amsterdam. - Acehbooks.org

GROEP I. i e
Klasse. 13
in Prof. van der Lith's Nederlandsch Oost-Indië beschreven en
afgebeeld voor het Ned. volk (1875). In nog populairder kleed
stak de heer J. Kuyper zijne, met fraaie houtsneden versierde
beschrijving van Ned. Indië, getiteld Onze Oost (1881). Een
uitstekend handboek voor het onderwijs is de Geographie van
Nederlandsch Indië van Prof. Pijnappel, het eerst in 1863
verschenen, onlangs in de derde door Dr. G. J. Dozy bewerkte
uitgave (1881) meer met den tegenwoordigen staat onzer kennis
in overeenstemming gebracht. Naast die beknopte schets
staat de uitvoerige, in de achtereenvolgende uitgaven met de
meeste zorg bijgehouden Handleiding bij de beoefening der Landen
Volkenkunde van Ned. Indië van Prof. de Hollander, een
monument van zeldzame vlijt en nauwkeurigheid (l e
uitg. D.
I 1861, D. II 1864, 2e uitg. D. I 1866, D. II 1869, 3e uitg.
D. I 1874, D. II 1877, 4e uitg. D. I 1882). Aan deze Handleiding,
eigenlijk bestemd voor de Militaire Akademie, maar
ook bij vele andere inrichtingen van onderwijs in gebruik,
voegde de Hoogleeraar nog eene Aardrijkskundige beschrijving
van Ned. O. Indië, vooral ten gebruike bij het middelbaar onderwijs,
toe (1868). Een Duitsch geneesheer in Ned. dienst, Dr.
S. Friedmann, leverde voor Spamer's Illustrirte Bibliothek der
Lander- und Vólkerkunde de twee bandjes die Ostasiatische Inselwelt
getiteld (Leipzig, 1868). Van de van Regeeringswege in
folio uitgegeven Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis
der Nederl. overzeesche bezittingen, door de leden der Natuurkundige
Commissie in Indië en andere schrijvers (1839—1844)
bevat de aan Land- en Volkenkunde gewijde serie op verre na
niet zulk eene volledige beschrijving der Indische bezittingen,
als men had mogen verwachten, daar een zeer groot gedeelte
van het materiaal ongebruikt is gebleven of eerst later in
Tijdschriften een plaats heeft gevonden; inderdaad geeft zij
weinig meer dan de later ook afzonderlijk uitgegeven en reeds
boven vermelde reizen van S. Muller, in welke ook wel eene
plaats had mogen worden toegekend aan de belangrijke mededeelingen
over Sumatra die de schrijver in verspreide stukken
heeft aan het licht gebracht.
Van belangrijke reisverhalen die verschillende deelen van Nederlandsch
Indië omvatten, verdienen onder de oudere vooral
vermeld te worden de reizen van Stavorinus, die zelfs in de
gezamenlijke Engelsche vertaling van S. Huil Wilcocke (Voyages
to the lndies by Stavorinus, 3 deelen, Londen 1798) door de
noten en bijvoegselen des vertalers het karakter gekregen hebben
van een vrij volledig overzicht van alle toenmalige Nederlandsche
bezittingen in O. Indië. Een soortgelijk werk van