WAAR Stedelijk openbaar vervoer in Europa – 26 voorbeelden - Crow

Nabeschouwing
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
WAAR Stedelijk openbaar vervoer in Europa
Inleiding
Deze catalogus bevat 26 voorbeelden van hoogwaardig openbaar vervoer
in en om Europese steden. Er blijkt een grote diversiteit te bestaan in de
problematiek die in de steden om een oplossing vroeg, in de doelen die de
verantwoordelijke besturen wilden bereiken en in de gekozen openbaarvervoeroplossingen.
Maar naast verschillen zijn er ook rode draden in de
totstandkoming van kwalitatief stedelijk en regionaal openbaar vervoer.
Eerst zijn hieronder enkele algemene bevindingen op een rij gezet en enkele
per land voor Frankrijk, Groot-Brittanni en Duitsland: de omringende
landen waarop in de analyse de nadruk is gelegd. Daarna komt de bruikbaarheid
van de voorbeelden voor Nederland aan de orde en zijn succes-
en faalfactoren geformuleerd. Besloten wordt met enkele opmerkingen in
de randvoorwaardelijke sfeer.
Algemene conclusies en bevindingen
De laatste 15-20 jaar maakt openbaar vervoer een ware renaissance door.
De denkbeelden die daarbij een rol spelen zijn echter niet nieuw. Streven
naar hoogwaardigheid met gebruik van bestaande spoorweginfrastructuur,
bijvoorbeeld, stond tientallen jaren geleden al in de plannen van in
Newcastle, Freiburg, Keulen, en Hannover. Ook de notie dat een railvoertuig
niet alleen m r reizigers kan vervoeren dan een bus, maar ook
autonoom meer reizigers trekt, speelt al decennia en staat sterk in de
belangstelling (zie ook het AVV-rapport Liever met de tram , Rotterdam,
2002). Het laatste decennium vinden ook in de wereld van het busvervoer
tal van innovaties plaats, zowel in de infrastructuur als aangaande de voertuigen.
Het streven naar vernieuwing in het openbaar vervoer staat uiteraard
in nauwe samenhang met het beleid rond de auto en bereikbaarheid.
Autoverkeer is jarenlang in verband gebracht met welvaart en vooruitgang,
maar wordt de laatste tijd in veel steden meer en meer beschouwd als aanleiding
tot problemen rond congestie en aantasting van de binnenstedelijke
leefbaarheid.
Van de 26 beschreven steden wordt in veertien gevallen gebruik gemaakt
van tramtechniek. Hiermee neemt de beproefde tram in deze catalogus
een belangrijke plaats in naast nieuwlichters als light rail en geleidebussen.
Echter, hoe men tegen trams aankijkt blijkt per land sterk te verschillen.
Straattrams in Duitse steden (en Wenen, en de stadstram in Basel), zijn niet
significant sneller dan bussen en staan daarom slechts weinig hoger in de
hi rarchie. In Nederland, Engeland en Frankrijk denkt men daar anders over.
Maar de Duitstalige landen kennen ook relatief goede snellere andere railvoorzieningen
in en rond de steden (Stadtbahn, U-Bahn, S-Bahn).
Al eerder is gesteld dat tram en Stadtbahn/light rail (en ook metro) sterk in
elkaar over lopen, zeker omdat er steeds minder op straat gemengd met
overig verkeer wordt gereden. Dat geldt ook voor Nederland (Tramplus in
Rotterdam, Agglonet in Den Haag, de IJtram in Amsterdam). Zie hiervoor
ook de beschrijving van de typen in de overzichtstabel. Wat de exacte
determinering ook moge zijn, bij alle systemen speelt hoogwaardigheid een
centrale rol.
134