Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

58
Franciscus de Victoria
(11) De corona miliiis, c. I en II CPL2, pp. 93 en 111).
(12) Volgens de natuurwet mag men immers geweld met geweld beantwoorden.
Zie De juri belli, q. 1, paragraaf 2.
(13) I Cor. 6:7.
(14) Matth. 5:39.
(15) In De jure belli, q. 1 in de uitgave onder leiding van L. Pereüa
(Corpus Hispanorum de pace VI), Madrid, 1981, paragraaf 2, pp.
102-108 voert Victoria hiervoor acht argumenten aan. Als uitgangspunt
dienen, ten eerste, teksten van Augustinus en van Thomas, ten
tweede, het natuurrecht, ten derde, het voorbeeld van de heiligen
en ten vierde, het doel van de oorlog. Het doel van de oorlog is de
vrede en veiligheid van de staat. Deze kan niet bewaard blijven als
de angst voor een oorlog vijanden niet belet om onrecht te doen. In
het zevende argument leidt Victoria deze conclusie af uit het doel en
het goed van de wereld. Als tirannen en rovers ongestraft onrecht
zouden kunnen doen, dan is het volstrekt onmogelijk dat de aarde
gelukkig is.
(16) Rom. 13:4.
(17) Tussen 1492 en 1559 waren Frankrijk en Spanje bijna onafgebroken
in oorlog.
(18) Zoals uit De jure belli, q. 1, paragraaf 1 blijkt, doelt Victoria op
Luther, die in Resolutiones disputationum de indulgentiarum
virtute van 1518 had gesteld dat christenen zich niet tegen de
Turken teweer mochten stellen. Deze opvatting veroordeelde Leo X
in artikel 34 van de bul Exsurge Domine uit 1520.
(19) Commentaar op de Summa theologiae (ed. Leonina, p. 313).
Cajetanus zegt dat op grond van de natuurwet elk volk zich mag
verdedigen.
(20) In een verdedigingsoorlog moet men zich, volgens Victoria,
beperken tot het afweren van de aanval, ook al impliceert dat het
toebrengen van schade aan de agressor. Geroofde eigendommen
mag men onmiddellijk terugnemen. Kenmerkend voor een verdedi-