Pasen 75 jaar - Origo
Pasen 75 jaar - Origo
Pasen 75 jaar - Origo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 1 Nr. 29 –april 2011<br />
<strong>Pasen</strong><br />
<strong>Pasen</strong>, in het latijn Pascha, van het Hebreeuwse<br />
Pesach ('sloeg over'). de rituele herdenking van<br />
bevrijding van het Joodse volk uit slavernij. Wat<br />
er historisch is aan de in de geschriften vermelde<br />
omstandigheden is van minder belang dan dankbaarheid<br />
voor bevrijding tout court. Bewustzijn<br />
van het goddelijke als uiteindelijke referentie, als<br />
dragende grond, dat is wat het christendom met<br />
het jodendom gemeen heeft.<br />
Dat goddelijke is transcendent ten opzichte van<br />
de aards-fysieke context van het menselijk bestaan,<br />
tevens ons wezenlijke culminatiepunt los daarvan.<br />
De aardbol is maar één leefbare planeet onder miljarden.<br />
Hoe kunnen we beweren dat nergens<br />
anders mensen leven, evenals wij onderweg naar<br />
bevrijding van de tijdelijke beperkingen van hun<br />
bestaansvorm? Laat het goddelijke toch vrij uit de<br />
kerker van het breingebonden denken.<br />
En wie bevrijd wordt ben je zelf, niet god, want<br />
diens 'gevangenname' is voor en en na fictief, een<br />
gotspe, een brutaliteit, nee, kinderlijke fantasie.<br />
Joden en christenen delen een erfenis, de erflater<br />
is niet Abraham of Moses, zelfs Jezus niet, maar<br />
wel de Christus, de Gezalfde Gods, de mens die<br />
iedere mens uiteindelijk kan worden, de in god<br />
volgens eigen aanleg ontwaakte, niet zelf god,<br />
maar met het goddelijke verenigd.<br />
Het zijn altijd maar woorden, maar in dit geval<br />
woorden die bevrijden van pretenties, van onterechte<br />
aanspraken onder het mom van godsdienstigheid,<br />
van uitverkiezing, van een arrogant<br />
holier-than-thou. In dat opzicht staan joden en<br />
christenen niet dichter bij elkaar dan bij mensen<br />
van welke religie ook, expliciet monotheïstisch of<br />
niet, theïstisch of niet, maar wel met openheid<br />
naar relativering en transcendentie.<br />
Deze grondhouding is een toetssteen voor ware<br />
religiositeit. Verkondiging, apostolaat, bekeringsijver,<br />
zelfs vroomheid en vrijgevigheid zijn alleen<br />
maar middelen tot expressie van een innerlijke<br />
houding van medemenselijkheid en een projektie<br />
op hetgeen al het aards-fysieke te boven gaat,<br />
wat geen oog heeft gezien, geen oor ooit heeft<br />
gehoord, zoals Paulus schreef. Dat is geen voorwerp<br />
van bezit, geen basis voor macht.<br />
Wat ik zal zien? Ik weet het niet. Ik kom<br />
de Ongeziene tegen. 'k Weet ook niet:<br />
zal het terugzien zijn? Of zal ik stom<br />
verbaasd staan voor een onbekend verschiet?<br />
Jan Klein, di. 9-6-1987<br />
Het aardse gaat voorbij, en dan: Opstanding.<br />
<strong>75</strong> <strong>jaar</strong><br />
Kort nadat ik geboren was kwam mijn Opoe, de<br />
moeder van mijn moeder, op kraamvisite. Zij<br />
sprak – als goede fee – het gevleugelde woord:<br />
"dat is geen kind, dat is een k'nijn." Arme moeder:<br />
negen maanden last en dan zoiets. Van die Opoe<br />
heb ik trouwens nog meer (goede) eigenschappen<br />
overgenomen; ik had en heb haar lief.<br />
Vaders en moeders, die kies je niet (althans voorzover<br />
ik weet). Met hen overkomt je een tijdperk,<br />
een nationaliteit, geslacht en religie, een sociaaleconomische<br />
