amsterdam. - Acehbooks.org

INLEIDING. 5
Madoera overgekomen, hebben er verre de overhand. Die gewesten
maken dus met Madoera, dat ook een eigen residentie vormt,
het Madoereesche gedeelte van Java uit.
In de Buitenbezittingen dragen de hoofden van gewestelijk
bestuur, dat zijn zij tusschen wie en het Opperbestuur te Batavia
geene andere gezaghebbers treden, verschillende titels. Aan het
hoofd der voornaamste gewesten staan Gouverneurs. Sumatra,
het belangrijkste eiland na Java, bevat twee Gouvernementen:
Atjeh en Onderhoorigheden en Sumatra's Westkust, de laatste
gesplitst in drie residentiën; Tapanoeli, Padang en de Padangsche
Bovenlanden. Onafhankelijk van die Gouverneurs en rechtstreeks
ondergeschikt aan het Hoofdbestuur te Batavia zijn de
hoofden der andere gewesten: Sumatra's Oostkust, Palembang,
de Lampoengsche districten en Bengkoelen, die allen den titel
van Residenten voeren. De rondom Sumatra gelegen kleinere
eilanden behooren voor een deel tot de reeds genoemde gewesten,
maar vormen voor een ander deel de residentiën Riouw en Onderhoorigheden
(waartoe ook het gebied van Indragiri en Kwantan
op Sumatra zelf wordt gerekend) en Bangka, alsmede de
adsistent-residentie Blitoeng, aan wier hoofd een ambtenaar staat
die slechts den titel en de waardigheid van Adsistent-resident
heeft, maar werkelijk in zijn beperkt gebied het gezag van een
resident uitoefent. Nederlandsch Borneo vormt twee uitgestrekte
residentiën: de residentie Wester-afdeeling, en de residentie Zuideren
Ooster-afdeeling. Bali en Lombok, ten Oosten van Java, vroeger
als een aanhangsel van dat eiland bestuurd, maken sedert
kort een afzonderlijke residentie uit. Op Celebes vinden wij het
Gouvernement van Celebes en Onderhoorigheden, tot welke laatste
Silajar, Boeton en Moena, Soembawa, West-Flores en eene menigte
kleinere eilanden behooren; voorts in het Noorden de van
den Gouverneur onafhankelijke residentie Menado, en in het Oosten
eenige inlandsche rijkjes die, als het oppergezag van den
Sultan van Ternate erkennende, tot de residentie Ternate gerekend
worden. Deze, de uitgestrektste van alle, omvat, behalve
gemelde rijkjes, de noordelijke of eigenlijke Molukken, de Obien
Soela-eilanden, den geheelen Waigeoe-Misoeal-Archipel en de
gansche Nederlandsche helft van Nieuw Guinea. De zuidelijke
Molukken of Ambonsche en Banda-eilanden vormen met de
Zuidwester- en Zuidooster-, de Kei-, Tenimber-en Aroe-eilanden
de residentie Amboina, terwijl eindelijk Nederlandsch Timor, met
de Solor- en Allor-, Sawoe- en Rotti-eilanden, oostelijk Flores
en Soemba of het Sandelhout-eiland de residentie Timor uitmaakt.
De grenzen dezer verschillende gewesten zijn op onze algemeene
kaart van den Indischen Archipel, voor zoover zij niet met de