Duurdere brok zo efficiënt mogelijk inzetten - Melkveebedrijf

More documents

Recommendations

Info

Nederland telt ruim 400 merkmelkboeren, die in totaal ruim 230 miljoen liter melk produceren. In België doen volgens Erik De Cock 170 melkveehouders mee met een productie van 70 miljoen liter merkmelk. “In België gaat het niet om verse zuivel, maar om langhoudbare producten”, zegt De Cock. “Sinds de introductie van merkmelk heeft Met zuivel onder het merk Campina wordt ingespeeld op een groeiende behoefte aan gezonder voedsel. In de winter wordt in het algemeen meer Nutex bijgevoerd om de merkmelknormen te halen. Met veel weidegang moeten de hogere voerkosten in de winter worden goed gemaakt. Gertjan Hooymans in Schipluiden “We moeten het hebben van weidegang” “Ik sta achter het initiatief van Campina met een onderscheidende melkstroom en ga door met de productie van merkmelk”, zegt Gertjan Hooymans. “Voor meer deelnemers aan het programma is het wel belangrijk dat de vergoeding van merkmelk de extra kosten voldoende dekt. Zeker in het zuiden waar weidegang minder goed mogelijk is.” Gertjan en Annet Hooymans startten in 2006 al in de pilot van Campina voor de productie van merkmelk. Het Zuid-Hollandse melkveebedrijf was één van de eerste 26 bedrijven die proefdraaiden met Nutex. “We willen graag meewerken aan een onderscheidende melkstroom die inspeelt op trends in de markt”, zegt Gertjan, die ook een sterk voorstander is van weidegang. “Dat levert niet alleen gezondere melk op, maar we vinden het ook maatschappelijk van belang dat koeien in de zomer in de wei lopen.” Volgens Hooymans is de mogelijkheid om zijn koeien zo lang mogelijk te kunnen weiden doorslaggevend voor een kostenneutrale productie van merkmelk. “Veehouders in Zuid-Nederland die minder goed weidegang kunnen toepassen, hebben veel meer moeite om de normen te halen. Zij moeten meer Nutex bijvoeren en dan is het maar de vraag of de extra kosten voldoende worden vergoed.” Campina zoekt volgens Hooymans nieuwe merkmelkdeelnemers, maar de Schipluidense veehouder signaleert tegelijkertijd dat er momenteel ook veel deelnemers stoppen met de levering van merkmelk. Normen gehaald De familie Hooymans melkt 50 koeien die gemiddeld 10.000 kg melk produceren. Met veel weidegang, bij voorkeur dag en nacht weiden, haalt Hooymans de normen van onverzadigde vetzuren ruimschoots.“Met donker weer haal ik de omega 3-norm met 0,9 % net niet. Maar jaarrond is 1 % geen probleem.” In de winter krijgen alleen de nieuwmelkte koeien circa 2,5 kg Nutex per dag bijgevoerd, dat via een krachtvoercomputer wordt verstrekt. Qua vergoeding stuurt Gertjan op 1,5 cent per liter extra. “Om de maximale vergoeding van 3 cent te realiseren, moet ik te veel kosten maken. Dat is voor mij niet interessant.” Hooymans voert alleen graskuil met een dagelijkse aanvulling van 3 kg DS bierbostel en een extra krachtvoersoort dat het grasrijke rantsoen aanvult. Na ruim twee jaar ervaring weet hij dat het halen van de normen heel erg rantsoenafhankelijk is. “Vroeg maaien en een goede conservering van de graskuilen hebben een positieve invloed op het gehalte onverzadigde vetzuren en omega 3 in de melk. Maar dat gaat wel ten koste van structuur in de kuilen. Dan moet ik oppassen dat het eiwitgehalte niet te veel zakt, want dan span ik het paard achter de wagen.” < De familie Hooymans is sterk voorstander van weidegang. “De productie van merkmelk past ons dan ook goed”, zegt Gertjan Hooymans. < Schipluiden MELKVEEBEDRIJF / NR 2 / FEBRUARI 2009 / REPORTAGE | 21