status, oorlog of vrede en genetische<br />
bepaaldheden m.b.t. gezondheid, ziekte en gebreken,<br />
levensduur, intelligentie en karakter. Is dat<br />
voorbestemd, eigen verdienste of schuld?<br />
Hier denk ik dan aan de parabel van de talenten:<br />
je moet het doen met wat je krijgt, je moet er iets<br />
van maken, en dat hebben u en ik ons leven lang<br />
met wisselend succes geprobeerd. Onszelf vergelijken<br />
met anderen, met name in een competitieve<br />
sfeer, lijkt niet de beste benadering. Er zijn altijd<br />
mensen die kunnen wat mij niet lukt.<br />
Ons laten voorstaan op wat we wel kunnen en<br />
presteren levert ook al niet meer op dan weinig<br />
voordeel en veel afgunst. Het is veel gezelliger en<br />
productiever om elkaar te bedanken en af en toe te<br />
prijzen voor al het goede, mooie en nuttige dat in<br />
de ruimte die we elkaar gunnen tot stand kon<br />
komen. Goed gedaan allemaal!<br />
Dat herinnert me aan de zinspreuk op het in<br />
linoleum gesneden en afgedrukte Ex Libris van<br />
mijn vader: Pax voluntas tua, et servire vita tua<br />
(vrede zij uw bedoeling en dienen uw leven). Dat<br />
was inderdaad zijn leidraad, en ik sluit me erbij<br />
aan. Het leven is als een wedloop die maar één<br />
winnaar kent: iedere mens die doet wat ie kan.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 2 Nr. 29 –april 2011<br />
Subdomein<br />
in drievoud<br />
Van het een komt het ander. Spelen met html-codes is leuk, en<br />
voor je het weet heb je een model dat op allerlei materiaal van<br />
toepassing is. Om foto's te laten zien heb ik zo'n standaard<br />
ontwikkeld, heel makkelijk te dupliceren en te bekijken. Hier<br />
laat ik u er drie voorbeelden van zien<br />
1<br />
Het eerste is het subdomein "bruno" met foto's<br />
van de uitvaart van Bruno Pannekeet, die in<br />
1948, een <strong>jaar</strong> vóór mij, in Ugchelen kwam, met<br />
mij de eerste klas deed, en in 1956, een <strong>jaar</strong> na<br />
mij, als scholasticus naar het noviciaat ging. Daar<br />
kreeg hij dus een toog aan en deed hij zijn eerste<br />
tijdelijke geloften. De filosofie was aanleiding om<br />
coadjuteur te worden. Wat had hij allemaal moeten<br />
doorstaan om zo ver te komen!<br />
Bruno had een heel eigen aard en instelling, daar<br />
hebben de salesianen veel aan gehad. Hij was erg<br />
precies, heel vasthoudend, doordeerlijk, begaan<br />
met mensen, voorkomend en liefdevol. Gelukkig<br />
bood de sfeer van don Bosco voldoende ruimte<br />
voor deze bijzondere persoonlijkheid. Zijn ziekte<br />
heeft hij dapper en, voorzover ik weet, grotendeels<br />
stilzwijgend verdragen. Een sterke man die<br />
woekerde met zijn talenten.<br />
Een subdomein is heel makkelijk te benaderen<br />
met: http://[subdomein].[domein.extensie], in dit<br />
geval dus: http://bruno.otmx.nl. Op dit adres<br />
vindt u foto's van de uitvaartmis in de stemmige<br />
Petrus en Pauluskerk te Soest en op het salesiaanse<br />
deel van de gemeentelijke begraafplaats<br />
(alwaar hij – nederig als hij was – het wierookvat<br />
onklaar maakte: non nobis domine): een kwast met<br />
wijwater was hem genoeg.<br />
2<br />
De aandacht van de laatste tijd voor het leven in<br />
huize 'Don Rua' bracht me ertoe om van het<br />
schrift met verslagen van de zo geheten "kleine<br />
