WAAR Stedelijk openbaar vervoer in Europa – 26 voorbeelden - Crow

C Ontwikkeling
van het systeem
D Organisatie en exploitatie
WAAR Stedelijk openbaar vervoer in Europa
1 Achterliggende problematiek en geformuleerde doelstellingen
De problematiek bestond enerzijds uit de sterke groei van het autoverkeer
vanuit de regio naar de stad en anderzijds uit een magere bediening door de
DB van de aanwezige spoorlijnen. Door het bieden van overstapvrije verbindingen
vanuit de regio naar het winkelgebied van Karlsruhe, dat circa twee
kilometer van het station ligt, wilde men de automobilist verleiden tot
gebruik van het openbaar vervoer.
2 Korte samenvatting planningsgeschiedenis
De basis voor het Stadtbahnnet werd gelegd toen in 1966 een smalspoorlijn
naar het Zwarte Woud (zuiden) werd omgebouwd tot normaalspoor, ge -
lektrificeerd (750 V gelijkstroom) en verknoopt met het stadsnet. In 1975
volgde een aftakking naar Ittersbach. Naar het noorden toe ontstonden er
mogelijkheden toen in 1979 het DB-spoor naar Neureut gebruikt kon gaan
worden. Ten noorden van Neureut bestond namelijk een andere nauwelijks
gebruikte spoorbaan. Ook deze werd voor tramgebruik ge lektrificeerd
(750 V). In 1989 werd Hochstetten aangesloten. De vervoergroei leidde tot
de wens ook een oost-westverbinding van Karlsruhe-centrum over DBspoor
(15 kV) naar Bretten. Besloten werd tot de bouw van tweesysteemtrams.
Deze lijn werd medio 1992 geopend. Gesteund door het grote succes
hiervan werd het Stadtbahnnet jaar na jaar uitgebreid. In 2001/02 werden
nieuwe lijnen naar Heilbronn, naar Forbach (Mugtalbahn), naar Lauterbourg
(Frankrijk) en naar Bad Wildbad in gebruik genomen.
3 Toekomstplannen
In 2003 wordt een nieuw tramspoor in Heilbronn geopend. En er staan nog
diverse andere uitbreidingen van het Stadtbahnnet op het programma.
Maar het belangrijkste project is ongetwijfeld de bouw van een 1,8 km
lange tunnel onder de Kaiserstra e tussen de Durlacher Tor en de
M hlburger Tor in combinatie met de aanleg van tramsporen in de parallel
lopende Kriegstra e. De voetgangerszone in de Kaiserstra e wordt dan voor
een belangrijk deel tramvrij gemaakt. Momenteel rijdt er gemiddeld elke
minuut per richting een tram door deze belangrijke winkelstraat.
1 Beschrijving organisatiestructuur
Het Karlsruher Verkehrsverbund wordt aangestuurd door een samenwerkingverband
van zeven steden en Landkreise, zoals in Engeland de
Executive wordt aangestuurd door de Authority. Het KVV is verantwoordelijk
voor de samenhang in het openbaar vervoer: de dienstregeling (er is
slechts n Fahrplan , de tarieven, de marketing, de uitbreiding van het net
en de co rdinatie tussen vervoerders. Exploitanten in het KVV zijn de
Deutsche Bahn, de Verkehrsbetriebe Karlsruhe, de Albtal Verkehrs-
Gesellschaft en veertien particuliere autobusondernemingen.
2 Vervoerkundige prestaties
Het aantal passagiers (incl. bus) is gegroeid van 55 miljoen in 1985 via 80
miljoen in 1995 naar 150 miljoen in 2001. In 2001 was de groei 5%.
Prestaties van de Stadtbahn 4 naar Bretten: 16.000 reizigers per dag
= 5 miljoen per jaar.
3 Financiële prestaties
De tekorten op de exploitatie zijn ondanks de groei niet toegenomen.
De kostendekkingsgraad in het stadsvervoer van Karlsruhe (trams van VBK,
Verkehrsbetriebe Karlsruhe) is in vijf jaar gestegen van 72% naar 78%. Op
de regionale lijnen (tramtrainverkeer van AVG, Albtal Verkehrsgesellschaft)
70