Campina in België marktaandeel gewonnen en daarmee is het een succesvol product.” De vergoeding voor merkmelk hangt af van het percentage onverzadigde vetzuren in melkvet ten opzichte van een maandelijks vastgestelde norm. Het aandeel onverzadigde vetzuren is namelijk onderhevig aan een natuurlijke fluctuatie. In het vroege voorjaar (vers weidegras) is dat hoger dan bijvoorbeeld in het najaar. Ook tussen de jaren verschilt de fluctuatie in het aandeel onverzadigde vetzuren in melkvet. Voor melk dat maximaal 1 % onverzadigd vet bevat ten opzichte van de maandnorm wordt 2,0 cent per kilo melk vergoed. Voor 1 tot 2 % boven de maandnorm isdit2,75centenvanaf2%bovendenorm bedraagt de vergoeding 3,5 cent per kg. Wie de normen realiseert met weinig Nutex als bijvoeding, ontvangt meer kostenvergoeding dan hij aan extra kosten maakt. In de zomer is dat goed te regelen door koeien volop in de wei te laten grazen, in de winter wordt in het algemeen meer Nutex bijgevoerd. Weidegang is een verplicht onderdeel van Campina-merkmelk. De spreiding in voerkosten en in het realiseren van de normen tussen merkmelkdeelnemers is groot. Sommigen halen de normen redelijk gemakkelijk waarbij de extra kosten goed zijn gedekt en andere veehouders verstrekken dagelijks 2 kg per koe of meer, maar halen toch de normen niet. Als er te lang geld bij moet, stoppen veehouders ermee. Het is lastig te verklaren waarom het halen van de normen op het ene bedrijf beter lukt dan op een ander bedrijf. Mengvoerindustrie Koeien die merkmelk produceren, krijgen in winterrantsoenen dagelijkse gemiddeld 2 kg Nutex verstrekt. Door de hogere VEM- en DVE-waarde van Nutex verdringt dat in rantsoenen van melkkoeien circa 3 kg krachtvoer van Nederlandse voerfirma’s. Logisch dat mengvoerfabrikanten vanaf de introductie van Campina-merkmelk eigen voerlijnen introduceerden die een deel van de Nutex kunnen vervangen. In het merkmelkprogramma wordt Nutex Omega 3 als sturend mengvoer voorgeschreven. De Nederlandse veevoerfabrikanten mogen wel een ondersteunend voer leveren en doen dat dan ook. “Toepassing van eigen voeders die het vetzurenpatroon in de melk in de gewenste richting sturen, is voor klanten aantrekkelijk omdat daarmee de normen gemakkelijker worden gehaald terwijl de voerkosten beduidend lager zijn”, zegt Henk Vintcent 22 | MELKVEEBEDRIJF / NR 2 / FEBRUARI 2009 / REPORTAGE van Hendrix UTD. Als aanvullende voeders verkoopt Hendrix UTD bijvoorbeeld MelkBiks Omega Merkmelk, Omega Plus Meel en MelkBiks Omega Extra. Maar ook andere voerfirma’s staan niet stil. Agrifirm levert Omegameel op basis van gemalen lijnzaad en de krachtvoeders OptiMelk Rendement en Omega Rendement. Cehave ondersteunt merkmelkboeren met speciaal krachtvoer Topbrok LIPO Omega 3, waarin Nutex is geperst.