ATJEHSCH LEGER MUSEUM - Acehbooks.org

c
ATJEHSCH LEGER MUSEUM
OPGERICHT 7 JANUARI 1937
8 E
SUPPLEMENT
OP DEN
INVENTARIS
DER
TEN GESCHENKE ONTVANGEN

2
BESCHERMHEER:
Kolonel der Infanterie G.F.V. GOSENSON, Ridder 4e kl. der M.W.O.,
Gewestelijk Militair Commandant van Atjeh en Onderhoorigheden en S. O. K.
BESTUUR:
Voorzitter; Majoor der Infanteiie A. DOUP, Cdt. v/h Korps Marechaussee
van A. en O.
Secretaris-Penningmeester: Luit. Adj. v/h Korps Marechaussee F. TREFFERS.
[Wegens vertrek met Eur. verlof zal deze besluursfunctie met
ingang van 1 Januari 1939 worden ingenomen door den Luit.
Adj. v/h Korps Marechaussee F. D R IJ B E R].
Leden : Majoor der Infanterie A. M. DE TO RB A L, fgd. Pi. Mil.
Cdt.
Heer J. BOON Jz. [sinds November 1938 teruggekeerd van
Eur. verlof].
Bibliothecaris, tevens Explicateur: Eur. Sergt. M. C. AALBERTS.
Het Bestuur wordt in Nederland welwillend vertegenwoordigd door den
Kapitein b. d. M. SCHOUTEN, Ridder 4e kl. der M.W.O. 's GRAVENHAGE
Berkstraat 5.

De historie onzer vestiging in Atjeh is thans aanschouwelijk voorgesteld
in tien localiteiten, welke met ingang van 1 October 1938 als volgt zijn ingericht:
ZAAL I De 1ste en 2e Atjeh Expeditie en Oud Koeta Radja.
„ II De geconcentreerde linie tot 1896.
„ III De Expedities ter Noord en Oostkust van Atjeh.
„ IV De Gajö-Alas en Bataklanden.
„ V Patrouilleactie ter Westkust van Atjeh en in de Zuidelijke Landschappen.
VI Ridders M.W O. en patrouilleaanvoerders van naam.
„ VII De zaal der Generaals en Gewestelijk Militaire Cdtn.
„ VIII Het Civiel Bestuur in Atjeh.
„ IX Archief-bibliotheek en kaartenkamer.
, X De Heldengalerij van het Korps Marechaussee.
Het Leger Museum is gratis voor iedereen te bezichtigen : op werkdagen
van 7 13 en op Zon en feestdagen [uitgezonderd Nieuwjaarsdag] van 10—12 uur.
Zaal X mag slechts onder geleide van een bestuurslid worden bezichtigd.
i ! j^. HELPT U MEDE DE VERZAMELING VAN HET
II W ATJEHSCHE LEGER MUSEUM UITBREIDEN?
j
3

4
MEDEDEELINGEN VAN HET BESTUUR.
Op schriftelijke aanwijzingen van den Luitenant Generaal tit. b. d. R. G.
DOORMAN, is het massagraf van de militairen, gesneuveld bij de bestorming
van Batèe Hieë [op 1 Februari 1901] teruggevonden.
Op deze plaats zal door den Corndt van het Detachement Samalanga een
eenvoudig gedenkteeken worden opgericht.
VOORTAAN ZULLEN DE SUPPLEMENT INVENTARISSEN
HALFJAARLIJKS WORDEN AANGEBODEN.

MARECHAUSSEE SOLDAAT IN 1893

Woorden van waardering voor de oprichting van het
ATJEHSCHE LEGER MUSEUM.
Generaal Majoor tit. b. d. H. B E H R E N S
(Ridder 4 e kl. der M. W. O. E. S.)
Met de meeste belangstelling heb ik de ontwikkeling van het Atjehsche
Leger Museum gevolgd. Hoe zeer het streven allerwege sympathie verworven
heeft, blijkt wel uit den stroom van bijdragen van krijgshistorischen aard.
Ik zie in Uw streven een hoogst belangrijke daad voor documentatie en
aanmoediging der bestudeering van de Atjehsche Krijgsgeschiedenis en wensch
Uw bestuur succes bij Uw verder pogen tot vervollediging.
Den Heer W. J. MOSSELMAN,
Ridder 3e kl. der M.W.O. ex-patrouille Cdt bij het Korps Marechaussee.
Met de meeste belangstelling blijf ik den groei van het Atjehsche Leger
Museum volgen
Heer FABRITIUS (particulier).
Bij mij trilt er een bijzondere snaar als het K.N.I.L. ter sprake komt en dit
vindt weer zijn oorzaak, doordat ik in de jaren 1885-'89 in Atjeh meermalen
getuige was van de kranige prestaties van Officieren, Onderofficieren en minderen.
Ik bied U hierbij aan een slagwapen, afkomstig van Generaal KAREL
VAN DER HEIJDEN . . . .
Heer W. H. BAKKER, inspecteur Politie te kl.
Uit de nalatenschap van wijlen mijn Oom, gepensioneerd Majoor W. C.
SCHR1JNER, Ridder 4e kl. der M.W.O. heb ik het genoegen U te mogen aanbieden
origineele patrouilleverslagen uit de jaren December 1874 en Juni 1884.
5

6
INVENTARIS van foto's — boekwerken — wapens — eereteekens enz., welke ten geschenke
zijn gekregen of aangekocht werden gedurende het tijdvak:
1 October 1938 — 31 December 1938.
Volg F O T O 'S (c.q. vergroot en ingelijst) Bijdrage van
No. I
501 Teukoe Nè' Radja Moeda Setiah, oelèëbalang Teukoe Teungoh van
van Meurasah. (Zie Kielstra deel 11). Meurasah.
502 Cavaleriebivak in Glé Nanggröë (1901). Luitenant b/d Von und
zu Egloffstein.
503 De foltering van Dyonisius a Nativitate op
het strand nabij Oelèë Lheuë. Pastoor Derksen.
504 Generaal Soeters (Ridder M. W. O. 4e kl.). Lt. Kol. b.d. H.A. Messemaeckers
v/d Graaff.
505 Olifantentransport te Koeta Radja (1923). N. N.
506 Generaal Majoor tit. F.C. van Baar van Slangenburgh
(oud Cdt. Korps Mar.). Kol. b.d. A. Hofkamp.
507 Kapt. der Mar. H. Colijn. Z- E. Dr. H. Colijn.
508 Album, inhoudende 10 foto's van Oud Koeta
Radja met begeleidende tekst van G. E. V. L.
van Zuijlen (Kol. der Genie b.d., Ridder
M. W. O. 4e kl.). aangekocht.
509 Kapt. H. Scheurleer (Ridder M. W. O. 4e kl.)
510 Controleur Ch. L. J. Palmer v.d. Broek. Legaat van den ex-Ass.
Res. Palmer v.d. Broek.
511 Een onzer oude watertransportmiddelen: een Heer Tichelman, conser-
hekwieler op de Tamiangrivier. vator v/h Koloniaal
Instituut.
512 Album inhoudende 24 bladen met foto's van Generaal Majoor b.d. Dr.
oud Koeta Radja en omstreken (± 1880). T. Eerenstman.
513 Album inhoudende 10 foto s van den Kraton
en Officieren der 2e Expeditie. Dr. W.F. Bax.
Volg FOTO'S (voorloopig) op karton geplakt. Bijdrage van
No.
514 Generaal C.J. Snijders tijdens zijn rede bij de
onthulling van het monument, opgericht ter
herinnering aan de Ridders der Militaire Willems
Orde van het Wapen der Genie. Kolonel P.W. Scharroo.

