Jaarverslag 2007 - Joods Historisch Museum

Inleiding
Het jaar 2007 is voor ons in de eerste plaats het jaar van de voltooiing
en opening van het vernieuwde jhm. Op 20 februari waren
verbouwing en inrichting gereed en konden wij, precies 75 jaar
na de officiële opening van het museum in 1932, het schitterende
resultaat aan het publiek presenteren. De laatste fase bestond
uit de oplevering van het vierde gebouw van ons complex met
daaronder nu het BankGiro Loterij Prentenkabinet, het nieuwe
Auditorium en op de galerijen van deze Nieuwe Synagoge de
prachtige permanente tentoonstelling over de geschiedenis van
de joden in Nederland in de twintigste eeuw.
De doelstelling van de vernieuwing, het museum toegankelijker
maken voor een breder publiek, lijkt met een record aantal bezoekers
in 2007 van 134.315 en 1.376.442 unieke bezoekers op de
website, bereikt. Het succes danken wij aan de enorme inspanning
van de staf en een zeer groot aantal externe betrokkenen, stakeholders
in de ruimste zin van het woord. Aan allen wil ik in dit
jaarverslag nogmaals mijn hartelijke dank betuigen.
Tentoonstellingen
De openingstentoonstellingen met werk van de fotografen Robert
Capa en Eva Besnyö bleken ongekend populair, zowel bij het publiek
als de media. Ook het ‘machtige melodrama’ (NRC Handelsblad)
van Sarah Bernhardt verleidde velen tot een kijkje in de met
mysteries omgeven geschiedenis van deze actrice. De tentoonstelling
Charlotte Salomon. Werk in uitvoering verschafte nieuwe inzichten
in de werkwijze van deze bijzondere kunstenares bij de
totstandkoming van haar magnum opus Leben? oder Theater? Ein
singespiel (Leven? of Theater?), één van de topstukken uit onze
eigen collectie.
Tot slot kwamen aan het einde van het jaar Moderne Meesterwerken
uit Moskou. Russisch–joodse kunstenaars, 1910-1940. Dit project was
het resultaat van een langdurige samenwerking met de Staats
Tretjakov Galerie en het A.A. Bachroesjin Centraal Nationaal
Theatermuseum in Moskou. De tentoonstelling met schitterende
werken van de Russisch­joodse avant­garde had enorme belangstelling
en ging vergezeld van een prachtige catalogus.
4 jaarverslag jhm 2007
Omgeving
Met de voltooiing van onze verbouwing spannen wij ons ten zeerste
in voor onze omgeving, zowel in joodse zin als in algemeen
culturele zin. Daarom hebben wij verschillende samenwerkingsverbanden
zoals met de Hollandsche Schouwburg en het Menasse
ben Israel Instituut en verzorgen wij al meer dan twintig jaar het
groepsbezoek aan de Portugees­Israëlitische Synagoge. Binnen
de stichting ‘Groot Waterloo’ en ‘Plantage aan het Water’ werken
wij aan de promotie van een tweede Museumkwartier in de stad.
Wij proberen samen met de andere naburige culturele instellingen
en de Hogeschool van Amsterdam, de gemeente Amsterdam te
overtuigen om van het Mr. Visserplein een parel te maken. Tevens
zetten wij ons in om in deze buurt de bestaande joodse cultuur
campus te verstevigen – de plekken die refereren aan de joodse
cultuur en geschiedenis met elkaar te verbinden – zodat, mede
ter herinnering aan de vroegere bewoners van deze buurt, het
culturele leven hier nog verder zal opbloeien.
Digitaal
De digitale techniek werd ook dit jaar volop in onze organisatie
ingezet en benut. Zo konden in de Mediatheek, dankzij een subsidie
van de Stichting Collectieve Maror­gelden Nederland (COm),
8.000 foto’s gedigitaliseerd worden. De gehele historische fotocollectie,
bestaande uit 15.000 foto’s die een beeld geven van
joden in Nederland sinds 1850, is nu voor iedereen toegankelijk
via het internet. Ook de uit gebreide documentencollectie is in
2007 ontsloten en op internet beschikbaar.
Op 23 oktober werd het Digitaal Monument voor de Joodse
Gemeen schap in Nederland, www.joodsmonument.nl, overgedragen
aan het jhm. Door deze overdracht kan veel informatie,
aanwezig in het jhm, gekoppeld worden aan de informatie in het
monument. Zo kan iedere omgekomene niet alleen met naam
herdacht worden, maar ook met ten minste een deel van zijn
of haar afgebroken levensverhaal.
Kindermuseum
Dit was ook het eerste volle jaar voor het nieuwe Kindermuseum
dat al in december 2006 werd opengesteld. De familie Hollander
InleIdIng 5