amsterdam. - Acehbooks.org

GROEP I. 1« Klasse. 23
Later wijzen die van C. W. M. van de Velde (1845), J. H.
W. le Clercq (1850), en F. Junghuhn (1855) de voornaamste
rustpunten aan op den weg des vooruitgangs.
Inmiddels had Melvill van Carnbée, die reeds in den Moniteur
des Indes eene reeks van zeer verdienstelijke kaarten van
Nederlands Oost- en West-indische bezittingen had gegeven,
het voornemen opgevat om een algemeenen Atlas van Ned.
Indië te bewerken, eene uitbreiding van het plan van een Atlas
der residentiën van Java, waarvoor van de Velde reeds materiaal
met hulp der Regeering had verzameld. Ook aan Melvill
verleende de Indische regeering krachtigen steun. De eerste
kaart verscheen in 1854, maar toen 25 kaarten voltooid waren,
ontviel Melvill aan zijne reuzentaak, wier voortzetting door de
Regeering aan den kapitein der Genie W. F. Versteeg werd
opgedragen. Met kloeke volharding had deze in 1864 den Atlas
van 60 kaarten voltooid. Bovendien gaf de heer Versteeg in
1862 eene nieuwe étappe-kaart van Java in het licht.
Voor de Buitenbezittingen vooral was de uitgave van den
Atlas eene groote schrede voorwaarts. Ontelbare opnemingen,
hetzij ten nutte der gevoerde oorlogen, hetzij in het belang der
administratie, van Regeeringswege gelast en uitgevoerd, waren
in den Atlas verwerkt en hadden aan de kaarten van Sumatra,
Borneo en andere eilanden een geheel ander aanzien gegeven.
Van Sumatra waren de beste kaarten tot dusver door
vreemdelingen geleverd, door Marsden (1811), Raffles (1829),
Berghaus (1837). Ook de belangrijke nieuwe gegevens door den
Atlas bij Junghuhn's Battaldnder verschaft, kunnen bezwaarlijk
het werk van een Nederlander genoemd worden. Na de uitgave
van Melvill's Atlas hebben onderscheidene krijgstochten, vooral
de oorlog in Atjeh, voorts de onderzoekingen voor spoorwegaanleg,
de opnemingen van het mijnwezen, de Sumatra-expeditie
door het Aardrijksk. Gen. uitgerust, belangrijke bijdragen
voor de cartographie van Sumatra geleverd; maar eene algemeene
kaart op de hoogte dezer ontdekkingen ontbreekt nog.
Veel minder nog kan er sprake zijn van eene topographische
kaart van Sumatra op zuiver mathematischen grondslag berustende
, die slechts te verwachten is van de triangulatie des eilands
waartoe thans aanstalten gemaakt worden, maar die den arbeid
van vele jaren zal vorderen.
Wat voor Sumatra nog in lang niet bereikt zal zijn, is voor
Java de voltooiing nabij. Door de samenwerking van drie takken
van dienst: den topographischen, geographischen en statistischen,
en door de voortreffelijke methode van reproductie op
het topographisch bureau te 's Gravenhage, onder de leiding van