Para crianças de 9 a 12 anos - Anne Frank House
Para crianças de 9 a 12 anos - Anne Frank House
Para crianças de 9 a 12 anos - Anne Frank House
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Este ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> ativida<strong>de</strong>s pertence a:<br />
Lendo e escrevendo e<br />
<strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />
<strong>Para</strong> <strong>crianças</strong> <strong>de</strong> 9 a <strong>12</strong> <strong>anos</strong>
Oi!<br />
Neste ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> ativida<strong>de</strong>s você vai saber<br />
mais sobre <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>. <strong>Anne</strong> é uma garota<br />
judia. Em seu décimo-terceiro aniversário, ela<br />
ganha um diário. <strong>Anne</strong> adora ler e escrever.<br />
Nesse diário, ela quer registrar as coisas que<br />
são importantes para ela.<br />
Você quer saber mais sobre a vida <strong>de</strong>la?<br />
Leia mais sobre a vida <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />
na exposição.<br />
Não <strong>de</strong>ixe <strong>de</strong> fazer todas as ativida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>ste<br />
ca<strong>de</strong>rno, pois uma agradável surpresa aguarda<br />
você no final!<br />
Boa Sorte!
Cada ativida<strong>de</strong> <strong>de</strong>ste ca<strong>de</strong>rno<br />
vem com uma figura. Cada<br />
figura mostra um símbolo<br />
que explica o que você <strong>de</strong>ve<br />
fazer. A figura está sempre<br />
na parte superior esquerda.<br />
Este símbolo quer dizer<br />
que você <strong>de</strong>ve escrever<br />
ou <strong>de</strong>senhar.<br />
Quando aparece este<br />
símbolo, você tem<br />
algo para ler.<br />
Agora vá até a<br />
exposição e procure<br />
a resposta.<br />
Aqui você vai ter<br />
que usar a internet<br />
para encontrar mais<br />
informações. Você<br />
po<strong>de</strong> fazer isso em<br />
casa ou na escola.
O que você já sabe sobre a <strong>Anne</strong>?<br />
Escreva algumas palavras nos<br />
quadros em branco.<br />
Início<br />
Escreva algumas palavras<br />
sobre você.<br />
<strong>Anne</strong> Você<br />
1<br />
Escreva algumas palavras sobre você.<br />
O que você gosta <strong>de</strong> fazer?<br />
Que tipos <strong>de</strong> livros gosta <strong>de</strong> ler?<br />
Que esportes pratica? Em que ano você nasceu?
Em 6 <strong>de</strong> julho, eles vão<br />
para o escon<strong>de</strong>rijo na<br />
Prinsengracht. Este é<br />
o en<strong>de</strong>reço da empresa<br />
<strong>de</strong> Otto <strong>Frank</strong>, a Opekta.<br />
A parte dos fundos do<br />
escritório não é usado. Em<br />
segredo, Otto o transformou<br />
em escon<strong>de</strong>rijo. Ele recebe<br />
a ajuda <strong>de</strong> vários <strong>de</strong> seus<br />
empregados.<br />
Estamos em maio <strong>de</strong><br />
1940, a guerra começou.<br />
O exército alemão ocupa<br />
a Holanda. <strong>Anne</strong> e sua<br />
família não estão mais<br />
seguros nesse país.<br />
Ficou muito difícil para<br />
eles fugirem.<br />
A Vida <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />
No dia <strong>12</strong> <strong>de</strong> junho <strong>de</strong> 1929, nasce<br />
<strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>, em <strong>Frank</strong>furt, na<br />
Alemanha. A família <strong>Frank</strong> é judia.<br />
Ponha seu <strong>de</strong>do no<br />
papel e comece daí<br />
1937<br />
1936<br />
1929<br />
1938<br />
1930<br />
1939<br />
<strong>Anne</strong> leva seu diário<br />
para o escon<strong>de</strong>rijo.<br />
1935<br />
<strong>Anne</strong> e Margot têm uma vida<br />
maravilhosa. Elas não sabem<br />
que seus pais estão muito<br />
preocupados. Há muitos problemas<br />
na Alemanha, há muitas pessoas<br />
pobres e sem emprego.<br />
1942<br />
1940<br />
1934<br />
1931<br />
1941<br />
1932<br />
1933<br />
2<br />
<strong>Anne</strong> tem quase quatro <strong>anos</strong><br />
quando Adolf Hitler sobe<br />
ao po<strong>de</strong>r na Alemanha. Ele<br />
culpa os ju<strong>de</strong>us pela pobreza<br />
e pelo gran<strong>de</strong> número <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sempregados. Os pais <strong>de</strong><br />
<strong>Anne</strong> se preocupam porque<br />
Hitler é um ditador. Otto e<br />
Edith não se sentem mais em<br />
segurança e resolvem <strong>de</strong>ixar<br />
a Alemanha.<br />
A Alemanha inva<strong>de</strong> a<br />
Polônia. Inglaterra e França<br />
<strong>de</strong>claram guerra a Hitler.<br />
Assim começa a Segunda<br />
Guerra Mundial.
A Imigração 3<br />
Trace uma seta da Alemanha para a Holanda.<br />
Escreva aqui o nome do país on<strong>de</strong> você nasceu.
Há outra família à<br />
procura <strong>de</strong> um lugar<br />
seguro para morar.<br />
Eles são Hermann<br />
e Auguste van Pels,<br />
e seu filho Peter.<br />
Este é Fritz Pfeffer.<br />
Ele era um conhecido<br />
das famílias <strong>Frank</strong> e<br />
van Pels. Ele também<br />
precisa se escon<strong>de</strong>r.<br />
Fritz divi<strong>de</strong> o quarto<br />
com <strong>Anne</strong>. <strong>Anne</strong> não<br />
gosta muito <strong>de</strong>ssa<br />
situação. O quarto é<br />
tão pequeno!<br />
Dois <strong>anos</strong> escondidos<br />
no Anexo Secreto<br />
Passados três dias no Anexo Secreto, <strong>Anne</strong> continua a escrever<br />
em seu diário. Ela tem muitas coisas para contar, então escreve:<br />
“Aconteceu tanta coisa, que é como se o mundo inteiro<br />
tivesse virado <strong>de</strong> cabeça para baixo. [...]”<br />
4<br />
O que você faria se<br />
tivesse que ficar bem<br />
quietinha/o durante<br />
todo o dia? Se tivesse<br />
que falar sussurrando<br />
e quase não pu<strong>de</strong>sse<br />
andar durante o dia?<br />
Desenhe ou escreva<br />
nos quadros em branco<br />
o nome <strong>de</strong> três coisas<br />
que você levaria consigo<br />
para o Anexo Secreto.