FOTO'S (voorloopig) op karton geplakt. Bijdrage van
515 Het monument, opgericht te Utrecht ter herinnering
aan de Ridders der Militaire Willems
Orde van het Wapen der Genie. Kolonel P. W. Scharroo.
516 Het bivak Padang Tidji ± 1902. Z E. Dr. H. Colijn.
517 Een Atjehsch Hoofd in feestdos met volgelingen. idem
518 Het woonhuis van den Kapt. H. Colijn te Tapa
Toean ± 1900 (tegenwoordig pasanggrahan). idem
519 Het militaire emplacement te Tapa Toean
(± 1900). i d e m
520 Teukoe Nja Tjoet, hoofd van Tripa met volgelingen
voor zijn woning. idem
521 De bezetting van het bivak te Padang Tidji. idem
522 De Kapt. der Mar. A. Geertsema Beckeringh,
te midden van zijn Luitenants en brigade Cdtn. —
523 Meusigit Tjot Saloeran met militairen tijdens
een rust.
524 Vorstengraven nabij Lho' Seumawé. Kapt J F.A. van de Wall.
525 Officieren van de Seulimeum colonne 1898. Gen. Maj. A. Kruisheer.
526 Kapitein H. R. Beijen (Ridder 4e kl. M. W. O.
1 8 7 4
)- Mevr. de Wed. M. Beijen
527 Oud-Neusoeh. _
528 Koeta Goenoengan ingericht als kampement. _
529 Luit. Holten en Houtzagers temidden hunner
brigades. _
530 Het gedenkteeken ter herinnering aan de gesneuvelden
tijdens den tocht van Overste
Van Daalen (1904). Kapt. H. Gortmans.
531 Teukoe Radja Sabi. Heer H. C. Zentgraaff.
532 Heer Kuchelmann. Mevrouw Lang.
533 Een ouderwetsche vendutie te Blang Kedjeren Mantri Hoesin.
534 Luitenants Franszen Herderschee-Holten-Hout­
zagers (1897). _
535 Groep Officieren, Bestuursambtenaren en hun
dames tijdens een receptie. Lt. Gen. H N.A. Swart.
536 Het bivak te Padang Tidji in 1898. —
537 De kinderen van het Militair Christelijk Internaat
in Marechaussee uniform. O. Lt. Nanlohy.
7

8
Volg FOTO'S (voorloopig) op karton geplakt Bijdrage van
Nr.
538 Majoor Otken te midden zijner Officieren in
1897 tijdens een rust der colonne. —
539 De Meusigit Raja in 1938. —
540 Bivak Tjot Mantjang 1897. Lt. Kolonel b.d. J. Prager
541 De Vrouwenloods in het bivak Tjot Mantjang. idem
542 De Luitenants Lamster en Prager te midden
van Eur. fuseliers te Tjot Mantjang. idem
543 Het bruggehoofd nabij Aneu Galöng 1897. idem
544 De vernielde brug nabij Aneu' Galöng (zie
Atjeh 1896 van Kapt. A. Kruisheer). idem
545 Officieren van het 7e Bat. Inf. te Tjot Mantjang
1897. idem
546 Bastion en versperring van het bivak Tjot
Mantjang 1897. idem
547 Muziekkoepel en alarmplaats v/h bivak Tjot
Mantjang 1897. idem
548 Watertransport naar den Glé Nanggröe' onder
dekking van een afdeeling Mariniers (1901). —
549 Onderluitenant Christoffel, Luit. De Leau en
Dr. v.d- Berg. —
550 Type van een dardanel (Mar. Renjaang). Hr. H. C. Zentgraaff.
551 De Atjeh Club in 1896. Majoor b/d Lamster.
552 Een cavaleriepatrouille onder Co. van Lt. Rauh
(Pidië expeditie 1898). idem
553 Het bivak Lhöng (1900). idem
554 Kapitein P. A. Peereboom. idem
555 Kapt. der Mar. W. B.J. A. Scheepens temidden
der brigade Cdtn. der 5e Div. Marechaussee Oud brigde Cdt.
(1910). J. Dolleman.
556 Dr. J. van Leent (Ridder 4e kl. M.W.O.). Gen. Maj. A. Kruisheer.

V
^ g
BOEKWERKEN —SCHRIFTUUR-KAARTEN Bijdrage van
196 De Pidië expeditie in 1897. Gen. Maj. A. Kruisheer.
197 Generaal J. B. van Heutsz (tijdens de Pidië
expeditie 1898) Heldenserie Deel III. —
198 Het Korpslied der Marechaussee (Luxe-uitgave
in kleurendruk). —
199 Handelingen in verzetsgebied met bijlage. Kol. G. F. V. Gosenson.
200 Exploraties in de Gajö Landen (Algemeene
resultaten der Löserexpeditie in 1937 door den directeur van
C. G. G.J. van Steenis). 's Lands Plantentuin.
201 Correspondence respecting the Wrek of the
Nisero and the Detention of her Crew by the
Rajah of Tenom. (Presented to the Houses of
Parliamentby Command of HerMajesty, 1884). Dr. J.M.J. Vink.
202 Het gevecht om Batèe Ilieë (1901). afschrift gevechtsrap-
203 Register van de deserteurs (van af Januari 1882). — porten.
204 Proces Verbaal van gehouden onderzoek inzake
de desertie van den Eur. Sergeant Carli in 1891. —
205 Origineele brieven van den deserteur Carli aan
zijn kameraden.
206 Uittreksel van de geschiedenis van Dionysius
a Nativitate, martelaar op het eiland Sumatra
(Atjeh's Noordkust). —
207 Uittreksel van de geschiedenis van Troemon. —
208 Kaart van de vijandelijke positiën rondom onze Generaal Majoor b.d.
geconcentreerde stelling in Groot Atjeh 1896 A. Kruisheer.
209 Bundel: Viering van het 110 jarig bestaan der
K.M.A. te Koeta Radja. —
210 Het uittreksel stamboek v,d Generaal G CE.
van Daalen. Mevrouw Gerritson.
211 Het uittreksel van den Staat van Dienst in
Atjeh van Generaal G. C. E. van Daalen. idem
212 Brief van Toeankoe Machmoed, Toeankoe Radja
Keumala en Teukoe Panglima Polèm aan de
Tirö Teungkoes om hen tot onderwerping
aan te manen. Reproductie uit origineel
213 Oorkonde Bakongan 10 October 1926 - 1931 Kapt. der Mar.
(reproductie). M. Kooistra.
9