Maria-compagnie", dat ik van Piet Alofs te leen<br />
had, beeldscans te maken en die als subdomein<br />
op het internet te zetten (http://kmc.otmx.nl). Het<br />
gaat om de periode van september 1949 t/m juni<br />
1951, twee schooljaren dus, met verslagen van<br />
drie secretarissen: Herman Bosman, Piet Alofs en<br />
Kees van Luyn, samen 119 met de hand geschreven<br />
bladzijden. Ze geven een tijdsbeeld.<br />
De compagnie was een opvoedingsmiddel, een<br />
oefening in samen overleggen en samen doen.<br />
De sfeer was, zowel door de 19e-eeuwse achtergrond<br />
als door de opleiding zelf, wereldvreemd.<br />
Niettemin werd in die context al duidelijk welke<br />
plaats een jongen in de groep had, wie op de<br />
voorgrond trad, en wie zich stil hield, uit volgzaamheid,<br />
uit kritische zin of wat ook.<br />
Er waren in Ugchelen meerdere compagnieën:<br />
de Aloysius voor de kleinsten, de St. Jozef voor<br />
de aspirant-coadjuteurs, de sacramantscompagnie<br />
voor de middengroep en de grote Mariacompagnie<br />
(de Immaculata) voor de ouderen, en<br />
meteen – in de traditie van de door Niek Savio<br />
en Michaël Rua opgerichte – Don Bosco's 'keizerlijke<br />
garde', de jongens op wie hij kon rekenen.<br />
Dat enigszins elitaire was zelfs in Ugchelen nog<br />
aanwezig, al maakte het in feite weinig tot niets<br />
uit. Zo werden in 1949 Louis Heijl en ik door de<br />
directeur (Wim Gubbels) als eersteklassers in die<br />
compagnie gezet, op ik weet niet welke gronden.<br />
Interessant is wel dat wij beiden een eigenzinnig<br />
soort religieuze gedrevenheid gemeen hebben,<br />
hij in Brazilië als cistercienser monnik buiten het<br />
klooster, ik met mijn vasthouden aan ons gedeeltelijk<br />
gedeelde verleden, ons levensperspectief,<br />
en een weinig orthodoxe benadering van religie.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft<br />
3<br />
In mijn boekenkast kwam ik onlangs een boekje<br />
tegen dat werd uitgegeven in 1929. Het bevat een<br />
lezing en is getiteld: "Guido Gezelle, Priester en<br />
Dichter", geschreven door J.J.M. Sicking R.K. Pr.,<br />
een Brabantse pastoor die in 1984, bijna 90 <strong>jaar</strong><br />
oud, overleed. Ten tijde van die lezing was hij<br />
dus 35 <strong>jaar</strong> oud. Ik heb het in één ruk gelezen,
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 3 Nr. 29 –april 2011<br />
want het is boeiend en ontroerend. Het werd uitgegeven<br />
bij G. Mosmans Zoon te 's-Hertogenbosch,<br />
meet 117 bij 176 mm en telt 64 bladzijden.<br />
Ik heb het zonder aarzelen gescand (jpg) en op<br />
het web gezet als http//gezelle.otmx.nl, het derde<br />
subdomein van dit stukje. Daar kunt u ook een<br />
zip-bestand met de losse beeldbestanden (6 MB)<br />
ophalen, makkelijk voor de Windows Viewer.<br />
Het boekje spreekt voor zichzelf. Over de auteur<br />
is op het intermet veel te vinden. Op bovengenoemde<br />
site heb ik ook het door H. Beex geschreven<br />
In Memoriam gezet uit het blad Brabants<br />
Heem (1984, Jg.38, nr.1), door mij opgemaakt in<br />
TnR 10pt, 2 kol. (Sicking84.pdf). Hierin komt hij<br />
naar voren als een zeer geëngageerde, niettemin<br />
enigszins wereldvreemd gebleven man.<br />
Een van de geciteerde gedichtjes (blz. 31) uit de<br />
bundel Gedichten, Gezangen en Gebeden:<br />
O Tale, zoo 'k u leeren kan<br />
of in uw diepten dringen,<br />