As pessoas do<br />
escon<strong>de</strong>rijo recebem<br />
ajuda <strong>de</strong> quatro<br />
funcionários <strong>de</strong> Otto.<br />
Eles trazem comida e às<br />
vezes livros e revistas<br />
para o Anexo Secreto.<br />
Miep Gies Bep Voskuijl<br />
Johannes Kleiman Victor Kugler<br />
<strong>Anne</strong> adora ler. Ela lê um<br />
montão <strong>de</strong> livros no Anexo<br />
Secreto. Às vezes, ela<br />
escreve sobre esses livros<br />
em seu diário.<br />
No verão <strong>de</strong> 1943, <strong>Anne</strong><br />
começa a gostar muito<br />
<strong>de</strong> escrever. Começa a<br />
escrever contos. Às vezes,<br />
inventa histórias, mas<br />
também escreve sobre<br />
coisas que aconteceram <strong>de</strong><br />
verda<strong>de</strong> no Anexo Secreto.<br />
Lendo e escrevendo<br />
no Anexo Secreto<br />
<strong>Anne</strong> escreve até a última<br />
página <strong>de</strong> seu diário. Ela<br />
continua a escrever em<br />
outros dois ca<strong>de</strong>rnos.<br />
Otto dá uma dica a <strong>Anne</strong>.<br />
Ele sugere que ela copie<br />
frases bonitas <strong>de</strong> livros que<br />
já leu. <strong>Anne</strong> gosta da i<strong>de</strong>ia<br />
e começa o seu ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong><br />
Citações Favoritas.<br />
?<br />
No outono <strong>de</strong> 1943,<br />
<strong>Anne</strong> frequentemente<br />
sente-se muito triste:<br />
“Quando é que essa<br />
guerra vai finalmente<br />
chegar ao fim?”<br />
No dia 4 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1944, a polícia inva<strong>de</strong> o<br />
Anexo Secreto e pren<strong>de</strong><br />
todos os escondidos.<br />
Alguém os traiu. Até hoje<br />
não se sabe quem foi.<br />
!<br />
5
Primeiro, as pessoas<br />
do escon<strong>de</strong>rijo<br />
são levadas<br />
para o campo<br />
<strong>de</strong> Westerbork,<br />
na Holanda.<br />
1<br />
O que aconteceu<br />
com a família <strong>Frank</strong>?<br />
Todas as pessoas do escon<strong>de</strong>rijo são presas<br />
pela polícia. O diário <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> é <strong>de</strong>ixado<br />
para trás. Miep Gies resgata o diário <strong>de</strong><br />
<strong>Anne</strong> e o guarda para ela.<br />
Siga o caminho, vá na direção das setas<br />
<strong>de</strong> 1 a 3.<br />
3<br />
A seguir, <strong>Anne</strong> e<br />
Margot são levadas<br />
para o campo <strong>de</strong><br />
concentração <strong>de</strong><br />
Bergen-Belsen,<br />
na Alemanha.<br />
<strong>Anne</strong> morre <strong>de</strong><br />
febre tifoi<strong>de</strong>, uma<br />
doença infecciosa,<br />
em março <strong>de</strong> 1945.<br />
Sua mãe e sua irmã<br />
também morrem.<br />
De todas as pessoas<br />
do escon<strong>de</strong>rijo,<br />
só Otto <strong>Frank</strong><br />
sobrevive à guerra.<br />
2<br />
De lá, são<br />
transportadas em<br />
trens para o campo<br />
<strong>de</strong> concentração <strong>de</strong><br />
Auschwitz-Birkenau,<br />
na Polônia. Aí, Otto<br />
é separado <strong>de</strong> <strong>Anne</strong>,<br />
Margot e Edith.<br />
6
<strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> queria ser escritora. Você acha que seu<br />
sonho se tornou realida<strong>de</strong>?<br />
Escreva sua resposta aqui.<br />
761 dias no Anexo Secreto!....<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
<strong>Anne</strong> passa 761 dias no Anexo Secreto. Mais<br />
<strong>de</strong> dois <strong>anos</strong>! Durante esse tempo, ela escreve<br />
seu diário, seu livro <strong>de</strong> contos e seu ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong><br />
Citações Favoritas. Foi assim que ficamos sabendo<br />
sobre o que ela teve <strong>de</strong> enfrentar, o que ela sentia<br />
e o que queria ser quando ficasse mais velha.<br />
Em 5 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 1945, o<br />
exército alemão ren<strong>de</strong>-se.<br />
A Holanda é libertada.<br />
Quando Otto <strong>Frank</strong> volta<br />
para casa em Amsterdã,<br />
Miep Gies lhe entrega o<br />
diário <strong>de</strong> <strong>Anne</strong>.<br />
Otto publica o diário dois<br />
<strong>anos</strong> mais tar<strong>de</strong>.<br />
<strong>Anne</strong> não foi a única.....<br />
Houve muito mais <strong>crianças</strong> judias como <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />
Nem todas encontraram um lugar para se escon<strong>de</strong>r.<br />
Nem todas escreveram um diário. Seis milhões <strong>de</strong><br />
ju<strong>de</strong>us foram mortos na Segunda Guerra Mundial,<br />
entre eles 1,5 milhão <strong>de</strong> <strong>crianças</strong>.<br />
7
Visite o quarto <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />
O Anexo Secreto foi transformado em museu.<br />
Mais <strong>de</strong> um milhão <strong>de</strong> pessoas visitam o museu<br />
todos os <strong>anos</strong>! Agora você também po<strong>de</strong> visitar<br />
o Anexo Secreto online, se quiser.<br />
Você tem computador? Vamos lá, visite o Anexo Secreto<br />
no site da Casa <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>. Já encontrou?<br />
Agora, resolva a seguinte questão:<br />
<strong>Anne</strong> e Fritz querem usar a escrivaninha para<br />
escrever. Será que a divisão do tempo foi justa?<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Vá em frente. Visite também os outros aposentos do Anexo Secreto!<br />
1 Entre no portal www.annefrank.org<br />
2 Clique em O Anexo Secreto online.<br />
3 Clique em Vá direto para <strong>de</strong>ntro.<br />
4 Clique na estante móvel.<br />
5 Vá clicando nas portas do Anexo Secreto<br />
até encontrar o quarto <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />
6 Clique na escrivaninha. Você vai ouvir<br />
a história <strong>de</strong> uma gran<strong>de</strong> discussão.<br />
8
Vá para a parte <strong>de</strong> fora<br />
da exposição<br />
‘Tenho vonta<strong>de</strong> <strong>de</strong> escrever e uma necessida<strong>de</strong> ainda maior<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sabafar tudo o que está preso em meu peito. ’<br />
<strong>Anne</strong> escreveu isso<br />
em 20 <strong>de</strong> junho <strong>de</strong> 1942<br />
9
O bem mais<br />
precioso <strong>de</strong> <strong>Anne</strong><br />
O bem mais precioso <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> é seu<br />
diário. Escrever é muito importante<br />
para ela. Quando você é obrigada/o a<br />
ficar quieta/o e não po<strong>de</strong> sair, escrever<br />
realmente ajuda a <strong>de</strong>sabafar.<br />
“A melhor coisa é po<strong>de</strong>r escrever todos<br />
os meus pensamentos e sentimentos;<br />
do contrário, iria me sufocar.”<br />
<strong>Anne</strong> escreveu isto em<br />
16 <strong>de</strong> março <strong>de</strong> 1944.<br />
Imagine que você está sentindo uma gran<strong>de</strong> aflição. O que você faz?<br />
Escreva sua resposta neste quadro em branco.<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
10
nk, een<br />
its meisje<br />
e <strong>Frank</strong><br />
e<strong>de</strong>rland<br />
es ou<strong>de</strong>rs, Otto en Edith <strong>Frank</strong>, besluiten om<br />
sland te verlaten. Ze voelen zich niet meer veilig<br />
r <strong>de</strong> nazi’s. Bovendien gaat het niet zo goed met<br />
bank van <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong>, waar Otto werkt.<br />
bedrijf van Otto verkoopt Opekta, een<br />
<strong>de</strong>l dat je nodig hebt om zelf jam te maken.<br />
an Otto <strong>Frank</strong> en Edith<br />
925.<br />
De familie <strong>Frank</strong> is joods. Ze gaan af<br />
en toe naar <strong>de</strong> synagoge en vieren <strong>de</strong><br />
joodse feestdagen.<br />
Margot (3 jaar) mag <strong>Anne</strong> ook even vasthou<strong>de</strong>n.<br />
<strong>Frank</strong>furt am Main, 1929.<br />
‘Tot mijn vier<strong>de</strong> jaar woon<strong>de</strong> ik<br />
in <strong>Frank</strong>furt. Daar wij volbloed-<br />
va<strong>de</strong>r,<br />
jo<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong><br />
zijn,<br />
liefste<br />
ging<br />
schat<br />
mijn va<strong>de</strong>r<br />
van<br />
in<br />
n va<strong>de</strong>r<br />
