Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

50 Franciscus de Victoria
vijanden op de vlucht slaan, hen mogen achtervolgen en doden,
daarbij gesteld dat hun dood niet langer noodzakelijk is voor de
overwinning.
Mijns inziens is het geheel en al geoorloofd hen te
doden. De reden is, dat een koning niet aileen het gezag heeft om
zijn eigendommen terug te halen, maar ook om vijanden te
straffen. (36) Dit ook nadat zij een stad binnengegaan zijn, zoals een
koning burgers kan doden die een stad inbrand gestokenhebben en
niet alleen hun goederen verbeurd kan verklaren. Dit volgt uit het
feit dat, als men hen niet mag doden, men oorlogenniet kan vermijden,
omdat zij terstond zullen terugkeren. Ten tweede is het niet
geoorloofd aile vijanden te doden, maar moet men daarbij maat
betrachten. (37) Zoals een koning niet aile burgers van een stad mag
straffen die tegen hem in opstand zijn gekomen, maar sommigen
wel, zo mag men ook in het algemeen niet alle vijanden doden,
maar moet men in ogenschouwnemen of het de eerste oorlog is die
zij ongerechtvaardigd tegen ons gevoerd hebben en verder of zij al
of niet een grond hiervoor hebben. Ten derde mag men geen
vijanden doden nadat de overwinning behaald is, wanneer zij geoorloofd
gestreden hebben en zij niet langer een gevaar opleveren.
Het is dus zo dat, als de koning van Spanje met recht de stad
Bayonnebelegert, zij zich met recht mogen verdedigen, want als zij
dat niet doen, dan leveren zijhun stad uit. Als de Spaansekoning de
stad neemt en zij vormen voor hem geen gevaar, dan mag hij hen
niet doden. De reden is dat zijonschuldigzijn.Ik zeg "tenzijzijinde
oorlog een risico vormen," omdat als er een feitelijke oorlogstoestand
bestaat, men geweld met geweld mag beantwoorden. (38)
Ook al zijn de vijanden onschuldig, dan mag men hen toch doden,
zoals in ons geval.
11.Een volgend punt is of indie (39) oorlogonschuldige kinderen
gedood mogen worden? Ik verschil hierover van mening met een
bepaald lid van de koninklijkeraad. Hij stelde dat dit aan te raden
is, opdat allen dan gedood worden en de oorlog goed afloopt.
Ten eerste zijn mijns inziens allen die wapens kunnen dragen als
schuldig te beschouwen, omdat men ervan kan uitgaan dat zij de
vijand tegen onze koning willen verdedigen. Men mag hen doden,
tenzij het tegendeel vast staat, namelijkdat zij onschuldig zijn.Ten
tweede, men mag onschuldigen doden wanneer het voor het doel
van de overwinning noodzakelijkis. Als men een stad aanvalt, dan
moet men hem beschieten.De dood van onschuldigenis hiervan het
gevolg. Laat dit het gevolg zijn, want het is een accidenteelgevolg.