10
V g W A P E N S
Nr
- G E S C H U T
~ EERETEEKENS — ENZ. Bijdrage van
192 Beaumont geweer. Opgegraven te Panté
Pira.
193 Zakje, inhoudende oude Atjehsche koperen munten
en munten uit den V O.C. tijd (Lhöng) Kapt. L. J. Prummel.
194 Het excursiebivak te Lam Soedjen in minia- 3e brigade v/d 3e
tuur. Divisie Mar.
195 4 Gramophoonplaten (Toespraken van Gen.
Snijders en Kol. Scharroo bij gelegenheid
v/d onthulling van het gedenktaeken in de
Kromhoutkazerne te Utrecht). A. V. R. O.
196 3 Koperen munten (kepengstukken) uit Troemon. T. Hoesin van Troemon.
197 Koperen Atjehsche hanglamp. N. N.
198 Eikenhouten kist, inhoudende de eeresabel van
Generaal G. C. E. van Daalen met sabelband
en zilveren ketting. Mevrouw Gerritson.
199 Eereteekens van Generaal G. C. E. van Daalen,
t.w.: de Orde v/d Kroon van Pruisen (blauw
lint met kruis en ster)
een Officierskruis XV
een Officierskruis XXX
een expeditiekruis met 5 gespen. idem
200 Eereteekens van den Vader van Generaal G.C E.
van Daalen, t.w.:
een Officierskruis XV
een Kratonmedaille
een kruis van den 10 daagschen veldtocht
een expeditiekruis met 2 gespen. idem
201 M. W. O 4e kl. (beschadigd). Sergt. Pattiasina.
202 Een kris uit Padang Tidji. Sergt. Mangelep.
203 Een tweesnijdende sikin uit Meulaboh. Kapt. H. G. C. Pel.
204 Een rentjong uit Groot Atjeh. N. N.
205 Oud-model officiers wandelsabel. N. N.
206 Twee rentjongs uit Groot Atjeh. Kapt. A. J. de Wilde.
207 Twee badé' uit Groot Atjeh. idem
208 Twee Spaansche matten. Luit. H. E. Wijnmalen.
209 Een Atjehsch kanon. opgegraven in de Kraton
kazerne.

KASOVERZICHT
OVER HET
4* KWARTAAL 1938.

12
ATJEHSCH LEGER MUSEUM
O N T V A N G S T E N
KASOVERZICHT over het
Saldo kas op 1 October 1938 . . . . f 164 95'/ 2
Bijdragen Marechaussee Detachementen :
Blang Kedjeren . . . . . . f 15 —
Geumpang . . . . . . ,. 7 50
Djeuram . . . . . . . 1650 „ 39 —
Bijdragen Infanterie Detachementen :
Siak Sri lndrapoera . . . . . f 15 —
Bireuën . . . . . . . ^ 102P/2 „ 25 21'/ 2
Bijdragen Officieren :
Kapitein der Artillerie D. N. Blankemeijer . f 5
Kapitein der Infanterie L. J. Prummel . . „ 10 —
N. N. 1 _
le Lt. der Marechaussee J. H. W. Nix . . . 5 —
le Lt. der Marechaussee v.d. Meijden . . . „ 5 —
Lt. Kolonel b.d. H. M. Luteijn . . . 10 —
le Lt. der Infanterie P. van Ham . . . „ 4 —
le Lt. der Marechaussee F. Drijber . . . 4— ^44
Bijdragen Particulieren : ,
Hr. Goedman (Meulaboh) . . . . f 289
Hr. Setteur (Tripa Estate) . . . . „ 10 —
Levensverz. Mij. „Amstleven" d.t.k. Hr Fasting . „ 5—
N
- N
_„ 750 „ 25 39
'/ 2 Opbrengst Museumbus (') . . . . . 7 65
Opbrengst verkoop briefkaarten. . . . • „ 39 55
Heldenseries . . . . . „ 46 50
Luxe uitgave Marechaussee Lied . . „ 289 60
{*) Een gelijk bedrag werd gestort in het fonds der Vereeniging
onder de Zinspreuk; „Moed-Beleid en Trouw".
T O T A A L f 681 86

4e KWARTAAL 193 8.
U I T G A V E N
13
TE KOETARA DJ A.
1. Reproductiekosten . . . . . . f 4105
2. Lijstwerk . . . . . , _ 17 40
3. Teeken en verfwerk . . . . . .
4. Meubilair en aankleeding . . . , . „ 46 86'/ 2
4a. Wapens, modellen, maquettes, affuiten e.d. . . . 13 —
5. Porto 60
6. Postpakketten . . . . . _
7. Administratiekosten . . . . . 22 71
8. Tik- en schrijfloon . . . . . . „ —
9. Onderhoudskosten . . . . . 12 96'/ 2
10. Telegrammen . . . . . .
11. Transportkosten . . . . . I 38
12. Reclamedoeleinden .
13. Drukwerk . . . . . 2055
13a. „ Heldenseries * . . . . , — _
13b. „ Mar. lied . . . . , 244 45
14. Briefkaarten bestemd v/d verkoop . . . „ 74 75
15. Archief en bibliotheek. . . . „ 2 25
16. Diversen 2
Saldo Kas op 31 December 1938 . „ 122 49
TOTAAL f 68186