1933<br />
die<br />
naar<br />
ik<br />
Holland.<br />
ooit ontmoet<br />
Hij werd<br />
b, trouw<strong>de</strong><br />
directeur<br />
pas<br />
van<br />
op<br />
<strong>de</strong><br />
z’n<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
zesenrtigste<br />
Opekta<br />
jaar<br />
Mij.<br />
met<br />
voor<br />
m’n<br />
jambereiding.<br />
moe<strong>de</strong>r<br />
die toen<br />
(…) Margot<br />
vijfentwintig<br />
ging in<br />
was.<br />
<strong>de</strong>cember<br />
’n zuster<br />
naar<br />
Margot<br />
Holland<br />
werd<br />
en ik<br />
in<br />
in<br />
1926<br />
februari,<br />
eboren,<br />
waar<br />
in <strong>Frank</strong>furt<br />
ik als verjaardagsca<strong>de</strong>au<br />
a/M Duitsland.<br />
voor<br />
Op <strong>12</strong><br />
Margot<br />
juni 1929<br />
op tafel<br />
volg<strong>de</strong><br />
werd<br />
ik.’<br />
gezet.’<br />
Voor <strong>Anne</strong> en Margot zijn het<br />
gelukkige jaren. Ze zijn dol<br />
op hun va<strong>de</strong>r, die erg goed<br />
verhalen kan vertellen. ‘Papa<br />
met zijn spruiten’ heeft <strong>Anne</strong><br />
later bij <strong>de</strong>ze foto (1930) in haar<br />
album geschreven.<br />
1929 1933<br />
CRISIS ADOLF HITLER,<br />
sers hebben geen<br />
Adolf Hitler en zijn partij, <strong>de</strong> Nationaal-<br />
ijn arm. Bovendien socialistische Duitse Arbei<strong>de</strong>rspartij,<br />
itsland geldschul<strong>de</strong>n zijn antisemitisch. Zij haten <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n en<br />
n t tij<strong>de</strong>ns In 1929 <strong>de</strong> Eerste gaat het slecht<br />
geven<br />
met Duitsland.<br />
hun <strong>de</strong> schuld<br />
Er is<br />
van<br />
een<br />
alle<br />
wereldwij<strong>de</strong><br />
problemen in<br />
oorlog (1914-1918).<br />
economische crisis. Deze<br />
Duitsland.<br />
begint in<br />
Aanhangers<br />
<strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />
van Hitlers<br />
Staten,<br />
partij<br />
maar<br />
nd moet ook veel in geld Duitsland aan <strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n<br />
mensen<br />
nazi’s<br />
zwaar<br />
genoemd.<br />
getroffen. De politicus<br />
innaars Adolf betalen Hitler en In heeft 1933 komen Hitler en zijn partij aan <strong>de</strong> macht. Zij<br />
zegt dat hij alle problemen kan oplossen.<br />
en land verloren. discrimineren <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. Bovendien maken Hitler en hoge<br />
militairen geheime plannen voor een oorlog.<br />
Familie <strong>Frank</strong> Thuis in Thuis in Familie <strong>Frank</strong><br />
naar Ne<strong>de</strong>rland Ne<strong>de</strong>rland Ne<strong>de</strong>rland naar Ne<strong>de</strong>rland<br />
Zorgen om familie<br />
in Duitsland<br />
<strong>Anne</strong>s ou<strong>de</strong>rs, Otto en Edith <strong>Frank</strong>, besluiten om<br />
<strong>Anne</strong>s ou<strong>de</strong>rs, Otto en Edith <strong>Frank</strong>, besluiten om<br />
Ook in Ne<strong>de</strong>rland wor<strong>de</strong>n jo<strong>de</strong>n Ook gediscrimineerd. in Ne<strong>de</strong>rland wor<strong>de</strong>n <strong>Anne</strong> en jo<strong>de</strong>n Margot gediscrimineerd. <strong>Anne</strong> en Margot<br />
Ook in Ne<strong>de</strong>rland wor<strong>de</strong>n jo<strong>de</strong>n gediscrimineerd. <strong>Anne</strong> en Margot<br />
Duitsland te verlaten. Ze voelen zich niet meer veilig<br />
Duitsland te verlaten. Ze voelen zich niet meer veilig<br />
moeten naar het Joodse Lyceum moeten in Amsterdam, naar het Joodse afgezon<strong>de</strong>rd Lyceum van in hun Amsterdam, afgezon<strong>de</strong>rd van hun<br />
moeten naar het Joodse Lyceum in Amsterdam, afgezon<strong>de</strong>rd van hun<br />
door <strong>de</strong> nazi’s. Bovendien gaat het niet zo goed met<br />
door <strong>de</strong> nazi’s. Bovendien gaat het niet zo goed met<br />
niet-joodse leeftijdgenoten. niet-joodse leeftijdgenoten.<br />
niet-joodse leeftijdgenoten.<br />
<strong>de</strong> bank van <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong>, waar Otto werkt.<br />
<strong>de</strong> bank van <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong>, waar Otto werkt.<br />
Het bedrijf van Otto verkoopt Opekta, een<br />
Het bedrijf van Otto verkoopt Opekta, een<br />
mid<strong>de</strong>l dat je nodig hebt om zelf jam te maken.<br />
mid<strong>de</strong>l dat je nodig hebt om zelf jam te maken.<br />
<strong>Anne</strong> en Margot voelen zich thuis <strong>Anne</strong> in en Margot voelen zich thuis in<br />
<strong>Anne</strong> en Margot voelen zich thuis in<br />
hun nieuwe land. Ze spelen met hun nieuwe land. Ze spelen met hun<br />
hun nieuwe land. Ze spelen met hun<br />
vriendinnetjes en gaan vaak met vriendinnetjes hun en gaan vaak met hun<br />
vriendinnetjes en gaan vaak met hun<br />
ou<strong>de</strong>rs naar het strand. ou<strong>de</strong>rs naar het strand.<br />
ou<strong>de</strong>rs naar het strand.<br />
Het bedrijf van Otto <strong>Frank</strong> verhuist Het bedrijf naar <strong>de</strong> van Otto <strong>Frank</strong> verhuist naar <strong>de</strong><br />
Het bedrijf van Otto <strong>Frank</strong> verhuist naar <strong>de</strong><br />
Prinsengracht 263. Hij mag als jood Prinsengracht geen bedrijf 263. Hij mag als jood geen bedrijf<br />
Prinsengracht 263. Hij mag als jood geen bedrijf<br />
bezitten en draagt het over aan bezitten Victor Kugler en draagt het over aan Victor Kugler<br />
bezitten en draagt het over aan Victor Kugler<br />
en Johannes Kleiman. Het bedrijf en heet Johannes voortaan Kleiman. Het bedrijf heet voortaan<br />
en Johannes Kleiman. Het bedrijf heet voortaan<br />
Gies & co.<br />
Gies & co.<br />
Gies & co.<br />
De familie <strong>Frank</strong> voelt zich vrij en<br />
De familie <strong>Frank</strong> voelt zich vrij en<br />
De familie <strong>Frank</strong> voelt zich vrij en<br />
veilig in Amsterdam, maar maakt<br />
veilig in Amsterdam, maar maakt<br />
veilig in Amsterdam, maar maakt<br />
zich zorgen om achtergebleven<br />
zich zorgen om achtergebleven<br />
zich zorgen om achtergebleven<br />
familie in Duitsland.<br />
familie in Duitsland.<br />
familie in Duitsland.<br />
Voor <strong>Anne</strong> en Margot zijn het<br />
gelukkige jaren. Ze zijn dol<br />
op hun va<strong>de</strong>r, die erg goed<br />
verhalen kan vertellen. ‘Papa<br />
Otto vertrouwt zijn plan om te Otto vertrouwt zijn plan om te<br />
Otto vertrouwt zijn plan om te<br />
met zijn spruiten’ heeft <strong>Anne</strong><br />
schuilen toe aan Johannes Kleiman schuilen toe aan Johannes Kleiman<br />
schuilen toe aan Johannes Kleiman<br />
later bij <strong>de</strong>ze foto (1930) in haar<br />
en Victor Kugler. Op een later tijdstip en Victor Kugler. Op een later tijdstip<br />
en Victor Kugler. Op een later tijdstip<br />
album geschreven.<br />
vertelt Otto over het plan aan zijn vertelt Otto over het plan aan zijn<br />
vertelt Otto over het plan aan zijn<br />
werkneemsters Miep Gies en Bep werkneemsters Miep Gies en Bep<br />
werkneemsters Miep Gies en Bep<br />
De bevrijding komt voor <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> te laat. De bevrijding komt voor <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> te laat.<br />
Voskuijl. Wanneer Otto vraagt te Voskuijl. Wanneer Otto vraagt te<br />
Voskuijl. Wanneer Otto vraagt te<br />
De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n verra<strong>de</strong>n. Het is niet bekend De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n verra<strong>de</strong>n. Het is niet be<br />
helpen, zegt Miep Gies: ‘Natuurlijk’, helpen, zegt Miep Gies: ‘Natuurlijk’,<br />
helpen, zegt Miep Gies: ‘Natuurlijk’,<br />
wie dat heeft gedaan. Ze wor<strong>de</strong>n gearresteerd door wie dat heeft gedaan. Ze wor<strong>de</strong>n gearresteerd<br />
terwijl ze daarmee groot gevaar terwijl loopt. ze daarmee groot gevaar loopt.<br />
terwijl ze daarmee groot gevaar loopt.<br />
SS-officier Karl Josef Silberbauer.<br />
SS-officier Karl Josef Silberbauer.<br />
Op het helpen van on<strong>de</strong>rduikers Op staan het helpen van on<strong>de</strong>rduikers staan<br />
Op het helpen van on<strong>de</strong>rduikers staan<br />
strenge straffen.<br />
strenge straffen.<br />
