Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht
Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht
Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
COMMENTAAR OP THOMAS' DE BELLO 53<br />
<strong>te</strong>gen privé personen, maar <strong>te</strong>gen de staat. Schuldige Fransen<br />
moe<strong>te</strong>n naderhand de onschuldige Fransen de schade vergoeden.<br />
(47)<br />
16. Een ander punt is of datgene wat iemand neemt in een<br />
rechtvaardigeoorlogvan degene is die dit in bezit neemt?Hierover<br />
la<strong>te</strong>r meer quaestio 66,a. 8, over de buit.<br />
(48)<br />
Nu <strong>te</strong>n volgende: als de Spanjaarden van 100.000<br />
duca<strong>te</strong>n beroofd zijn, dan kunnen zij deze <strong>te</strong>rugnemen. Dit is<br />
evident,omdat men zijngoederen <strong>te</strong>rug mag nemen.<br />
Ten tweede is mijns inziens niet alleen dit geoorloofd,maar mag<br />
men ook al de dingen roven waarmee men zich schadeloos kan<br />
s<strong>te</strong>llen voor de kos<strong>te</strong>n van de oorlog. Dit is duidelijk: de oorlog<br />
wordt gevoerd om iedereen schadeloos <strong>te</strong> s<strong>te</strong>llen. Men mag dus<br />
alles nemen om zich schadeloos <strong>te</strong> s<strong>te</strong>llen voor de<br />
kos<strong>te</strong>nvan de oorlog.<br />
Ten derde mag de Spaanse koning meer dan de eigen goederen<br />
en de kos<strong>te</strong>nnemen om hun straf <strong>te</strong> geven,bij voorbeeld<strong>te</strong>r hoog<strong>te</strong><br />
van 20.000duca<strong>te</strong>n. De reden is dat, zoals wij s<strong>te</strong>lden, hij in het<br />
tijdelijke kan straffen zoals hij privé personen lichamelijk kan<br />
straffen.Verder kan hij, zoals wij zeiden, optreden om de Fransen<br />
<strong>te</strong> bestraffenvoor hun vergrijp.<br />
Ten vierde mag men in een rechtvaardige oorlogniet onverschillig<br />
welke goederen van de vijanden in bezit nemen. Niet alles wat<br />
men in een oorlog veroverd heeft is van de overwinnaar. Men mag<br />
niet alles waartoe men in staat is in bezit nemen, maar de dingen<br />
waarmee men zich schadeloos kan s<strong>te</strong>llen voor de schade en de<br />
gemaak<strong>te</strong>kos<strong>te</strong>n en waarmee men het vergrijp van de vijandenkan<br />
bestraffen.De reden is dat een koning geen gro<strong>te</strong>r gezag heeft over<br />
de vijanden dan over de mensen die aan hem onderworpen zijn.<br />
Welnu,als de hertog van Alva iemand gedood heeft, dan mag men<br />
hem niet bestraffendoor hem zijn hertogdom <strong>te</strong> ontnemen, dat zou<br />
een <strong>te</strong> gro<strong>te</strong> straf zijn. Gegeven het feit dat de Fransen de<br />
Spanjaarden geplunderd hebben, mag dit vergrijp dus ook niet<br />
bestraftworden met willekeurigwelkestraf.<br />
Ten vijfde,tijdens een rechtvaardige oorlog worden de roerende<br />
goederen waarvan men zich mees<strong>te</strong>r gemaakt heeft op grond van<br />
het recht der volken, het eigendom van degene die zich ervan<br />
mees<strong>te</strong>r gemaakt heeft. Dit is misschienook wel zo omdat iemand<br />
bij de biecht niet veroordeeld wordt om de dingen <strong>te</strong>rug <strong>te</strong> geven<br />
waarvan hij zich tijdens de oorlog mees<strong>te</strong>r gemaakt heeft. Ik zeg