Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

COMMENT AAR OP THOMAS' DE BELLO 55
geoorloofde wijze gevangen genomen. De reden is dat zij kunnen
getuigen en eigen bezit hebben, wat slaven niet geoorloofd is. Ten
derde, in oorlogen tegen anderen, bij voorbeeld tegen heidenen of
Moren, worden de krijgsgevangenen slaven. Ik zeg als de oorlog
met hen gerechtvaardigd was, omdat als dit niet het geval is, dan
kunnen zij die gevangen genomen zijn niet tot slaaf gemaakt worden.
Dit is de juiste opvatting.
19. Mogen wij in een oorlog dingen doen die ons geen voordeel
brengen? Bij voorbeeld, mogen de Spanjaarden Franse steden en
landerijen in brand steken, omdat dit voor de Spanjaarden geen nut
heeft?
Uit wellust dit doen is, mijns inziens, duivels en het is een hels
vuur, omdat het niet nodig is voor het doel, de overwinning. Het is
tussen christenen God ook niet welgevallig. Men vernietigt steden
die nadien in vele jaren niet herbouwd worden, zoals Socrates
tegen Alexander zei, die een stad vernietigd had: waarschijnlijk in
vele jaren zult gij zo'n stad niet bouwen. (52)
20. Ten aanzien van gijzelaars, zij die als waarborg dienen, geldt
het volgende. Koningen hebben een verdrag gesloten dat inhoudt
dat sommige mensen in de macht van de ene koning worden
gegeven zodat, als de andere koning zich niet aan dat verdrag
houdt, zij ter dood gebracht worden, zoals enkele jaren geleden
gebeurde tussen Spanje en de Fransen. Mogen zij ter dood gebracht
worden als de ander niet doet wat hij beloofd heeft? Het lijkt
aannemelijk van wel, omdat zij als onderpand gegeven zijn, zodat
zij gedood worden als de bepalingen niet in acht genomen worden.
Hiertegen pleit dat zij onschuldig zijn. Waarom moeten zij gedood
worden voor een vergrijp van een ander? Ook bevorderen zij het
niet of zijn ze schuldig. (53)
Mijns inziens mag men hen volstrekt niet doden, maar moeten zij
gevangen gehouden worden. Die wet en dat verdrag is onrechtvaardig.
De reden is dat zij onschuldig zijn.
21. Het laatste discussiepunt betreft het vierde argument uit de
tekst om aan te tonen dat de oorlog niet geoorloofd
is. (54) Men toont aan dat oefeningen voor de strijd door de Kerk
verboden zijn. Dit is duidelijk, omdat toernooien verboden zijn. Degenen
die in een toernooi meedoen krijgen dientengevolge geen
kerkelijke begrafenis als zij komen te sterven. De oorlog is dus ook
niet geoorloofd. Verder wordt deze conclusie daardoor ondersteund,
dat wij in Spanje zien dat in deze lansgevechten en toernooien
sommigen sterven, bij voorbeeld de oudste zoon van Oüa-