14
ATJEHSCH LEGER MUSEUM
KASOVERZICHT
I N K O M S T E N le Kw. 2e Kw. j 3e Kw. 4e Kw. Totaal
Biidraqen Marechaussee Detachementen 71.— 30.— 55. 39.— 195.—
Infanterie „ 47.50 50.- 25.21 5
122.71 =
Officieren 90.- 143.35 22.50 44— 299.85
Particulieren 127.50 58.40 37.90 25.39 249.19
>/ 2 Inhoud Museumbus 'J 5.- 14.36 23.15= 7.65 50. lö 5
Opbrengst verkoop briefkaarten, albums 48.- 48.10 184.48 39.55 320.13
Heldenseries 1 H.60 78.95 46.50 240.05
Marechaussee lied - 289.60 289.60
Diversen 16.30 4.- 20.30
') Een gelijk bedrag werd gestort in het fonds der Vereeniging
onder de Zinspreuk: „Moed-Beleid en Trouw".
357.80 456.31 455.98 5
516.90 5
1787.—
Saldo Kas op 1 Januari 1938 243.42
TOTAAL 2030.42
Totaal ontvangen in 1937 3743.31
„ 1938 1787.-
Totaal Generaal sedert de oprichting 5530.31

over het JAAR 1938.
15
TE KOETARADJA.
U I T G A V E N le Kw. 2e Kw. 3e Kw. 4e Kw. Totaal
1. Reproductiekosten 127.74 28.46 45.90 41.05 243.15
2. Lijstwerk 29.80 24.50 5.— 17.40 76.70
3. Teeken en verfwerk 2.50 14.— — 16 50
4. Meubilair en aankleeding 9.77 2.— 4.57 46.86 6
63.20 5
4a. Wapen, Modellen, Maquettes, enz. 62.65 27.65 101.73 13 — 205.03
5. Porto 30— 35.- 45.— 60.- 170.—
6. Postpakketten — — — — —
7. Administratiekosten 21.42 33.35 36.11 22.71 113.59
8. Tik- en schrijfloon — — 6.— 6.—
9. Onderhoudskosten 8.36 8.75 5
7.74 5
12.96 37.82 5
10. Telegrammen 2.70 1.65 15.60 — 19.95
11. Transportkosten 2.35 8.10 5.- 1.38 16 83
12. Reclamedoeleinden — 5.— — 5.—
13. Drukwerk 12.50 60.50 23.05 20.55 116.60
"13a. „ Heldenseries - 112.50 62.50 175.—
13b. „ Mar. lied — — 244.45 244.45
14. Briefkaarten, foto's bestemd v.d.
verkoop 69.60 59.01 99.65 74.75 303.01
15. Archief en bibliotheek 14.05 12.12 60.72 2.25 89.14
16. Diversen 1.45 — 2.50 2— 5.95
394.89 432.59 5
521,07 6
559.37 1907.93
I
Saldo Kas op 31 December 1938 122.49
TOTAAL 2030.42
Totaal uitgegeven in 1937 3499.89
„ 1938 1907.93
Totaal Generaal sedert de oprichting 5407.82
Saldo ultimo 1938 122.49
Totaal Generaal 5530.31

JAARVERSLAG
OVER 1938.
Voor een klein auditorium van notabelen te Koeta-Radja werden op
25 Januari 1939 de verrichtingen van het Bestuur van het Atjehsche Leger
Museum over het afgeloopen jaar en de resultaten daarvan in beknopten
vorm bekend gesteld. Deze lezing wordt II thans als Jaarverslag 1938
beleefd aangeboden.
Het is een even aangename als vereerende taak, welke de functie
van Voorzitter van het Atjehsche Leger Museum mij oplegt, om thans voor
de tweede maal, namens het Bestuur van genoemd Museum, het verslag
te mogen uitbrengen van de verrichtingen van het Bestuur en van de vorderingen
onzer instelling gedurende het afgeloopen jaar.
Wij hebben gemeend, voor deze keer, de jaarvergadering niet te
houden op 7 Januari, den oprichtingsdatum van het Museum, doch op
25 Januari, verband houdende met den dag, waarop precies 65 jaar geleden,
de Nederlandsche vlag werd geheschen in den hoogsten waringintop van
den Kraton, welke op 24 Januari 1874 door onze troepen werd bezet.
Door U, zeer geachte dames en heeren op dezen avond uit te
noodigen om onze bestuursjaarvergadering bij te wonen in de zaal, welke
speciaal is gewijd aan de herinnering van de eerste en tweede Atjeh expeditie
en aan Oud-Koeta Radja, hebben wij tevens willen toonen, dat bovengenoemd
historisch moment niet aan onze aandacht ontsnapt is.
Mag ik U verzoeken uit eerbied voor de nagedachtenis der gesneuvelden
van de expeditionaire macht der eerste en tweede Atjeh expeditie,
enkele seconden uit Uw zetels op te staan.
Alvorens over te gaan tot het uitbrengen van het jaarverslag, zult U
mij wel willen veroorloven, namens het Bestuur van uit deze plaats uiting
te geven aan onze gevoelens van bijzondere erkentelijkheid voor den daadwerkelijken
en moreelen steun, dien wij bij de verdere uitvoering onzer
taak hebben mogen ondervinden van al onze medewerkers in het algemeen
en van Generaal A. Kruisheer, Kapitein C. A. Ruempol en Kapitein M.
Schouten in het bijzonder, terwijl ook Uw belangstelling zeer geachte dames,
!7

Resident en overige Heeren, voor de bijwoning van deze jaarvergadering,
waarvan U door Uw aanwezigheid heeft willen doen blijken, door het
Bestuur op hoogen prijs wordt gesteld. Naast stoffelijken steun is vooral
voor een jong bestuur van een instelling als het eerste Leger Museum in
Nederlandsch Indië noodig : geestelijke steun, medewerking op intelectueel
gebied en belangstelling van buiten af voor ons streven.
Brengen wij in herinnering, hetgeen in het eerste jaarverslag werd
vermeld omtrent het streven, dat met de oprichting van het Atjehsche Leger
Museum werd beoogd, dan zal U straks bij het verder aanhooren van dit
jaarverslag en tijdens den rondgang door de zalen, zich persoonlijk kunnen
overtuigen, in welk stadium dit streven van het Bestuur verkeert.
Mochten de tastbare resultaten U nog niet die voldoening schenken,
welke van onzen arbeid verwacht werd, dan moge ik onder Uw aandacht
brengen, dat de opbouw van dit Museum is geschied en nóg steeds geschiedt
door bestuursleden in hun vrijen tijd en naast de drukke werkzaamheden,
verbonden aan hun ambt of werkkring, terwijl onze beperkte kasmiddelen
en het gemis van een eigen doelmatig gebouw oorzaak zijn, dat
de opzet zich heeft moeten bepalen tot „eenvoud".
Elke nieuwe organisatie gaat den eersten tijd mank; zoekende en
tastende werden, om een typisch Atjehsche militaire uitdrukking te bezigen
„naar sporen" gezocht.
Deze werden ook gevonden en bewandeld, al leidden ze hier en
daar over moeilijke terreinhindernissen, welke slechts dienden om overwonnen
te worden De sporen zullen ten slotte moeten leiden naar het
einddoel, ri.1. de oprichting van een eigen gebouw, momenteel nog het
zwakke punt van onze organisatie, doch het Bestuur heeft alle hoop, dat
ook hierin ons de hulpbiedende hand zal worden toegestoken.
Een vrij groot aantal aanwinsten viel aan de verzameling in het afgeloopen
jaar ten deel; hiervan kunt U zich overtuigen uit de opgaven,
voorkomende in de U geregeld aangeboden kwartaal supplement inventarissen.
Memoreeren wij nogmaals hetgeen in het eerste jaarverslag beknopt
werd bekend gesteld betreffende het doel van dit Atjehsche Leger Museum :
Ad le) — Het opwekken en bevorderen van meerdere belangstelling
voor de boeiende en leerzame Atjeh Krijgshistorie in haar geheelen omvang.
Dank zij de belangelooze medewerking der Oude Atjeh Garde is het
Museum thans een nieuwe, nuttige attractie geworden voor de militairen
en burgerij van het gewest Atjeh in het algemeen en van de gemeente
Koeta-Radja in het bijzonder.
Op Zon- en feestdagen (de z.g. dagen voor het groote publiek) geven

