volkscultuur magazine 2 2011 - Nederlands Centrum voor ...

De corporale is het middelpunt van een processie geworden. Dit is
de Boxmeerse Vaart, die jaarlijks twee weken na Pinksteren gehouden
wordt, als het weer het toestaat tenminste.
Het verhaal van de wonderbaarlijke verandering dateert van 1400.
Sindsdien is bijna onafgebroken, vaak meerdere keren per jaar, de
Boxmeerse Vaart gehouden. Uiteraard was de processie soms
verboden, vooral tijdens de Reformatie, maar toch is men er in het
geheim mee doorgegaan of heeft men het daarna weer opgepakt.
De liefde voor de Vaart
wordt van generatie op
generatie doorgegeven
Het opvallende van deze processie is de authenticiteit en de vaste
volgorde van de verschillende deelnemende groepen. Daarnaast
is de hele route versierd met groene takjes en bloemblaadjes op
de grond. Dit wordt gedaan door de buurtbewoners van de straten
waar de Vaart langskomt. Iedereen snoeit zijn struiken en
heggen en bewaart het snoeiafval voor de processie. Bij het in ere
houden van de traditie van de Vaart zijn veel inwoners van
Boxmeer betrokken.
Vaste rituelen in de Vaart
De volgorde van de processie is als volgt: de processie wordt
geopend door de ‘Suisse’, dit is de ordebewaker van de kerk, compleet
met kostuum en staf. Dan volgt de Heilig Hartgroep, die het
processiekruis en de flambouwen meedraagt. Deze zijn zo zwaar,
dat ze elke keer een stukje verplaatst en dan weer even neergezet
worden. Omdat de dragers naar beneden kijken tijdens dit werk,
worden ze ook wel ‘pierezuukers’ (pieren = wormen-zoekers)
genoemd. Hierna volgt de Mariagroep, die één van de hoofdgroepen
van de Vaart is. Het middelpunt van deze groep is een aangekleed
Mariabeeld met zilverwerk, omringd door bloemen en
blauwe vlaggen. De Rozenkransgroep is de volgende. Dit is een
bidgroep, die zijn gebeden ten hemel zendt voor de kerk en de
wereld. Deze groep draagt ook een kruis mee.
Het Heilig Bloedgilde is de belangrijkste groep van de processie,
want deze draagt de reliekschrijn met de bebloede corporale mee.
In 1450 kreeg dit voormalig Sacramentsgilde toestemming om
zich voortaan ‘Heilig Bloedgilde’ te noemen.
De corporale wordt bewaard in een zilveren reliekschrijn
Hierna is de Karmel te zien. Dit is weer een gebedsgroep, waarvan
de basis gevormd wordt door de karmelieten en karmelietessen.
Zij organiseerden vroeger de Vaart en bewaarden ook het archief.
Tenslotte volgt als laatste groep, de Sacramentgroep. Zoals de
naam al aangeeft, draagt deze groep het Heilig Sacrament. Dit is
de hostie, die het lichaam van Jezus moet voorstellen. Dit wordt
meegedragen in een tabernakel.
Bij elke groep horen eigen vaandels, die vaak al eeuwenoud zijn.
Ook lopen overal kinderen mee in vaste kleuren, die bij die groep
horen: blauw bij Maria, rood bij de Heilig Bloedgroep, zwart bij de
Karmelgroep. De meisjes zijn de ‘bruidjes’ en de jongens de ‘kruisridders’,
‘pages’, ‘mennekes’ of ‘edelknapen’. Uiteraard loopt ook de
Zomer 2011 39