en wist ik er maar een woordje van<br />
'k zal 't al mijn leven zingen<br />
Deze subdomeinen staan maar tijdelijk op de<br />
website. Ik speel met de gedachte om materiaal<br />
van '<strong>Origo</strong>' een keer op CD of DVD te branden,<br />
voor wie het bewaren en later nog eens bekijken<br />
wil. Het is intussen een vrij uitgebreid archief<br />
geworden, en hoe lang dit domein op het<br />
internet blijft staan is uiteraard niet voorspelbaar,<br />
al ben ik dan ook pas <strong>75</strong>.<br />
Heren (z)onder<br />
leien dakje<br />
In de vorige nieuwsbrief (nr. 28) schreef ik over het<br />
leien dak van het klooster te 's-Heerenberg, en dat de<br />
leien er nu 100 <strong>jaar</strong> op zouden liggen. Van Johan<br />
Marsman vernam ik dat de dakbedekking in de jaren<br />
zestig in zijn geheel vervangen is. Ik vroeg Wim Jansen<br />
hoe dat gegaan is. Hier volgt zijn antwoord.<br />
In november 1961, vlak na terugkomst als hulp<br />
bij het innen van de graancollecte, vroeg Pater<br />
Gruijters of ik even bij hem wilde komen voor<br />
een volgende klus. Hij had, wegens lekkage,<br />
leidekkersbedrijf Sigtenhorst te Doetinchem<br />
gevraagd om enkele herstelwerkzaamheden<br />
aan het dak te verrichten. Dhr. Sigtenhorst had<br />
Pater Gruijters verteld dat de leibedekking 'op<br />
was' en geadviseerd de gehele aanwezige<br />
leibedekking binnen korte tijd te vernieuwen.<br />
Pater Gruijters vroeg mij of zijn beweringen<br />
klopten! Waarom hij het mij vroeg weet ik niet.<br />
Mogelijk kwam dit, omdat ik, staande op een<br />
laddertje in de goot naast de dakkapellen, de<br />
bovenste goot op de hoogte van de knik nog<br />
wel eens leegmaakte, wanneer die verstopt<br />
was. Misschien was ik toen de enige die dat<br />
durfde. Ik heb hem toen verteld dat ik nooit<br />
iets met leien te maken had gehad en die<br />
kennis ook niet had.<br />
Pater Gruijters stelde voor om een nieuwe<br />
afspraak te maken met de leidekker, die mij<br />
dan zou vertellen en uitleggen wat er aan het<br />
dak mankeerde. Er werd een nieuwe afspraak<br />
gemaakt. Dhr. Sigtenhorst vertelde mij en liet<br />
mij zien, hoe je kon bepalen wat de levensduur<br />
van de aanwezige leibedekking nog zou zijn.<br />
Rondgaande over de verschillende dakvlakken<br />
sloeg hij met zijn vuist op het dak.<br />
Door het kloppen kwamen er schilfers tussen<br />
de leien uit. De leien lieten aan de onderzijde<br />
een afschilfering zien. De wijze van slaan en de<br />
hoeveelheid afschilfering was bepalend voor<br />
de nog aanwezige kwaliteitsbepaling op het<br />
dak, vertelde hij. Ook haalde hij er enkele leien<br />
uit, deze waren aan de onderzijde wit door<br />
kalkontbinding. Met de verwijderde leien<br />
werd een zuur- en waterproef gehouden.<br />
Een zuurproef geeft de hoeveelheid kalk weer<br />
die in een lei aanwezig is. De kalkhoeveelheid<br />
is mede bepalend voor de levensduur van de<br />
lei. De waterproef wordt gedaan door een lei<br />
gedurende enkele uren tot de aangegeven<br />
hoogte in het water te zetten. De waterlijn mag<br />
niet gaan stijgen. Stijgt het water hoger dan die<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 4 Nr. 29 –april 2011<br />
lijn, dan is de nog aanwezige kwaliteit en levensduur<br />
ofwel de staat van ontbinding van de lei<br />
afleesbaar. De combinatie van alle proeven<br />