vooral de mindere militairen met hun gezin blijk van volle interesse voor
de hier opgelegde krijgshistorische verzameling, terwijl het gastenboek over
het afgeloopen jaar 302 handteekeningen bevat van bezoekers buiten Koeta-
Radja, met vele gasten afkomstig van de Oostkust en van buiten Sumatra.
De ongunstige en vrijwel primitieve verbindingen met Koeta-Radja zullen
voorloopig nog een handicap blijven voor een geregelder en drukker Museum
bezoek, doch gebleken is, dat iedere vreemdeling ter stede zijn schreden
heeft gericht naar het Atjehsche Leger Museum.
De verzameling, welke in dit gebouw is opgelegd, wordt verdeeld
in een aanschouwelijke en in een studiecollectie.
De eerste dient om het groote publiek bij zijn rondgang door de
zalen eenig idee te geven van de historie onzer vestiging in dit gewest,
welke thans aanschouwelijk is voorgesteld in tien localiteiten en een corridor,
alle gevuld met interessant fotomaterieel, maquettes, allerhande vuur- slagen
steekwapens, geschut, modellen van oude en nieuwe bivaks, uniformen,
eereteekens, naamlijsten van gesneuvelde Officieren, vlaggen, grafsteenen,
projectielen, levensgroote houten poppen, voorstellende Atjehsche en Gajosche
krijgslieden in vollen krijgsdos, of militairen in hun oude uniformen uit de
periode Karei v.d. Heijden, Graafland, enz.
Het Bestuur heeft het vorige jaar onder de Inlandsche veroordeelden
een geniale boetseerder ontdekt, die op meesterlijke wijze naar personen
en naar foto's, uit klei „koppen" te voorschijn wist te halen, alsof er een
geschoold beeldhouwer aan het werk is geweest. Nadat door hem de derde
kop voor het Museum was afgeleverd, moest deze genie helaas wegens
psychische afwijkingen in het krankzinnigen gesticht te Sabang worden
opgenomen.
De studiecollectie bestaat uit een bibliotheek, uitsluitend Atjeh lectuur
bevattende, fotomateriaal, dat niet wordt tentoongesteld, oude kaarten, vergeelde
brieven, schriftuur, dagboeken, hikajats, rapporten, memoires, gevechtsbevelen,
enz.
Atjeh levert nog een onmetelijk arbeidsveld op voor nasporingen
op historisch en krijgshistorisch gebied, waarvan de resultaten zeker de
moeite waard zullen zijn om de hiaten in de bestaande geschiedkundige
boekwerken mee op te vullen.
Na een Atjeh literatuur op krijgshistorisch gebied van Kielstra-de
Klerck en andere vooraanstaande schrijvers, die een aaneengeschakeld overzicht
hebben bewerkt van de krijgsgeschiedenis van 1873-1883, verschenen
met een hiaat van + 13 jaren, de boekwerken van den toenmaligen Kapitein
A. Kruisheer en van den Luitenant A. F. L Faubel, dit laatste rijk geïllustreerd
; beide boekwerken handelen op uitvoerige wijze hoofdzakelijk
19

20
over het tijdvak 1896 Daarna kwam, na een hiaat van + 8 jaren de beschrijving
van den Gajotocht van den Overste Van Daalen, van de hand
van zijn toenmaligen Luitenant Adjudant J. C J. Kempees. Genoemde
boekwerken zijn in den handel niet meer verkrijgbaar. Bij een enkelen
antiquaar of op venduties kan men ze tegen vrij hoogen prijs in zijn bezit
krijgen.
Bij gelegenheid van het 40 jarig jubileum van het Korps Marechaussee
van A en O in 1930 werd door den Kapitein A. Struyvenberg een zeer
beknopt overzicht gepubliceerd van de geschiedenis van dit Korps.
In de militaire en civiele vaktijdschriften komen verspreid van de
hand van deskundigen (wij noemen slechts : den Heer H. T. Damsté, Overste
J. C. A. Bannink, Generaal A. Kruisheer) voortreffelijke biographieën van
Atjehfiguren, beschrijvingen van expedities en excursies, van gevechtsmomenten,
patrouilletochten enz. terwijl in den handel de werken van Miles
en van den Heer H. G. Zentgraaff verkrijgbaar zijn, waarin historische gebeurtenissen
op boeiende wijze worden beschreven, grepen uit den Atjeh
oorlog tijdens den Van Heutsztijd en tijdens de guerilla periode, doch een
volledige beschrijving in chronologische volgorde van de tijdvakken, gevormd
door de hiaten 1884-1895, 1897—1903, 1905-1927 laat nog steeds op
zich wachten.
Sinds een half jaar geleden is uitgaande van het Museum Bestuur
een aanvang gemaakt met het uitgeven, voornamelijk ten behoeve van de
Officieren en Onderofficieren van dit gewest, van de z.g. populaire „Helden
Series".
Deze Helden Series geven op beknopte wijze een aaneengeschakeld
overzicht der voornaamste gebeurtenissen na 1896, gebasseerd op historischen
grondslag, geput uit origineele bronnen en uit de Studiecollectie van het
Museum, ontbloot van critische beschouwingen en populair beschreven.
Reeds zijn de n.v. Series in druk gebracht:
Deel I. Ds. THENU.
Deel II. J. B. van HEUTSZ (1874-1897).
Deel III. J. B. van HEUTSZ tijdens de Pidië expeditie 1898.
In verband met onze 65 jarige vestiging te Koeta-Radja is heden deel
IV verschenen, getiteld : Van Kraton tot Koeta-Radja
Het Bestuur heeft gemeend met de uitgave dezer deeltjes zich gekweten
te hebben van zijn taak ten aanzien van ad le) van het werkprogramma
: — Het opwekken en bevorderen van meerdere belangstelling voor
de boeiende en leerzame Atjeh Krijgshistorie in haar geheelen omvang.

