Gezondheidsbevorderende Groenten - Annemie Mestdagh

Gezondheidsbevorderende Groenten
bron: Bio Gezond 4de jaargang nr.3
Broccoli, verlaagt het risico op kanker en maagzweren.
Broccoli is de absolute topper onder de kruisbloemige groenten. Deze koolsoort is rijk
aan de bijzondere zwavelstof glucoraphanine, behorende tot de glucosinolaten. Van
zodra broccoli wordt geperst, versneden of gekauwd wordt glucoraphanine omgezet tot
het zeer interessante sulfarofaan.
Van sulfarofaan is aangetoond dat ze fase II van de leverontgifting stimuleert en zo
ondermeer potentieel kanderverwekkende stoffen helpt op te ruimen.
Ook de natuurlijke celdood (apoptose) van kankercellen wordt erdoor bevorderd.
Broccoli helpt ons dus te beschermen tegen kanker en vooral ter preventie van maag- en
colonkanker wordt aangeraden regelmatig broccoli op het menu te zetten. Verder is van
sulfarofaan ook aangetoond dat ze helpt de bacterie Helicobacter pylori te bestrijden, de
bacterie waarvan vermoed wordt dat ze voor een groot deel verantwoordelijk is voor
maag- en duodenumzweren. Vooral broccolisap en broccolikiemen zijn rijk aan
sulfarofaan; gestoomde of gekookte broccoli iets minder.
De overige koolsoorten: veelzijdige 'winterdokters'.
Naast broccoli zijn ook spruiten, boerenkool, bloemkool, koolrabi, witte, rode en groene
kool stevige aanraders.
Naast het feit dat ze ook organische zwavelstoffen bevattenn(glucosinoldaten), die de
leverontgifting be-vorderen en het ontstaan van kankercellen helpen voorkomen, zijn er
nog andere redenen om ze volop te nuttigen. Veel koolsoorten zijn namelijk winterse

topbronnen van vitamine C en helpen onze weerstand tegen infecties verhogen.
Daarnaast bevatten kolen ook vitamine U of cabagine. Van deze bio-actieve stof is
aangetoond dat ze helpt maagwand-ontstekingen en maagzweren te voorkomen en
genezen. Al heel veel mensen zijn in dergelijke gevallen geholpen geweest met 3 maal
daags een glas koolsap, voor de helft verdund met water, eventueel in combinatie met
aardappelsap. Ook moeten we wijzen op de indolen in kolen. Deze stoffen helpen het
oestrogenenmetabolisme bij vrouwen te regelen, waardoor er mnder 'schadelijke'
oestrogenen ontstaan en het risico op borstkanker verlaagt.
Ten slotte ook aanhalen dat het rauw eten van kolen de voorkeur verdient: de
therapeutische eigenschappen liggen dan hoger en de verteerbaarheid is een stuk beter.
Zuurkool bevordert de darmflora en verhoogt de weerstand.
Het zijn de Chinezen die lang geleden al de melkzure gisting hebben uitgevonden om
witte kool te bewaren.
Zeereizigers konden sindsdien met deze lang houdbare vitamine C-bron scheurbuik
afwenden. Net zoals bij verschillende andere fermentatieproducten, is het eindproduct
eigenlijk nog interessanter dan het uitgangs-product. In die mate dat Pasteur zuurkool
als de 'allerbeste groente van de wereld' betitelde!
Zuurkool bevat namelijk veel rechtsdraaiend melkzuur, waardoor het de goede
darmflora bevordert en de slechte darmbacteriën bestrijdt.
Dat, samen met het natuurlijke hoge gehalte aan vitamine C, is natuurlijk zeer belangrijk
voor een sterke weerstand tegen infecties. Verder werkt zuurkool ontgiftend,
darmreinigend, ontzurend en kan ze ingezet worden om het maagzuurgehalte te
regelen, zowel bij een overmaat als een tekort.
Waterkers, bloedzuiverend en natuurlijk chemotherapeuticum.

