mkg 2004 in beeld - Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid ...

2) “matig” indien die probabiliteit kleiner is dan 0,05 maar groter dan 0,05/aantal te
vergelijken arrondissementen en,
3) in de andere gevallen “zwak”.
We vergeleken elk individueel arrondissement met de andere Belgische arrondissementen
door middel van een logistische regressie 11-13 om zowel een voor de praktijk relevante als
statistisch significante afwijking t.o.v het cijfer voor de andere arrondissementen.
Door middel van de logistische regressie gaan we na of er in arrondissement ‘A’ een hoger
cijfer is dan in de andere arrondissementen ‘B-Z’, anders gezegd we trachten het relatieve
risico (RR) van een hoger of lager cijfer te bepalen in een arrondissement vergeleken met de
andere arrondissementen. De logistische regressie produceert echter een odds ratio (OR), die
een schatter is van het RR. We illustreren dit aan de hand van het sterftecijfer van een
herseninfarct. In arrondissement ‘A’ sterven er 10 van de 100 patiënten met een herseninfarct.
Voor de andere arrondissementen ‘B-Z’ is dit 100 op 2000.
Tabel 5.1: Relatief risico en odds ratio
Arr. ‘A’ Arr. ‘B-Z’ Totaal Arr. ‘A’ Arr. ‘B-Z’ Totaal
Dood A B A+B Dood 10 100 110
Levend C D C+D Levend 90 1900 1990
Totaal A+C B+D N Totaal 100 2000 2100
Het relatieve risico (RR) kan hier gemakkelijk als volgt berekend worden:
1) berekenen van het sterftecijfer: 10/100 = 10% voor arrondissement ‘A’ en 100/2000 =
5% voor arrondissementen ‘B-Z’,
2) de ratio berekenen van deze cijfers = RR = 2.
In deze tabel kan het relatieve risico (RR) als volgt berekend worden: RR= (A/A+C)/(B/B+D)
en de odds ratio (OR) als: OR= (A/C)/(B/D).
In geval van een frequente uitkomst (> 10%), of wanneer de odds ratio (OR) groter is dan 2,5
of kleiner dan 0,5, kan de schatting van het RR door een odds ratio, die de logistische
regressie produceert, in belangrijke mate vertekend worden. Om deze vertekening te
verminderen, deden we beroep op de benadering van het RR door Zhang 14 , die we in de tekst
en tabellen zullen vermelden als RRZ, en die we gebruikten om de bovenvermelde afwijking
te berekenen. Het verband tussen RRZ en OR kan als volgt gelegd worden:
RRZ= OR/ ((1-P0)+(P0*OR)),
waar P0 staat voor de incidentie van de bestudeerde uitkomst in de niet-blootgestelde groep,
namelijk de andere Belgische arrondissementen. 14 Zoals vermeld hielden we rekening met het
probleem van het meervoudige, gelijktijdige toetsen door het berekenen van Bonferronigecorrigeerde
p-waarden. 8-10
104