strenge straffen.<br />
Veel Duitsers hebben geen<br />
Adolf Hitler en zijn partij, <strong>de</strong> Nationaal-<br />
werk en zijn arm. Bovendien socialistische Duitse Arbei<strong>de</strong>rspartij,<br />
heeft Duitsland geldschul<strong>de</strong>n zijn antisemitisch. Zij haten <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n en<br />
gemaakt tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Eerste<br />
geven hun <strong>de</strong> schuld van alle problemen in<br />
Na een week komen er drie an<strong>de</strong>re on<strong>de</strong>rduikers Na naar een het week komen er Vanaf drie an<strong>de</strong>re mei 1942 on<strong>de</strong>rduikers verplicht naar <strong>de</strong> het bezetter Vanaf Veel mei jo<strong>de</strong>n alle 1942 jo<strong>de</strong>n proberen verplicht in te ontkomen <strong>de</strong> bezetter aan alle <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n Duitsers Veel in jo<strong>de</strong>n door proberen te ontkomen aan <strong>de</strong> Duitsers Vanaf mei door 1942 verplicht <strong>de</strong> bezetter alle jo<strong>de</strong>n in<br />
Wereldoorlog (1914-1918).<br />
Duitsland. Aanhangers van Hitlers partij<br />
achterhuis: <strong>de</strong> familie Van Pels.<br />
achterhuis: <strong>de</strong> familie Van Ne<strong>de</strong>rland Pels. van zes jaar en ou<strong>de</strong>r Ne<strong>de</strong>rland on<strong>de</strong>r om een te duiken. van GELE zes STER ONDERDUIKEN jaar en ou<strong>de</strong>r om een is heel GELE erg on<strong>de</strong>r STER moeilijk. te duiken. ONDERDUIKEN is heel erg Ne<strong>de</strong>rland moeilijk. van zes jaar en ou<strong>de</strong>r om een GELE STER<br />
Duitsland moet veel geld aan <strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n nazi’s genoemd.<br />
met het woord ‘Jood’ op hun met kleren Deze het dragen. familie woord schuilt ‘Jood’ Zo kunnen op in hun een kleren hut on<strong>de</strong>r dragen. <strong>de</strong> grond. Zo Deze kunnen familie schuilt in een hut on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> grond. met het woord ‘Jood’ op hun kleren dragen. Zo kunnen<br />
overwinnaars In 1933 komen betalen Hitler en heeft en zijn partij In Duitsland aan <strong>de</strong> macht. gaan <strong>de</strong> Zij nazi’s fel tekeer In Duitsland tegen <strong>de</strong> gaan In 1933 komen Hitler en zijn partij aan <strong>de</strong> macht. Zij<br />
Hitlers jo<strong>de</strong>n. <strong>de</strong> nazi’s In regering <strong>de</strong> nacht fel tekeer neemt tegen ‘rassenwetten’ <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong> aan. nacht Volgens <strong>de</strong><br />
Hitlers regering In Duitsland neemt gaan ‘rassenwetten’ <strong>de</strong> nazi’s fel tekeer aan. tegen Volgens <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. <strong>de</strong> In 1941 In <strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n nacht in Ne<strong>de</strong>rland In alle Hitlers 1941 stran<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n regering en in parken neemt Ne<strong>de</strong>rland ‘rassenwetten’ alle stran<strong>de</strong>n aan. en Volgens parken <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> nazi’s snel In zien 1941 wie wor<strong>de</strong>n joods <strong>de</strong> is. in nazi’s Ne<strong>de</strong>rland snel zien alle stran<strong>de</strong>n wie joods en is. parken<br />
<strong>de</strong> nazi’s snel zien wie joods is.<br />
stukken discrimineren land verloren. <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. Bovendien van 9 maken op 10 november Hitler en 1938 hoge plun<strong>de</strong>ren van 9 op ze 10 winkels november discrimineren <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n. Bovendien maken Hitler en hoge<br />
nazi’s en verwoesten zijn 1938 echte plun<strong>de</strong>ren Duitsers ze winkels een soort en verwoesten supermensen. Voor<br />
nazi’s zijn van echte 9 op 10 Duitsers november een 1938 soort plun<strong>de</strong>ren supermensen. ze winkels Voor en verbo<strong>de</strong>n verwoesten gebied voor jo<strong>de</strong>n. verbo<strong>de</strong>n nazi’s zijn gebied echte voor Duitsers jo<strong>de</strong>n. een soort supermensen. Voor<br />
verbo<strong>de</strong>n gebied voor jo<strong>de</strong>n.<br />
militairen geheime plannen voor ze een synagogen. oorlog. Die nacht staat bekend ze synagogen. als <strong>de</strong> ‘Kristallnacht’. militairen geheime plannen voor een oorlog.<br />
jo<strong>de</strong>n, Die nacht Roma staat In en bekend Sinti, als zwarte <strong>de</strong> ‘Kristallnacht’. mensen, homo’s, In Slavische jo<strong>de</strong>n, Roma ze synagogen. en Sinti, Die zwarte nacht mensen, staat bekend homo’s, als <strong>de</strong> Slavische ‘Kristallnacht’. In<br />
jo<strong>de</strong>n, Roma en Sinti, zwarte mensen, homo’s, Slavische<br />
<strong>de</strong> dagen erna pakken <strong>de</strong> nazi’s <strong>de</strong> 30.000 dagen joodse erna mannen pakken volken <strong>de</strong> en op nazi’s gehandicapten en 30.000 joodse is geen mannen plek op in en nazi-Duitsland. volken en <strong>de</strong> gehandicapten dagen erna pakken is geen <strong>de</strong> nazi’s plek 30.000 in nazi-Duitsland.<br />
joodse mannen op en<br />
volken en gehandicapten is geen plek in nazi-Duitsland.<br />
brengen ze naar concentratiekampen. brengen ze naar concentratiekampen.<br />
brengen ze naar concentratiekampen.<br />
In november komt Fritz Pfeffer erbij als achtste on<strong>de</strong>rduiker. In november Hij komt Fritz Pfeffer erbij als achtste on<strong>de</strong>rduiker. Hij<br />
is een joodse kennis van <strong>de</strong> twee on<strong>de</strong>rduikfamilies. is een joodse kennis van <strong>de</strong> twee on<strong>de</strong>rduikfamilies.<br />
De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n geholpen door Miep Gies, De on<strong>de</strong>rduikers Bep wor<strong>de</strong>n geholpen door Miep Gies, Bep Hitler en <strong>de</strong> nazi’s besluiten in het diepste geheim Hitler en <strong>de</strong> nazi’s besluiten in het diepste geheim<br />
Voskuijl, Victor Kugler en Johannes Kleiman. Zij Voskuijl, zijn <strong>de</strong> enigen Victor Kugler en Johannes Kleiman. Zij zijn <strong>de</strong> enigen om alle jo<strong>de</strong>n in Europa te vermoor<strong>de</strong>n. Ze bouwen om alle jo<strong>de</strong>n in Europa te vermoor<strong>de</strong>n. Ze bouwen<br />
in het bedrijf die weten dat <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> is on<strong>de</strong>rgedoken.<br />
in het bedrijf die weten dat <strong>de</strong> familie <strong>Frank</strong> is on<strong>de</strong>rgedoken. vernietigingskampen. Dat zijn concentratiekampen, vernietigingskampen. Dat zijn concentratiekampen,<br />
Ook Jan Gies, <strong>de</strong> man van Miep, en Johan Voskuijl, Ook <strong>de</strong> Jan va<strong>de</strong>r Gies, <strong>de</strong> man van Miep, en Johan Voskuijl, <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r speciaal ontworpen om mensen snel te kunnen speciaal do<strong>de</strong>n. ontworpen om mensen snel te kunnen do<strong>de</strong>n.<br />
Door honger en kou komen<br />
Door honger en kou ko<br />
van Bep, weten van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers. van Bep, weten van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers.<br />
Er wor<strong>de</strong>n joodse mannen opgepakt Er wor<strong>de</strong>n en joodse naar het mannen Oosten opgepakt en naar het Oosten<br />
Er wor<strong>de</strong>n joodse Jo<strong>de</strong>n mannen wor<strong>de</strong>n opgepakt per trein en naar naar het <strong>de</strong>ze Oosten kampen gebracht Jo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n per trein naar <strong>de</strong>ze kampen gebracht<br />
in <strong>de</strong> winter van 1944-<br />
in <strong>de</strong> winter van 1944<br />
gestuurd. Niemand weet wat gestuurd. er met hen Niemand gaat gebeuren. weet wat er met hen gaat gebeuren.<br />
gestuurd. Niemand zon<strong>de</strong>r weet te wat weten er met welk hen noodlot gaat gebeuren. hen boven het zon<strong>de</strong>r hoofd te hangt. weten welk noodlot hen boven het hoofd hangt.<br />
1945 in het westen van<br />
1945 in het westen v<br />
Een ‘RAZZIA’ betekent het afsluiten Een ‘RAZZIA’ van een betekent straat of het afsluiten van een straat of<br />
Een ‘RAZZIA’ betekent het afsluiten van een straat of<br />
Ne<strong>de</strong>rland twintigduizend<br />
Ne<strong>de</strong>rland twintigdu<br />
wijk waarna <strong>de</strong> huizen een voor wijk een waarna doorzocht <strong>de</strong> huizen wor<strong>de</strong>n. een voor een doorzocht wor<strong>de</strong>n.<br />
wijk waarna <strong>de</strong> huizen een voor een doorzocht wor<strong>de</strong>n.<br />
mensen om. Vooral in<br />
mensen om. Vooral<br />
grote ste<strong>de</strong>n is bijna geen<br />
grote ste<strong>de</strong>n is bijn<br />
voedsel meer.<br />
voedsel meer.<br />
‘Zou dan nu werkelijk <strong>de</strong> ‘Zou dan nu werkelijk <strong>de</strong><br />
‘Tot mijn vier<strong>de</strong> jaar woon<strong>de</strong> ik<br />
‘Tot mijn vier<strong>de</strong> jaar woon<strong>de</strong> ik<br />
‘Ik schrok ontzettend. ‘Ik schrok Een ontzettend. Een<br />
‘Ik schrok ontzettend.<br />
(…) bevrijding<br />
Een<br />
na<strong>de</strong>ren, <strong>de</strong> (…) bevrijding na<strong>de</strong>ren, <strong>de</strong><br />
in <strong>Frank</strong>furt. Daar wij volbloed-<br />
in <strong>Frank</strong>furt. Daar wij volbloed-<br />
oproep! Ie<strong>de</strong>reen oproep! weet wat Ie<strong>de</strong>reen dat weet wat dat<br />
oproep! Ie<strong>de</strong>reen weet<br />
bevrijding<br />
wat dat<br />
waarover zoveel bevrijding waarover zovee<br />
jo<strong>de</strong>n zijn, ging mijn va<strong>de</strong>r in<br />
jo<strong>de</strong>n zijn, ging mijn va<strong>de</strong>r in<br />
betekend. Concentratiekampen<br />
betekend. Concentratiekampen<br />
betekend. Concentratiekampen<br />
gesproken is, maar die toch gesproken té is, maar die toch<br />
1933 naar Holland. Hij werd<br />
1933 naar Holland. Hij werd<br />
en eenzame cellen en eenzame zag ik al in cellen zag ik al in<br />
en eenzame cellen<br />
mooi<br />
zag ik<br />
is,<br />
al<br />
té<br />
in<br />
sprookjesachtig mooi is, is, té sprookjesachtig<br />
‘Na mei 1940 ging ‘Na het mei 1940 ging het<br />
‘Schuilen, waar ‘Na zou<strong>de</strong>n mei 1940 wij ‘Schuilen, gaan ging het waar zou<strong>de</strong>n wij gaan<br />
directeur ‘Ik ging van al <strong>de</strong> gauw Ne<strong>de</strong>rlandse naar<br />
‘Ik ging directeur al gauw van naar <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
‘Ik ging al gauw naar<br />
m’n geest opdoemen<br />
‘Het<br />
m’n<br />
benauwt<br />
geest (...).’ opdoemen<br />
me ook meer<br />
(...).’<br />
‘Het dan benauwt me ook meer<br />
m’n<br />
dan<br />
geest opdoemen<br />
om ooit<br />
(...).’<br />
werkelijkheid te om kunnen ooit werkelijkheid te ku<br />
bergaf met <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> bergaf met <strong>de</strong> ‘Jo<strong>de</strong>nwet goe<strong>de</strong> volg<strong>de</strong> ‘Jo<strong>de</strong>nwet op jo<strong>de</strong>nwet schuilen, volg<strong>de</strong> en (...) op wanneer, bergaf jo<strong>de</strong>nwet met hoe, schuilen, en <strong>de</strong> waar? goe<strong>de</strong> (...) wanneer, ‘Jo<strong>de</strong>nwet hoe, waar?<br />
Opekta <strong>de</strong> kleuterschool Mij. voor jambereiding. van <strong>de</strong> ‘Ons <strong>de</strong> leven kleuterschool Opekta verliep Mij. met voor van <strong>de</strong> <strong>de</strong> jambereiding.<br />
ik volg<strong>de</strong> zeggen op kan jo<strong>de</strong>nwet dat we en nooit ik zeggen naar kan dat we nooit naar wor<strong>de</strong>n? Zou dit jaar, 1944, wor<strong>de</strong>n? ons Zou dit jaar, 1944<br />
nodige tij<strong>de</strong>n: ‘Ons leven eerst verliep <strong>de</strong> <strong>de</strong> oorlog, kleuterschool tij<strong>de</strong>n: met eerst <strong>de</strong> nodige <strong>de</strong> van onze oorlog, <strong>de</strong> vrijheid werd ‘Ons onze zeer leven Ik vrijheid beknot. dacht verliep werd aan tij<strong>de</strong>n: schuilen met zeer <strong>de</strong> beknot. eerst nodige en Ik stopte <strong>de</strong> dacht oorlog, aan schuilen onze en vrijheid stopte werd zeer beknot.<br />
(…) Margot Montessorischool, ging in <strong>de</strong>cember <strong>de</strong> m’n twee opwinding, Montessorischool, ooms, (…) Margot broers daar van ging <strong>de</strong> <strong>de</strong> overge- in <strong>de</strong>cember<br />
buiten mogen, en ik ben buiten erg mogen, en ik ben erg<br />
die overwinning schenken?’ die overwinning schenk<br />
m’n twee ooms, broers van<br />
dan opwinding, <strong>de</strong> m’n capitulatie, twee Montessorischool, daar ooms, dan <strong>de</strong> <strong>de</strong> overge- broers capitulatie, van <strong>de</strong> Jo<strong>de</strong>n moeten een Jo<strong>de</strong>n opwinding, Jo<strong>de</strong>nster daardoor moeten daar een <strong>de</strong> gekste <strong>de</strong> dan Jo<strong>de</strong>nster overge- <strong>de</strong> onzin capitulatie, daardoor in <strong>de</strong> gekste Jo<strong>de</strong>n onzin moeten in een Jo<strong>de</strong>nster<br />
naar zes<strong>de</strong>. Holland Daar en ik bleef moe<strong>de</strong>r, in februari, ik tot en beland<strong>de</strong>n moe<strong>de</strong>r, veilig zes<strong>de</strong>. bleven en beland<strong>de</strong>n naar Daar familie Holland bleef veilig in Duitsland ik en tot ik in februari,<br />
bang dat we ont<strong>de</strong>kt wor<strong>de</strong>n bang dat we ont<strong>de</strong>kt wor<strong>de</strong>n<br />
inmars bleven moe<strong>de</strong>r, <strong>de</strong>r familie Duitsers zes<strong>de</strong>. en inmars in beland<strong>de</strong>n Daar Duitsland <strong>de</strong>r bleef Duitsers veilig ik tot dragen; jo<strong>de</strong>n moeten dragen; bleven mijn hun familie jo<strong>de</strong>n tas, maar moeten in inmars Duitsland ik heb hun <strong>de</strong>r er Duitsers geen mijn tas, maar ik heb dragen; er geen jo<strong>de</strong>n moeten hun<br />
waar mijn ik als zes<strong>de</strong> verjaardagsca<strong>de</strong>au<br />
jaar, in toen Noord-Amerika, ging in Noord-Amerika, m’n mijn niet ou<strong>de</strong> door zes<strong>de</strong> waar Hitlers jaar, ik m’n als toen ou<strong>de</strong> jo<strong>de</strong>nwetten<br />
verjaardagsca<strong>de</strong>au<br />
en dan <strong>de</strong> kogel krijgen. en Dat dan is <strong>de</strong> kogel krijgen. Dat is<br />
ging en niet <strong>de</strong> ellen<strong>de</strong> door in Noord-Amerika, mijn Hitlers voor en zes<strong>de</strong> ons <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>nwetten ellen<strong>de</strong> jaar, m’n toen voor ou<strong>de</strong> fietsen ging ons afgeven; fietsen jo<strong>de</strong>n niet door mogen spijt afgeven; Hitlers van, jo<strong>de</strong>n ik en jo<strong>de</strong>nwetten geef <strong>de</strong> mogen ellen<strong>de</strong> meer om voor spijt ons van, ik geef meer fietsen om afgeven; jo<strong>de</strong>n mogen<br />
voor Margot ik naar op <strong>de</strong> tafel eerste grootmoe<strong>de</strong>r werd klas.’ gezet.’ kwam grootmoe<strong>de</strong>r bij ons.’ ik naar voor kwam gespaard <strong>de</strong> Margot eerste bij ons.’ bleef.’ op klas.’ tafel werd gezet.’<br />
natuurlijk een min<strong>de</strong>r prettig natuurlijk een min<strong>de</strong>r prettig<br />
jo<strong>de</strong>n grootmoe<strong>de</strong>r gespaard begon.’ ik naar bleef.’ jo<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kwam eerste begon.’ bij klas.’ ons.’ niet in <strong>de</strong> tram (…). herinneringen niet gespaard in <strong>de</strong> tram bleef.’ dan (…). jo<strong>de</strong>n om begon.’ jurken.’ herinneringen dan om jurken.’ niet in <strong>de</strong> tram vooruitzicht.’ (…).<br />
vooruitzicht.’<br />
1933 1938 1938 1935 1933<br />
1935 1938 1941 1942 1941 1935 1942 19421941<br />
1943 1942 1943 1942 1944 1944<br />
ADOLF HITLER, DE KRISTALL- DE KRISTALL- ADOLF HITLER, DE KRISTALL- DE JODEN- DE De JODEN- on<strong>de</strong>rduikers De on<strong>de</strong>rduikers<br />
DE JODENSTER<br />
DE JODEN- DE ONDERDUIKEN<br />
JODENSTER ONDERDUIKEN DE JODENSTER<br />
NACHT NACHT<br />
NACHT WETTEN WETTEN<br />
WETTEN<br />
De helpers De helpers<br />
baas van Duitsland<br />
HITLERS<br />
RASSENWETTEN<br />
30 1931 1932 1937 1930 1934 1937 1931 1932 1934 1937 1939 1939 1940 1936 1934 1940<br />
1936 1939 1940<br />
baas van Duitsland<br />