geeft aan hoe lang het aanwezige leigesteente<br />
nog mee kan gaan. Dit zijn oude praktijkproeven,<br />
die bij twijfel nog steeds worden uitgevoerd.<br />
Door de vraag van pater Gruijters is mijn<br />
interesse in leibedekking ontstaan en die is nog<br />
steeds aanwezig.<br />
Mijn antwoord aan Pater Gruijters was, dat de<br />
leibedekking inderdaad aan vervanging toe<br />
was. De toenmalige leibedekking was nog de<br />
bedekking die tijdens de bouwtijd in 1908-1909<br />
was aangebracht.<br />
Rond december kwam hij weer bij mij met een<br />
vraag: of ik adressen wilde schrijven op enveloppen<br />
met 'bedelbrieven' waarin geld werd<br />
gevraagd om een leisteentje bij te dragen. Hij<br />
had wat namen en ik moest er zelf maar adressen<br />
bij zoeken van wie ik dacht dat ze wel iets<br />
wilden bijdragen. Hij had overzichten van R.K.<br />
notarissen, dokters en bankdirecteuren. Ziekenhuisspecialisten<br />
en advocaten moest ik zelf maar<br />
opzoeken. Door Felix Monde werden een<br />
bedelbrief en bedankkaartjes gedrukt.<br />
De gele bedankkaartjes moesten verzonden<br />
worden als er een gift binnengekomen was.<br />
Dat ben ik blijven doen tot aan mijn vertrek in<br />
1963 uit 's-Heerenberg. Helaas heb ik geen<br />
brief of bedankkaartje meer in mijn archief.<br />
Wat die actie ooit heeft opgebracht is mij niet<br />
bekend. Uit verhalen weet ik wel dat er nadien<br />
ook nog een grote loterij is gehouden.<br />
Als je niet genoeg geld heb, wat doe je dan? Je<br />
maakt een keuze uit wat financieel haalbaar is. In<br />
1965 werd mij gevraagd om nogmaals te kijken<br />
naar de kwaliteit van de leien. Eenzelfde proef<br />
gaf aan dat de leibedekking op was en kort daarna<br />
werd besloten geen leien maar dakshingles<br />
aan te laten brengen, een product waar dertig<br />
<strong>jaar</strong> garantie op werd gegeven. Toen een goede<br />
keuze, want de vraag hoe lang het klooster in<br />
Salesiaanse handen zou blijven speelde al. De<br />
aanwezige leibedekking werd in zijn geheel<br />
vervangen en de goot, als overgang tussen het<br />
staande gedeelte en het schuine dakvlak, werd<br />
verwijderd. Dat bespaarde niet alleen kosten,<br />
maar ook werk.<br />
Het is bekend dat shingles niet veel langer mee<br />
gaan dan dertig <strong>jaar</strong>. Toen na die periode vele<br />
lekkages ontstonden, doordat het materiaal<br />
ging krullen en scheuren, heeft men op veel<br />
plaatsen over de singles een noodakbedekking<br />
aangebracht. Thans wordt alles verwijderd en<br />
het gehele dak wordt weer voorzien van een<br />
nieuwe leibedekking. Om financiële redenen<br />
heeft men helaas besloten niet dezelfde soort<br />
leien toe te passen als er in 1965 zijn afgehaald.<br />
Het dak wordt nu voorzien van Spaanse<br />
rechthoekige leien, Samaca STD, van 40 x 22<br />
cm, totaal ca 3500 m2 ofwel ruim 100.000 stuks.<br />
aanvullende gegevens:<br />
Na mijn vertrek uit Leusden in 1967, werkte ik bij<br />
Architectenbureau Molenaar en Sips als opzichter bij<br />
de Niek Savio school te Amersfoort. Daarna bij enkele<br />
andere architecten als Ir. Bijvoet en Prof. Holt. Zo was<br />
ik projectleider van de bouw van het Okura Hotel in<br />
Amsterdam, De Vereniging in Nijmegen, diverse schouwburgen,<br />
het Mendelcollege te Haarlem. Daarna 9 <strong>jaar</strong><br />
