amsterdam. - Acehbooks.org

GROEP I. 1« Klasse. 17
in de uitvoerige chorographie in het derde deel. De lezers van
laatstgenoemd werk zullen daaruit tevens den verbazenden omvang
der geographische literatuur over Java in verspreide stukken
en kleinere geschriften leeren kennen. Kortere algemeene
beschrijvingen van het eiland leverden J. J. Stockdale, Sketches
of the island of Java (Londen, 1812), Pfyffer von Neueck
(Zwitsersch officier in Nederlandschen dienst), Skizzen von der
Insel Java (1829), ook in het Fransch en Nederlandsch vertaald
, R. J. L. Kussendrager, Natuur- en aardrijkskundige beschrijving
van Java (1841), J. Hageman JCzn., Handleiding
tot de kennis der geschiedenis, aardrijkskunde, fabelleer en tijdrekenkunde
van Java (2 deelen, Batavia, 1862), H. Meister,
Bïlder aus Java (1875), door den heer Stellwagen in het
Nederlandsch vertaald, W. van Gelder, Beschrijving van het
eiland Java en zijne bewoners voor de scholen in Ned. Indië
(4 stukjes, Batavia, 1879, 1880). Onder de geographische beschrijvingen
van bijzondere gedeelten zijn de belangrijkste: A.
de Wilde, de Preanger Regentschappen (1830); H. J. Domis,
de Residentie Pasoeroean (1836); de Residentie Kadoe naar de
uitkomsten der statistieke opname (Batavia, 1871); B. Stöhr,
die Provinz Banjuwangi (1874); J. Groneman, Bladen uit het
dagboek van een Indisch geneesheer (1874), eene voortreffelijke
bijdrage tot de kennis der Preanger; F. C. Heynen, Drie bergvlakten
op Java 1
), t. w. de plateaux van den Tengger, van
Diëng en van Bandong (1877); S. Coolsina, Twaalf voorlezingen
over West-Java (1870).
Verhalen van reizen over Java zijn zeer menigvuldig. Tot
de beste reizigers op dat eiland behoort Dr. P. Bleeker, en
het is jammer dat zijne brieven over Banten in het T. v. N. I.
voor 1844 en zijne mededeelingen naar aanleiding van een bezoek
aan Madoera in het Indisch Archief (1849) niet met de
Fragmenten eener reis over Java in de jaargangen 1849 en
L850 van het T. v. N. I. tot een op zich zelf staand geheel
zijn vereenigd. Uit ongeveer hetzelfde tijdvak stammen Junghuhn's
Topographische und naturwissenschaftliche Reisen durch
Java (1845), die door de latere uitgave van zijn groot werk
niet alle waarde hebben verloren, en van Hoëvell's Reis over
Java, Madura en Bali in het midden van 1847 (2 deelen, 1849,
1851), waaraan, daar het onvoltooid bleef, de beschrijving van
Bali schier geheel ontbreekt. E. Selberg's Reise nach Java (1846)
werd door den heer W. L. de Sturler onder den titel Reis
') Dit is een overdruk uit het Tijdschrift „onze Wachter".
2