Deze moerasplant die groeit in stromend water, is net zoals de koolsoorten uitgerust
met een specifieke zwavelstof of glucosinolaat: het gluconasturtiine. Van zodra
waterkers wordt gesneden, geperst of gekauwd wordt dit gluconasturtiine door het
enzym myronase of later door de darmflora omgezet tot een 4-tal belangrijke stoffen:
fenylethylisothyocyanaat, methylsulfinylheptylisothyocyanaat, methylsulfinyloctylisohyocyanaat
en indolen.
Van de eerste 2 stoffen kunnen we stellen dat ze dusdanig bloedzuiverend werken, dat
ze naast de uitscheiding van kankerverwekkende stoffen via lever en nieren, ook de
aanmaak van nieuwe kankerverwekkende stoffen tegengaan.
Van de twee laatsgenoemde heeft men kunnen aantonen dat ze rechtstreeks de groei
van kankercellen kunnen afremmen. Naast deze natuurlijke beschermende werking
tegen kanker, wordt waterkers ook nog aangeprezen bij ondermeer lever- en
glaproblemen, ter bloedzuivering (bij acné, eczeem en in lentekuren), bij slijmen in de
longen, bij lusteloosheid....
Niet te verwarren met de meer kleinbladige tuinkers, is de witte waterkers met zijn
frisse, gepeperde smaak een ware booster voor de gezondheid.
Zomerpostelein, plantaardige topper van omega-3-vetzuren.
Te onderscheiden van winterpostelein (Claytonia perfoliata), is zomerpostelein
(Portulaca oleracea) één van de rijkste plantaardige bronnen van omega-3-vetzuren,
samen met lijnzaad, koolzaad en perilla. Zoals we al vaker aanstipten in Bio Gezond, is
een extra aanvoer van omega-3-vetzuren in ons westerse dieet meer fan wenselijk:
zowel voor de gezondheid van hart- en bloedvaten (met ondermeer minder
aderverkalking en ritmestoornissen van het hart), als voor een gezonde immuniteit

(meer weerstand, minder allergie), ter preventie van onstekingen en voor een positieve
instelling, is postelein dus een ware aanrader. Bovendien bevat postelein ook met de
aminozuren cysteine, glycine en glutaminezuur drie bouwstenen voor de molecule
glutathion. Deze stof is niet alleen een sterk antioxidans in de strijd tegen ontstekingen
en voor een sterkere immuniteit, ze is ook de spil van het ontgiftingsmechanisme in de
lever.
Knoflook, beschermer van hart en bloedvaten en natuurlijk antibioticum
Knoflook is tot nader order doorheen de wereldgeschiedenis de meest gebruikte
heilzame plant.
Om ons tot de essentie te beperken, mogen we stellen dat knoflook in de eerste plaats
ons helpt te beschermen tegen hart- en vaatziekten door op meerdere risicofactoren
ineens in te werken. Zo werkt knoflook natuurlijk 'bloedverdunnend', waardoor ze het
aanslibben van bloedplaatjes aan de vaatwenden vermindert en tevens het ontstaan van
bloedstolsels afremt.
Samen met een matige bloeddrukverlagende werking, een milde cholesterolverlagende
werking en een niet onbelangrijke vaatwandontspannende werking, mogen we dan ook
stellen dat knoflook op verschillende manieren het proces van atherosclerose
(aderverkalking) afremt en hart- en vaatziekten helpt voorkomen. Maar op een tweede
plan heeft knoflook ook zijn sporen verdiend als immuniteitsverhogende plant. De
verschillende zwavelverbindingen (vooral allicine en de degradatieproducten die
daaruit worden gemaakt bij snijden, pletten en kauwen), hebben zwakke tot mild
antibacteriële, antivirale, antiparasitaire tot antifungale eigenschappen.
Regelmatig knoflook gebruiken helpt je dus ondermeer beschermen tegen allerlei
grippale verschijnselen, tegen luchtwegeninfecties en schimmelinfecties. Verder dienen
we ook aan te stippen dat knoflook ook de spijsvertering bevordert, darminfecties en
Helicobacter pylori (zie hoger het verband met maagzweren) bestrijdt, bloedzuiverend
werkt en het ontstaan van kankercellen helpt afremmen. Ten slotte aanstippen dat, net
zoals bij zuurkool, het fermenteren van knoflook een nog meer werkzaam
knoflookpreparaat oplevert!
Asperge bevordert de ontgifting via de urine en de lever.

Op voorwaarde dat ze niet opgediend worden met al te rijke sauzen, zijn asperges zeer
interessante groenten. In de eerste plaats is er de natuurlijke diuretische of
vochtafdrijvende werking, een resultaat van de hoge kalium/natrium verhouding, het
aminozuur bèta-asparagine en fructosanen. Op die manier kunnen ze helpen bij de
preventie van blaasontstekingen en wordt de eliminatie van gifstoffen uit het lichaam
bevorderd. Maar ook de leverontgifting wordt door asperges gestimuleerd: asperges zijn
namelijk rijk aan de stof glutathion, één van de belangrijkste detoxificerende stoffen in
de lever, alsook aan cysteïne en aan methylsulfonylmethaan (MSM).
Ten slotte wordt de lichaamszuivering ook nog door een transitbevorderende werking
(via pectines) geaccentueerd. De typische geur van de urine na het eten van asperges
wordt toegeschreven aan de zwavelsubstantie methylmercaptaan.
Tomaten, bron van lycopeen voor een gezonde prostaat
Tegenwoordig staan tomaten sterk in de belangstelling omwille van hun gehalte aan het
bijzondere carotenoïde en sterk antioxidans, lycopeen. Van lycopeen is aangetoond dat
het als sterk antioxidans onder meer helpt te beschermen tegen prostaatkanker. Maar
onderzoek toont wel aan dat de totale tomaat in zijn geheel, met nog andere
vitaalstoffen, het beter doet dan de geïsoleerde lycopeen. Verder blijkt dat het warm
verwerken van tomaten (bv. saus, soep, puree, gezonde ketchup) in combinatie met
gezonde vetten, de opneembaarheid van lycopeen verhoogt. Ook werd vastgesteld dat
tomaten op een natuurlijke manier de adhesie (vastklitten aan de vaatwand) en
aggregatie (onderling verkleven) van bloedplaatjes vermindert. Deze natuurlijke
'bloedverdunnende' werking draagt bij tot het voorkomen van atherosclerose
(aderverkalking) en dus hart- en vaatziekten. Mensen, die intolerant zijn voor tomaten