bij architect Boerman te Steenderen. Hier had ik regelmatig<br />
te maken met leibedekking en mede daardoor<br />
kreeg ik steeds meer interesse in dit materiaal.<br />
In Nederland is hier niet veel over bekend en ook is hier<br />
geen leidekkersschool waar men het vak kan leren.<br />
Daarna werkte ik als Adviseur voor Bouwzaken bij het<br />
Aartsbisdom Utrecht gedurende 27 <strong>jaar</strong>. Tussen 1982 tot<br />
2007 was ik betrokken bij of verzorgde ik de restauratie<br />
van ca 240 kerken, kapellen, pastorieën, begraafplaatsgebouwen,<br />
processieparken, woningen, kloosters, abdijen<br />
en enkele kastelen die als klooster in gebruik waren.<br />
Leibedekking is een van mijn specialisaties.<br />
Leien hebben mij altijd gefascineerd. Lei is eigenlijk<br />
versteende klei. Het wordt gewonnen diep onder de<br />
grond tot ca 1500 meter of in open mijnbouw-putten.<br />
De blokken die geschikt zijn om leisteen van te maken<br />
worden gezaagd op een gevraagde maat, het gesteente<br />
wordt van elkaar gespleten, behakt en op pallets naar<br />
een werk vervoerd. Bedenk, dat 100 ton gesteente 3 ½<br />
ton eindproduct oplevert. Dan weet je hoe groot een<br />
afvalberg is!<br />
In Nederland verwerken wij gemiddeld ca. 2250 ton<br />
leien per <strong>jaar</strong>. Jaren lang heb ik ca. 450 ton laten<br />
verwerken, ca. een vijfde deel van de totale import.<br />
Kwaliteitskeuzes maken kun je alleen leren wanneer je<br />
het gesteente ziet in de groeven wanneer het losgemaakt<br />
wordt. Dus een regelmatig groevebezoek is<br />
gewenst. Ik ben net weer terug uit Wales in verband<br />
problemen over kwaliteiten. Zo heb ik diverse groeven<br />
bezocht in Spanje, Frankrijk, Duitsland, Italië, Canada<br />
en Wales. Kennis van gesteente is heel belangrijk. Want<br />
het kan zijn, dat een bepaalde leisoort het in ons klimaat<br />
geen 100 <strong>jaar</strong>, zoals verwacht, maar slechts acht <strong>jaar</strong><br />
volhoudt, zoals bij een kerk in het westen van<br />
Nederland het geval was.<br />
Leien hebben mij altijd gefascineerd<br />
de gehele tekst werd geschreven door<br />
Wim Jansen<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 5 Nr. 29 –april 2011<br />
Apotheose<br />
Munda cor meum, zuiver mijn hart: aandachtig<br />
lezen, ademloos luisteren, naar pater Jan Klein<br />
z'n paas- en lentelied van 24 <strong>jaar</strong> geleden in de<br />
tweede week van april 1987.<br />
ma. 6-04-1987<br />
In 't bos restanten lucht...<br />
Een lorkenbos in lente<br />
staat armoe uit te venten<br />
als beste voor<strong>jaar</strong>svrucht.<br />
Het overig voor<strong>jaar</strong>sbos<br />
is op de poort aan 't kloppen<br />
met proppen katjesknoppen,<br />
maar lorken doen zo los.<br />
Straks zie je aan menige twijg<br />
een helrood donsje komen<br />
dat van een kind gaat dromen<br />
en groene broertjes krijgt.<br />
Groene broertjes, prachtig. En intussen kijkt hij<br />
verder, wat er nog meer is aan geheime bochten<br />
en onverkende krochten. Naar binnen gaande<br />
vindt hij ruimte voor geest en hart.<br />
di. 7-04-1987<br />
Achter naaldbos in de mist<br />
zoek je wat je ondenkend gist:<br />
paden vol geheime bochten,<br />
hartverruimend wijde krochten;<br />
nieuw en lang beloofd bestaan:<br />
werelden die opengaan.<br />
Gevangenschap is niets voor hem, al heeft hij zich<br />
levenslang gevoegd naar regels en wetten. De zon,<br />
