Vertrouwen geven en in control zijn; Hoe doe je dat? - Ooa

Handleiding voor de vertrouwenscan
2. Doelstelling vertrouwenscan
Doelstelling van de vertrouwenscan is een bestaande vertrouwensrelatie op een eenvoudige manier
(‘quick and dirty’) in kaart te brengen, de elementen aan te geven waarop de vertrouwensrelatie gestoeld
is, alsmede de aandachtspunten in de vertrouwensrelatie.
In het dagelijks leven passen wij vertrouwen dagelijks toe, maar vooral onbewust. De vertrouwenscan
helpt dit bewuster te doen door op een gestructureerde manier de factoren die van invloed zijn op vertrouwen,
expliciet te maken. De scan is een hulpmiddel om een eerste beeld te verkrijgen. Het moet niet
als een checklist of een afvinklijst worden gehanteerd. De vertrouwenscan kan gebruikt worden om een
persoon of een organisatie inzicht te geven in welke mate er sprake is van vertrouwen in de relaties binnen
de relevante omgeving 7 . Dit kan bij voorbeeld in de vorm van een self-assesment. Dit self-assesment kan
men zelf uitvoeren, maar uiteraard ook onder externe begeleiding.
De vertrouwenscan geeft een momentopname. Het geeft een beeld (foto) waar men op dat moment staat.
De informatie die de vertrouwenscan geeft, kan aanleiding geven tot een nadere analyse:
- hoe kunnen we de aanwezige basis voor het vertrouwen borgen en vandaar uit het vertrouwen verder uitbouwen;
- welke elementen zijn daarbij beïnvloedbaar en welke niet;
- welke initiatieven kunnen daarvoor ondernomen worden etc.
Ook kunnen de uitkomsten van de vertrouwenscan aanleiding zijn voor een gericht, diepgaander onderzoek
naar de vertrouwensrelatie en de mogelijkheden hierin verbeteringen aan te brengen.
Daarnaast kan de vertrouwenscan ook door een auditor gebruikt worden als referentiekader voor de beoordeling
van het element vertrouwen, bij voorbeeld als onderdeel van de werking van het management
control systeem (operational auditor) of van de omgevingsanalyse (financial auditor).
In hoofdstuk 4 worden de toepassingsmogelijkheden van de vertrouwenscan verder uitgewerkt.
De vertrouwenscan is gebaseerd op de negen kritische succesfactoren voor vertrouwen zoals die beschreven
zijn in de brochure “Vertrouwen geven en in control zijn. Gaat dat samen?” (Ministerie van Financiën,
28 april 2009). Deze negen kritische succesfactoren (KSF) zijn de factoren die in de literatuur over vertrouwen
veelvuldig worden genoemd als sterk bepalend voor het zich ontwikkelen van vertrouwen. Deze
negen kritische succesfactoren vertonen duidelijke overeenkomsten met de negen Trust Rules van KPMG 8 .
Een vergelijking tussen de negen kritische succesfactoren en de negen Trust Rules treft u aan in bijlage 1
(bron: referaat O.D. Tielen, 2009).
7 Voor het in kaart brengen van de relevante omgeving kan daarbij gebruik gemaakt worden van een netwerkanalyse (met welke organisaties/personen zijn er
contacten en hoe belangrijk zijn die contacten voor een goed functioneren).
8 www.hypegiaphobia.nl
© Directie Begrotingszaken, Robert Vos en René Witte 15