Kin<strong>de</strong>ren spelen met geld dat niets meer waard is.<br />
<strong>Anne</strong> krijgt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal al snel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie. Bij <strong>Anne</strong> in<br />
<strong>de</strong> klas zitten an<strong>de</strong>re joodse kin<strong>de</strong>ren uit Duitsland.<br />
<strong>Anne</strong> (twee<strong>de</strong> van links) speelt met vriendinnetjes, juli <strong>Anne</strong> 1937. (twee<strong>de</strong> van links) speelt met vriendinnetjes, juli 1937.<br />
baas van Duitsland<br />
Zorgen om familie<br />
in Duitsland<br />
<strong>Anne</strong> krijgt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal al snel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie. Bij <strong>Anne</strong> in<br />
<strong>de</strong> klas zitten an<strong>de</strong>re joodse kin<strong>de</strong>ren uit Duitsland.<br />
‘In 1938 na <strong>de</strong> pogroms ‘In 1938 vluchtten na <strong>de</strong> pogroms vluchtten<br />
Thuis in<br />
Ne<strong>de</strong>rland<br />
Zorgen om familie<br />
in Duitsland<br />
<strong>Anne</strong> (twee<strong>de</strong> van links) speelt met vriendinnetjes, juli 1937.<br />
HITLERS<br />
RASSENWETTEN<br />
Bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> synagoge tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Kristallnacht. Plaats onbekend, Bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> november synagoge 1938. tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Kristallnacht. Plaats onbekend, november 1938.<br />
<strong>Anne</strong> zit in <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong><br />
klas (groep 7) van<br />
<strong>de</strong> Montessorischool.<br />
1 september 1939<br />
Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij<br />
woon<strong>de</strong> toen in nazi-Duitsland. Op een<br />
keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we<br />
met <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n hebben afgerekend, kom jij<br />
aan <strong>de</strong> beurt.’<br />
<strong>Anne</strong> zit in <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong><br />
klas (groep 7) van<br />
<strong>de</strong> Montessorischool.<br />
Naar een Naar an<strong>de</strong>re Naar een <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re Naar <strong>de</strong> Een Naar oproep Een Het een oproep achterhuis an<strong>de</strong>re Het achterhuis Een<br />
school school schuilplaats schuilplaats school<br />
Victor Kugler<br />
1 Circule uma <strong>de</strong>stas palavras:<br />
<strong>Anne</strong> krijgt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal al snel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie. Bij <strong>Anne</strong> in<br />
<strong>de</strong> klas zitten an<strong>de</strong>re joodse kin<strong>de</strong>ren uit Duitsland.<br />
‘In 1938 na <strong>de</strong> pogroms vluchtten<br />
<strong>Anne</strong> speelt met haar vriendinnetjes Eva<br />
Goldberg en Sanne Le<strong>de</strong>rmann op het<br />
Merwe<strong>de</strong>plein.<br />
1 september 1939<br />
Bep Voskuijl<br />
Victor Kugler<br />
2 Procure esta palavra na exposição.<br />
Em busca <strong>de</strong> palavras<br />
Bep Voskuijl<br />
HITLERS<br />
RASSENWETTEN<br />
Duitsland valt Polen aan. Engeland Duitsland en valt Polen aan. Engeland en<br />
<strong>Frank</strong>rijk verklaren Hitler <strong>de</strong> oorlog. <strong>Frank</strong>rijk verklaren Hitler <strong>de</strong> oorlog.<br />
Dit is het begin van <strong>de</strong> oorlog in Dit is het begin van <strong>de</strong> oorlog in<br />
Europa. Hitler heeft gezegd dat hij Europa. Hitler heeft gezegd dat hij<br />
Ne<strong>de</strong>rland niet zal aanvallen, maar Ne<strong>de</strong>rland niet zal aanvallen, maar<br />
veel mensen zijn er toch bang voor. veel mensen zijn er toch bang voor.<br />
Vooral jo<strong>de</strong>n.<br />
Vooral jo<strong>de</strong>n.<br />
10 mei 1940<br />
Miep Santrouschitz<br />
(Gies)<br />
10 mei 1940<br />
Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij<br />
woon<strong>de</strong> toen in nazi-Duitsland. Op een<br />
keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we<br />
met <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n hebben afgerekend, kom jij<br />
aan <strong>de</strong> beurt.’<br />
Bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> synagoge tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Kristallnacht. Plaats onbekend, november 1938.<br />
Miep Santrouschitz<br />
(Gies)<br />
Invasie van het Duitse leger in Ne<strong>de</strong>rland Invasie van het Duitse leger in Ne<strong>de</strong>rland<br />
– ondanks Hitlers belofte dat hij dit – niet ondanks Hitlers belofte dat hij dit niet<br />
zou doen. Na vijf dagen bombar<strong>de</strong>ren zou <strong>de</strong> doen. Na vijf dagen bombar<strong>de</strong>ren <strong>de</strong><br />
Duitsers het centrum van Rotterdam Duitsers en het centrum van Rotterdam en<br />
geeft het Ne<strong>de</strong>rlandse leger zich over. geeft het Ne<strong>de</strong>rlandse leger zich over.<br />
Dit is misschien wel <strong>de</strong> laatste foto die<br />
van <strong>Anne</strong> en Margot gemaakt is.<br />
3 A que ano correspon<strong>de</strong> a sua palavra? .......<br />
4 Leia com atenção o que está escrito no<br />
quadro e responda às perguntas.<br />
<strong>Anne</strong> speelt met haar vriendinnetjes Eva<br />
Goldberg en Sanne Le<strong>de</strong>rmann op het<br />
Merwe<strong>de</strong>plein.<br />
<strong>Anne</strong> zit in <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong><br />
klas (groep 7) van<br />
<strong>de</strong> Montessorischool.<br />
De familie <strong>Frank</strong> voor hun huis aan het<br />
Merwe<strong>de</strong>plein.<br />
De schuilplaats, het achterhuis<br />
van Otto’s bedrijf.<br />
1 september 1939<br />
Victor Kugler<br />
De familie <strong>Frank</strong> voor hun huis aan het<br />
Merwe<strong>de</strong>plein.<br />
Bep Voskuijl<br />
Margot krijgt een brief. Zij moet zich Margot krijgt een brief. Zij moet zich<br />
mel<strong>de</strong>n om in Duitsland voor <strong>de</strong> nazi’s mel<strong>de</strong>n om in Duitsland voor <strong>de</strong> nazi’s<br />
te gaan werken. Haar ou<strong>de</strong>rs besluiten te gaan werken. Haar ou<strong>de</strong>rs besluiten<br />
om on<strong>de</strong>r te duiken.<br />
om on<strong>de</strong>r te duiken.<br />
5 juli 1942<br />
Dit is misschien wel <strong>de</strong> laatste foto die<br />
van <strong>Anne</strong> en Margot gemaakt is.<br />
Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij<br />
woon<strong>de</strong> toen in nazi-Duitsland. Op een<br />
keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we<br />
met <strong>de</strong> jo<strong>de</strong>n hebben afgerekend, kom jij<br />
aan <strong>de</strong> beurt.’<br />
Miep Santrouschitz<br />
(Gies)<br />
<strong>Anne</strong> speelt met haar vriendinnetjes Eva<br />
Goldberg en Sanne Le<strong>de</strong>rmann op het<br />
Merwe<strong>de</strong>plein.<br />
1936<br />
De familie <strong>Frank</strong> duikt on<strong>de</strong>r in het<br />
De familie <strong>Frank</strong> duikt on<strong>de</strong>r in het<br />
leegstaan<strong>de</strong> achterste ge<strong>de</strong>elte – het<br />
leegstaan<strong>de</strong> achterste ge<strong>de</strong>elte – het<br />
achterhuis – van het bedrijf van<br />
achterhuis – van het bedrijf van<br />
De Februaristaking. In<br />
Otto<br />
februari<br />
<strong>Frank</strong>.<br />
wor<strong>de</strong>n De Februaristaking. In februari wor<strong>de</strong>n<br />
Otto <strong>Frank</strong>.<br />
427 joodse mannen opgepakt en 427 joodse mannen opgepakt en<br />
naar concentratiekampen gebracht. naar concentratiekampen gebracht.<br />
In Amsterdam gaan veel mensen In Amsterdam gaan veel mensen<br />
Duitsland valt staken Polen om aan. daartegen Engeland te protesteren.<br />
en staken om daartegen te protesteren.<br />
<strong>Frank</strong>rijk verklaren De nazi’s Hitler slaan <strong>de</strong>ze <strong>de</strong> oorlog. staking met veel De nazi’s slaan <strong>de</strong>ze staking met veel<br />
Dit is het begin geweld van neer. <strong>de</strong> oorlog in<br />
geweld neer.<br />