het grote beeld van goddelijk leven, in woede ontstoken,<br />
veegt zijn tempel schoon.<br />
di. 7-04-1987<br />
Bevrijding komt als licht in misten.<br />
Het oosten daagt. Achter de spitsen<br />
van dennen is de bochel van<br />
de zon zich kruipend op aan 't richten<br />
om, bleek van woede, 't rijk te stichten,<br />
zijn Vrijstaat Zomerzonneland.<br />
Veroudering als verval, daar verweert Jan zich<br />
tegen. Hij wil niet verdwalen in een doolhof van<br />
onverwerkte gevoelens en verhoudingen. Genoeg<br />
gehad, alles gegeven en vergeven, schoon.<br />
wo. 8-04-1987<br />
Dit zijn wegen: hoge wegen<br />
uit de doolhof van 't verval.<br />
Niets meer hebben te vergeven,<br />
noch te vragen. Vree met 't Al.<br />
In deze nieuwe openheid krijgt alles weer kleur<br />
en levendigheid, glasnost, einde van de koude<br />
oorlog die angst bracht, geen extase.<br />
wo. 8-04-1987<br />
De paaltjes langs het water.<br />
Ze spiegelen in het water<br />
roerloos, messcherp en fris.<br />
Alles ligt glasnost open.<br />
Kijk: honderd mollehopen.<br />
Twaalf berkjes op een ris.<br />
Het donker onder bomen<br />
gaat vorm en kleur vertonen<br />
van valhout, -naald en -blad.<br />
Nieuw gras valt al te speuren.<br />
Dit licht schept overal kleuren<br />
waar geen ding kleur meer had.<br />
Azuur, roomwit, loodgrijs en<br />
loodgrauw, -blauw, -zwart gaat rijzen<br />
aan de zuidwesterkim.<br />
Laat maar. 't Leukst zijn de spruiten<br />
aan eike- en krentjesstruiken.<br />
Daar zit het licht dik in.<br />
Hij kijkt alleen maar, hij doet niet dramatisch. Het<br />
bos laat hem zien hoe het moet. Kleur en vorm als<br />
muzikaal metrum, het lijkt wel een psalm begeleid<br />
door trommels, fluiten en cymbalen.<br />
vr. 10-04-1987<br />
De knop aan alle takken<br />
schiet schitterend in 't licht.<br />
Er breekt een schat van schatten<br />
open in 't zicht.<br />
Goud tegen blauw de beuken,<br />
saffier: kastanje of krent<br />
en platina de breuken<br />
aan 't wilgenend.<br />
Zijn 't katjes? parels? kralen<br />
aan schietwilg langs de sloot?<br />
't Zal winter 't hart uithalen:<br />
dodelijk schroot.<br />
Associaties en woordgrapjes, daar houdt hij van:<br />
schieten doen de knoppen, schietwilg is de naam,<br />
salix alba, met mesvormige bladeren, die salicine<br />
en looizuur bevatten en daardoor koortswerend.<br />
pijnstillend en zuiverend zijn (aspirine). Genezing,<br />
dat is pasen, herrijzen uit de as van het verleden,<br />
leegte, vrijheid, ruimte voor vervulling.<br />
ma. 13-04-1987<br />
Vacua: ledige<br />
ruimten, om 't brein<br />
van zoveel zorgen<br />
vrij te doen zijn.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" – vroeger en nu blz. 6 Nr. 29 –april 2011<br />
Rubrieken<br />
gebundeld<br />
Het kon, toen ik de smaak van het laten drukken<br />
van boeken te pakken kreeg, bijna niet uitblijven:<br />
na de dichtbundel van Jan Klein is nu ook de<br />
tekst van de negen <strong>jaar</strong>-rubrieken (in totaal tweeenvijftig<br />
afleveringen) in druk verschenen, weer<br />
als privé-uitgave, zonder ISBN-nummer en dus<br />
niet via de boekhandel verkrijgbaar.<br />
Het boek bevat daarmee het grootste deel van de<br />
in de dichtbundel opgenomen verzen, maar het<br />
leest heel anders. De registers van beide uitgaven<br />
zijn op elkaar afgestemd, zodat het naslaan van<br />
