "Ik, ja heer, ik ga!" Daar klinkt zoiets in door als: zoals mijn broer ben ik
(gelukkig!) niet. Op mij kunt u rekenen, vader, maak u daar maar geen zorgen over. En hier
ben ik — uw onderdanige dienaar!
"En hij ging niet!"
Hier dus geen nee zeggen en ja doen, maar ja zèggen en nee
doen. 't Is geen brutale dienstweigeraar, maar. . . . een vrome
mooiprater. Het komt niet tot daden, maar 't blijft enkel bij woorden.
Er zijn onder degenen die dit lezen stellig velen, die ernstige bezwaren hebben tegen het
toneel. Zij verfoeien dat toneelspel uit het diepst van hun hart, en zien de verwereldlijking der
kerk voor een niet gering deel in het meedoen aan dit ongeoorloofd bedrijf.
Ik kan daar goed inkomen.
Maar weet u wel, dat er bijna nergens zoveel toneel gespeeld wordt als. . . . in de kerk?
Misschien doen we er zelf wel aan mee. U moet mij goed begrijpen, ik bedoel niet dat
schouwburg-toneel, maar dat gecamoufleerde toneelspel, dat zo angstig veel voorkomt onder
ons.
U weet wel: een toneelspeler doet zich anders voor dan hij werkelijk is. Hij speelt een rol. 't
Lijkt wel precies echt, maar 't is niet echt. Nu, deze jongen uit de gelijkenis is een volleerd
toneelspeler. En allen, die op hem gelijken, zijn toneelspelers. Die alleen maar doen alsof.
Die een rol spelen, en dikwijls heel goed spelen. Maar 't is niet echt. Ze nemen de schijn aan
van echte gehoorzaamheid en gewilligheid, maar het wezen ontbreekt er nog aan. Ze zijn
zelfs helemaal niet van plan om te doen, wat ze zeggen. Ze komen wel regelmatig in de kerk,
en zeggen amen en knikken ja tegen God, maar in de week is daar niets van te merken.
Men noemt zulke lieden ook wel eens: "Zondagschristenen".
Weet u, waar zij dikwijls aan doen denken?
In Versailles, niet ver van Parijs, heeft men prachtige parken, en in die parken bevinden zich
85