Europa. Hitler heeft gezegd dat hij<br />
Ne<strong>de</strong>rland niet zal aanvallen, maar<br />
veel mensen zijn er toch bang voor.<br />
Vooral jo<strong>de</strong>n.<br />
10 mei 1940<br />
5 juli 1942<br />
De schuilplaats, het achterhuis<br />
van Otto’s bedrijf.<br />
6 juli 1942<br />
25 Februari 1941 25 Februari 1941<br />
Hermann<br />
Fritz<br />
Auguste Peter<br />
In ‘Het Achterhuis’ heet hij<br />
Albert Dussel.<br />
Miep Gies<br />
Invasie van het Duitse leger in Ne<strong>de</strong>rland<br />
Bep Voskuijl<br />
In ‘Het Achterhuis’ heten ze<br />
<strong>de</strong> familie Van Daan.<br />
Hermann<br />
– ondanks Hitlers belofte dat hij dit niet<br />
zou doen. Na vijf dagen bombar<strong>de</strong>ren <strong>de</strong><br />
Duitsers het centrum van Rotterdam en<br />
geeft het Ne<strong>de</strong>rlandse leger zich over.<br />
Fritz<br />
Johannes Kleimann<br />
Victor Kugler<br />
6 juli 1942<br />
Auguste Peter<br />
In ‘Het Achterhuis’ heet hij<br />
Albert Dussel.<br />
Miep Gies<br />
De va<strong>de</strong>r van Bep Voskuijl timmert een<br />
speciale draaikast om <strong>de</strong> toegang naar<br />
het achterhuis te verbergen.<br />
Bep Voskuijl<br />
In ‘Het Achterhuis’ heten ze<br />
<strong>de</strong> familie Van Daan.<br />
Johannes Kleimann<br />
Victor Kugler<br />
De familie <strong>Frank</strong> voor hun huis aan het<br />
Merwe<strong>de</strong>plein.<br />
De va<strong>de</strong>r van Bep Voskuijl timmert een<br />
speciale draaikast om <strong>de</strong> toegang naar<br />
het achterhuis te verbergen.<br />
25 Februari 1941<br />
5 juli 1942<br />
Margot krijgt een brief. Zij moet zich<br />
mel<strong>de</strong>n om in Duitsland voor <strong>de</strong> nazi’s<br />
te gaan werken. Haar ou<strong>de</strong>rs besluiten<br />
om on<strong>de</strong>r te duiken.<br />
De Februaristaking. In februari wor<strong>de</strong>n<br />
427 joodse mannen opgepakt en<br />
naar concentratiekampen gebracht.<br />
In Amsterdam gaan veel mensen<br />
staken om daartegen te protesteren.<br />
De nazi’s slaan <strong>de</strong>ze staking met veel<br />
geweld neer.<br />
Pol<strong>de</strong>rweg, Amsterdam 1943<br />
In het magazijn van Opekta<br />
werken mensen die niets van<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers weten.<br />
De gemeenschappelijke woon –en<br />
eetkamer. Het is ook <strong>de</strong> slaapkamer van<br />
Hermann en Auguste van Pels.<br />
Het kamertje van <strong>Anne</strong> en Fritz<br />
Pfeffer (Dussel).<br />
Vanaf het begin van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduik<br />
hou<strong>de</strong>n Otto en Edith bij hoeveel hun<br />
dochters groeien. In die twee jaar<br />
groeit <strong>Anne</strong> ruim <strong>de</strong>rtien centimeter en<br />
Margot zo’n vijf centimeter.<br />
Pol<strong>de</strong>rweg, Amsterdam 1943<br />
In het magazijn van Opekta<br />
werken mensen die niets van<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduikers weten.<br />
Op dit kaartje hield Otto <strong>de</strong> opmars bij van <strong>de</strong> geallieer<strong>de</strong> legers in <strong>Frank</strong>rijk. Op dit kaartje hield Otto <strong>de</strong> opmars bij van <strong>de</strong> geallieer<strong>de</strong> legers in <strong>Frank</strong>rijk.<br />
De gemeenschappelijke woon –en<br />
eetkamer. Het is ook <strong>de</strong> slaapkamer van<br />
Hermann en Auguste van Pels.<br />
batida policial escon<strong>de</strong>rijo estrela amarela<br />
O que aconteceu a <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> nesse ano?<br />
Het kamertje van <strong>Anne</strong> en Fritz<br />
Pfeffer (Dussel).<br />
Vanaf het begin van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rduik<br />
hou<strong>de</strong>n Otto en Edith bij hoeveel hun<br />
dochters groeien. In die twee jaar<br />
groeit <strong>Anne</strong> ruim <strong>de</strong>rtien centimeter en<br />
Margot zo’n vijf centimeter.<br />
HONGERWINTER HONGERW<br />
6 juni 1944<br />
Landing van geallieer<strong>de</strong> troepen op<br />
<strong>de</strong> kust van Normandië in <strong>Frank</strong>rijk.<br />
Ze willen <strong>de</strong> bezette lan<strong>de</strong>n van<br />
Europa bevrij<strong>de</strong>n. Deze dag wordt<br />
D-day genoemd.<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
O que aconteceu nesse ano na Segunda Guerra Mundial?<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
11<br />
Kin<strong>de</strong>ren krijgen eten uit een gaarkeuken.<br />
8 augustus 19<br />
De on<strong>de</strong>rduikers wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> tre<br />
naar het Ne<strong>de</strong>rlandse doorgangskamp<br />
Westerbork afgevoerd.<br />
Joodse kin<strong>de</strong>ren in kamp Westerbork.<br />
6 juni 1944<br />
Landing van geallieer<strong>de</strong> troepen op<br />
<strong>de</strong> kust van Normandië in <strong>Frank</strong>rijk.<br />
Ze willen <strong>de</strong> bezette lan<strong>de</strong>n van<br />
Europa bevrij<strong>de</strong>n. Deze dag wordt<br />
D-day genoemd.<br />
De geallieer<strong>de</strong> troepen bestaan vooral uit Amerikanen,<br />
Engelsen, Russen, Fransen, Cana<strong>de</strong>zen en<br />
Polen. Op <strong>de</strong>ze foto zie je Engelsen.<br />
5 september 1944<br />
3 september 1944<br />
De acht on<strong>de</strong>rduikers moeten m<br />
met het laatste transport naar<br />
concentratie- en vernietigings<br />
Auschwitz in Polen. Otto word<br />
schei<strong>de</strong>n van Edith, Margot en<br />
Joodse kin<strong>de</strong>ren en moe<strong>de</strong>rs op weg<br />
naar <strong>de</strong> gaskamer.<br />
Dolle Dinsdag. De geallieer<strong>de</strong>n zijn<br />
in opmars. Overal wordt al gefeest,<br />
maar <strong>de</strong> mensen in Ne<strong>de</strong>rland juichen<br />
te vroeg. De bevrijding gaat helemaal<br />
niet zo snel als gedacht. Deze dag<br />
wordt ‘Dolle Dinsdag’ genoemd: het<br />
grootste <strong>de</strong>el van Ne<strong>de</strong>rland blijft<br />
nog maan<strong>de</strong>n in Duitse han<strong>de</strong>n.<br />
Een paar weken later is het zui<strong>de</strong>n<br />
van Ne<strong>de</strong>rland bevrijd terwijl het<br />
noor<strong>de</strong>n nog een barre winter wacht.<br />
1 oktober 19<br />
<strong>Anne</strong> en Margot <strong>Frank</strong><br />
het kamp Bergen-Be<br />
Otto en Edith blijven<br />
Op het perron van Auschwit<br />
kijken nazi-artsen wie kan w<br />
en wie niet.<br />
5 mei<br />
Op 5 mei 194<br />
bevrijd.<br />
5<br />
Kin<strong>de</strong>ren<br />
Dolle<br />
in op<br />
maa<br />
te v<br />
niet<br />
wo<br />
gro<br />
no<br />
E<br />
v<br />
n
Agora é a sua vez!<br />
Complete as frases abaixo:<br />
Como você se sente quando lê um livro <strong>de</strong> que você gosta?<br />
Quando leio um livro .................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
Que tipo <strong>de</strong> histórias você mais gosta?<br />
Prefiro ler meu livro: ..................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
Na cama – no gramado - no sofá - numa poltrona - ....<br />
2 e 8<br />
3<br />
<strong>12</strong>
Volte para a exposição<br />
“Esta semana an<strong>de</strong>i lendo bastante e fazendo alguns<br />
trabalhos. É assim que as coisas <strong>de</strong>veriam ser. Com<br />
certeza é a estrada para o sucesso.”<br />
<strong>Anne</strong> escreveu isto em<br />
5 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1942.<br />
13
Não é só um livro 14<br />
Rapidamente, <strong>Anne</strong> preenche seu diário.<br />
Você sabia que o diário <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> não é só<br />
um livro, mas também inclui os ca<strong>de</strong>rnos<br />
e as folhas soltas?<br />
<strong>Anne</strong> também escreve um livro <strong>de</strong> contos.<br />
Às vezes, copia lindas frases <strong>de</strong> outros livros<br />
para seu Ca<strong>de</strong>rno <strong>de</strong> Citações Favoritas.<br />
Procure na exposição uma história sobre uma pulga.<br />
Leia o resto da história e escreva um final.<br />
Ela escapou pelos meus <strong>de</strong>dos, esses animaizinhos são rápidos<br />
<strong>de</strong>mais [...] catei ela e .................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................