een bepaalde tekst gemakkelijk is. Voorin staan<br />
een fraaie foto van Jan Klein (Leusden, november<br />
1983), een inleiding en inhoudsopgave.<br />
Achterin staan twee registers, evenals in de<br />
dichtbundel op datum van ontstaan en alfabetisch<br />
op beginwoorden, met vindplaats van de<br />
originele aflevering en bladzijde in deze bundel.<br />
Voorin, voor de volledigheid, ook nog een foto<br />
van de auteur plus wat zakelijke gegevens, en<br />
een colofon met het gebruikte lettertype.<br />
De omslagfoto werd door mijzelf in de omgeving<br />
van mijn woonplaats, Annen (Noord-Drenthe),<br />
gemaakt. Werden pater Jan z'n gedichten mede<br />
gekleurd door het Trekerbos (zie de omslag van<br />
de dichtbundel), mijn perspectief minstens ten<br />
dele door de omgeving waarin ik, nolens volens<br />
(deo volente?), al bijna veertig <strong>jaar</strong> woon.<br />
Dit boekje (148 x 210 mm, 212 bladzijden) zie ik<br />
zelf als jubileum-uitgave bij mijn <strong>75</strong>e ver<strong>jaar</strong>dag,<br />
tien <strong>jaar</strong> na m'n 65e waarin ik begon met het overtypen<br />
van de schriften met agenda-transcripties<br />
van Henk Hendriks, een mooie omkadering van<br />
Jan Klein z'n "Dagboek naar de zeventig". En productief<br />
mag mijn <strong>75</strong>e levens<strong>jaar</strong> wel heten.<br />
Voorin staat nog: "in dankbare herinnering aan al<br />
mijn vrienden", ieder van u dus, die – wanneer en<br />
hoe ook – een deel van dezelfde weg gegaan bent<br />
als ik, geleid en misleid (van allebei wat) door<br />
anderen, die het niet altijd beter wisten, maar wel<br />
een taak hadden, die ze vaak zo goed mogelijk<br />
hebben uitgevoerd. Dat stemt dankbaar.<br />
Wie dit boek zou willen aanschaffen kan dat laten<br />
weten, per email aan origo@home.nl of langs een<br />
andere weg. De boekprijs is 14 euro, en de verzending<br />
kost 3,50 euro, in totaal dus 17,50 euro. Voel<br />
u vrij om het wel of niet te bestellen: ik heb deze<br />
rubrieken geschreven ex plenitudine cordis, uit en<br />
voor mezelf, als lichtjes langs ons pad.<br />
Toezending<br />
kosten<br />
toezending per email of post gratis<br />
(op papier per post kost me ± € 1 per<br />
exemplaar)<br />
vrijwillige bijdragen 454400<br />
op girorekening t.n.v. A. Overtoom<br />
aanmelding/opzegging<br />
per email origo@home.nl<br />
per brief redactie-adres<br />
Bijdragen<br />
Van verschilende vrienden werden op postrekening<br />
45 44 00 vrije bijdragen ontvangen voor<br />
de nieuwsbrief en boekprojekten. Ik ben er iedereen,<br />
zoals altijd, van harte dankbaar voor.<br />
Redactie<br />
naam A.J.M. Overtoom<br />
straat Hofakkers 6<br />
plaats 9468 EE Annen<br />
telefoon 0592 - 271 586<br />
email origo@home.nl<br />
website http://origo.otmx.nl<br />
Colofon<br />
De tekst is opgemaakt in twee kolommen, in<br />
het lettertype Book Antiqua 10 pt, de koppen<br />
(meestal) in Comic Sans MS 14 pt.<br />
Digitale weergave per aflevering in pdfformaat,<br />
op de homepage en per email. Gratis<br />
lezers zijn: Acrobat Reader en Foxit Reader<br />
(kijk voor info en download op:<br />
www.foxitsoftware.com).<br />
Lemma<br />
Riet Overtoom, acryl op doek<br />
Het licht bevat een afdruk van de eeuwigheid:<br />
alle ruimte en beweging is verenigd in de tijd.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft