Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

60 Franciscus de Victoria
een andere staat. Wel kunnen volgens Victoria twee volmaakte
staten, bij voorbeeld de koninkrijken Aragon en Castilië, één vorst
gemeen hebben.
(24) Vergelijk Ethica Nicomachea IX,c. 8, 1168bs: "Vrienden hebben
één ziel."
(25) Niet alleen de koningen maar ook de edelen hebben de
verdediging van het algemeen goed der wereld als taak. Vergelijk
noot 15.
(26) Peter de Wrede (1334-1369)werd door zijn halfbroer Hendrik
van Trastamara met hulp van de Fransen afgezet en vermoord.
(27) De vraag lijkt aan te sluiten bij die van de twee vorige dubia die
het vraagstuk van het bondgenootschap betroffen. Het antwoord
snijdt echter een ander punt aan, namelijk de rechtvaardige aanleiding
bij twijfelover eigendom. In De jure belli, q. 4, p. 1, paragraaf
8 wordt het geval besproken dat de Spaanse en de Franse koning
met recht aanspraak maken op Bourgondië, dat echter in het bezit
van Frankrijk is.
(28) Of "bij twijfel is de toestand van de bezitter beter." Dit zijn
beide toespelingen op een adagium uit het Romeinse recht, namelijk
dat bij gelijk recht het recht van de bezitter de voorrang heeft:
Digesten 50, 27, 128. Het Romeins recht maakt een onderscheid
tussen possessio, bezit, en dominium, legitiem eigendom.
(29) In De jure belli, q. 4, p. 1, paragraaf 6 en paragraaf 9 stelt
Victoria dat alleen in geval van legitieme onwetendheid beide partijen
een gerechtvaardigde zaak kunnen hebben en verontschuldigd
zijn van de zonde. Dit zal bij onderdanen vaak het geval zijn.
(30) Uit Victoria's opvatting dat niet de vorst, maar de staat als
geheel de drager van het recht om oorlog te voeren is, volgt dat de
vorst ook niet als enige de aanleiding van de oorlog mag beoordelen.
(31) Het volk kan een oorlog niet verhinderen. Het hoeft daarom
ook de aanleiding van de oorlog niet te onderzoeken. Dejure belli,
q. 4, p. 1, paragraaf 7.