Como você lê?<br />
Quando eu leio, geralmente: leio baixinho – leio em voz alta – leio para mim<br />
mesma/o – leio para meu irmãozinho ou irmãzinha<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
Quando você mais gosta <strong>de</strong> ler? Nas férias – antes <strong>de</strong> dormir – …<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
<strong>Anne</strong> lê muitos livros no Anexo Secreto.<br />
1 Caminhe até o interior da exposição.<br />
2 Responda à próxima pergunta:<br />
Quem levava os livros para o Anexo Secreto?<br />
Por quê?<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
.......................................................................<br />
5<br />
6<br />
15
Encontre um lugar confortável<br />
para escrever<br />
“Já li quarto vezes “O Verão Mais Louco”, e as<br />
situações ridículas ainda me fazem rir.”<br />
<strong>Anne</strong> escreveu isso em<br />
21 <strong>de</strong> setembro <strong>de</strong> 1942.<br />
16
Uma frase bonita<br />
Vocês gostariam <strong>de</strong> escrever uma frase bonita?<br />
Vocês <strong>de</strong>vem estar-se perguntando: o que é uma frase bonita?<br />
Uma frase bonita po<strong>de</strong> ser engraçada, ou po<strong>de</strong> <strong>de</strong>ixar as pessoas emocionadas.<br />
Neste jogo, vocês vão escrever uma linda<br />
frase sobre <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong>.<br />
Como é que funciona?<br />
1 Pegue uma folha avulsa <strong>de</strong> papel.<br />
2 Um <strong>de</strong> cada vez vai escrever uma palavra no papel e escon<strong>de</strong>r<br />
dobrando a folha. Ninguém po<strong>de</strong> ver o que você escreveu.<br />
3 Quando todos acabarem, vocês po<strong>de</strong>m acrescentar algumas palavras para<br />
a frase ficar mais bonita. Vocês também po<strong>de</strong>m colocar as palavras em or<strong>de</strong>m<br />
diferente, se isso <strong>de</strong>ixar a sentença ainda mais bonita.<br />
Primeira Palavra (Escreva uma coisa que <strong>Anne</strong> faz.) .............................................<br />
Segunda palavra (Escreva uma coisa que <strong>Anne</strong> é.) ..............................................<br />
Terceira palavra (Escreva algo sobre como <strong>Anne</strong> se sente.) ........................................<br />
Quarta palavra (Escreva quando aconteceu.) ...................................................<br />
Quinta palavra (Escreva porque isso aconteceu a <strong>Anne</strong>.) ...........................................<br />
Se não estão satisfeitos com sua frase, tentem procurar mais nos seus livros favoritos.<br />
Talvez encontrem uma frase mais bonita lá.<br />
17
jij! jij! jij! jij!<br />
Hansel Hansel<br />
‘Wanneer ‘Wanneer ik ik lees, lees, dan dan kom kom ik ik<br />
in in een een fantasiewereld fantasiewereld terecht.’ terecht.’<br />
Você po<strong>de</strong> usar a lista <strong>de</strong> várias formas:<br />
1 Recorte sua frase e pendure-a;<br />
prenda-a com um ímã.<br />
2 Você po<strong>de</strong> também mandá-la<br />
a seus amigos e familiares!<br />
Doris Doris<br />
Noa Noa<br />
‘Ik ‘Ik schrijf schrijf zelf zelf verhaaltjes verhaaltjes en en als als<br />
ik ik ze ze mooi mooi vind, vind, versier versier ik ik ze ze met met<br />
stiften stiften en en glitters.’ glitters.’<br />
Plaats Plaats hier hier je je kaart! kaart!<br />
leuk.’Seyna<br />
leuk.’Seyna<br />
‘Wanneer ‘Wanneer je je in in een een boek boek leest, leest, kan kan<br />
je je zelf zelf be<strong>de</strong>nken be<strong>de</strong>nken hoe hoe <strong>de</strong> <strong>de</strong> personages<br />
personages<br />
eruit eruit zien. zien. Dat Dat vind vind ik ik<br />
Marit<br />
‘Ik hou van grappige boeken.<br />
Het mooiste boek dat ik ooit<br />
heb gelezen, gaat over een muis<br />
die <strong>de</strong> hele wereld rondreist.’<br />
Copie sua frase na lista.<br />
‘Je ‘Je kan kan altijd altijd en en overal overal lezen lezen want want<br />
je je kan kan je je boek boek gewoon gewoon meenemen.’<br />
meenemen.’<br />
Naoufal Naoufal<br />
‘Ik ‘Ik vind vind het het fijn fijn om om nog nog heel heel even even te te<br />
lezen lezen voordat voordat ik ik ga ga slapen. slapen. Het Het liefst liefst<br />
on<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>kens <strong>de</strong>kens met met een een zaklantaarn.’<br />
zaklantaarn.’<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
18
A leitura e a escrita formam uma boa dupla.<br />
Se você lê bastante, com certeza vai escrever melhor.<br />
Circule os tipos <strong>de</strong> livros que você mais lê:<br />
livros <strong>de</strong> aventura<br />
livros sobre animais<br />
livros <strong>de</strong> contos <strong>de</strong> fada<br />
livros <strong>de</strong> história<br />
Seu livro favorito<br />
livros engraçados<br />
livros românticos<br />
livros sobre esportes<br />
livros aterrorizantes<br />
livros sobre o universo<br />
Ou então: Não leio livros, mas gosto <strong>de</strong> ler: ...........................................<br />
.................. ...........................................................<br />
19
3<br />
6<br />
2<br />
5<br />
8<br />
A surpresa!<br />
1 Volte para as frases que você já escreveu neste ca<strong>de</strong>rno<br />
<strong>de</strong> ativida<strong>de</strong>s. Elas se encontram nas páginas <strong>12</strong> e 15.<br />
2 Encontre o número no círculo colorido.<br />
3 Copie todas as frases abaixo.<br />
Tenha o cuidado <strong>de</strong> escrevê-las no lugar certo!<br />
Número 2 na linha 2, número 8 na linha 8, e assim por diante.<br />
1 Quando leio meu livro<br />
2 ..........................................................................<br />
3 ..........................................................................<br />
4 Quando leio meu livro<br />
5 ..........................................................................<br />
6 ..........................................................................<br />
7 Quando leio meu livro<br />
8 ..........................................................................<br />
Querido(a) escritor(a),<br />
Você compôs um rondó, um poema <strong>de</strong> oito versos.<br />
Copie tudo na página seguinte.<br />
Muito bem!!! Você é um(a) verda<strong>de</strong>iro(a) poeta!<br />
20
Meu Poema<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …<br />
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
Texto<br />
Casa <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong><br />
Lies Schippers<br />
Sanne Verstraete<br />
Realização<br />
Josephine <strong>de</strong> Man<br />
Saskia Ol<strong>de</strong>nhof<br />
Projeto<br />
Joost Luk<br />
Fotografia<br />
Juul Hondius<br />
Revisão<br />
Mans Kuipers<br />
Tradução<br />
Eliana Stella Pires<br />
Ficha técnica<br />
Direitos Autorais<br />
Fotos da família <strong>de</strong> <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> © <strong>Anne</strong> <strong>Frank</strong> Stichting, Amsterdã/<br />
ANNE FRANK-Fonds, Basiléia<br />
© Juul Hondius fotografie