volkscultuur magazine 2 2011 - Nederlands Centrum voor ...

More documents

Recommendations

Info

8 Sinterklaas en de pieten komen in Nederland aan met Pakjesboot 12 Volkscultuur Magazine
Sinterklaasfeest ‘Sinterklaas is traditie nr. 1 in Nederland en dat willen we zo houden’, zegt de voorzitter van het Sint Nicolaas Genootschap Jan van Wijk. Sinterklaas is al gedurende vele jaren het hoogtepunt voor jong en oud. Wie heeft er geen dierbare herinneringen aan het sinterklaasfeest in zijn jeugd? Het maken van een surprise, het voorlezen van een sinterklaasgedicht, Zwarte Piet, de zak van Sinterklaas: het zijn allemaal herinneringsmomenten die vast verankerd liggen in het Nederlandse culturele geheugen. Als belangrijkste Nederlandse traditie heeft de goedheiligman op eigen kracht al heel veel eeuwen overleefd. Het is ook een typisch Nederlandse traditie, met een geheel eigen inkleuring en gevoelswaarde. Het Sint Nicolaas Genootschap maakt zich hard voor dit gebruik. Als kinderfeest met cadeautjes gaat het sinterklaasfeest al terug tot minimaal de zestiende eeuw. Misschien kwam het doordat de Republiek der Nederlanden toen protestant werd en Sint Nicolaas als katholieke heiligenfeestdag in zekere zin ondergronds moest. Niet alleen kwam er minder nadruk op de katholieke herkomst van de heilige. Plaatselijk werden ook verbodsbepalingen uitgevaardigd die bijvoorbeeld de altijd populaire Sint Nicolaasmarkten moesten verbieden. In de Nederlanden zou Sinterklaas zich ontwikkelen tot kinderfeest voor alle gezindten. Al kunnen er nog steeds wel eens conflicten zijn, zoals de commotie in Amsterdam leert toen de sint van het gemeentebestuur geen kruis meer op zijn mijter mocht dragen. Kinderfeest Al in de zestiende eeuw mochten de kinderen, aan de vooravond van Sinterklaas op 5 december, hun schoentje zetten. De volgende ochtend, op 6 december, vonden ze de cadeautjes: allerlei zoete lekkernijen, maar ook vaak speelgoed. En wie stout was kreeg ook toen al de roe. Bekend zijn de schilderijen van de beroemde schilder Jan Steen met een huilend jongetje dat aan de anderen zijn schoen laat zien waarin in zijn geval geen lekkernijen maar een roe was beland. Sinterklaas werd een kinderfeest dat voortaan vooral thuis werd gevierd. In de negentiende eeuw waren er enkele nieuwe trends, die verder invulling gaven aan de traditie van Sinterklaas. De belangrijkste verandering was dat Sinterklaas voortaan hoogstpersoonlijk zijn opwachting kwam maken, daarbij vergezeld van een jonge zwarte helper: Zwarte Piet. Als kindervriend verrast hij, elk jaar weer op zijn eigen verjaardag, de kinderen met cadeautjes, gekleed in zijn bekende rode mantel en opvallende mijter. Dat hij een bisschop was, zag je aan zijn statige staf en bisschopsring. Vanaf het eind van de negentiende eeuw komt hij aan met de stoomboot en wordt op de kade verwelkomd door het voltallige gemeentebestuur. De allereerste intocht in Amsterdam was in 1934. Sinterklaas staat in België al op de Unesco-lijst van immaterieel erfgoed De oudste sinterklaasrijmen dateren van het eind van de negentiende eeuw. In die tijd verschenen ook de eerste handleidingen voor het zelf maken van surprises zoals bijvoorbeeld in 1905 het boek Sint Nicolaas-avond. Rijmpjes en Raadgevingen bij het maken van surprises en andere verrassingen voor groot en klein. Het is een belangrijke ontwikkeling in het sinterklaasfeest. Het feest verbreedde zich van kinderfeest tot een meer algemeen familiefeest. Voortaan kregen ook de ouderen cadeautjes. Vanaf dat moment dateert ook het bekende lootjestrekken. We mochten zelf aan de slag. Zomer 2011 9
Page 1 and 2: Volkscultuur Magazine Extra dik the
Page 3 and 4: Toekomst voor immaterieel erfgoed D
Page 5 and 6: Koninginnedag heeft ook ambities om
Page 7: Tijdschrift vernieuwd Veel van onze
Page 11 and 12: De intocht van Sint Nicolaas is é
Page 13 and 14: Eén corsowagen telt wel 60.000 blo
Page 15 and 16: Buurtschap Helpt Elkander won in 20
Page 17 and 18: In Laren houdt men sinds de Middele
Page 19 and 20: jurken. Sinds een paar jaar mogen e
Page 21 and 22: Ringrijder Dennis Willeboordse prob
Page 23 and 24: Voor iedereen die in de praktijk we
Page 25 and 26: De binding tussen Oeteldonk en Jher
Page 27 and 28: voordrachten op scholen en veel act
Page 29 and 30: De Jonkheid is verantwoordelijk voo
Page 31 and 32: naar het dorp. Want voorheen gingen
Page 33 and 34: geraars de Paardenmarkt geplunderd
Page 35 and 36: Gauke Bootsma is een van de laatste
Page 37 and 38: hand. Zo ziet hij onmiddellijk wat
Page 39 and 40: De corporale is het middelpunt van
Page 41 and 42: Voor het restaureren van de vaandel
Page 43 and 44: Schoonrijden kan zowel recreatief a
Page 45 and 46: schoonrijdschaatsen, die de mensen
Page 47 and 48: Kolven in Noord-Holland De stilte i
Page 49 and 50: De bal moet met de kliek via de paa
Page 51 and 52: Christelijk Mannenkoor Stereo houdt
Page 53 and 54: Typisch Nederland Wat is nu ‘typi
Page 55 and 56: Keti Koti is sterk verbonden met de
Page 57 and 58: over een eigen slavernijmonument, d
Page 59 and 60:
Martinus werd rond 316 na Christus
Page 61 and 62:
voor mantelzorgers bieden de kerken
Page 63 and 64:
Het verhaal van Joris en de draak s
Page 65 and 66:
Het is een hele eer om de rol van J
Page 67 and 68:
De uniformen verwijzen naar de vroe
Page 69 and 70:
Sinds begin jaren zeventig zorgen d
Page 71 and 72:
Allerheiligen / Allerzielen zag er
Page 73 and 74:
Allerzielen. Hij wil zelfs niet uit
Page 75 and 76:
Dit Zijn Wij, Ineke Strouken ISBN 9
show all

volkscultuur magazine 2 2011 - Nederlands Centrum voor ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?