Download - Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift

-lay-out 94 23-03-2007 09:22 Pagina 63
Jekyll, Hyde & Hide
En daarom besliste ik op een dag: ‘Laat ons drie tenten bouwen. Een voor
mezelf, een voor mijn alter ego en een voor mijn ander ik. Dan kan ik
schuilen.’ Zo geschiedde. Als woordendokter bleef ik onder mijn eigen naam
publiceren. Maar ik lanceerde ook, met een tussenpoos van twee jaren
ongeveer, twee pseudoniemen: een man en een vrouw. Na enkele jaren ontsluierde
ik een ervan. Het ontsluieren was niet echt nodig, want enkele
publicaties had ik opzettelijk op mijn eigen naam én die van het pseudoniem
de wereld ingezonden. Wie dat wou, kon het vinden en mocht het vervolgens
houden. De behoefte om andere identiteiten aan te nemen groeide
uit een noodzaak. Ik wou mijn téksten laten spreken, niet mezelf. Al te vaak
namelijk werd/wordt hier de man gespeeld, niet de bal. Vooral als je zelf
jarenlang betrokken persoon bent geweest bij allerlei letterkundigs, vorm je
een gedroomd doelwit voor revengers. Onderduiken dus. Gedeeltelijk en
helemaal. Mantel, masker en degen. The Scarlet Pimpernel. Ik ontwierp
mijn eigen drie-eenheid. Tweederde was naspeurbaar en officieel geregistreerd.
Een derde was dat helemaal niet. Het waren leuke tijden voor
mijn drie ikken. We boerden goed, wij gedrieën. Zo opende een gedicht van
een mijner pseudoniemen het themanummer over Vlaamse letterkunde van
het tijdschrift waarvan ik twintig jaar daarvoor redacteur was geweest,
maar nu … pseudobiografisch twintig jaar jonger én twintig jaar later. Na
anderhalf jaar had mijn eerste pseudoniem al een fraai bibliografietje, inbegrepen
enkele nominaties en prijzen. Mijn tweede schuilnaam volgde
gezwind, nog wat later. Soms prijkten we met z’n tweeën, drieën in hetzelfde
literaire magazine, zonder medeweten van de (hoofd)redacteuren.
Nog een andere keer wou de hamcriticus van een bekende Nederlandse
krant bij hoogdringendheid weten: ‘Wie bent u?’ Hij had mijn mini-essay
over taal al met veel lovende woorden goedgekeurd. De naam baarde hem
blijkbaar zorgen, want ook bij hem was onbekend onbemind en dus onbemand.
Geen probleem voor mij: mijn taalessay kreeg in de loop der tijden
onderdak op drie verschillende plaatsen onder twee verschillende pseudoniemen.
Ik sorteerde dus het effect dat ik hebben wou: dat men over mijn tekst oordeelde,
niet over mijzelf, niet over een naam. En ik ondervond gelijk hoe
men met literatuur omging: men keek naar de naam, ‘een naam’. Een cyclus
gedichten onder mijn pseudoniem werd gepubliceerd in een bepaald tijdschrift,
diezelfde cyclus onder mijn echte naam werd anderhalf jaar daarvoor
door datzelfde tijdschrift geweigerd. Als Hugo Claus een wind laat, zal
men die met een strikje inpakken en duur verkopen. Dat mijn werkwijze
Joris Denoo 63