volkscultuur magazine 2 2011 - Nederlands Centrum voor ...

over een eigen slavernijmonument, dat in 2005 onthuld werd. De
reden is dat Zeeland de provincie is die waarschijnlijk het meest
aan de slavernij heeft verdiend. De West-Indische Compagnie, de
handelsmaatschappij die de slavenhandel coördineerde, was
indertijd eigendom van de provincie Zeeland. Volgens Cain is het
daarom belangrijk dat het feest ook in Zeeland gevierd wordt, bij
de officiële viering is altijd iemand van NiNsee vertegenwoordigd.
Opvallend noemt hij dat in Zeeland, omdat daar minder Surinamers
en Antillianen wonen, het feest verhoudingsgewijs meer
door witte Nederlanders wordt bijgewoond. Heel symbolisch is
dat de festiviteiten daar plaatsvinden tegenover de plek waar de
directeuren van de scheepvaartmaatschappijen altijd bijeen
kwamen.
Het waren de nazaten van de Surinaamse en Antilliaanse slaven
die vroegen om een nationale herdenking. De reden om er een
nationale feestdag van te willen maken is allereerst heel praktisch:
je hebt dan een vrije dag, waar iedereen naar toe kan. Maar Artwell
Cain ziet het ook als een vorm van bewustwording. Nog veel te
weinig Nederlanders hebben volgens hem weet van het
Nederlandse slavernijverleden en van de manier waarop dit tot de
dag van vandaag heeft doorgewerkt. Waarom zijn er bijvoorbeeld
zoveel Surinamers en Antillianen in Nederland? Het heeft allemaal
te maken met het Nederlandse koloniale verleden. De Nederlandse
bevolking telt tegenwoordig bijna 350.000 Nederlanders
van Surinaamse afkomst en ongeveer 141.000 Antillianen. Keti
Koti is een belangrijk onderdeel van hun culturele identiteit, en
Surinaamse en Antilliaanse culturele tradities zoals die naar voren
komen in streekdrachten, muziek en rituelen, nemen een belangrijke
plaats in bij de viering van Keti Koti. Deze Surinaams-
Antilliaanse cultuur is ook onderdeel van de Nederlandse cultuur.
Gedeeld erfgoed
De organisatie streeft nu naar verbreding van het feest, naar een
verbreding van de doelgroepen. Volgens NiNsee is Keti Koti een
typisch voorbeeld van gedeeld erfgoed dus eigenlijk zouden ook
de Nederlanders moeten meedoen. Vincent Soekra: ‘Ook de
Nederlander moet het leren zien als een onderdeel van de Nederlandse
geschiedenis. Nederland heeft de slavernij in stand gehouden
en ervan geprofiteerd. Door het Nederlandse koloniale verle-
den zijn de Surinamers en Antillianen naar Nederland gekomen.’
Artwell Cain formuleert het nog wat anders: ‘Je bent je bagage en
dit is onze bagage, van zowel Surinamers, Antillianen als van witte
Nederlanders. Geschiedenis is een ongoing process, je bouwt voort
op hetgeen je hebt.’
Het NiNsee is een kenniscentrum ter bevordering van onderzoek
naar en verspreiding van kennis en informatie over het Nederlandse
slavernijverleden en de gevolgen daarvan voor de hedendaagse
samenleving. Volgens Cain begint het allemaal bij kennis.
Belangrijk onderdeel van de
Nederlandse geschiedenis
Kennis kan vervolgens leiden tot emancipatie. Dat is de reden dat
zijn instituut, het NiNsee, ook zoveel tijd en energie stopt in documentatie,
onderzoek en vervolgens educatie. Met het festival
wordt naar buiten getreden. Het NiNsee streeft naar meer
bewustwording, ook bij de witte Nederlanders, en daarom ook
naar meer verdieping van het festival.
Bewustwording
Vincent Soekra en Artwell Cain zouden het beiden een uitstekend
idee vinden als Keti Koti op de Nederlandse inventaris van het
immaterieel erfgoed zou komen. Soekra ziet het als een erkenning
waarbij hij het goed zou vinden als ook de Nederlandse samenleving
als geheel het initiatief zou ondersteunen. Artwell Cain ziet
het als onderdeel van een bewustwordingsproces. Hij wil dat het
feest thuiskomt bij alle Nederlanders, niet alleen bij de Surinamers.
Volgens hem hebben nog te weinig mensen weet van het slavernijverleden.
‘Er was niet alleen de Gouden Eeuw, er was ook die
andere geschiedenis. Het slavernijverleden is immaterieel erfgoed
omdat het van ons allemaal is’. ◗
Foto’s Nationale Beeldbank
Zomer 2011 57