hoeven niet te panikeren: de beschermende stoffen krijg je ook binnen als je voldoende
en gevarieerd andere groenten eet.
Aardpeer, koolhydraten die de suikerspiegel nauwelijks doen oplopen.
Een aan de zonnebloem verwante plant levert met zijn knolvormige verdikkingen de
voedzame en heilzame aardpeer. Vooral wanneer de aardpeer wordt gegeten in de
eerste twee maanden na de oogt, is ze dankzij het polysaccharide inuline
gezondheidsbevorderend. Later gaat deze inuline namelijk splitsen tot kortere
suikermoleculen door inwerking van het enzym inulase en gaat ze wel zoeter smaken,
maar minder heilzaam zijn.
Inuline is in de eerste plaats een prebiotische stof, die de goede darmflora stimuleert en
zo bijdraagt tot een sterke weerstand. Ze bevordert tegens de opname van mineralen in
de darm en als natuurlijke vezel stimuleert ze de transit. Ten slotte is de aardpeer door
haar rijkdom aan inuline een zeer interessante bron van koolhydraten voor diabetici en
mensen met overgewicht, omdat ze de bloedsuikerspiegel niet sterk doet stijgen: ze
heeft een 'lage glycemische index'.
Mierikswortel verzorgt de luchtwegen en bevordert de spijsvertering.

De mierikswortel is in Europa vooral sinds de 16de eeuw populair geworden als
keukenkruid dat met zijn pittige en hete smaak ondermeer sauzen, mayonaise,
groenten-, vlees- en visgerechten op smaak kan brengen. Maar vanwege de speciale
glucosinolaten (zie ook kolen en waterkers), die na inname via de longen worden
uitgescheiden, mag van mierikswortel gesteld worden dat hij bij verkoudheden,
luchtwegen-infecties en slijmen heel veel diensten kan bewijzen. Zeker als je in
rekenschap neemt dat deze wortel ook zeer rijk is aan vitamine C. Verder bevordert
mierikswortel ook de eetlust, stimuleert ze de aanmaak van maagsappen en dus de
spijsvertering en helpt ze winden te verdrijven.
Andere gezondheidsbevorderende groenten in een notendop:
Witloof en andijvie:
Bevorderen de werking van lever- en galwagen door de aanwezigheid van bitterstoffen
en cysteïne, werken licht urinedrijvend en dus reinigend.
Artisjok:

Bevordert de afscheiding van gal en dus de vetvertering, stimuleert de leverontgifting en
helpt cholesterol te verlagen (het blad is wel meer werkzaam dan de ongeopende
bloemknop).
Rammenas (Zwarte radijs):
Stimuleert de afscheiding van galsappen en helpt galstenen voorkomen, bevordert de
leverwerking en werkt natuurlijk laxerend.
Zoete aardappel (Bataat):
Zetmeelrijke groente, rijker aan vezels dan de gewone aardappel.
Rode biet:
Bevordert het zuurstoftransport en helpt te beschermen tegen kanker door bètacyanine;
goed voor een positieve instelling door uridine.

Ui:
Als familielid van knoflook ook rijk aan zwavelmoleculen die de weerstand verhogen en
de bloedsomloop bevorderen; vermindert door quercetine allergische verschijnselen.
Spinazie:
Helpt het lichaam ontgiften van ondermeer zware metalen door de rijkdom aan
chlorofyl. Ook een ideale bron van foliumzuur, voor ondermeer zwangere vrouwen.
Wortel:
Zeer goed voor een gezonde huid en sterke slijmvliezen van darm en luchtwegen,
ondermeer door de rijkdom aan bètacaroteen.
Pastinaak:
Algemeen versterkend verzadigingsvoedsel, natuurlijk vochtafdrijvend.

Selderij, knolselder en Franse selder (lavas):
Vochtafdrijvend en bloedzuiverend, en hierdoor interessant in zuiverende kuren, bij
hoge bloeddruk en bij reumatische klachten.