volkscultuur magazine 2 2011 - Nederlands Centrum voor ...

68
Met een buks proberen de schutters de bölkes uit de raek van de schietboom te schieten
vereniging. Het hoort er gewoon bij. Hoewel er een aantal jaren
geleden een kleine terugloop in sommige ledenbestanden te zien
was, is er nu weer een toeloop. ‘Het wisselt wel, maar voor de
meeste leden is het een vanzelfsprekendheid om bij de schutterij
te gaan. Door familie, door vriendjes, omdat je mee wilt spelen in
de drumband’, legt Luc Wolters, eindredacteur van het Limburgs
Schutterstijdschrift en conservator van het Limburgs Schutterijmuseum,
uit.
‘Uiteraard hebben we een draaiboek voor de organisatie van zo’n
groot evenement, want je hebt het over het aanvragen van vergunningen,
over de veiligheid, over de opbouw, de kaartverkoop
en de publiciteit. Dat red je niet met alleen de leden van de schutterij
en de hulp van de OLS-federatie, daar heb je meer mensen
voor nodig. Maar men draagt de schutterij meestal een warm hart
toe, dus helpen ook niet-leden graag een handje mee.’
Identiteit
De schutterij is meestal verweven met het hele dorpsleven, de
kerk en de belangrijkste feestdagen in het jaar. De schutterij zorgt
voor de ceremoniële omlijsting, lost saluutschoten, loopt mee in
optochten en houdt wedstrijden. In een vaste volgorde. Eerst de
borddrager met de naam van de schutterij, meestal één van de
jongste leden; dan de bielemannen, de mannen met een bijl, die
Volkscultuur Magazine
de weg moeten vrijmaken; de tamboer met het muziekkorps
(trommels en klaroenen of fluiten); de marketentsters met het eten
en drinken; de vaandeldrager met de schuttersvlag; vervolgens
het koningspaar, degene die de schietwedstrijd bij het OLS-feest
gewonnen heeft en zijn of haar partner; dan de officieren en als
laatste de manschappen, gewapend en allen in militair uniform of
gildetenue.
Wat brengt mensen ertoe dit allemaal te doen, wat is de aantrekkingskracht?
‘In het algemeen is de schutterij een plek waar men
gewaardeerd wordt, niet vanwege je status of rijkdom, maar om
wie je bent. Het gaat om de persoon zelf. En er is een natuurlijke
omgang tussen jong en oud. Daarnaast zijn er activiteiten binnen
de eigen gemeenschap, maar je vertegenwoordigt die gemeenschap
ook weer tijdens de wedstrijden bij het OLS-feest. Dan gaat
het erom hoe competitief je bent ingesteld, want je wilt wel met
een aantal prijzen naar huis gaan.’
‘Het is een hele oude traditie, de schutterijen stammen af van de
gilden uit de Middeleeuwen. De leden zorgden voor elkaar tot de
dood. Die trouw, daar gaat het om. Die heb je gemeen met elk
schutterijlid, of die nu uit binnen- of buitenland komt. We komen
op Europese schuttersfeesten wel schutters tegen uit Duitsland,
Frankrijk, Polen of Denemarken en ook al spreek je de taal niet
goed, je begrijpt elkaar toch’, vertelt Luc Wolters.