Van elke Heldenserie werden niet meer dan 300 exemplaren gedrukt
en dat deze series in den smaak schijnen te vallen van de militairen blijkt
wel dat de voorraad der eerste drie deeltjes thans geheel uitput is ; 200
dezer series gaan onmiddellijk van de drukpers naar de posten en naar de
militaire kampementen en bureau's in Koeta-Radja, een 20 tal wordt bestemd
om gratis den plaatselijken autoriteiten en bestuursleden aangeboden te worden.
Van de reserve (+ 80 deeltjes) worden nabestellingen bewerkstelligd
(in verband met de vele mutaties bij de detachementen) terwijl, zoolang de
voorraad strekt, ook aan museumbezoekers exemplaren kunnen worden
verkocht.
De prijs is heel laag gesteld : f 0.30 per deeltje, de geringe winst
komt geheel ten bate van het Museumfonds.
In bewerking zijn de n.v. series : J. B. van Heutsz in 1899, de geschiedenis
van Samalanga, Campioni, Teukoe Oemar, de geschiedenis van
Meulaboh, enz
Uit de doorloopende nummering van het herinneringsmateriaal, voorkomende
in de U geregeld toegezonden kwartaalverslagen, valt op te merken
dat in 1938 het fotoma eriaal is aangegroeid met 191 foto's, de boekenrij
met 81 boekwerken en kaarten, het overige materieel met 91 nieuwe collectiestukken.
Door toevallige omstandigheden heeft het Bestuur voor tijdelijken
duur de beschikking kunnen krijgen over 10 localiteiten, waarin de krijgshistorische
verzameling voor de aanschouwelijke voorstelling van onze vestiging
in Atjeh, zoowel chronologisch als regionaal is ondergebracht.
Deze 10 zalen (om een groot woord te bezigen, want in werkelijkheid
zijn het slechts kamers van 4,5 X 4,5 M.) zijn als volgt ingericht:
Zaal I De 1ste en 2e Atjeh Expeditie en Oud Koeta-Radja.
Zaal II De geconcentreerde linie tot 1896.
Zaal III De Expedities ter Noord en Oostkust van Atjeh.
Zaal IV De Gajö-Alas en Bataklanden.
Zaal V De Patrouilleactie ter Westkust van Atjeh en in de Zuidelijke
Landschappen.
Zaal VI Ridders M.W.O. en patrouilleaanvoerders van naam.
Zaal VII De Zaal der Generaals en Gewestelijk Militaire Cdtn.
Zaal VIII Het Civiel Bestuur in Atjeh.
Zaal IX Archief-bibliotheek en kaartenkamer.
Zaal X De Heldengalerij van het Korps Marechaussee.
Aan het Museum is sedert korten tijd een voorlichtingsdienst verbon-
21

21
den op krijgshistorisch gebied en voorzoover het Bestuur in staat is, betrouwbare
gegevens te verstrekken uit de archiefstukken of uit de verzameling
van het Museum, is het steeds bereid geweest deze mondeling of schriftelijk
mede te deelen. Verscheidene detachements Comdtn., familieleden van gesneuvelde
militairen en andere particuliere personen hebben reeds meerdere
malen van dezen voorlichtingsdienst gebruik gemaakt.
Ook in het streven om zijn tweede doelstelling te bereiken, n.1. :
Ad 2e) — Het eeren van de nagedachtenis van verdienstelijke en vooraanstaande
militaire en civiele Atjehfiguren uit de woelige jaren — meent
het Bestuur te mogen constateeren, dat hiermede eveneens resultaten zijn
bereikt.
Aan de grondleggers van ons gezag, aan pacificators en aan de gesneuvelden
op Atjehschen bodem wordt in dit gebouw de eer gegeven,
welke hun ten volle toekomt door de beeltennissen dezer figuren op waardige
wijze in een hun passende omgeving ten toon te stellen, waardoor van
den nuchtersten scepticus tegenover Atjehfiguren een geestdriftigen bewonderaar
wordt gemaakt van onze instelling.
Aan de tot standkoming van het bronzen borstbeeld van den Soldatendominee
Thenu in Maart 1938, heeft het Bestuur, dat in zijn geheel het
uitvoerend comité uitmaakte van het Ds. Thenu Huidefonds, een groot
aandeel gehad.
Ook t.a.v. plannen om voor wijlen Professor C. Snouck Hurgronje
een borstbeeld op te richten naast het bestaande borstbeeld van Generaal
Van Heutsz heeft het Bestuur zich beijverd om besprekingen te voeren met
den Resident van A. en O. den Heer j. Jongejans, die, na zich ter zake
schriftelijk in verbinding te hebben gesteld met de Weduwe, ons meedeelde,
dat een dergelijke hulde in strijd zou zijn met karakter en de ideeën van
den grooten Doode.
Waarschijnlijk uit de oude waarheid : — Onbekend maakt onbemind
werd hier en ook elders, in woord, dnn wel op schrift de conclusie getrokken,
dat dit Museum beter tot zijn recht zou komen in een Algemeen Leger
Museum in een dichter bevolkingscentrum, b v. Batavia, Bandoeng of Medan,
waar meerdere belangstelling zal worden getrokken voor onze krijgshistorische
verzameling dan hier ter plaatse.
Het huidige Bestuur is het met een dergelijke conclusie niet eens en
meent hiermede namens de militairen van Atjeh ernstig te moeten protesteeren
tegen eventueele voorstellen tot verplaatsing van dit heiligdom der
Atjehsche Troepenmacht naar Java, waarbij tevens de hoop wordt uitgesproken,
dat een dergelijk protest niet moet worden toegeschreven aan chauvinisme,
plaatselijken naijver of persoonlijke gevoeligheden.