“Door onze unieke PPP ofwel Protein Protection Proces kan Nutex verantwoord in mengvoer worden geperst. De geperste Nutex is in een krachtvoerbox veel nauwkeuriger te doseren en als je de verse koeien meer verstrekt dan de oudmelkte koeien verbetert dat de voerefficiëntie”, zegt Eric van der Wijst van Cehave. Daarnaast levert Cehave Balans Omega 3 en Balans Omega 3 Extra, voeders die zijn bedoeld als aanvulling op het basis- Uit onderzoek blijken de uitersten in de graskuilen een verschil van 2 % onverzadigde vetzuren in de melk te kunnen verklaren. Het voeren van ´geschikt´ ruwvoer bespaart dus ook dure brok. rantsoen van koeien die merkmelk produceren. Agrifirm schafte een apparaat aan waarmee ze zuiver lijnzaad kunnen malen zonder brandgevaar. “Uit een praktijkproef blijkt dat met gemalen lijnzaad in het rantsoen de normen nog eerder worden gehaald en de gehaltes aan onverzadigde vetzuren en omega 3-vetzuren zelfs hoger uitkomen dan met geëxtrudeerd lijnzaad zoals Nutex”, vertelt Eddy Weurding van Agrifirm. Meer kennis nodig Blijkbaar leent het ene melkveebedrijf zich beter voor de productie van merkmelk dan het andere. “Er zijn veel verschillende variabelen die invloed hebben op de vetzuursamenstelling van de melk”, zegt Zeissink. “De totale rantsoensamenstelling, het aandeel gras in het rantsoen, de grondsoort en daarmee de kwaliteit van het ruwvoer, de maaimomenten, de duur van weidegang en ook het rundveeras heeft invloed op al dan niet makkelijk realiseren van de normen. We doen hiermee steeds meer ervaring op in de praktijk en verrichten ook wetenschappelijk onderzoek.” Meer kennis van de vetzuursamenstelling van ruwvoer geeft ook meer mogelijkheden om de melkvetzuursamenstelling te sturen. “De spreiding in vetzurenpatroon tussen individuele gras- en maïskuilen is groot en dat kan leiden tot verschillen in onverzadigde vetzuren in de melk”, zegt Van der Wijst. Uit onderzoek door Agrifirm blijken de uitersten in de graskuilen een verschil van 2 % onverzadigde vetzuren in de melk te kunnen verklaren. Het voeren van ´geschikt´ ruwvoer bespaart dus ook Nutex. Bij het realiseren van de normen speelt ook het management van de veehouder een rol. “Een veehouder moet er ook een uitdaging in zien om de normen te halen en bezig te zijn met het optimaliseren van het rantsoen”, stelt Zeissink. “Bijvoorbeeld met goed inkuilmanagement, het nauwkeurig doseren van Nutex en het realiseren van een uitgebalanceerd totaalrantsoen in overleg met de adviseur van de voerleverancier.” In het vroege voorjaar de koeien zo snel mogelijk de wei in heeft altijd een positief effect op het percentage onverzadigde vetzuren en het omega 3-gehalte in de melk. Zorg voor veel perceelwisselingen en voldoende opname van jong mals gras. Management is ook het voorkomen van een te sterke negatieve energiebalans rondom afkalven. Henk Vintcent van Hendrix UTD: “Met toepassing van ons Transitieconcept en Fresh Cow wordt de negatieve energiebalans beperkt en blijven koeien beter in conditie. Daardoor breken koeien minder lichaamseigen vet af en komen er ook minder verzadigde vetzuren in de melk.” Ten slotte is voor een optimale werking van Nutex de rantsoensnelheid van groot belang. Nutex moet niet te lang in de pens blijven, omdat anders te veel van de gewenste meervoudig onverzadigde vetzuren worden omgezet in de ongewenste verzadigde vetzuren. Maar een te snel rantsoen kan leiden tot pensverzuring. Veel weidegang is de sleutel voor een kostenefficiënte productie van merkmelk. In de winter vraagt het realiseren van de normen veel extra aandacht van veehouder en adviseurs van mengvoerleveranciers. Want sturen op de vetzuursamenstelling van de melk is een erg complex proces, waarover het laatste woord nog niet gesproken is.
Page 1: REPORTAGE Ervaringen deelnemers mer

Duurdere brok zo efficiënt mogelijk inzetten - Melkveebedrijf

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?