De originaliteit en het plechtige van zijn karakter zullen onmiddellijk
ophouden te bestaan, indien men meent dit kleine Museum de eer aan te
moeten doen, door het te verplaatsen naar Java of elders
Het Museum is één ondeelbaar geheel geworden met Koeta Radja,
het is ter stede uitgegroeid tot een historisch monument, naast dat der 10
strijders, het Marechausseemonument, het monument voor Generaal Pel e.a.
Zooals Peutjoet de laatste rustplaats is voor zoovelen, die in de Atjehkrijgshistorie
hun laatste rol hebben uitgespeeld, zoo kan dit Museum vergeleken
worden met de begraafplaats dier Krijgshistorie zelf.
Het laatste doel, dat met de oprichting van het Atjehsche Leger
Museum wordt beoogd is :
Ad. 3) — Het beschermen van daartoe in aanmerking komende militaire
ruïnes in en buiten Groot Atjeh tegen een verdere vernieling van den
tand des tijds of tegen een vernieling anderszins en het opsporen en restaureeren
van buiten de officieele begraafplaatsen verspreid liggende militaire
graven.
De plaatsen, waar eens de militaire posten tijdens de periode van
Generaal Pel tot en met de periode van Generaal Deijkerhof hebben gestaan,
werden alle door het Bestuur bezocht ten einde te kunnen beoordeelen of
eventueele overblijfselen hiervan in aanmerking konden worden gebracht
voor bescherming dan wel voor restauratie.
Degenen, die niet weten, dat op die plaatsen eens de Nederlandsche
vlag hoog boven uit het bivak heeft gewaaid, zullen thans de in bevolkingstuinen,
bosch of ladang getransformeerde nederzettingen rustig voorbij wandelen.
Behoudens een enkele uitzondering worden de plaatsen dezer posten
slechts aan spiedende oogen verraden door een enkel stuk fundament, een
betonnen neut, het massieve metselwerk van een steenen waterput, een
ijzeren lantaarnpaal, zelfs een ijzeren ledikant en glasscherven, dat is alles,
wat men nog terug herkent van de oude militaire nederzettingen.
Een uitzondering hierop maakt de gampong Siron ; een betonnen
kruithuis, dat aan den tand des tijds en aan de vernielingswoede weerstand
heeft kunnen bieden, duidt de plek aan van het oude bivak van denzelfden
naam. Dit massieve gebouwtje wordt thans door de bevolking benut tot
geitenstal en kippenhok 1 en loont zeer zeker de moeite om na eenige restauratie,
tegen verdere vernieling en vervuiling beschermd te worden.
Hoewel niet geheel en al behoorende tot het arbeidsveld van het
Bestuur van het Atjehsche Leger Museum, moge in dit verband gewezen
worden op den erbarmelijken staat, waarin de fraaie ruïne Ladong
verkeert.
Van dit zeer merkwaardige Portugeesche (of Hindoesche ?) fort wer-
23

24
den enkele jaren geleden reeds brokstukken van de steenen wallen weggesleept
om er den straatweg naar Kroeëng Raja mee te verharden en nog
ziet men de bevolking zoo nu en dan brokstukken er vandaan weg halen.
Op het binnenplein en op het banket tiert een weelderige plantengroei, uit
de kunstig overdekte waterput stijgen onwelriekende dampen, het is één
verwaarloosd geheel, te midden van rizophorenbosschen.
In Lam Pisang, eens de gampong van Teukoe Oemar, is de plaats,
waar zijn woning stond, herkenbaar aan gemetselde goten en aan het ± 4
M. hooge metselwerk van een buiten-model put, welke vroeger door de 3
M. hooge vloer zijner woning was gebouwd, opdat hij zijn badkamer binnenshuis
had.
Van onze bevindingen is bereids schriftelijk rapport uitgebracht aan
de Civiele en Militaire Autoriteiten.
Het zou inderdaad ook van een geste van piëteit getuigen, indien
meerdere zorg kon worden besteed aan de in het veld verspreide militaire
graven, in dien zin, dat niet tevreden mag worden gesteld met het slechts
aanbrengen van een ruwe ompaggering van roestend prikkeldraad en met
het schoonkappen van het hoog opschietende gewas.
Van vele graven weet men de namen der militairen niet meer, hier
en daar staan enkele namen geschreven op een houten plankje met teer of
houtskool en van het massagraf te Indrapoeri, waar de gesneuvelden van
Glé Jeuëng liggen zegt Zentgraaf zeer terecht in zijn boekwerk Atjeh : —
„Vereeuwigd....? Er zijn weinig graven zoo vergeten als dit graf; niet dikwijls
zijn dooden zóó volkomen dood.''
De goede wil bij de detachementscomdtn is aanwezig om aan deze
graven in de rimboe een humaner en beschaafder aanzien te geven, doch het
noodige materiaal en de noodige fondsen daartoe zijn niet toereikend, terwijl
het transport van het materiaal naar die ver afgelegen plaatsen ook al kosten
met zich meebrengt.
Op verzoek van het Museum Bestuur speurde een patrouille in Tjot
Rang naar overblijfselen van deze oude post. Ze vond in een meunasah
de eene helft van een marmeren grafplaat en na uitloving van een fooi werd
de andere helft in de sawah teruggevonden
Beide steenhelften aan elkaar gepast vertoonen nu duidelijk het n.v,
grafschrift:
„Ter nagedachtenis aan de dapperen van het 12e Bat. Infie
die hun leven lieten op het veld van eer bij Tjot Rang
op den 7 Aug. 1882.
J. Leendertsen Eur. Serg. 11838

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
1 ge wÊ-'
DE UNIFORM VAN LUITENANT GENERAAL G. C. E. VAN DAALEN
(Nadat deze foto was gemaakt zijn de eereteekens en de eeresabel van
den Generaal aan het Atjehsch Legermuseum afgestaan.)

C. H. Hillert Eur. Korp 8679
D. Kan „ Hoornbl. 12152
A. de Bruin „ Fus. 10180
F. Beek „ Fus. 4826
P. H. Smeets „ Fus'. 6426
Liepan Inl Fus. 80293
Saban „ Fus. 6152
Djaida „ Fus. 10720
Sarpan „ Fus. 10032
Betreur den Dood dezer Helden niet, doch bezing hune onsterfelijkheid". —
Het bijbehoorende massagraf werd helaas niet teruggevonden, noch
kon de plaats van dit graf zelfs bij benadering worden vastgesteld, zoodat
deze twee grafsteenhelften voorloopig in het Museum zijn opgelegd.
Sinds de oprichting van het Museum zijn door de bemoeienissen van
het Museum Bestuur drie massagraven teruggevonden, welke oorspronkelijk
volkomen opgeslokt waren door den tropischen plantengroei.
Aan de hand van oude patrouilleverslagen en gevechtsrapporten werd
de plaats van het massagraf van Luitenant T. W. Broker en de zijnen, gesneuveld
op 26 Augustus 1877 bij Blang Temoelit (Thö Moeliët) geïdentificeerd.
Opgravingen ter plaatse hebben deze identificatie bevestigd en thans
is op deze plek door den zorg van den ex-Cdt. van Samalanga, Kapitein
H. Kloprogge, een eenvoudige gedenkzuil opgericht.
Aan de hand van schriftelijke aanwijzingen van den ex-Mar. Kapitein
O A. Ruempol en van den ex-Staf Kapitein R. G. Doorman zijn respectievelijk
teruggevonden de massagraven van de gesneuvelde militairen van
de colonne Matthes in Seunagan (14 Juni 1902) en van de gesneuvelden
tijdens de bestorming van Batèe Ilieë : (1 Februari 1901) Op deze plaatsen
zullen door den Commandant der 2e Divisie Marechaussee en door den
Commandant van het detachement te Samalanga eveneens gedenkzuilen
worden opgericht, vermeldende tevens de namen der gesneuvelden.
Het Bestuur blijft onderwijl zijn onderzoekingen t.a.v. verdwenen
massagraven nog steeds voortzetten.
Dat het administratieve gedeelte van het Museum, mèt de uitbreiding
der collectie en mèt de werkzaamheden op geestelijk gebied, zich uitgedijd
heeft tot een administratie op zich zelf, behoeft hier nauwelijks betoogd te
worden.
De bibliothecaris, tevens explicateur is volkomen voor zijn taak berekend
en staat het Bestuur in administratieve aangelegenheden ijverig bij.
Hij bezit bovendien een beschaafde en prettige wijze van explicatie.
25

26
Het Bestuur heeft zich nog niet in verbinding kunnen stellen met
alle gepensionneerde militairen van de Oude Atjehgarde, die daartoe in
aanmerking komen, noch met alle familiebetrekkingen van gesneuvelde of
overleden Officieren, doch hoopt dit contact in den loop van het komende
jaar te hebben bewerkstelligd.
Aan de aankleeding van het museum en aan de bewerking van het
herinneringsmateriaal is voldoende zorg besteed, voor zoover de fondsen
dit toelieten.
Voor een financieel verslag spreken cijfers meer nog dan woorden
en daarom moge verwezen worden naar het hierbij gevoegde kasoverzicht
van de inkomsten en uitgaven gedurende het afgeloopen jaar, waaruit men
kan constateeren, dat de militairen van Atjeh en Onderhoorigheden en
Sumatra's Oostkust het leeuwenaandeel hebben gehad in de vrijwillige bijdragen
Een verheugend feit valt op te merken, dat hoe langer hoe meer
Infanteriedetachementen zich voor dit Leger Museum beginnen te interesseeren.
Het idee „Marechaussee-Museum" is van de baan; bovendien is
slechts één van de 10 zalen gewijd aan de historie van het Korps Marechaussee.
Het Bestuur heeft om verschillende redenen, o.a. ter vermijding van
administratieve overbelasting, geen gevolg willen geven aan veler verzoeken
om aan dit Museum contribueerende leden en donateurs te verbinden. Wel
heeft het naar middelen moeten uiczien om de fondsen te versrerken, aangezien
de uitbreiding van werkzaamheden vanzelfsprekend financieele gevolgen
op den koop toe neemt, en het heeft deze middelen gevonden in
den verkoop van albums, van ansichtkaarten en van een luxe-uitgave van
het Korpslied der Marechaussee met piano-begeleiding, terwijl de uitgave
der z.g. Heldenseries ook niet geheel en al uit philantropische overwegingen
tot stand is gekomen.
Op de debetzijde van het Kasoverzicht geeft het totale bedrag aan
opbrengst dezer artikelen aan : f 849.78 tegenover de daarvoor bestede
onkosten ad f 722.46; de aanwezige (nog niet verkochte) voorraad op
31 December j.1. en de loopende vorderingen vertegenwoordigen echter
nog een netto waarde van + f 300.—
Voor hun medewerking aan de luxe uitgave van het Marechaussee
lied, betuigt het Bestuur hierbij zijn erkentelijkheid aan den Kapitein Ch.
Berg en Luitenant H Gramer; eerstgenoemde is de artistieke teekenaar
van het omslagvel en laatstgenoemde de bewerker van het piano-arrangement.
Men verwarre dit „Korpslied" niet met het algemeene „Marechaussee"
lied ; het Korpslied (ook wel: Vaandellied genoemd) werd het eerst gezongen

ij gelegenheid van het 40 jarig jubileum van het Korps Marechaussee. De
eerste drie coupletten en het refrein zijn afkomstig van Ds. Thenu, de
overige coupletten zijn in den loop der jaren ontstaan uit den boezem der
Marechaussee's, terwijl het geheel een beknopt overzicht inhoudt van het
ontstaan en van de wapenfeiten van het Korps, zooals de eenvoudige Marechaussee
ze ziet.
De Stoomvaart Maatschappijen Nederland en Rotterdamsche Lloyd
bezorgden ons een gratis vervoer voor de verzending van het herinneringsmateriaal
t.b.v. het Museum van Nederland naar Sabang ; gaarne geeft het
Bestuur uitdrukking aan zijn waardeering en erkentelijkheid voor deze mooie
geste der Directies.
Een woord van dank is hier zeker op zijn plaats aan onzen vertegenwoordiger
in Nederland, den Heer M. Schouten, Ridder 4e kl. der M.W.O.
voor de wijze waarop ZWEG aldaar de belangen van het Atjehsche Leger
Museum daadwerkelijk heeft behartigd en aan onzen afgetreden Secretaris-
Penningmeester Luitenant Adjudant Treffers voor zijn algeheele toewijding
aan den dag gelegd bij het financieele beheer der instelling en bij zijn
ijverige naspeuringen naar oudheden in de verlaten postenlinie.
Over het algemeen mag het Bestuur zeker dankbaar gestemd zijn
t.a.v. de bereikte resultaten, doch het is nog niet geheel voldaan. De militairen
van Atjeh van alle rangen en landaarden hebben naast fmancieelen
steun nog in verschillende andere vormen uiting gegeven van hun belangstelling
voor dit Atjeh monument, waar uit eiken hoek de glorie en energie
van het Oude Leger hen regenstralen.
Het Bestuur heeft persoonlijk kunnen constateeren, dat de belangstelling
voor onze merkwaardige verzameling vooral bij de burgerij bijzonder
groot is. De menschheid houdt volstrekt niet alleen van het nieuwe, zij is
ook zeer gehecht aan het oude en dit geldt in het bijzonder voor den
Nederlander. Men schijnt op het oogenblik, in deze zoo roerige tijden,
waar iedereen zich bezig houdt me' actueele vraagstukken op internationaal
of op defensie gebied, zich plotseling meer dan ooit te voren, te interesseeren
voor een blik in de Indische Krijgshistorie in het algemeen en in de
imponeerende Atjeh krijgshistorie in het bijzonder, alsof men troost tracht
te zoeken in of leering tracht te putten uit de traditioneele moed-energiezelfopoffering-trouw
en plichtsbetrachting van het K. N. I. L. Elke moreele
en financieele steun t b v. het Museum van niet militaire zijde zal zeer op
prijs worden gesteld.
Op het einde van het vorige jaar werden in een bestuursvergadering
de verdere maatregelen voor een consolidatie dezer instelling ernstig onder
oogen gezien en besproken. De resultaten dezer besprekingen deden het
27

28
Bestuur besluiten zich ter zake te wenden tot een deskundig adviseur; na
bekomen advies zullen de besprekingen in tegenwoordigheid van onzen beschermheer
worden voortgezet.
Moge de beknopte uiteenzetting der verrichtingen en resultaten over
193SS (waarbij tevens verwezen moge worden naar den inhoud der vier laatste
kwartaalsupplementenJ er toe bijdragen om de medewerkers en begunstigers
van het Atjehsche Leger Museum voldoende overtuigd te hebben, dat de
belangen-behartiging der instelling de volle aandacht heeft gehad en nog
steeds zal hebben van onzen beschermheer en van alle Bestuursleden.